مقام معظم رهبری: باید تلاوت قرآن را از قبل مهندسی کرد | بعضی قاریانی که سال‌ها پیش به ایران آمدند، قرائت‌هایی که در کشور خودشان داشتند در ایران نداشتند

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، عصر امروز در مراسم انس با قرآن که به‌مناسبت روز اول ماه مبارک رمضان در حسینیه امام خمینی(ره) برگزار شد، پس از قرائت تعدادی از قاریان کشورمان سخنانی ایراد کردند.

اهم محورهای سخنان حضرت آیت الله خامنه‌ای به شرح ذیل است:

* درباره ماه مبارک رمضان فرمود «هو شهر دعیتم الی ضیافت الله»، خیلی خوب. شما دعوت شدید. انسان گاهی جایی دعوت می‌شود و اجابت می‌کند و می‌رود در آن مهمانی و پذیرایی می‌شود. یک وقت هم نه، دعوت کردند ما را، همت نمی‌کنیم که حرکت کنیم و به آن مهمانی برویم و پذیرایی بشویم. پس این دست من و شماست.

* ماه رمضان، ماه ضیافت است. ماه گستره بی‌نهایت رحمت الهی است. آن کسی که برود سر این سفره بنشیند آن کیست؟‌ پذیرایی بشود آن کیست؟ بحث سر این است. همت باید بکنیم که ما وارد این تالار عظیم پذیرایی بشویم و سر این سفره بنشینیم. این ضیافت چیست؟ خدای متعال، حالا اگر شما ان‌شاء الله همه‌تان به بهترین وجهی وارد این تالار ضیافت شدید و به ضیافت الهی مشرف شدید، به شما چه خواهند داد؟ پذیرایی الهی عبارتست از فراهم کردن فرصت تقرب به خدا؛ یعنی از این چیزی دیگر بالاتر نیست. خدای متعال در این ماه فرصت تقرب به خودش را فراهم کرده است.

* با قرآن، هر وقت اراده کنیم می توانیم پای صحبت خدا بنشینیم، با این چشم باید به تلاوت قرآن نگاه کنیم.

* تلاوت باید تکرار شود ، باید قرآن را خواند از اول تا آخر و دوباره شروع کرد.

* قرآن معجزه پیامبر اسلام(ص) است. دین پیامبر ابدی است و معجزه‌اش هم باید ابدی باشد، یعنی شما هر وقتی از دوران طولانی تاریخ، معارف مورد نیاز خود را برای زندگی بتوانید در آن پیدا کنید، برای زندگی متعارف، حکومت، خانواده تا اتصال به خدای متعال. گستره عظیم زندگی انسان اینهاست و قرآن باید بتواند و می تواند درباره همه این محدده عظیم پاسخ گوید.

* استفاده از اعماق قرآن جز با تعلم و تفقه یعنی آموزش عمیق به دست نمی‌‌آید.

* خداوند را بابت تلاوت های خوب قراء ایرانی شکرگزارم. قاریان ما از بسیاری قاریانی که از کشورهای دیگر به ایران آمدند و اینجا قرائت کردند، بهتر قرآن را قرائت می‌کنند.

* بعضی قاریانی که سال‌ها پیش به ایران آمدند و برای جمعیت قرائت قرآن کردند و مردم هم برای آنان الله الله گفتند، در کشور خودشان قرائت‌های بهتری داشتند، اما در ایران به آن کیفیت قرائت نکردند.

* قاریان مراقب باشند که خودنمایی در قرائت قرآن بر بعد تذکر قرآن غلبه نکند.

* یکی از نام‌های مبارک قرآن ذکر است؛ در خود قرآن چند جا تعبیر ذکر بکار برده شده و مراد قرآن است؛ مثلا «و هذا ذکرٌ مبارکٌ انزلناه»، یادآورنده است. ذکر وسیله ارتباط است. ذکر یعنی یاد. شما اگر یادتان بود ارتباط برقرار می‌کنید با هرکسی، با هر چیزی، اگر او یادتان رفت قهراً دیگر ارتباط برقرار نمی‌کنید.

* اگر می‌خواهیم با خدا ارتباط داشته باشیم، با بهشت ارتباط داشته باشیم، با باطن عالی‌رتبه خودمان که خدای متعال برای ما قرار داده و ما میتوانیم به آن برسیم و فعلیت بدهیم به آن، اگر میخواهیم ارتباط برقرار کنیم، باید به یادش باشیم. اگر یاد رفت، غفلت حاصل خواهد شد. قرآن مکرر نسبت به این غفلت پرهیز، زنهار داده شده، بر حذر داشته شدیم از این. غفلت خیلی بلای بزرگی است. غفلت نقطه‌ی مقابل ذکر است، قرآن هم ذکر است. هرچه که شما با قرآن بیشتر انس پیدا کنید، ذکر بیشتر خواهد شد و البته ذکر با مراقبه تقریبا همسان یا به یک معنا متحدند و مراقبه که این همه اهل معنا و اهل سلوک روی مراقبه تاکید می‌کنند و میگویند پلکان عروج انسان مراقبه است؛ مراقب خود بودن.

* قرائت قرآن فقط هنر نیست بلکه وسیله دعوت به سوی خداست. وقتی قرآن قرائت می کنید باید ایمان مستمع شما افزایش یابد.

* باید تلاوت قرآن را از قبل مهندسی کرد، یعنی انتخاب لحن مناسب برای هر بخش. همه لحن‌ها برای محتوای قصه مناسب نیست،‌ یا همه لحن‌ها برای آیات انذار از عذاب مناسب نیست. در این زمینه، بعضی قاریان مصری حقا و انصافا عالی هستند. وعده بهشت، عذاب، قصه و . . . باید لحن آن‌ها مهندسی شود.

* مهندسی بعدی، کوتاه و بلند کردن صداست. بعضی قاریان صدا را بی مورد بالا می‌برند.

* کیفیت القا هم خیلی مهم است. در تلاوت سوره مبارکه فاطر، عبد الفتاح شعشاعی در آیه «یا ایها الناس انتم الفقرا الی الله . . .» با اینکه با نفس کوتاه تلاوت می‌کند و مستعمان عرب معمولا نفس بلند را تشویق می کنند، اما او به گونه ای این آیه را می خواند که مجلس زیر و رور می‌شود. به نظر من این تلاوت را بشنوید.

* تلاوت قاری قرآن باید منشا اثر باشد، به گونه ای که تأثر در مستمع شما به وجود بیایید. باید اتّباع به وجود بیاید.

* بعضی قاریان مصری که در طول این چند سال به ایران آمدند، انواع قرائت‌ها را داشتند، احتمال می‌دهم که مقید بودند که قرائات شاذ را هم انجام دهند. به نظر من این کار هیچ وجهی ندارد، زیرا ذکر و تنبّه را تأمین نمی‌کند.

* در کشور در زمینه فعالیت های قرآنی کارهای خوبی شده است، اما کافی نیست. یکی از کارهای خوبی که می‌شود انجام داد، این است که مساجد پایگاه قرآنی باشند و به مهمانی یکدیگر بروند و با هم مسابقه برگزار کنند.