با اجرای قانون مالیات بر ارزش‌افزوده در بلیت هواپیما که از روز ۱۳ دی‌ماه روی نرخ بلیت پروازهای داخلی اعمال شده است، انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت جهانگردی و هوایی ایران با دعوت از مدیران شرکت‌های هواپیمایی خارجی فعال در ایران که در اجرای این قانون با مشکلاتی مواجه شده‌اند و مخالفت آن نیز هستند، در حضور نمایندگان کمیسیون عمران و فراکسیون اقتصاد سفر مجلس، به بررسی پیامدهای اجرای این قانون پرداخت. سخنگوی کمیسیون عمران نیز قول داد هفته آینده با برگزاری جلسه‌ای با حضور نمایندگان وزارت راه و سازمان هواپیمایی ابهامات این قانون را پیگیری کند تا در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ اصلاح شود.

مالیات بر ارزش‌افزوده در بلیت هواپیما تورم‌زا و خارج‌کننده ارز از کشور است

حرمت‌الله رفیعی ـ رییس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران ـ در این نشست که در محل فدارسیون حمل و نقل لجستیک ایران زیر نظر این تشکل صنفی برگزار شد، با اشاره به قانون مصوب مجلس درباره اعمال مالیات بر ارزش‌افزوده در بلیت هواپیما، اظهار کرد: به نظر می‌رسد عنوان "حمل و نقل هوایی" سهواً از این قانون حذف شده، چون مغایر با قوانین بین‌المللی حمل و نقل است. در دنیا مالیات بر ارزش‌افزوده در صنعت حمل و نقل هوایی اعمال نمی‌شود و به همین دلیل، شرکت‌های هواپیمایی خارجی نمی‌توانند آن را اجرا کنند. اجرای این قانون تبعات خوبی برای ما نخواهد داشت و برای مردم تورم‌زا خواهد بود.

او همچنین این نکته را یادآور شد: با اعمال مالیات بر ارزش افزوده روی بلیت هواپیما، مردم در داخل کشور بلیت را گران‌تر از خارج از کشور می‌خرند، بنابراین منتظر باشیم مردم به خرید بلیت در مسیرهای خارجی از پلتفرم‌های خارج از ایران روی آورند. این قانون فقط باعث خروج ارز از کشور می‌شود.

رفیعی سپس گفت: از روز ۱۳ دی ماه که این قانون اجرایی شده، فضای جامعه را ملتهب کرده است. حتی زمزمه‌هایی از افزاش نرخ کالاهای دیگر شنیده می‌شود. برخی اتحادیه‌ها به محض اجرایی شدن این قانون درخواست افزایش قیمت داده‌اند، پس افزایش نرخ بلیت هواپیما به افزایش قیمت بقیه کالاها منجر خواهد شد.

ابهام مالیات بر ارزش‌افزوده در بلیت هواپیما به کمیسیون عمران می‌رود

اقبال شاکری ـ عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی ـ در این نشست با تاکید بر این‌که ناوگان هوایی در ایران یکی از حوزه‌های حمل و نقل است که به شدت از طرف دولت و مجلس حمایت می‌شود و درحال گسترش و توسعه ارتباطات بیشتر برای افزایش خطوط هوایی و تهیه هواپیما از دنیا است، اظهار کرد: موضوع بلیت یکی از مهم‌ترین مسائلی است که ما در مجلس آن را دنبال می‌کنیم، کمیسیون تخصصی عمران به عنوان جایی که با این حوزه در ارتباط است مستمر آن را پایش می‌کند و سعی دارد قوانین مرتبط با آن را به بهترین وضع تصویب کند.

او با توجه به نقدهایی که از سوی آژانس‌های مسافرتی و شرکت‌های هواپیمایی خارجی فعال در ایران نسبت به اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده روی بلیت هواپیما شده است، اظهار کرد: این قانون جدید که ابلاغ شده سهوی در آن نبوده است، اما اگر لازم است در کمیسیون عمران مجلس تبعات آن را بررسی می‌کنیم. می‌توانیم در هفته پیش رو جلسه تخصصی با حضور نمایندگان وزارت راه، سازمان هواپیمایی، تشکل خصوصی دفاتر خدمات مسافرتی و شرکت‌های هواپیمایی داخلی و خارجی داشته باشیم تا موضوع و ابهام‌های مربوط به آن بیشتر بررسی شود تا اگر لازم باشد در بودجه سال ۱۴۰۱ اصلاح شود.

