«دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهوری آمریکا که هنوز نتیجه انتخابات را نپذیرفته، در‌حالی‌که حدود هفت هفته به پایان دولتش باقی‌مانده، «مارک اسپر» وزیر دفاعش را اخراج کرد؛ اقدامی که نگرانی توأمان دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان درباره انگیزه این اخراج را برانگیخته است.وزارت دفاع (پنتاگون) که مهم‌ترین نهاد نظامی در ایالات متحده محسوب می‌شود، از مراکزی است که دونالد ترامپ در چهار سال ریاست‌جمهوری خود بیشترین تنش را با آن داشته و این برای چهارمین بار است که اقدام به تغییر وزیر دفاع خود می‌کند. ترامپ تصمیم خود برای برکناری مارک اسپر که در ماه‌های اخیر رابطه‌ای پر‌تنش را با او داشته، از طریق توییتر اعلام کرد تا به ماه‌ها گمانه‌زنی درباره سرنوشت اسپر خاتمه دهد. رئیس‌جمهوری آمریکا، بلافاصله «کریستوفر میلر» رئیس مرکز ملی ضد‌تروریسم را موقتا جانشین اسپر کرده است. پس از قتل «جورج فلوید» و بروز ناآرامی و آشوب در چند شهر آمریکا، ترامپ اصرار به استفاده از نیروی ارتش برای سرکوب معترضان داشت؛ اما اسپر از‌جمله مقام‌هایی بود که با استناد به قانون اساسی آمریکا مخالف اجرای خواسته ترامپ و رویارویی ارتش و شهروندان آمریکایی بود. از‌این‌رو ساعاتی پس از این تحولات، تعداد زیادی از دموکرات‌های کنگره هشدار دهند که برکناری اسپر می‌تواند ایالات متحده را در دوره انتقال قدرت از ترامپ به «جو بایدن» رئیس‌جمهوری منتخب این کشور، آسیب‌پذیر کند، رهبری غیرنظامی ارتش را تضعیف کرده و افسران ارشد کشور به رهبری ژنرال «مارک مایلی» رئیس ستاد مشترک را در موقعیتی غیر‌قابل دفاع قرار دهد.«آدام اسمیت»، نماینده دموکرات واشنگتن در مجلس نمایندگان و رئیس کمیته خدمات نیروهای مسلح، گفت: «تغییر پی‌درپی رهبران پنتاگون باعث بی‌ثباتی و ابهام در وضعیت این نهاد می‌شود که از مهم‌ترین ارکان امنیت ملی ایالات متحده به شمار می‌آید. این اقدام پس از انتخابات ریاست‌جمهوری و شکست ترامپ، تهدیدهایی منحصر‌به‌فرد را پیش‌روی ایالات متحده قرار می‌دهد و باعث دلگرمی دشمنان آمریکا می‌شود. این اقدام ترامپ نه‌تنها کودکانه و از سر خشم ناشی از شکست در انتخابات است؛ بلکه بسیار خطرساز هم خواهد بود».«ست مولتون»، نماینده دموکرات ایالت ماساچوست، اما از نگاهی دیگر این جابه‌جایی در پنتاگون را نگران‌کننده خواند و گفت: «بدون‌شک اسپر به این دلیل از کار اخراج شد که حاضر به پذیرش بسیاری از سیاست‌ها و خواسته‌های ترامپ نبود. موضوع استفاده از نیروهای ارتش برای سرکوب ناآرامی‌های ماه‌های گذشته تنها یکی از این موارد اختلاف اسپر و ترامپ است. باید دید ترامپ در هفته‌های باقی‌مانده تا زمان تحویل قدرت به بایدن چه برنامه‌هایی در سر دارد که اسپر را مانع تحقق آنها می‌دید. امیدوارم در هفته‌های پیش‌رو، رئیس‌جمهور اقدامی انجام ندهد که ژنرال مایلی و ستاد مشترک ارتش در موقعیتی قرار بگیرند که مجبور به اتخاذ تصمیمی حزبی در برابر موضوعی غیرنظامی و سیاسی شوند». احتمال انجام اقدامی نظامی-امنیتی در داخل یا خارج از ایالات متحده از سوی ترامپ در هفته‌های پیش‌رو زمانی تقویت می‌شود که مقام‌های کاخ سفید پس از اخراج اسپر به این نکته اشاره می‌کنند که این تغییرات ادامه خواهند داشت و احتمالا «جینا هاسپل»، مدیر سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا و «کریستوفر رای» مدیر اف‌بی‌آی، نیز به‌زودی از سمت‌های خود برکنار می‌شوند. رئیس کمیته خدمات نیروهای مسلح مجلس نمایندگان هشدار می‌دهد که «ترامپ هنوز حاضر به پذیرش نتیجه انتخابات نیست و در چنین شرایطی تغییرات در صدر نهادهای امنیت ملی آمریکا نمی‌تواند نشانه‌ای مثبت باشد. بدون‌تردید ترامپ به وفاداری حتی بیش از صلاحیت اهمیت می‌دهد؛ اما در دوره انتقال قدرت آنچه اهمیت زیادی دارد، صلاحیت دولتمردان است». «میک مولروی»، دستیار معاون سابق وزیر دفاع در دولت ترامپ، نیز با توجه به بی‌ثباتی و نبود اطمینان در وزارت دفاع آمریکا درباره این اقدام ترامپ می‌گوید: «تمام تلاش مارک اسپر در دوره حضورش در پنتاگون این بود که این نهاد را از تنش‌ها و مجادله‌های سیاسی و حزبی دور نگه دارد. ثبات در وزارت دفاع امری حیاتی است؛ اما جانشین اسپر فردی است که هیچ سابقه درخور‌توجهی در وزارت دفاع ندارد».
