شرق- شش سال از جنگی ویرانگر در یمن می‌گذرد. زمانی که حوثی‌ها پس از مبارزه‌‌ای خونین و طولانی با حرکتی سریع به محاصره کاخ ریاست‌جمهوری در صنعا دست زدند و دولت را بدون خونریزی در اختیار گرفتند. عبد ربه منصور‌هادی که پس از سرایت بهار عربی در یمن و سوءقصد به علی عبدالله‌صالح، رئیس‌جمهور اسبق و سرانجام برکناری او به ریاست‌جمهوری رسیده بود، استعفای خود را اعلام کرد. با پیوستن علی عبدالله‌صالح به حوثی‌ها، تصور می‌رفت ثبات در یمن پدید آید، اما وقتی حوثی‌های زیدی با شعار «مرگ بر آمریکا و مرگ بر اسرائیل» مواضع خود را رسما اعلام کردند، عربستان به تحریک قبایل اهل تسنن پرداخت و با جلب موافقت عبد ربه منصور‌هادی، رئیس‌جمهور مستعفی، زمینه فرار او را به عربستان فراهم کرد. همچنین ادامه دولت او و غصبی‌بودن حاکمیت حوثی‌ها ازسوی سعودی‌ها اعلام شد. آنان پنج سال پیش همراه ائتلافی از نیروهای عربی شامل امارات و سودان به حمایت از دولت منصور هادی پرداخته و با قوای مجهز وارد یمن شدند. نوع تبلیغات و تصوراتشان این بود که در یکی، دو هفته به کار حوثی‌ها پایان خواهند داد، اما نتوانستند؛ آن دو هفته اکنون از پنج سال گذشته است.
در این مدت بخشی از آن کشور در اشغال دولت مورد حمایت مستقیم عربستان قرار گرفته، بخشی در اشغال قبایل محافظه‌کاری است که خود را داعشی می‌نامند و با هر دو طرف در جنگ هستند و بخشی شامل پایتخت صنعا در اختیار دولت حوثی‌ها است. طرف‌های مقابل، حوثی‌ها را تحت حمایت جمهوری اسلامی اعلام می‌کنند، با این حال، همکاری علی عبدالله‌صالح که از متحدان نزدیک صدام بود با دولت حوثی‌ها قدری عجیب می‌نمود. اما او که در نهان با عربستان در تماس بود، هنگامی که قصد گریز به عربستان را داشت، کشته شد. طولانی‌شدن جنگ که منجر به واردآمدن ضرباتی در خاک عربستان و همچنین نقاطی در امارات متحده عربی هم شد، در سال گذشته با حملاتی به بندر فجیره در امارات و با موشک‌باران و انهدام پالایشگاه بزرگ‌شرکت نفتی آرامکو، ابعاد گسترده‌تری به خود گرفت. با طولانی‌شدن جنگ، هزینه‌ها برای همه طرف‌های مستقیم و غیرمستقیم در جنگ بالا رفت. امارات نیروهای خود را بیرون کشید و عربستان که به‌هیچ‌وجه تن به مذاکره نمی‌داد، اکنون خودش اعلام می‌کند آتش‌بس را پذیرفته است. با اینکه آتش‌بس‌های عربی معمولا پایدار نیست این‌بار که قاعدتا باید رضایت همه طرف‌ها جلب شده باشد و احتمالا با تجربه دو کشور بزرگ منطقه، یعنی عربستان و ایران که ادامه درگیری‌ها در منطقه را به زیان هر دو کشور و به سود بیگانگان تشخیص داده‌اند، احتمال می‌رود با نوعی توافق همراه با برنامه‌ریزی بازسازی و کمک اضطراری به مردم آسیب‌دیده، امکان دوام آتش‌بس بیشتر باشد. در این میان هنوز یک‌سوم بخش قبیله‌ای کشور در اختیار نیروهای تندروی داعشی است که گرچه در گذشته از حمایت عربستان بهره‌مند بوده‌اند، اما اکنون دشمن مشترک عربستان و جمهوری اسلامی محسوب می‌شوند. مشکل دیگر روابط ویژه عربستان و آمریکا و تأثیرگذاری آن در روابط عربستان، عبد ربه منصور هادی و ایران است. موضوع اصلی مسئله اسرائیل است که عربستان شاید با خستگی از مخاصمات 70ساله، از زمان ملک‌عبدالله راه‌حلی برمبنای اصول روابط بین‌الملل و قطع‌نامه‌های شورای امنیت را محور سیاست منطقه‌‌ای خود قرار داد و معتقد است قطع‌نامه‌های شورای امنیت که بازگشت اسرائیل به مرزهای قبل از جنگ 1967 و تشکیل دولت فلسطین را تضمین می‌کند، می‌تواند اسرائیل را از زیاده‌خواهی و اعراب را از هزینه‌های نظامی بازدارد. اسرائیل هم دنبال بهانه‌هایی است که آن قطع‌نامه را منسوخ اعلام کند. از سوی دیگر، آمریکایی‌ها هرگونه مصالحه با ایران را برمبنای رفع تحریم در برابر رفع تهدید قرار داده و به آن مسئله گره زده‌اند. با وجود این، انتظار می‌رود درباره آتش‌بس کنونی یمن به‌عنوان یک موضوع جداگانه توافق شود که شاید این توافق بتواند به تفاهم‌های دیگری میان همه طرف‌ها منجر شده و شرایط را برای گفت‌وگوهای بعدی حتی میان ایران و عربستان، محتمل کند.
دیدگاه تان را بنویسید