مقایسه هزینه‌ها نشان می‌دهد که سفر به تاجیکستان بسیار گران‌تر از ترکیه است. برای مثال، بلیت رفت‌وبرگشت تهران-دوشنبه حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان است، درحالی‌که بلیت پرواز تهران-استانبول حدود ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان تمام می‌شود. سفر به تاجیکستان با این قیمت البته تنها در روزهای یکشنبه، دوشنبه و پنجشنبه ممکن است؛ در این روزها با پرواز مستقیم می‌توان به دوشنبه، پایتخت تاجیکستان سفر کرد. در روزهای دیگر هفته، به دلیل نبود پرواز مستقیم، بلیت تهران-دوشنبه تا ۶۰ میلیون هم می‌رسد.
در سفر اخیر مسعود پزشکیان به تاجیکستان، «امام‌علی رحمان»، رئیس‌جمهوری این کشور، از مردم ایران دعوت کرد که نوروز امسال را در تاجیکستان جشن بگیرند. او همچنین تاکید کرد که شهروندان ایران برای ورود به تاجیکستان به ویزا نیاز ندارند و می‌توانند به راحتی به این کشور سفر کنند. با همه این‌ها، هزینه‌های سفر به تاجیکستان در نسبت با کشور‌های همسایه مثل ترکیه آن چنان بالاست که به نظر نمی‌رسد مردم ایران بتوانند نوروز امسال را در دوشنبه جشن بگیرند.
تاجیکستان، کشوری با جمعیتی نزدیک به ۱۰ میلیون نفر، یکی از سه کشور فارسی‌زبان جهان است. زبان رسمی این کشور فارسی تاجیکی است که با اندک تفاوتی، همان فارسی رایج در ایران است. جشن نوروز در تاجیکستان، همچون ایران، با آیین‌های خاصی برگزار می‌شود؛ از مراسم سنتی مانند «سبزه‌کاری» و «دیگرکشی» گرفته تا جشن‌های عمومی با رقص و موسیقی محلی. این کشور همچنین سرزمین مناظر طبیعی چشم‌نواز، کوهستان‌های مرتفع، و رودخانه‌هایی زیباست.
از نظر تاریخی نیز، تاجیکستان زمانی بخشی از خراسان بزرگ بود و مشاهیری چون رودکی، فردوسی، و ابن‌سینا در این سرزمین زیسته‌اند. بازدید از شهرهایی مانند خجند و دوشنبه، تجربه‌ای از تاریخ و فرهنگ مشترک ایران و تاجیکستان را برای گردشگران ایرانی فراهم می‌کند. به همین خاطر است که دیدار دو رئیس‌جمهور ایران و تاجیکستان بیش از آن که به دیدارهای سیاسی معمول شبیه باشد، رنگ و بوی فرهنگی داشت. شعرخوانی پزشکیان و رحمان و گفتگوی صمیمی آنها در شهر تاریخی دوشنبه بسیاری از مردم را برای سفر به تاجیکستان به وجد آورد. رئیس‌جمهور تاجیکستان در دعوت خود از مردم ایران گفت: «بیایید رفت و آمد کنید تا رسم و آیین‌های ملی تاریخی خود را احیا کنیم. ما یک مردم هستیم. فرهنگ مشترک داریم.»
شاید با این دعوت، عده‌ای از مردم مشتاق شده باشند که چند و چون سفر به تاجیکستان را دربیاورند تا عید امسال به جای مقاصد ثابت داخلی و خارجی، راهی این کشور شوند. با این حال، یک حساب سر انگشتی نشان می‌دهد که حتی اگر مسافران استانبول امسال بخواهند به دوشنبه سفر کنند، احتماللا به خاطر هزینه‌ها و شرایط سفر به تاجیکستان از این کار منصرف می‌شوند.
