واکسن | سازمان جهانی بهداشت باکنار گذاشتن واکسن «عالی» آسترازنکا موافق نیست

سازمان جهانی بهداشت روز جمعه ۱۲ مارس پس از انتشار اخباری مبنی بر توقف استفاده از واکسن آسترازنکا در چند کشور عمدتا اروپایی اعلام کرد که هیچ دلیلی برای توقف استفاده از این واکسن وجود ندارد.

بنا بر اعلام مارگارت هریس، سخنگوی سازمان جهانی بهداشت، کمیته مشورتی واکسن در این سازمان، ایمنی محصول شرکت داروسازی آسترازنکا را مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه رسیده که هیچ رابطه علّی بین واکسن آسترازنکا و لخته شدن خون در بدن برخی از دریافت کنندگان این واکسن دیده نشده است.

خانم هریس مقابل خبرنگاران در ژنو گفت: «آسترازنکا یک واکسن عالی است؛ مانند سایر واکسن‌هایی که در حال حاضر استفاده می‌شود. ما باید استفاده از آن را ادامه دهیم؛ اگرچه همزمان باید دربارۀ هرگونه نگرانی از ایمنی این واکسن‌ها نیز تحقیق کنیم.»

به گفتۀ او، کمیته مشورتی سازمان جهانی بهداشت که دست‌کم هر دو هفته یکبار تشکیل جلسه می‌دهد، همه گزارش‌ها دربارۀ واکسن‌ها را به طور سیستماتیک بررسی می‌کند.

او تاکید کرد که پس از تزریق بیش از ۲۶۰ میلیون دوز از واکسن برای پیشگیری از ابتلا به کووید۱۹ در سراسر جهان، هنوز هیچ مرگی به علت واکسیناسیون علیه کرونا گزارش نشده است.

آژانس دارویی اروپا؛ آسترازنکا همچنان ایمن است اما احتمال «آلرژی‌های شدید» وجود دارد

آژانس دارویی اتحادیه اروپا (EMA) که در شهر آمستردام هلند مستقر است، همزمان با اقدام مستقل برخی کشورهای اروپایی برای تحقیق درباره عوارض جانبی استفاده از واکسن آسترازنکا، خود نیز تحقیق درباره این واکسن و عوارض احتمالی آن را آغاز کرد.

این آژانس که مسئول ارزیابی و نظارت بر محصولات دارویی در ۲۷ عضو اتحادیه اروپا است، در یکی از اولین بیانیه‌های خود پس از انجام تحقیقات درباره این واکسن اعلام کرد که واکسن آسترازنکا همچنان ایمن است و تا کنون هیچ مدرکی مبنی بر ارتباط میان تزریق این واکسن و لخته‌های خون ایجاد شده پیدا نکرده است.

در بیانیه این آژانس آمده است: «ارزیابی‌ها نشان دهنده آن است که مزایای این واکسن بیش از خطرات آن است» و بر همین اساس همزمان با ادامه مطالعه دلایل ایجاد لخته‌های خون «می‌توان تزریق این واکسن را ادامه داد.»

با این وجود این سازمان روز جمعه، فهرست عوارض جانبی استفاده از واکسن آسترازنکا را به‌روز کرد.

در بیانیۀ جدید این آژانس آمده است که پس از بررسی واکنش‌هایی که دریافت کنندگان این واکسن در بریتانیا نشان داده‌اند، باید «آلرژی‌های شدید» را نیز به فهرست عوارض جانبی احتمالی تزریق واکسن ضدکرونای آسترازنکا افزود.

آژانس می‌گوید تصمیم به افزودن «آلرژی‌های شدید» به فهرست عوارض جانبی احتمالی این واکسن، پس از بررسی ۴۱ گزارش مشاهدۀ آنافیلاکسی در میان حدود ۵ میلیون دریافت کننده این واکسن در بریتانیا گرفته شده است.

بیانیه اعلام می‌دارد: «پس از بررسی دقیق داده‌ها، کمیته مسئول ارزیابی خطرات داروها به این نتیجه رسید که احتمالا در برخی موارد، ارتباطی میان واکسیناسیون و مشاهده آلرژی‌ها وجود دارد.» با این حال این آژانس تاکید کرد که آنافیلاکسی یا «واکنش‌های شدید آلرژیک» پیش از این هم یک عارضه جانبی شناخته شده و البته نادر، در قبال استفاده از واکسن‌ها بوده است.

پیش از این نیز در اطلاعات مربوط به واکسن آسترازنکا این مطلب درج شده بود که افرادی که این واکسن به آنها تزریق می‌شود باید «دستکم برای ۱۵ دقیقه تحت نظر باشند» تا در صورت بروز واکنش‌های آلرژیک به سرعت برای درمان اقدام شود.

