وکیل کیست و چه کاری انجام می دهد؟
بروز اختلافات مالی و خانوادگی و وقوع انواع جرم، جزء مهم‌ترین دغدغه‌های بشری در جوامع مختلف است. به شکلی که بسیاری از افراد برای احقاق حقوق خود، چاره‌ای جز طرح دعوا در مراجع قضایی و استخدام وکیل نخواهند نداشت. یک وکیل با ارائه مشاوره حقوقی به موکل خود، نسبت به اقامه دعوا و طرح دعاوی در دادگاه اقدام میکند. در ادامه این مقاله، به معرفی این حرفه و شرح وظایف وکیل می‌پردازیم.
معرفی شغل وکیل
شاید بتوان مهم‌ترین دلیل برای استخدام وکیل را موضوع دفاع از حقوق افراد دانست. به شکلی که برخی از افراد به دلیل عدم اطلاع از قوانین و مقررات در حوزه‌های مختلف، به‌راحتی از حق خود محروم می‌شوند. بااین‌حال عدم شناخت قانون، تنها یکی از دلایل استفاده از وکیل در مراجع قضایی است.
صرفه‌جویی در زمان، کاهش هزینه‌های طرح دعوا، انتخاب بهترین مسیر رسیدگی به مشکلات از راه قانونی و ایجاد سازش بین طرفین دعوا، از دیگر دلایل موجود برای استفاده از وکیل هستند. اشخاص مختلف ممکن است در موضوعاتی مانند انحصار وراثت یا طلاق توافقی، به استخدام وکیل نیاز داشته باشند.
درنتیجه وکیل طلاق توافقی، وکیل تسخیری و وکیل رایگان، برخی از عبارت‌هایی هستند که معمولا برای انتخاب وکیل موردتوجه قرار می‌گیرند. سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که: «وکیل به چه شخصی گفته می‌شود؟».
در حقیقت وکیل را می‌توان فردی دانست که به نمایندگی از شخص دیگری، برای رسیدگی به امور مختلف و انجام کاری مأمور می‌شود. بسیاری از افراد در هنگام بروز مشکلات، توانایی یا زمان کافی را برای رسیدگی به موضوعات مختلف در اختیار ندارند.
همچنین با استفاده از یک وکیل، می‌توان با اطمینان بیشتری نسبت به انجام امور مختلف اقدام نمود. به همین دلیل امروزه، شاهد آگهی‌های استخدامی وکیل در بازار کار هستیم. برای مشاهده آگهی‌های استخدامی در این حرفه مانند آگهی استخدام کارآموز وکالت، می‌توانید به لینک مورداشاره مراجعه کنید.
افراد حقیقی یا حقوقی مانند شرکت‌های خصوصی و نهادهای دولتی می‌توانند با استخدام وکیل، نسبت به اقامه و طرح دعوای خود در دادگاه اقدام نمایند. طرح دعوا با توجه به مرجع رسیدگی به دعوا، موضوع و قانون آیین دادرسی، به دو نوع طرح دعوای کیفری و حقوقی تقسیم می‌شود.
به شکلی که موضوعات مربوط به دارایی اشخاص و خانواده، در حوزه دعاوی حقوقی و موضوعات مرتبط با جرم و مجازات، در حوزه دعاوی کیفری قرار می‌گیرند. ازآنجایی‌که استفاده از وکیل و مشاوره حقوقی می‌تواند در زمان و هزینه‌های افراد صرفه‌جویی قابل‌توجهی ایجاد نماید، استخدام وکیل پایه یک دادگستری موردتوجه افراد حقیقی و حقوقی قرار دارد.
به شکلی که افراد حقیقی و حقوقی با عقد قرارداد همکاری با یک وکیل، نسبت به انجام امور خود مطابق با ضوابط قانونی اقدام می‌کنند. این قرارداد که به‌عنوان وکالت نامه شناخته می‌شود، بین وکیل و موکل وی بسته می‌شود. در این هنگام موکل با پرداخت حق الوکاله، حدود اختیارات وکیل را تعیین نموده و رسیدگی به مسائلی مانند اقدامات قانونی بعد از طلاق، انحصار وراثت و خیانت در امانت را به شخص وکیل واگذار میکند.
برای ورود به حرفه وکالت، شخص باید در رشته حقوق یا فقه و مبانی حقوق اسلامی تحصیل کرده باشد. همچنین افراد فارغ‌التحصیل رشته حقوق باید با شرکت در آزمون وکالت کانون وکلای دادگستری و قوه قضاییه، پروانه وکالت خود را اخذ نمایند.
برای ثبت‌نام در آزمون پذیرش متقاضیان پروانه کارآموزی وکالت از کانون وکلای دادگستری، می‌توانید به سایت سازمان سنجش آموزش کشور مراجعه کنید. در ادامه این مقاله با معرفی انواع وکالت نامه، به معرفی انواع وکالت و شرح وظایف وکیل می‌پردازیم.
