لوازم آرایش تقلبی | احتمال شدت گرفتن بیماری‌های پوستی در ایران بخاطر لوازم آرایش تقلبی

آیا تاکنون تصاویری از زندگی دشوار مردمانی از ایران و جهان را که از آب آلوده برای نوشیدن و پخت غذا استفاده می‌کنند دیده‌اید؟ آیا آنها نمی‌دانند که این کار، برای سلامتی‌شان مضر است؟ آیا با افزایش معلومات پزشکی می‌توان خطر بیماری ناشی از آب آلوده را از آنها دور کرد یا لازم است دسترسی به آب تمیز را برایشان فراهم کرد؟

حکایت مواد آرایشی و بهداشتی تقلبی هم شباهتی به داستان آب‌های آلوده دارد.

با ممنوعیت واردات رسمی، مصرف‌کنندگان را از حق دسترسی به فرآورده‌های ایمن محروم کرده و بازار را تقدیم قاچاقچیان کرده‌ایم.

با افزایش ۵/ ۳ برابری فرآورده‌های بهداشتی و آرایشی قاچاق در کشور، نگرانی درخصوص رشد بیماری‌های مختلف به‌ویژه سرطان و بیماری‌های پوست افزایش یافته است. سازمان غذا و دارو به‌عنوان متولی نظارت بر کالاهای سلامت‌محور از جمله فرآورده‌های بهداشتی، آرایشی و عطریات، به کمک آزمایشگاه‌های مختلف دانشگاه‌های علوم پزشکی و همچنین سامانه نظارتی TTAC نظارت بسیار دقیقی بر فرآورده‌های بهداشتی و آرایشی که از مسیرهای قانونی وارد کشور می‌شدند داشت. با این حال به دلیل محدودیت‌های وارداتی، اخیرا شاهد افزایش چشمگیر کالاهای قاچاق و تقلبی در بازار هستیم که سلامتی مصرف‌کنندگان را به مخاطره می‌اندازد و به همین دلیل، به مصرف‌کنندگان این قبیل فرآورده‌ها به‌ویژه بانوان، سالمندان و کودکان و خانواده آنها توصیه می‌شود صرفا کالاهای معتبر را که دارای برچسب اصالت کالا هستند خریداری کنند. همچنین برای اطلاع از اینکه کدام یک از برندهای موجود در بازار اصیل هستند و از مسیر قانونی و با نظارت وزارت بهداشت وارد کشور شده‌اند، می‌توان به سایت انجمن واردکنندگان به نشانی iactp.ir مراجعه کرد.

بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد بیش از ۸۰۰ ماده شیمیایی در لوازم آرایشی و عطرهای غیر استاندارد و قاچاق وجود دارد و استفاده از این مواد باعث می‌شود به مرور ترکیب‌های مضرشان جذب بدن شود که در درازمدت عارضه‌های متعددی ایجاد می‌کند. مهم‌ترین عارضه استفاده از این ترکیب‌های سمی، ابتلا به برخی از انواع سرطان است. علاوه بر سرطان، احتمال ابتلا به پیری زودرس پوست و آکنه و حتی برخی بیماری‌های عفونی مانند ایدز و هپاتیت وجود دارد.

از میان ترکیب‌های مضر موجود در لوازم آرایشی غیراستاندارد، پارابن‌ها یکی از رایج‌ترین‌ها است. ایکلوپنتاسیلوکسان و تریکلوسان نیز در محصولات غیراصیل، بسیار بالاتر از حد استاندارد است. گاهی درصد بالایی از این ترکیب‌ها همگی در یک محصول تقلبی جمع هستند و این موضوع احتمال تاثیر منفی این مواد بر سلامت مصرف‌کننده را بالا می‌برد. غیر از این چهار مورد، ترکیب‌های دیگری هم وجود دارد که عوارض مربوط به خود را دارند. مثلا بنزوفنول‌ها که در لاک ناخن، دئودورانت‌ها، ژل‌های شست‌وشو و صابون‌های غیر استاندارد موجود است. بوتیل پارابن که در برخی شامپوها، کرم ضدآفتاب، شامپو مخصوص شوره سر، رژ لب قاچاق به وفور چشم می‌خورد و در نهایت متیل پارابن و اتیل پارابن که در کرم‌های قاچاقی اعم از کرم‌های بدن و صورت به وفور یافت می‌شوند و همه این مواد، سرطان‌زا هستند.

غیر از ابتلا به برخی انواع سرطان‌ها، استفاده از مواد آرایشی تقلبی و قاچاق، به خصوص در کسانی که در سن پایین مصرف این مواد را شروع می‌کنند، می‌تواند باعث پیری زودرس پوست شود. این مواد تغییراتی در پوست ایجاد می‌کنند که عامل چروکیدگی پوست (به خصوص در ناحیه پیشانی، خط خنده و اطراف چشم) است. در ضمن این مواد، منافذ پوست را می‌پوشاند و مانع از اکسیژن‌رسانی کافی می‌شود. حساسیت، تورم، تاول، سوزش، خارش، سوزن سوزن شدن، کهیر، لک و آکنه نیز از عوارض عمومی مواد آرایشی تقلبی و غیراستاندارد است. برخی مواد آرایشی حاوی کلاژن یا ژلاتین هستند که برای قوام پوست و بهتر کردن ظاهر پوست مفید است. اما مشکل اینجاست که هر چند کلاژن مصرفی در برندهای اصلی، پس از آزمایش‌های متعدد میکروبی مورد استفاده قرار می‌گیرد ولی در محصولات قاچاق، به دلیل فقدان این قبیل آزمایش‌ها، احتمال سرایت بیماری‌های مشترک میان دام و انسان وجود دارد. برخی از مواد آرایشی تقلبی حاوی آفلاتوکسین هستند که سرطان‌زاست و صدمه‌های کبدی شدیدی وارد می‌کند و به راحتی از طریق سطح پوست جذب می‌شود. برخی محصولات آرایشی قاچاق نیز حاوی بقایای جفت هستند که باعث بروز نگرانی‌هایی در مورد انتقال بیماری‌هایی مثل ایدز یا هپاتیت می‌شود. در خانم‌های بارداری که جنین پسر دارند، مصرف برخی ترکیب‌های آرایشی غیر استاندارد، می‌تواند باعث عقیمی فرزند در آینده شود.

به رغم تمام موارد نگران‌کننده‌ای که درخصوص مواد آرایشی تقلبی و قاچاق بیان شد، اما محصولات استاندارد به دلیل آزمایش‌های مکرر در آزمایشگاه‌های ایران و کشورهای تولید‌کننده، فاقد این مخاطرات هستند. اما مساله این است که افزایش شدید قیمت ارز خارجی و ممنوعیت‌های وارداتی، باعث جهش قیمت محصولات استاندارد در کشور شده است. هر چند متخصصان پزشکی توصیه می‌کنند با توجه به ریسک‌های سلامت، مصرف‌کنندگان از خرید محصولات ارزان‌قیمت قاچاقی پرهیز کرده و صرفا محصولات ایمن و استاندارد را خریداری کنند و اگر با محدودیت‌های مالی مواجه هستند، هرگز سلامت خود را به مخاطره نیندازند.