نقش رژیم غذایی سالم در پیشگیری از سرطان‌ها

همه افراد برای برخورداری از جسم سالم نیاز به پیروی از رژیم غذایی سالمی دارند که تا حد امکان باید شامل همه گروه‌های غذایی لازم برای بدن باشد.

چنین رژیمی می‌تواند مانع از ابتلای افراد به بیماری‌های مختلف شود. همچنین افرادی هم که مبتلا به بیماری‌هایی مانند سرطان می‌شوند باید با توجه به توصیه‌های پزشک معالج خود از رژیم غذایی خاصی پیروی کنند.

محمدرضا وفا، متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی و استاد دانشگاه علوم‌پزشکی ایران درمورد پیشگیری از بیماری‌های سرطانی و همچنین پیروی از الگوی غذایی صحیح سالم می‌گوید: «توجه به اصول اولیه غذایی سالم، علاوه بر جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های سخت به همه افراد توصیه می‌شود.

ازاین لحاظ، بین سرطان‌های مختلف تفاوت زیادی وجود ندارد. اما از نظر بروز این بیماری‌ها باید گفت مشخص‌شده الگوی غذایی پرچربی و کالری زیاد وهمچنین مصرف غذا‌های صنعتی فرآوری شده، همراه با ترکیبات نگهدارنده‌ای که به انواع فست فود‌ها اضافه می‌شوند با سرطان پستان درخانم‌ها و سرطان پروستات درآقایان مرتبط هستند.»

به گفته وفا، مصرف مواد غذایی خیلی اسیدی یا شور بیشتر باعث ابتلا به سرطان معده می‌شود. سرطان روده بزرگ و راست‌روده هم بیشتر تحت تاثیر کاهش دریافت فیبر غذایی است.

ضرورت رعایت اصول کلی تغذیه سالم

با بررسی این موارد؛ یعنی نقش تغذیه درابتلا به انواع بیماری‌ها از جمله سرطان متوجه می‌شویم برای پیشگیری ازبسیاری بیماری‌ها از جمله بیماری‌های قلبی‌عروقی باید از اصول تغذیه سالم و عادات غذایی ناسالم آگاه بود و تا حد امکان نیزاز آن‌ها تبعیت کرد.

به عقیده این متخصص تغذیه، داشتن رژیم غذایی سالم برای همه افراد ضروری است. توصیه سازمان جهانی بهداشت و دانشگاه هاروارد هم براین است که مصرف سبزیجات و میوه‌ها روزانه بین پنج تا نه بار توصیه می‌شود؛ به طوری‌که در همه راهنما‌های بالینی هم درهمه دنیا برایبرخورداری از شیوه تغذیه سالم چنین توصیه‌هایی شده است.

همچنین توصیه می‌شود افراد نباید در یک وعده غذایی بیش ازاندازه غذا بخورند. مصرف مواد غذایی لازم باید در سه وعده و میان‌وعده تقسیم شود. پرخوری حتی در یک وعده غذایی می‌تواند به شدت آسیب رسان باشد. چون عملکرد دستگاه گوارش را سخت‌تر خواهد کرد.

مصرف نمک

نکته مهم دیگر در مورد توجه به مصرف نمک است. به توصیه سازمان جهانی بهداشت، مصرف نمک برای فرد بالغ و سالم حداکثر بین سه الی پنج گرم است. یعنی روزانه در حد یک قاشق چای‌خوری. در صورتی که مصرف نمک در ایران سه تا شش برابر حد مجاز است.

وفا می‌گوید مصرف زیاد نمک باعث افزایش ترشح اسید معده می‌شود که این مشکل با بروز سرطان‌های مختلف به خصوص سرطان‌های مربوط به معده و دستگاه گوارش درارتباط است.

