بهشتی پور: مدل همکاری منطقه‌ای بهترین راهکار برای حل مناقشه قره‌باغ است

حسن بهشتی پور در ارزیابی خود از درگیری های اخیر میان آذربایجان و ارمنستان بر سر مناقشه قره باغ گفت: واقعیت این است که این جنگ به دلیل اینکه آذربایجان قدرت نظامی کافی برای آزادسازی مناطق اشغالی را ندارد راه حل نظامی هم ندارد. 26 سال است که حالت نه جنگ و نه صلح ادامه داشته و در این مدت هم طرفین امیدشان این بود که سازمان امنیت و همکاری اروپا به حل این مسئله کنک کند که تا به حال اتفاق خاصی نیفتاده است.

وی افزود: طرف ارمنی از این جهت که قره باغ و هفت منطقه دیگر از سرزمین آذربایجان را اشغال کرده به نوعی خاطرجمع بوده و جای مطمئنی نشسته و دنبال این نبود تا این مسئله را حل کند. لذا بیشتر به دنبال این بود که استقلال قره باغ به دست آید.

این کارشناس مسائل آسیای مرکزی و قفقاز همچنین بیان کرد: تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان از سوی کشورهای دنیا به رسمیت شناخته شده و اما یکی از دلایل طولانی شدن این مسئله منافع بازیگرانی است که به عنوان بازیگران تاثیرگذار شناخته می شوند که برخی از آنها مانند ترکیه، روسیه و ایران در منطقه قرار دارند و آمریکا، فرانسه و سازمان امنیت همکاری اروپا هم به عنوان بازیگران فرامنطقه ای نقش داشتند. البته در چند سال اخیر رژیم صهیونیستی نیز به دنبال باز کردن جای پای خود در قفقاز جنوبی بوده است.

بهشتی پور ادامه داد: از یک طرف قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای در پی ارائه طرح صلحی برآمده اند. از سوی دیگر دو کشور درگیر یعنی آذربایجان و ارمنستان در این مسئله به توافق نمی رسند. دو فاکتور اصلی در این موضوع نقش دارد. یکی اینکه باید مناطق اشغالی آذربایجان آزاد و تمامیت ارضی حفظ شود و طرف آذری هم آمادگی داشته باشد تا پای میز مذاکره بنشیند. از سوی دیگر حقوق اکثریت ارمنی های قره باغ هم باید به رسمیت شناخته شود.

وی خاطرنشان کرد: در واقع تعیین حق سرنوشت برای ارامنه قره باغ از فاکتورهای مهم است که به ایجاد صلح کمک می کند.

این کارشناس مسائل آسیای مرکزی و قفقاز در ادامه اظهار کرد: باید بدانیم که پشتیبانی کننده های صلح یک طرف روسیه است که با کشور ارمنستان روابط نزدیکی دارد. طرف دیگر ترکیه می باشد که روابط نزدیکی با آذربایجان دارد و نهایتا یک طرف ایران است که به عنوان کشور بی طرف هم با آذربایجان و هم ارمنستان به دنبال صلح است. زیرا امنیت و صلح در قفقاز جنوبی به امنیت و صلح در ایران کمک می کند.

وی تاکید کرد: طی سال های گذشته آمریکا و برخی کشورهای دیگر به دنبال حل موضوع از سازمان همکاری و امنیت اروپا بودند که این اتفاق نیفتاد اما به نظر می رسد مدل 3+2 (ایران، روسیه و ترکیه) به عنوان کشورهای منطقه ای و آذربایجان و ارمنستان هم به عنوان کشورهای درگیر می تواند موثر باشد تا به یک راه حل دیپلماتیک و نه نظامی دست یابند. در واقع از نظر نظامی نه آذربایجان قدرت برتری کامل دارد و نه ارمنستان می تواند به هدف خود برسد. بنابراین مدل همکاری منطقه ای مطلوب ترین راهکار است.