به نظر می رسد هدف اصلی ایالات متحده آمریکا از این اقدام به پایان رساندن توافق هسته ای تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری 2020 است. واشنگتن به دنبال آن است تا در صورت عدم انتخاب مجدد دونالد ترامپ نیز کار این توافق را یکسره کند. حادثه اخیر به قتل رسیدن «جرج فلوید» شهروند سیاه پوست آمریکایی به دست پلیس و تظاهرات معترضین مقداری شانس ترامپ را برای پیروزی کاهش داده است؛ موضوعی که سبب شده تا کاخ سفید بیش از پیش نگران آن باشد. دولت ترامپ هدف دیگری که دارد ممانعت از حفظ و تداوم برجام با احتمال روی کار آمدن یک رئیس جمهور دموکرات است. بدین معنا که مسیر به همان سمتی برود که خواسته ترامپ بود؛ یعنی امضای یک توافق جدید.
دموکرات ها با داشتن اکثریت کنگره و جمهوری خواهان با داشتن اکثریت سنا می توانند با لابی اسرائیل این موضوع را بیشتر کِش دهند تا تنش ها با ایران نیز متعاقبا افزایش یابد. اگر ترامپ نیز مجددا انتخاب شود فشارهای آمریکا بر اتحادیه اروپا و سپس روسیه و چین افزایش خواهد یافت تا بتواند خواسته هایش را بر آنان تحمیل کند. اگرچه روسیه و چین مخالفت خود را با عدم تمدید فعالیت های هسته ای ایران اعلام کردند، اما اگر قرار باشد جریمه و یا اقدامی تنبیهی از سوی آمریکا علیه این دو کشور اعمال شود به طور طبیعی و بر اساس تجربه به واشنگتن همراه خواهند شد.
این تحولات در حالی رخ می دهد که پنج نفتکش ایران به سمت آبهای ونزوئلا عزیمت کرده اند و علی رغم تهدیدها، ایالات متحده دست به اقدامی عملی نزده است. دلیل آن هم بروز بحران کرونا و شرایط بد اقتصادی در آمریکا است. کاخ سفید به خوبی می داند که در صورت هر گونه اقدام علیه نفتکش ها جمهوری اسلامی ایران بلافاصله در جایی دیگر مانند خلیج فارس تلافی خواهد کرد. حمله به پایگاه عین الاسد تجربه خوبی برای آمریکایی ها بود و آنها خواستار این نبودند تا با افزایش تنش ها درگیری های جدیدی شکل گیرد، هر چند که به اعتبار سیاسی آنها در عرصه بین المللی لطمه زیادی وارد شد.
اما از طرف دیگر دولت ترامپ در مساله تمدید تحریم های تسلیحاتی ایران عزمی جدی دارد و در تلاش برای تحقق هدفشان هستند. وقتی این موضوع به زمان مقتضی خود نزدیک شود آمریکا در شورای امنیت دیگر کشورها را تهدید خواهد کرد. اما دو مانع اصلی در این بین چین و روسیه هستند که با توجه به اختلافات آنها به ایالات متحده آمریکا به نظر نمی رسد تسلیم خواسته های این کشور شوند. در این راستا به نظر می رسد در صورت تصویب قطعنامه ای از سوی آمریکا پکن و مسکو آن را وتو کنند؛ مگر اینکه خارج از قطعنامه 2231 و برجام قطعنامه ای جدیدی ارائه شود که دغدغه های کشورهای اروپایی در خصوص ایران را مانند مسائل موشکی در بربگیرد که در این صورت ممکن است با آمریکا همراهی کنند. اما این طرح اگر در قالب قطعنامه 2231 باشد اروپایی ها تا زمان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا با ترامپ همراهی نخواهند کرد چرا که خواستار از بین رفتن برجام نیستند و به خوبی می دانند که ایران عکس العمل نشان خواهد داد و ممکن است از NPT خارج شود.
* کارشناس سیاست خارجی
حاضرم شرط ببندم،
امکان نداره، عملی بشه .
خیلی خیلی ببخشید، دکتر ترامپ انگشت تو ... میمونه .