ترجمه متن کار بسیار جذابی است اما به ظرافت و دقت زیادی نیاز دارد. هرچه مترجم با علاقه و صرف زمان بیشتر به کار مترجمی بپردازد، متن را روانتر و گویاتر ترجمه خواهد کرد. کار ترجمه و بویژه ترجمه انگلیسی به فارسی، در بازار کنونی رواج بسیاری دارد. مترجمان زیادی هستند که با بهبود مهارتهای خود در زمینه ترجمه، کسب درآمد میکنند. ترجمه کردن متون کار چندان سختی نیست اما برای اینکه یک مترجم حرفهای شوید، نیاز است تا دانش و اطلاعات خود را در زمینه قواعد زبان، اصطلاحات، ضربالمثلها و جملات عامیانه زبان مبدا، گسترش دهید.
اگر احساس میکنید در زبانی تسلط نسبی دارید اما تا بهحال کار ترجمه انجام ندادهاید، پیشنهاد میکنیم ابتدا با ترجمه متون روان و ساده شروع کنید و سپس به سمت متون سخت و پیچیده بروید. زمانی که این کار را پلهای انجام دهید، میتوانید در مسیر یادگیری، دایره لغات و اصطلاحات خود را توسعه ببخشید. زمانی که تسلط کافی که اصول و قواعد ترجمه داشته باشید، میتوانید ترجمه باکیفیتی از متون ارائه دهید و وارد بازار کار آنلاین و حضوری ترجمه شوید و از کسب درآمد لذت ببرید.
چه کسانی میتوانند به کار ترجمه بپردازند؟
کسانیکه مشغول به مترجمی هستند معمولا دو دسته هستند: دسته اول کسانی که تحصیلات دانشگاهی مرتبط با ترجمه یک زبان دارند و دسته دوم کسانی که زبان دومی را یاد گرفتهاند و تسلط نسبی در آن زمینه دارند. افراد دسته اول، بیشتر از دسته دوم با اصطلاحات آن زبان آشنایی دارند و این یک نکته مثبت برای شروع کار مترجمی است.
در هر صورت، اگر جزو هرکدام از گروههای بالا هستید، برای شروع کار ترجمه باید مهارتهای خود را در زمینه اصول و قواعد ترجمه که جلوتر ذکر میکنیم، بالا ببرید تا بتوانید وارد کار مترجمی شوید.
مفهوم متن را درک کنید
یکی از اصلیترین قواعد ترجمه، درک مفهوم و انتقال آن به نحوه درست است. نیازی نیست متن را کلمه به کلمه ترجمه کنید یا عینا ترجمه فارسی آن را بنویسید. زمانی که شما متن را به درستی درک کنید، قادر خواهید بود مفهوم جمله را به مخاطب برسانید. برای این کار میتوانید مفهوم صحیح را با جملات ساده فارسی بنویسید. دقت کنید که سادهنویسی نباید بهگونهای باشد که مفهوم جمله را تغییر دهد. رعایت این اصل موجب میشود ترجمهای روان داشته باشید.
به نکاتی که درون متن پنهان شدهاند توجه کنید
تمام نویسندگان در متن خود قسمتهایی را مهمتر از بقیه بخشها میدانند. شما بهعنوان یک مترجم باید توانایی تشخیص نکات پنهان و مهم متن از دید نویسنده را داشته باشید تا بتوانید در ترجمه خود نیز آن نکات را مهمتر جلوه دهید.
اصطلاحات و کلمات متناسب را بشناسید
همانطور که میدانید، در زبان انگلیسی گاهی یک کلمه دارای چندین معنی است و یک کلمه واحد در جملات مختلف، دارای معانی متفاوتی است. همچنین اصطلاحاتی که در متون به کار میروند، گاهی ممکن است هیچ ربطی به معنی لغوی آن نداشته باشند. در اینجا وظیفه مترجم این است که با تمرین و ممارست فراوان، توانایی تشخیص خود را در زمینه کاربرد اصطلاحات و مفهوم صحیح آنها بالا ببرد. چرا که تنها زمانی میتوانید این کار را به درستی انجام دهید که ابتدا خودتان معنی و مفهوم ضربالمثل، اصطلاحات و استعارههای بهکار رفته در متن را درک کنید و آن را به مخاطب انتقال دهید.
