بازگشت ایران و آمریکا به میز مذاکره؟ / این راه، هنوز کاملا مسدود نشده

ویکتور شلهوب در العربی الجدید، رسانه نزدیک به قطر نوشت: اخیرا رفتار ایران در مرکز توجهات دولت آمریکا قرار گرفته و رابطه با ایران، یکی از موضوعات اصلی صحبت‌های وزیر خارجه آمریکا در نشست‌های مطبوعاتی است.

 در ادامه این مطلب آمده است: موضوع ایران، با افزایش فشار‌ها و تلاش واشنگتن برای تشدید محاصره تهران در سطوح امنیتی و دیپلماتیک، بار دیگر مطرح شد، به نحوی که پمپئو و پنتاگون با لحنی قاطع در مورد ایران صحبت کرده و تلاش می‌کنند لحن خود را به سمت جنگ طلبی با ایران سوق ندهند.

پیش از این، پمپئو شروطی را مطرح کرده و از ایران خواسته بود برای بازگشت به میز مذاکره، این شروط را محقق کند. اما در حال حاضر، دولت آمریکا سعی دارد با استفاده از شرایط سختی که به دنبال شیوع کرونا در ایران بوجود آمده است، این کشور را وادار به تسلیم کرده و از این موضوع برای انتخابات ریاست جمهوری در ایالات متحده، بهره ببرد.

در همین رابطه، وزیر خارجه آمریکا چهار مصاحبه با شبکه‌های مختلف رادیویی و تلویزیونی کشورش انجام داد، که در همه آن‌ها در مورد ایران نیز اظهار نظر کرد. پمپئو در مصاحبه هایش بر جدیت هشدار ترامپ در مورد حمله به قایق‌های ایران که متعرض ناو‌های آمریکا شوند، تاکید نموده و آزمایش موشک بالستیک اخیری که ایران انجام داد را محکوم کرد و به طور خاص، تلاش کرد ممنوعیت بین المللی فروش سلاح به ایران را بار دیگر تجدید کند. به نظر می‌رسد دولت آمریکا عزم جدی برای این مساله دارد؛ تا مانع از دست یابی ایران به سلاح‌های سنگین شود و در همین راستا، تلاش می‌کند چهار عضو دائمی شورای امنیت را به سمت خود متمایل کند، تا به نفع ایالات متحده و قانون مورد نظر آن علیه ایران، رای دهند.

این در حالی است که برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در پرونده ایران، اظهار امیدواری کرده که این قطعنامه به تصویب برسد، همانطور که پمپئو تاکید کرده است هر آنچه در توانش باشد را برای تصویب قطعنامه انجام می‌دهد.

به موازات این تلاشها، دولت آمریکا برخلاف تهران، از واگذاری وظیفه تشکیل دولت عراق به مصطفی الکاظمی استقبال کرد و برای تسهیل در انجام مأموریت وی، ایالات متحده معافیت‌های عراق از تحریم‌های ایران به مدت یک ماه دیگر تمدید کرد و به این ترتیب، عراق می‌تواند همچنان از ایران برق وارد کند.

کاظمی، یک میانه رو محسوب می‌شود و با اینکه بهترین گزینه ایران برای نخست وزیری عراق نبود، با این حال تهران به انتخاب او اعتراضی نکرد، به این دلیل که ایران در حال حاضر بیش از هر زمانی به یک عراق متوازن نیاز دارد، بویژه در سایه بحران کرونا و سقوط قیمت‌های نفت که بیش از پیش بر مشکلات ایران که درگیر تحریم‌های آمریکا نیز هست، افزوده است.

در این میان، برخی کارشناسان بر این عقیده اند که در داخل ایران، صحبت‌هایی در مورد گزینه مذاکره با واشنگتن، بعنوان راه حلی برای خروج از بحران اقتصادی، مطرح است. این واقعیت شرایط ایران است که گزینه مذاکره در برابر آن گذاشته است، نه شعار‌ها و مواضع خطابی آن.

یکی از عواملی که این احتمال را تقویت می‌کند، آن است که روابط بین تهران و مسکو، مانند سابق نیست و بویژه در سوریه، روز به روز بدتر و متزلزل‌تر می‌شود. در همین رابطه، مساله جالب توجه، پاسخ ظریف به پمپئو بود که با یک لحن دیپلماتیک خالی از سخت گیری، تنها به گفتن این جمله اکتفا کرد که ایران، خود، سرنوشتش را مشخص می‌کند.

عبارتی که باعث می‌شود خط بازگشت به سمت مذاکره با آمریکا، همچنان باز بماند. به عقیده برخی کارشناسان، کادر تکنوکرات دولتی نفوذ بیشتری در تهران به دست آورده است و چه بسا تنش زایی این روز‌های آمریکا، از آن جهت است که روی احتمال قدرت گرفتن دولت روحانی و بازگشت ایران به میز مذاکره حساب کرده است.