در ماه‌ها و هفته‌های قبل از انتخابات، برخی از دموکرات‌ها ابراز نگرانی کرده بودند که ترامپ ممکن است در انتخابات یا بعد از آن ارتش را در خارج از کشور یا در داخل کشور درگیر مناقشه و جنگی کند تا این‌گونه در قدرت بماند.
از طرف دیگر، دو مقام ارشد دولت این اقدامات ترامپ را چندان جدی تلقی نمی‌کنند و به خبرنگاران گفته‌اند که ترامپ از اخراج زیر‌دستانش لذت می‌برد. او تنها دو ماه دیگر برای این کار فرصت دارد و برکناری اسپر یا مقام‌های دیگر، به او که ساز‌و‌کار رسانه‌ها را می‌داند، این فرصت را می‌دهد تا دوباره توجه رسانه‌ها را از جو بایدن که در انتخابات پیروز شده، به سوی خود برگرداند.
عملیاتی علیه دشمنان آمریکا
اما برخی مقام‌های وزارت دفاع ابراز نگرانی کرده‌اند که رئیس‌جمهور ممکن است در آخرین روزهای ریاست‌جمهوری خود عملیاتی را به صورت آشکار یا مخفی علیه ایران یا سایر دشمنان ایالات متحده آغاز کند. «الیسا اسلاتکین»، نماینده دموکرات میشیگان و یکی از مقام‌های سابق پنتاگون، می‌گوید: «از نظر من تنها چند دلیل برای اخراج وزیر دفاع در آستانه پایان کار دولت می‌تواند وجود داشته باشد. بی‌کفایتی یا اقدام یکی از این دلایل است که به نظر نمی‌رسد درباره اسپر صدق کند. مورد دوم انتقام‌جویی است که راهی غیر‌مسئولانه برای حل چالش‌های امنیت ملی ما خواهد بود. دلیل سوم می‌تواند این باشد که رئیس‌جمهور می‌خواهد اقداماتی را انجام دهد که وزیر دفاع از انجام آن امتناع می‌ورزد که دراین‌صورت بسیار نگران‌کننده است. به هر دلیلی باشد، به نظر می‌رسد برکناری وزیر دفاع در روزهای ناپایدار دوران انتقالی به این معنی است که رئیس‌جمهوری مهم‌ترین وظیفه خود یعنی محافظت از امنیت ملی آمریکا را نادیده گرفته است».
مارک اسپر پس از مطلع‌شدن از برکناری خود از طریق توییتر نامه‌ای دو‌صفحه‌ای به ترامپ نوشته و در آن تأکید کرده که «براساس قانون اساسی به کشور خدمت می‌کنم؛ بنابراین تصمیم شما را برای برکناری خودم می‌پذیرم». با‌این‌حال رسانه‌ها خبر از هشدار اسپر داده‌اند که گفته «اگر فرد جانشین من فردی بله‌قربان‌گو باشد، باید گفت وای به حال آمریکا».
انتصاب کریستوفر میلر به‌عنوان جانشین موقت اسپر حتی شگفتی دوستان و نزدیکان میلر را هم برانگیخته. همکاران میلر سوابق او در نیروی ویژه ارتش و اقدامات ضد‌تروریستی را درخور‌توجه می‌دانند؛ اما گفته‌اند که او هیچ سابقه درخور‌توجهی در وزارت دفاع ندارد که حتی انتصاب موقت او برای سرپرستی وزارت دفاع را توجیه کند. میلر از اقتدار لازم برای ایستادگی در برابر خواسته‌های رئیس‌جمهور برخوردار نیست و نمی‌تواند با او وارد چالش شود تا تصمیمات هزینه‌زا و مخربش را به تأخیر بیندازد.
«نیکلاس راسموسن»، یک مقام ارشد سابق مبارزه با تروریسم در دولت «جورج بوش» و «باراک اوباما» رؤسای جمهوری سابق آمریکا، هم درباره انتصاب جدید در پنتاگون می‌گوید: «انتصاب فردی با سابقه غیر‌قابل توجه در بالاترین جایگاه پنتاگون می‌تواند باعث سردی و اعتراض درجه‌داران ارشد ارتش شود. نه صرفا به این دلیل که انتصاب میلر انتصابی غیر‌متعارف است؛ چنین اقداماتی باعث ایجاد حس بی‌ثباتی و تصمیم‌گیری ناپایدار در داخل پنتاگون می‌شود و همین پیام را هم به دنیا مخابره می‌کند».
دیدگاه تان را بنویسید