رحمت‌الله فیروزی پوربادی ـ رییس کمیته حمل و نقل هوایی کمیسیون عمران مجلس ـ این نکته را یادآور شد که این مصوبه پیشنهاد دولت قبل بوده و در مجلس قبل تصویب شده است و در ادامه گفت: مجلس دنبال این است که قیمت‌ها با روال منطقی تغییر کند، امروز نباید دنبال فشار بیشتر بر مردم باشیم. از طرفی ایرلاین‌ها هم نباید متضرر شوند.

امان‌الله حسین‌پور ـ رییس فراکسیون افتصاد سفر و زیارت در مجلس ـ نیز گفت: مجلس و این فراکسیون حامی سفر است و بارها جلساتی با سازمان هواپیمایی هم برگزار شده است و از کاهش نرخ بلیت هواپیما دفاع کرده‌ایم و حتما موضوع مالیات بر ارزش افزوده در بلیت پروازهای داخلی و خارجی را در کمیسیون عمران و از طریق فراکسیون اقتصاد سفر پیگیری خواهیم کرد تا اختلاف قیمت حل شود.

عبدالجلال ایری ـ سخنگوی کمیسیون عمران مجلس ـ هم در تایید اظهارات دیگر نمایندگان مجلس حاضر در این نشست، اظهار کرد: موضوع افزایش قیمت بلیت هواپیما را از وزیر راه پیگیری کرده‌ایم، اما به نتیجه نرسیده‌ایم. قبلا مصوبه‌ای داشتیم که قیمت‌ها باید به نرخ قبل برمی‌گشت، اما متاسفانه این اتفاق نیافتاد، مردم هم زیاد درباره آن سوال می‌کنند.

ایرلاین‌های خارجی بدون مجوز نمی‌توانند مالیات بگیرند

در این نشست مدیران شرکت‌های هواپیمایی قطر (قطرایرویز)، امارات (امارات ایرلاینز)، آلمان (لوفتهانزا) و ترکیه (ترکیش ایرلاینز) حضور داشتند که بهزادی، از طرف شرکت هواپیمایی ترکیه در ایران، درباره ابهامات دستورالعمل اعمال مالیات بر ارزش افزوده در بلیت هواپیما، توضیحاتی داد و گفت: قانون مالیات بر ارزش افزوده که در سال ۱۳۸۷ به صورت آزمایشی اجرا شد و اکنون قطعی به اجرا گذاشته، بر مبنای مقصد طراحی شده است، اما صادراتی که از ایران انجام می‌شود معاف از مالیات است. از سوی دیگر، مقصد خدمات مسافران خارجی ایران نیست و دریافت مالیات بر ارزش افزوده در این شرایط مغایر با اصل قانون آن است.

او اضافه کرد: انجمن بین‌المللی حمل و نقل هوایی در دستورالعملی صراحتا اشاره کرده که ایرلاین‌های خارجی مشمول نرخ صفر مالیات هستند، چون حمل و نقل بین‌المللی هوایی در مقایسه با سایر خدمات در درون مرزهای جغرافیایی کشورهای مختلف با قوانین مختلف اتفاق می‌افتد، بنابراین بخشی از خدمات خارج از قلمرو جغرافیایی هر کشور است، مثلا برای مسیر هوایی تهران ـ استرالیا مسافر اگر با خطوط هوایی ترکیه سفر کند تنها دو هزار کیلومتر از سفرش را در جغرافیای ایران است و حدود ۱۸ هزار کیلومتر دیگر یا ۹۰ درصد مسیر را خارج از قلمرو مالیاتی ایران است و حتما این قانون در پروازهای خارجی با مشکل مواجه خواهد شد. در پروازهای داخلی شرایط متفاوت است، جغرافیا و حدود کاملا مشخص است، ولی در پرواز خارجی یک طرف مقصد خارجی است. این شرایط کاملا در مغایرت با قانون مالیات بر ارزش افزوده است و حتما شرکت‌های هواپیمایی خارجی را در اجرا با مشکل مواجه خواهد کرد.

نماینده شرکت هواپیمایی ترکیه در این نشست، یادآور شد: ایران در سال ۱۳۲۷ رسما به پیمان شیکاگو و ایکائو (سازمان بین المللی هوانوردی) پیوسته و متعهد به قوانین بین‌المللی است.

او همچنین گفت: تا دو روز پیش سازمان هواپیمایی کشوری تغییر قیمت‌های بلیت هواپیما را به یاتا اعلام نکرده است، بنابراین شرکت‌های هواپیمایی خارجی نمی‌توانند این قانون را اجرا کنند. ایرلاین‌های خارجی زمانی می‌توانند مالیات بر ارزش افزوده را اضافه کنند که یاتا تایید کند و مجوز صادر شود.