انواع وکالت نامه
برای رسیدگی به دعاوی حقوقی و کیفری، قراردادهای مختلفی بین وکیل و موکل وی بسته می‌شود. وکیل یا وکلای پایه یک دادگستری به‌منظور رسیدگی به دعاوی بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری، باید نوع خاصی از وکالت نامه را با موکل خود تنظیم نمایند.
بااین‌حال وکالت نامه دارای انواع مختلفی است که از آن جمله می‌توان به وکالت نامه مقید، وکالت نامه مطلق و وکالت نامه بلاعزل اشاره کرد. وکالت نامه بلاعزل، سندی رسمی و محضری است که در دفترخانه اسناد رسمی تنظیم می‌شود. در این نوع از وکالت نامه، موکل حق برکناری و عزل وکیل را از خود صلب خواهد کرد.
در وکالت نامه از نوع مطلق، موکل به وکیل یا وکلای خود اجازه انجام تمام امور بانکی و اداری خود را خواهد داد. این در حالی است که وکیل یا وکلای شخص حقیقی یا حقوقی در وکالت نامه از نوع مقید، تنها اجازه انجام امور مشخصی را به نمایندگی از موکل خود خواهند داشت.
انواع وکالت
احتمالا شما هم عبارت‌هایی مانند «وکیل تسخیری» و «وکیل انتخابی» را شنیده‌اید. در حقیقت یک وکیل برای رسیدگی به دعاوی مختلف و طرح دعوا در دیوان عدالت اداری، دادگاه و مراجع قانونی، ممکن است به شیوه‌های مختلفی به کار گرفته شود.
اصطلاح وکیل انتخاب زمانی مورداستفاده قرار می‌گیرد که موکل، شخصا برای استخدام وکیل اقدام نموده و به عقد قرارداد وکالت با وکیل یا وکلای خود بپردازد. در این حالت حدود اختیارات وکیل در وکالت نامه مشخص گردیده و شخص وکیل نسبت به موکل خود، دارای وظایف و مسئولیت‌های مشخصی است.
در رسیدگی به طرح دعاوی کیفری ممکن است متهم از استخدام وکیل به دلایل مختلفی مانند عدم استطاعت مالی، خودداری نماید. در این حالت مرجع قضایی به‌منظور دفاع از حقوق متهم، از بین وکلای دادگستری یک وکیل رایگان را انتخاب می کند. به این وکیل رایگان، وکیل تسخیری گفته می‌شود.
نوع دیگری از وکالت، وکیل معاضدتی است. چنانچه فرد در طرح دعاوی حقوقی، به دلیل عدم استطاعت مالی نتواند وکیلی را استخدام نموده و از حقوق خود دفاع نماید، به تشخیص کانون وکلای دادگستری و اداره معاضدت مرکز وکلای قوه قضاییه، یک وکیل رایگان برای دفاع از حقوق شخص به کار گرفته می‌شود. به این وکیل رایگان، وکیل معاضدتی گفته می‌شود.
شرح وظایف وکیل
اگرچه موضوعات مختلفی در پرونده‌های قضایی موردبررسی قرار می‌گیرند، اما معمولا وظایف وکیل در پرونده‌های مختلف یکسان خواهد بود. به همین دلیل پیش از استخدام وکیل یا اشتغال به تحصیل در رشته حقوق برای ورود به حرفه وکالت، بهتر است با شرح وظایف وکیل آشنا شوید. در ادامه، به برخی از مهم‌ترین وظایف وکیل اشاره شده است:
- کمک به موکل و ارائه مشاوره حقوقی آنلاین یا حضوری
- ایجاد متن وکالت نامه همراه با جزئیات موردنظر موکل
- رعایت امانت‌داری در مسائل مطرح‌شده و حفاظت از اسناد دریافتی
- کوشش برای ایجاد سازش بین طرفین دعوا پیش از طرح آن در مراجع قضایی
- اقامه و طرح دعوا در مراجع قضایی
- پیگیری پرونده موکل در دادگاه، دیوان عدالت اداری یا سایر مراجع قضایی
- دریافت ابلاغیه‌های صادره از مراجع قضایی و رسیدگی به آن‌ها
- اطلاع‌رسانی به موکل در رابطه با وضعیت پرونده در مراجع قضایی
جمع‌بندی
امکان طرح دعوا در مراجع قضایی مانند دادگاه و دیوان عدالت اداری، برای عموم مردم وجود خواهد داشت. بااین‌حال بسیاری از افراد حقیقی و حقوقی به دلایلی مانند عدم اطلاع از مواد قانونی، عدم داشتن تجربه کافی در رسیدگی به دعاوی حقوقی یا کیفری و نداشتن زمان کافی، نسبت به استخدام وکیل اقدام می‌کنند. در این مقاله ضمن معرفی شغل وکالت، به معرفی انواع آن و شرح وظایف وکیل پایه یک دادگستری پرداختیم.
وکیل یعنی لابی و حق و ناحق کردن