به ساختار متن و گرامر مسلط شوید
هر زبانی قواعد و دستور زبان خاص خود را دارد، برای اینکه یک مترجم حرفهای شوید و ترجمه باکیفیتی ارائه دهید، لازم است تا بر گرامر و دستور زبان مبدا مسلط باشید؛ بهعنوان مثال باید بدانید هکسره چیست؟ ویرگول در کجا قرار میگیرید و به تسلط نسبی در آن دست یابید. جملاتی که ترجمه میکنید باید در قالب دستور زبان و قواعد نوشتاری زبان مورد نظر باشد.
به لحن متن توجه کنید
نمیتوانید یک متن داستانی را مانند متن علمی، بازگو کنید. باید به لحنی که متن اصلی دارد توجه کنید و به همان لحن، ترجمه کنید.
دایره واژگان خود را گسترش دهید
تنها با گسترش دادن دایره واژگان میتوانید مفهوم متون را درک و منتقل کنید، بنابراین زمان زیادی را صرف گسترش دادن گنجینه لغات خود کنید.
مفهوم متن را درک کنید
اگر زمانی که متنی را میخوانید، بتوانید مفهوم ان را درک کرده و متوجه کل متن به صورت منسجم شوید، توانایی این را دارید که متن را به زبان ساده یا زبان خودتان، بازنویسی کنید. حذف پیچیدگیها و دشواریهای متون اصلی و تبدیل آن به جملات قابل فهم و ساده، به ارزش ترجمه شما میافزاید.
از مترجم آنلاین استفاده نکنید
امروزه گسترش تکنولوژی روی کار ترجمه نیز اثرگذار بوده و به ظاهر ترجمه را برایعموم افراد سادهتر کرده است. اما دقت کنید که ابزارهای مترجم آنلاین، به کل متن توجه نمیکنند و آن را به صورت کلمه به کلمه معنی میکنند؛ علاوه براین، در این ابزارها به علائم نگارشی و دستور زبان یعنی جایگاه اسم، فعل و صفت توجهی نمیشود. گاهی ممکن است مفهوم متن اصلی تفاوت زیادی با مفهوم ارائه شده توسط ابزارهای ترجمه آنلاین داشته باشد. پیشنهاد ما به شما این است که از دیکشنریهایی استفاده کنید که توانایی تحلیل کلمات و انتخاب معنی متناسب با متن را داشته باشد.
در ترجمه کردن عجول نباشید
ممکن است ترجمه یک متن ساعتها وقت شما را بگیرد اما صبور باشید، چندین بار ترجمه خود را بخوانید و اشکالات و بیدقتیهای خود را تصحیح کنید تا بتوانید ترجمه دقیق و روانی داشته باشید.
علائم نگارشی را فراموش نکنید
استفاده اشتباه و بیمورد از علائم نگارشی، میتوانند مفهوم جمله را بهطور کامل تغییر دهد. بنابراین لازم است با نحوه صحیح استفاده از علایم نگارشی و جایگاه آنها در جملات آشنا شوید تا بتوانید مفهوم را به درستی انتقال دهید.
نتیجه گیری
کار ترجمه بسیار دوستداشتنی است و طرفداران زیادی دارد. اما هر کسی که صرفا در زبان دیگری مهارت داشته باشد، مترجم نیست. برای اینکه یک مترجم موفق و حرفهای شوید لازم است قواعد و نکات ترجمه صحیح را بدانید و آن را در ترجمه خود، بکار ببرید. در این مطلب تمام نکاتی که برای یک ترجمه خوب لازم است را پوشش دادیم تا بتوانید مهارتهای مترجمی خود را بهبود ببخشید.
دیدگاه تان را بنویسید