منصفانه و عادلانه نیست مردم در ایران بلیت هواپیما را از خارج ایران گران‌تر بخرند

باسل حیدر، مدیر شرکت هواپیمایی قطر در ایران نیز در تایید اظهارات هواپیمایی ترکیه، اظهار کرد: قطعا این افزایش قیمت در کل صنعت هواپیمایی ایران تاثیرگذار خواهد بود و در نهایت مصرف‌کننده را مجبور می‌کند قیمت بیشتری بپردازد. این نکته باید درنظر گرفته شود که اجرای مالیات بر ارزش افزوده فقط بلیت را برای ایرانی‌هایی که در داخل این کشور زندگی می‌کنند گران‌تر خواهد کرد و ایرانی‌هایی که در خارج از ایران هستند این بلیت را با قیمت پایین‌تری می‌توانند تهیه کنند و این منصفانه نیست و باید عادلانه با این موضوع برخورد شود. تصمیم شرکت هواپیمایی ما همکاری با جمهوری اسلامی است، ولی ما از فرصت این نشست برای بیان نظرات و پیشنهادهایمان استفاده می‌کنیم.

او همچنین یادآور شد: محصول هواپیمایی برخلاف بسیاری از کالاها به هماهنگی با دیگر سازمان‌ها نیاز دارد و قطعا اجرای این دستورالعمل هماهنگی‌های بسیاری را نیاز دارد. اجرایی کردن این قانون در حال حاضر برای ایرلاین‌های خارجی امکان‌پذیر نیست، چون هنوز کدهای مربوط به آن در سیستم تعریف نشده است و این احتمال می‌رود هزینه اجرایی نشدن آن به عهده ایرلاین باشد. امیدواریم برای اجرایی شدن این قانون زمان بیشتری را به شرکت‌های هواپیمایی خارجی بدهند.

آنتونیو کوئوکو، مدیرکل شرکت هواپیمایی آلمانی در ایران نیز در تایید سخنان ایرلاین‌های خارجی با مقایسه با کشورهای دیگر که تجربه فعالیت در آن‌جا را داشته است، گفت: نگرانی ما این است این افزایش قیمت فقط به خانواده ایرانی تحمیل شود که معنی آن درآمد کمتر برای آژانس‌های ایرانی نیز خواهد بود.

راشد، مدیرکل شرکت هواپیمایی امارات در ایران نیز در ادامه این اظهارات گفت: مالیات بر ارزش افزوده در قیمت بلیت صندلی‌های بیزینس و فرست‌کلاس به نسبت اکونومی بیشتر خود را نشان خواهد داد. امیدوارم اتفاقی افتد که صنعت هوانوردی در ایران از قانون مالیات بر ارزش افزوده استثناء شود.

فرامرز سعیدی ـ عضو هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران ـ نیز نسبت به بی‌اطلاعی تشکل‌های خصوصی گردشگری از تدوین و تصویب چنین قوانینی که اثر مستقیمی در گردشگری و سفر دارد، معترض شد و تاکید کرد: قوانین باید برای رفاه جامعه باشد. اگر قانونی برای حل مشکل مردم نباشد حتما در اجرا و در ادامه با مشکلات بیشتری مواجه خواهد شد.

شهمیری، عضو دیگر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی متذکر شد که اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در بلیت هواپیما با خروج بیشتر ارز از کشور همراه خواهد شد و در ادامه به برخی تبعات اجرای این قانون اشاره کرد و افزود: افزایش قیمت بلیت هواپیما به تعطیلی بیشتر دفاتر خدمات مسافرتی و خروج بیشتر متخصصان منجر خواهد شد و از آنجا که در ساختارهای بین‌المللی به دلیل برخی سیاست‌ها، خرید بلیت از خارج کشور ارزان‌تر تمام خواهد شد حتما مردم برای خرید بلیت از خارج از کشور اقدام خواهند کرد، بنابراین هیچ وجهی از فروش آن بلیت از جمله مالیات به دولت نخواهد رسید و خروج ارز اتفاق خواهد افتاد و سهم هزینه‌کرد شرکت‌های هواپیمایی‌هایی خارجی در ایران حذف خواهد شد. ضمن این‌که در صورت وقوع تخلف از سوی فروشنده بلیت‌هایی که از خارج کشور خریداری شده و به مردم فروخته شده، امکان پیگرد قانونی وجود ندارد.