طالبان برنده انتخابات در افغانستان

روز گذشته در تاریخ افغانستان و از طرف دیگر در تاریخ تحولات سیاسی دنیا اتفاق نادری رخ داد؛ دو مراسم تحلیف ریاست‌جمهوری در کابل، پایتخت افغانستان برگزار شد. اگر به سابقه اختلاف بین دو رئیس‌جمهور روز گذشته افغانستان بپردازیم، باید بگویم که از 13 سال پیش آقای عبدالله در سه انتخابات شرکت کرده و در هر سه‌بار مدعی پیروزی بوده است. بار اول در رقابت با حامد کرزی بود که خود ما آقای عبدالله را متقاعد کردیم که این ادعا را دنبال نکند و ایشان به آقای کرزی تبریک گفت.در دوره بعدی بعد از 13 سال حکومت کرزی، اشرف غنی برنده انتخابات شد، ولی آقای عبدالله مدعی برنده‌شدن در انتخابات بود. در آن دوره هم آمریکایی‌ها و ما از ایران، از عبدالله خواستیم که در دولت سهم بگیرد و از ادعای خود بگذرد، آقای اشرف غنی هم رئیس‌جمهور شد، اما وعده‌هایی که آقای اشرف غنی دادند، انجام نشد. نظیر اینکه تغییراتی در قانون اساسی ایجاد شود؛ مثلا پست نخست‌وزیری یا به‌عنوان معاون اجرائی رئیس‌جمهور ایجاد شود، اما نشد. در دوره نزدیک به پنج‌سالی که اشرف غنی بر سر کار بود، اگرچه با هم کار می‌کردند، اما مشخص بود که چون به قول‌وقرارهای ابتدایی عمل نشد، دلخوری وجود داشت. در انتخابات سوم که چند ماه پیش برگزار شد، دولت قبل به‌جای چهار سال، پنج سال سر کار ماند و مشخص بود که آمریکایی‌ها نقشه‌هایی در سر دارند و تمهیداتی برای برگزاری انتخابات شفاف، آزاد و همه‌جانبه ایجاد نمی‌کنند. انتخابات با تأخیر انجام شد و 10 درصد مشارکت کردند و از این تعداد مشارکت، آرا تقسیم شد. با ادعاهایی که می‌شود، اگر آرا را به طور مساوی هم تصور کنیم، دو رئیس‌جمهور با پنج درصد آرا به ریاست دولت می‌رسند. با توجه به نقشه‌های آمریکایی و برنامه‌های آنها می‌توان متوجه شد که چه اتفاقاتی رخ داده و چه چیزی در پیش است.

اگرچه طراحی آمریکایی‌ها برای ما مبهم است، اما از نظر ماهیت آمریکا حتما ‌ طراحی جدیدی برای خروج نیروها نه به این شکل که کلا از افغانستان بروند، بلکه کاهش نیروها و کاهش تلفات و ایجاد مزاحمت برای ایران در نظرشان است. این طراحی آمریکاست؛ چه با داعش، چه با کسان جدیدی که در افغانستان روی کار خواهند آمد، اما برای پاسخ دقیق‌تر در این مورد که این وضعیت چه مشکلاتی برای ایران ایجاد خواهد کرد، باید کمی صبر کرد.

یک طیف اصلی در افغانستان، طالبان است و مشخص است که آمریکایی‌ها بازی جدیدی دارند و خروج نیروهای آمریکایی با یک زمان‌بندی و... همه داستان نیست و این خروج با توجه به زمان و اتفاقاتی که در دنیا و منطقه رخ می‌دهد نمی‌تواند در مهار آمریکایی‌ها باشد. همه اینها در حالی است که طالبان قرار است با یک دولت پنج‌درصدی مذاکره کند و شاید این حتی جزء طراحی آمریکایی‌ها باشد.

وضعیت فعلی یک حکومت ضعیف در افغانستان است و آمریکا می‌خواهد با استفاده از این وضعیت از آنجا نجات پیدا کند. طالبان که از مدت‌ها پیش انتخابات را تحریم کرده، اما آرای این گروه حتما بیشتر از دو دولتی است که دیروز در افغانستان تحلیف برگزار کرده‌اند.  

علائمی که وجود دارد نشان می‌دهد که دو دولت کابل قاعدتا آینده خوبی ندارند و حتی نمی‌توانند مراسم تحلیف ‌‌را با امنیت برگزار کنند و از برگزاری تحلیف آن دولت دومی که معتقد است غیرقانونی است ممانعت به عمل آورند.

برای کشوری که در کنار مرزهای ما 40 سال با زجر زندگی کرده، امروز و این شرایط هم خوب و مناسب نیست. اینکه ایران در مورد روی‌کارآمدن طالبان چه نگاهی دارد بحث مفصل دیگری است. افغانستان هنوز هم دچار بلاتکلیفی است و آمدن آمریکایی‌ها نه‌تنها وضعیت آنها را بهتر نکرده، بلکه بدتر کرده و مراسم امروز ناامیدکننده است. طالبان در حال مهیاشدن برای مذاکره با دولت افغانستان است. با شرایط فعلی که دو دولت و گروه‌های متعددی در افغانستان هستند، دست طالبان هم برای صحبت‌کردن با هرکدام از آنها بازتر است.