ترکیه، با وجود فاصله فرهنگی و تاریخی بیشتر نسبت به ایران، یکی از محبوب‌ترین مقاصد سفر ایرانیان در دهه اخیر بوده است. هزینه پایین سفر، وجود امکانات متنوع برای خرید و تفریح، و تبلیغات گسترده باعث شده تا ترکیه جایگاه ویژه‌ای در برنامه سفر ایرانی‌ها داشته باشد.
مقایسه هزینه‌ها نشان می‌دهد که سفر به تاجیکستان بسیار گران‌تر از ترکیه است. برای مثال، بلیت رفت‌وبرگشت تهران-دوشنبه حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان است، درحالی‌که بلیت پرواز تهران-استانبول حدود ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان تمام می‌شود. سفر به تاجیکستان با این قیمت البته تنها در روزهای یکشنبه، دوشنبه و پنجشنبه ممکن است؛ در این روزها با پرواز مستقیم می‌توان به دوشنبه، پایتخت تاجیکستان سفر کرد. در روزهای دیگر هفته، به دلیل نبود پرواز مستقیم، بلیت تهران-دوشنبه تا ۶۰ میلیون هم می‌رسد.
با توجه به اطلاعات موجود از تورهای گردشگری، سفر سه روزه به ترکیه تقریبا نصف قیمت تورهای سه روزه تاجیکستان درمی‌آید. با بیست میلیون تومان می‌توان در روزهای آخر اسفندماه به استانبول سفر کرد اما برای جشن گرفتن نوروز در تاجیکستان، چیزی حدود ششصد دلار لازم است. همه این‌ها در نهایت سبب می‌شود که شهرهایی چون استانبول، آنتالیا، و وان به‌دلیل امکانات گسترده خرید و تفریحی، هر ساله میزبان میلیون‌ها ایرانی باشند.
با افتتاح راه‌آهن ایران-تاجیکستان، سفر میان دو کشور آسان‌تر خواهد بود
یکی از مشکلات اصلی سفر به تاجیکستان، کمبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل است. در حال حاضر، تنها راه عملی سفر به این کشور، استفاده از پرواز‌های مستقیم و البته اگر بتوان از پس هزینه‌ها برآمد، پرواز غیرمستقیم است. این مسئله شاید بسیاری از مردم، به خصوص کسانی را که می‌توانند با کمترین هزینه به صورت زمینی به شهرهای مرزی ترکیه مثل شهر وان سفر کنند، از سفر به تاجیکستان منصرف کند.
البته سفر زمینی با خودروی شخصی به تاجیکستان هم ممکن است اما در عمل چندان راحت نیست. برای سفر زمینی از ایران به تاجیکستان باید مسافتی حدود سه هزار کیلومتر را طی کرد و از دو کشور مختلف عبور کرد که دریافت ویزای این کشورها ضروری است.
فراتر از لغو ویزا؛ نیاز به سیاست‌های جامع برای جذب گردشگران ایرانی
لغو ویزا برای مسافرت به تاجیکستان، بدون شک اشتیاق مردم برای سفر به این کشور را افزایش داده است، اما این اقدام به تنهایی کافی نیست. کاهش هزینه‌های سفر، گسترش پروازها، توسعه زیرساخت‌های گردشگری، و ارائه بسته‌های جذاب تورهای نوروزی می‌تواند نقش مهمی در افزایش استقبال ایرانیان داشته باشد.
نوروز فرصتی طلایی برای تقویت روابط فرهنگی بین ایران و تاجیکستان است. اما تحقق این هدف مستلزم برنامه‌ریزی دقیق و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های گردشگری است. اگرچه تاجیکستان از نظر فرهنگی نزدیک‌ترین کشور به ایران است، اما برای تبدیل‌شدن به مقصدی محبوب راه طولانی دارد. با کاهش هزینه‌ها و توسعه زیرساخت‌های ریلی شاید مردم ایران همراه با خانواده‌های خود بتوانند نوروز را در دوشنبه جشن بگیرند اما در شرایط فعلی، احتمالا ترکیه همچنان انتخاب اول مسافران نوروزی برای سفر خارجی است