مصرف قند‌های ساده

مصرف قند‌های ساده اعم از قندی که در میوه‌های تازه و خیلی شیرین وجود دارد تا کشمش، انجیرو خرما وانواع شیرینی و شکلات باید ۱۰ درصد (معادل ۵۰ گرم) از میزان کالری‌های دریافتی او را شامل شود.

توجه داشته باشیم سیب و پرتقال و نارنگی حاوی فروکتوز یعنی قند ساده است. تمام این موارد تقریبا برای یک رژیم دوهزار کیلو کالری که البته ممکن است برای خیلی افراد همین میزان دریافت کالری هم زیاد باشد ۵۰ گرم از این کالری دریافتی آن‌ها را شامل می‌شود. درصورتی که مصرف زیاد قند می‌تواند باعث افزایش انسولین شود. ترشح زیاد انسولین هم آسیب‌رسان است. چون می‌تواند با سرطان لوزالمعده و سرطان کبد یا ابتلا به بیماری دیابت درارتباط باشد.

عوامل اصلی ابتلا به سرطان

به گفته این متخصص تغذیه، سه عامل مهم در بروز سرطان نقش دارند؛ مسائل ژنتیکی، عوامل محیطی که بخش مهم آن شامل تغذیه نیز می‌شود وهمچنین استفاده ازالکل، سیگارو دخانیات که البته می‌تواند کسانی را که به نوعی درمعرض دود ناشی از دخانیات قرار دارند هم شامل شود.

این افراد احتمال بیشتری برای ابتلا به سرطان‌های مختلف مانند سرطان ریه یا سرطان حنجره خواهند داشت. همان گونه که افرادی که عادت به مصرف چای یا غذا‌های خیلی داغ دارند امکان بیشتری برای ابتلا به سرطان دهان و حنجره دارند. همچنین افرادی که بیش از حد از چای و قهوه همراه با شکر استفاده می‌کنند هم بیشتر در معرض اختلالات گوارشی وهمچنین در درازمدت هم ابتلا به بیماری‌های سرطانی قرار خواهند داشت.

این متخصص رژیم درمانی می‌گوید علل زیادی برای بروز سرطان وجود دارد، ولی کسی که اصول تغذیه صحیح را رعایت می‌کند، شانس کمتری برای ابتلا به سرطان خواهد داشت.

توجه به تغذیه می‌تواند مانع از پیشرفت بعضی بیماری‌ها شود زمینه‌ساز سرطان هستند. مثلا یکی ازعلل تخمدان پلی‌کیستیک در زنان (که با سرطان رحم ارتباط دارد) مربوط به اضافه وزن و چاقی آنهاست که این مساله هم در نهایت به تغذیه آن‌ها برمی گردد.

تغذیه بیماران مبتلا به سرطان

به گفته وفا، تعذیه بیماران مبتلا به سرطان حتما باید تحت‌نظر و با تایید پزشک معالج آن‌ها همراه باشد. چون مثلا اشتهای کسی که شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی می‌شود بسیار کم می‌شود. همچنین برای کاهش حالت تهوع نیز این افراد باید از وعده‌های بیشتر غذایی با حجم کمتر استفاده کنند. ضمن‌اینکه بیمار باید بتواند حداقل نیاز‌های پایه غذایی را از طریق تغذیه خود دریافت کند.

همچنین تراکم مواد مغذی برای این افراد باید بیشتر شود. چون کمبود بعضی مواد مغذی مثل آهن، روی و ویتامین‌ها می‌تواند زمینه‌ساز بروز سرطان یا تشدیدکننده بیماری آن‌ها باشد. همان‌گونه که در مراحلی از درمان مانند شیمی‌درمانی، مصرف بعضی موادغذایی ازجمله خانواده فولیک اسید‌ها یا ویتامین ب۱۲ می‌توانند برای بیمار خطرناک باشند.

در نتیجه هر فرد بایدسعی کند حداقل نیاز‌های پایه‌ای خود به مواد غذایی را از طریق تغذیه روزانه دریافت کند.