این واکسن با همکاری شرکت داروسازی انگلیسی-‌سوئدی آسترازنکا و تیم تحقیقاتی دانشگاه آکسفورد بریتانیا ساخته شده است و با وجود افزایش شمار کشورهایی که درباره ایمن بودن استفاده از آن تردید دارند، بریتانیا همچنان بر موثر بودن آن در مقابل ویروس کرونا تاکید دارد.

پولی روی، ویروس شناس دانشکده بهداشت و طب گرمسیری لندن در این باره اعلام کرد که احتمالا دلیل ایجاد این لخته‌ها «خود واکسن نبوده است و شاید دریافت کنندگان این واکسن مشکل اساسی دیگری داشته‌اند.»

سازمان تنظیم دارو در بریتانیا نیز اعلام کرد که تاکنون در این کشور هیچ گزارشی مبنی بر لخته شدن خون در افراد، به دلیل واکسینه شدن با محصول آسترازنکا دریافت نکرده است. تا کنون بیش از ۱۱ میلیون دوز از واکسن آسترازنکا در بریتانیا تزریق شده است.

ابراز تاسف آلمان از اقدام همسایگان در توقف استفاده از واکسن آسترازنکا

ساعاتی پیش از انتشار بیانیه سازمان جهانی بهداشت، وزیر بهداشت آلمان نیز از اینکه برخی از کشورهای همسایه به دلیل انتشار گزارش‌هایی مبنی بر لخته شدن خون در بدن برخی از افراد واکسینه شده، استفاده از واکسن ضدکرونای آسترازنکا را متوقف کرده‌اند، ابزار تأسف کرد.

ینس اشپان به خبرنگاران گفت که اگرچه برای آلمان نیز گزارش‌های منتشر شده از عوارض جانبی احتمالی واکسن‌ها «بسیار بسیار جدی» است، اما تا کنون نه آژانس دارویی اتحادیه اروپا و نه نهاد نظارت بر واکسن در کشور آلمان، هیچ مدرکی درباره افزایش خطرناک لخته‌های خون به دلیل تزریق این واکسن پیدا نکرده‌اند.

توقف استفاده از واکسن آسترازنکا در برخی کشورهای اروپایی و آسیایی

مقامات بهداشتی کشورهای دانمارک، نروژ و ایسلند روز پنج‌شنبه اعلام کردند که در پی دریافت گزارش‌هایی مبنی بر ایجاد لختۀ خون در بدن برخی از دریافت کنندگان واکسن ضدکرونای آسترازنکا، استفاده از این واکسن را متوقف کرده‌اند.

دانمارک اعلام کرد که «بر اساس اصل احتیاط» استفاده از این واکسن را دست‌کم برای ۱۴ روز آینده متوقف و در این مدت گزارش‌های پزشکی را درباره «موارد جدی لخته شدن خون در افراد واکسینه شده» پیگیری خواهد کرد.

علاوه بر این سه کشور واقع در شمال اروپا، اتریش نیز روز دوشنبه استفاده از این واکسن را متوقف کرد.

ایتالیا روز پنج‌شنبه به جمع این کشورها پیوست و اعلام کرد در پی دریافت گزارش‌هایی درباره «برخی عوارض جانبی جدی» این واکسن، استفاده از آن را تا اطلاع ثانوی ممنوع کرده است. با این وجود سازمان تنظیم دارو در این کشور تاکید کرد که در حال حاضر هیچ «ارتباط مستقیمی» بین اثرات جانبی ادعا شده و دوز واکسن‌های تزریق شده، دیده نشده است.

استونی، لیتوانی، لوکزامبورگ و لتونی نیز اعلام کردند تا زمانی که تحقیقات درباره این واکسن ادامه یابد، تزریق محصول آسترازنکا را به تعویق می‌اندازند.

در خارج از قارۀ سبز نیز تایلند از جمله کشورهایی بود که تزریق واکسن آسترازنکا را به تعویق انداخت. آفریقای جنوبی نیز استفاده از این واکسن را متوقف کرد زیرا تحقیقات نشان داد که این واکسن در مقابل گونۀ جهش یافته ویروس کرونا در این کشور، اثربخشی کمتری دارد.

نگرش متفاوت فرانسه و اسپانیا

با این وجود فرانسه و اسپانیا همچنان به استفاده از این واکسن برای ایمن سازی شهروندانشان در مقابل کووید۱۹ ادامه می‌دهند.

کارولینا داریاس، وزیر بهداشت اسپانیا اعلام کرد که تا کنون هیچ موردی از لخته شدن خون به علت تزریق این واکسن در این کشور گزارش نشده است.

الیویه وران، وزیر بهداشت فرانسه نیز گفت: «نیازی به تعلیق استفاده از واکسن آسترازنکا نیست. امتیازات واکسیناسیون در این مرحله بیشتر از خطرات آن است.»