در حالی که یک سال است دسترسی مردم به شبکههای اجتماعی مسدود شده و تنها با فیلترشکنها آن هم به صورت نیم بند امکانپذیر است، کمیته فیلترینگ با طرح ارائه سیم کارت بدون فیلتر به گردشگران خارجی موافقت کرده است. سهم مردم داخل کشور و به اصطلاح شهروندان درجه یک از اینترنت، پرداخت هزینههای گزاف برای خرید وی پی ان و تلاش برای وصل شدن به آن است در حالی که گردشگران خارجی با خرید یک سیم کارت میتوانند به شبکههای اجتماعی بدون فیلتر دسترسی داشته باشند.
امان الله قرایی مقدم، جامعه شناس در پاسخ به اینکه آیا ارائه سیم کارت بدون فیلتر به گردشگران خارجی موجب تحقیر شهروندان میشود، به دیدهبان ایران گفت: «قطعا همینطور است. طبقاتی شدن اینترنت تحقیر و تضاد بین مردم و مسئولان را به بار میآورد اثرات منفی دارد. مسلم است که این طرح، طرح درستی نیست چراکه در این صورت خواص خودشان را تافته جدابافته در نظر میگیرند و نشان میدهد که در این نظام خواص همیشه از امتیازات خاصی برخوردارند که عوام نباید به آن دسترسی داشته باشند.»
وی افزود: «ارائه سیم کارت بدون فیلتر به یک قشر خاص یعنی به اکثریت مردم که طبقات متوسط و پایین هستند سرکوفت زده میشود و مستضعفان را تحقیر میکنند. این امر نارضایتی عمومی، بدبینی و کاهش همدلی و همزبانی را به دنبال خواهد داشت. اینکه گردشگران خارجی در سفر به ایران میتوانند از شبکههای اجتماعی فیلتر شده استفاده کنند ولی اکثریت عظیمی از مردم جامعه چنین دسترسی را ندارند منجر به ایجاد احساس حقارت میشود.»
قرایی مقدم در پسخ به پرسشی مبنی براینکه مجموعه عوامل یاد شده در ایجاد اعتراضات چه قدر تاثیر دارد، به دیده بان ایران گفت: «الان زمینه اعتراضات آماده است و مردم هم معترض هستند ولی سرکوب میشوند. شکی نیست که اینترنت طبقاتی میتواند به اعتراضات بیانجامد. یکی از عوامل اعتراضات همین است که مثلا هزینههای گزافی صرف اقامت وزیر رفاه در یک سفر استانی شده است. اینها یکی یکی جمع میشود و افرادی که حتی قشر خاکستری و محافظهکار هستند و در طبقه متوسط قرار دارند را برانگیخته میکند. همانطور که میدانید طبقه متوسط اصولا سپر بلای طبقه بالاست. یعنی یک سوپاپ اطمینان برای حاکمیت است ولی وقتی این طبقه فرو میریزد و با طبقات پایین همرای و همفکر میشود، نارضایتی اقشار خاکستری و بیتفاوت را به همراه دارد که زمینه بروز اعتراضات در جامعه را فراهم میکند.»
این جامعهشناس با اشاره به تاثیر فیلترینگ و اینترنت طبقاتی بر افزایش مهاجرت، تصریح کرد: «پدیدههای اجتماعی یک عامل نیست بلکه تمام عوامل اعم از فرار مغزها، یاس و ناامیدی و بدبینی اکثریت جوانان دخیل است. وقتی در جامعهای زندگی میکنیم که یک عدهای میتوانند به شبکههای اجتماعی فیلتر شده دسترسی داشته باشند ولی ما نمیتوانیم، مسلم است که در فرار مغزها، بدبین کردن همه اقشار از جمله قشر خاکستری یا حتی عدهای که طرفدار هستند و ایجاد فضای نامناسب موثر است.»
قرایی مقدم ادامه داد: «به قول جوزف شومپیتر، استاد اقتصاد و جامعه شناسی توسعه دانشگاه هاروارد، دوازده اصل برای رشد و توسعه اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی موثر است. اصل هشتم و یازدهم میگوید که آنچه موجب عدم توسعهیافتگی و نارضایتی عمومی میشود، آب و هوای اجتماعی است. این اقدام آقایان آب و هوای اجتماعی را مسموم میکند و فضای اجتماعی را به سمت یاس و سرخوردگی میبرد. در نهایت هم اعتماد عمودی یعنی اعتماد بین مردم و مسئولان را تضعیف میکند.»
دیدگاه تان را بنویسید