بیشتر از یک ماه است که تماشاخانه‌ها شروع به کار کرده‌اند و گروه‌های تئاتری روی صحنه رفته‌اند. تعداد اجراها در مقایسه با پیشاکرونا بسیار کاهش پیدا کرده اما در مورد استقبال از تئاترها با توجه به محدودیت‌های متنوعی که وجود دارد، نمی‌توان با قطعیت سخن گفت. به این دلیل که برخی از تئاترها با استقبال نسبی روبه‌رو هستند و برخی سالن‌ها با حداکثر ظرفیت در نظر گرفته‌شده از تئاتردوستان میزبانی می‌کنند و در مقابل برخی از سالن‌ها اجراهای خود را به علت نداشتن تماشاگر لغو می‌کنند. اظهار نظر سالن‌داران هم درباره استقبال مردم از تئاترها متناقض و متفاوت است. با تمام اینها هنوز برآورد دقیقی از میزان خسارت بحران کرونا به اقتصاد تئاتر منتشر نشده است.
گمانه‌زنی‌ها در این باره نیز متفاوت است. برخی خسارت وارده را تا پنج میلیارد تومان برآورد می‌کنند و برخی بیش از ۲۰ میلیارد تومان. تفاوت در تخمین خسارت‌ها آنقدر بالاست که به نظر می‌رسد کارشناسان و فعالان مختلف هر یک شاخص‌های متفاوتی را برای ارزیابی این خسارت بررسی کرده‌اند. با این همه به نظر می‌رسد کمتر کسی از فعالان بازار اقتصادی تئاتر در شرایط کنونی رضایت نسبی داشته باشد.
برآورد خسارت
در حالی که بزرگ‌ترین بازارهای تئاتر جهان تا ابتدای سال میلادی آینده تعطیل شده‌اند، سالن‌های تئاتر در ایران باز هستند. رعایت مقررات بهداشتی همچون کاهش ظرفیت سالن‌ها، استفاده از ماسک و... باعث شده است تا چرخه مالی تئاتر به شدت کند شود. منطقه برادوی نیویورک که پایتخت تئاتر جهان شناخته می‌شود، به دلیل تداوم بحران شیوع کرونا، تا ۳ ژانویه ۲۰۲۱ (۱۴ دی ۹۹) تعطیل شده است. این چهارمین بار است که تعطیلی‌های کرونایی برادوی تمدید می‌شود. این تعطیلی‌ها که از ۱۲ مارس (۲۲ اسفند) آغاز شد، تاکنون طولانی‌ترین مدت تعطیلی را در تاریخ پایتخت تئاتر جهان رقم زده است. وقتی برادوی در ماه مارس برای اولین بار به دلیل شیوع کرونا تعطیل شد، ۳۱ نمایش و اجرای موزیکال روی صحنه رفته بود، ۸ اجرای جدید در مرحله پیش‌نمایش قرار داشت و ۸ اجرا نیز قرار بود در فصل بهار روی صحنه برود.
اما به‌رغم بازگشایی سالن‌های تئاتر در ایران، برخی برآوردها از کاهش ۸۰ درصدی استقبال عمومی از تئاترهای روی صحنه خبر می‌دهد. پیش از بازگشایی سالن‌ها طبق آماری که وزارت ارشاد اعلام کرده است، در اسفندماه ۱۸۴ اثر نمایشی اجرایشان را متوقف کرده‌اند و برنامه اجرای ۵۸ گروه نمایشی در فروردین و اردیبهشت نیز پس از تعطیلی‌ها متوقف مانده است. با این حساب از ابتدای شیوع کرونا تا زمان بازگشایی محدود تئاترها، ۲۴۲ تئاتر اجرایشان را متوقف کرده یا به تاخیر انداخته‌اند. خسارت وارده به فروش بلیت برای اجرای این گروه‌ها با فرض میانگین ۲۳ تماشاگر برای هر اجرا در هر شب و میانگین قیمت ۲۰ هزار تومانی برای هر بلیت، نزدیک به ۱۰ میلیارد تومان است.
این در حالی است که تنها اجراهای برنامه‌ریزی‌شده تا پیش از اسفند ماه سال گذشته را بررسی کنیم. افزون بر این با لحاظ تعطیلی ماه خرداد و ظرفیت‌های محدود شده سالن‌ها در یک ماه اخیر نیز، تخمین برآورد خسارت به بازار تئاتر در ایران بیش از ۲۰ میلیارد تومان است.
سالن‌دارها چه می‌گویند؟
داود نامور، مدیر تماشاخانه مهرگان با بیان اینکه تئاتر نیاز به حمایت دولت دارد، گفته است: متاسفانه جز یک بسته آب ژاول ما حمایت دیگری ندیدیم! ۱۶ سالن خصوصی فعال با دو هزار صندلی در تهران وجود دارد و به خاطر همین کرونا در این مدت نزدیک به ۲۰۰ کارمندشان بیکار شده‌اند، بماند وضعیت بازیگران و کارگردان‌ها که مشخص نیست.
من نمی‌گویم حتما همه باید از کارها استقبال کنند، اما باور کنید که سالن‌های تئاتر الان از یک غذاخوری کمتر مشکل ایجاد می‌کنند. من از دولت انتقاد دارم، اما این دلیل نمی‌شود کارم را تعطیل کنم و کار نکنم به‌هرحال اگر قرار بود دولت کمک کند که بخش خصوصی اصلا ایجاد نمی‌شد، حال دولت دیگر سنگ جلوی پای ما نیندازد! اما در برابر صحبت‌های وی، پریسا مقتدی مدیر تماشاخانه سنگلج که از تماشاخانه‌های دولتی محسوب می‌شود معتقد است علت دواجرایی نرفتن کارها رعایت پروتکل‌های بهداشتی است و استقبال از تئاترها از سوی هنرمندان خوب است.
وی دراین باره می‌گوید: «ببینید از لیست اجراهای سنگلج برای اسفند ماه سال ۹۸ هر دو کار اعلام آمادگی کردند که اجراهایشان را ادامه بدهند؛ البته تغییری که ما براساس شرایط دادیم، این بود که هیچ دو کاری در یک تاریخ اجرا نروند، چرا که این اتفاق قبلا می‌افتاد، مثلا در یک روز دو نمایش در دو سانس مختلف اجرا می‌شدند، منتها الان به جهت کم کردن ارتباطات انسانی در فضاهای پشت صحنه دوره‌های اجرای نمایش‌ها را متفاوت کردیم.»
دیدگاه تان را بنویسید