بیانیه رسمی صادر شده در پایان سفر نفتالی بنت به امارات حاوی جزئیات کمی بود. به نظر می رسد، نخست وزیر فعلی اسرائیل از بذرهایی که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر سابق در ابوظبی به کمک دونالد ترامپ، رئیس جمهور قبلی ایالات متحده کاشته بود، سود بادآورده ای را درو کرد. نتانیاهو به دلیل زنجیره‌ای از شرایط در ماه‌های پایانی قدرتش شامل تنش‌های امنیتی، همه‌گیری ویروس کرونا و سپس بحران با اردن قادر به برداشت این ثمرات نبود.
بنت و میزبانش، ولیعهد شیخ محمد بن زاید آل نهیان، درباره تحولات مذاکرات هسته ای با ایران در وین گفتگو کردند. اما اماراتی‌ها که اخیرا میزبان برخی مقامات از دیگر کشورها بوده اند، نسبت به اتخاذ موضع عمومی در مورد همسایه ی شرقی خود محتاط هستند. در واقع آنها تلاش می کنند تا روابط خود را با تهران بهبود بخشند. در واقع، مشاور امنیت ملی ولیعهد امارات در آستانه ورود بنت به ابوظبی، سفری نادر به ایران داشت. دو سال پیش، زمانی که ایران توانایی تهاجمی خود را در استفاده از پهپادها با انهدام میادین نفتی در عربستان سعودی نشان داد، امارات از جنگ خونین ریاض علیه حوثی های تحت حمایت ایران در یمن عقب نشست.
بخشی از زمینه دیدار بنت با مقامات ابوظبی در ماه گذشته فاش شد، اظهاراتی که البته زیاد مورد توجه قرار نگرفت. طی کنفرانسی در دانشگاه رایشمن هرتزلیا، سرلشکر آمیکام نورکین که فرمانده نیروی هوایی اسرائیل است، به تهدید در حال تکامل هواپیماهای بدون سرنشین که عمدتا از ایران سرچشمه می‌گیرد، اشاره کرد. نورکین گفت، تشدید این تهدید یک فرصت استراتژیک را نیز به همراه دارد.
وی افزود که با توسعه طرح‌های دفاعی منطقه‌ای برای هشدار، شناسایی و رهگیری پهپادها، اسرائیل می‌تواند به یک بازیگر کلیدی برای کشورهایی تبدیل شود که در معرض تهدید پهپادهای ایرانی هستند و همچنین عمق استراتژیک مورد نیاز را در ادامه کارزار علیه ایران توسعه دهد.
نورکین ظاهراً به این احتمال اشاره می‌کرد که در آینده ابزارهای تشخیص (حسگرها) سیستم‌های اسرائیلی در شرق و در کشورهای خلیج فارس مستقر می‌شوند و به آنها و اسرائیل در مورد حملات پهپادها هشدار می‌دهند. اما همین راه‌حل می‌تواند همچنین در برابر یک تهدید بلندمدت خطرناک تر نیز اجرا شود که آن هم موشک های بالستیک است. این چیزی است که ایالات متحده نیز می‌تواند بخشی از آن باشد و بنت چند ماه پیش زمانی که درباره سیستم‌های دفاعی منطقه‌ای صحبت می‌کرد، به آن اشاره کرد.
اگرچه حمله اسرائیل به ایران در حال حاضر اتفاق نیافتاده اما به نظر می رسد برخی سعی دارند که تقریباً به هر قیمتی این تهدید را بازسازی کنند. به این ترتیب، این هفته گزارشی مبنی بر تعویق تحویل هواپیماهای «تنکر» (برای سوخت گیری در هوا) از ایالات متحده به اسرائیل منتشر شد. این در حالیست که در عمل این معامله به طرق مختلف از سال 2007 روی میز بوده و به دلیل تأخیر اسرائیل در تصمیم گیری، متوقف شده است. در عین حال، تبادل اتهامات بین بنت و نتانیاهو بر سر این موضوع که آمادگی برای استفاده از گزینه های نظامی در سه سال آخر دوران ریاست جمهوری نتانیاهو نادیده گرفته شده، ادامه دارد.
به گفته ی منتقدان، حتی پس از اینکه نتانیاهو ترامپ را متقاعد کرد که از برجام در سال 2018 خارج شود، باید توانایی ارتش اسرائیل برای استفاده از گزینه ی نظامی علیه ایران تجدید می شد. نتانیاهو به انتقاد بنت در این هفته پاسخ داد. زمانی که وی به فراکسیون حزب لیکود در کنست گفت: امیدوارم جلسات توجیهی که اخیراً می‌شنوم در حال انجام است، برای آماده کردن افکار عمومی به منظور قبول ناتوانی دولت در انجام کارهایی که باید انجام شود، نباشد.
سپهبد آویو کوخاوی، رئیس ستاد نیروهای دفاعی اسرائیل نیز این هفته درگیر این جنجال شد. کانال 13 اسرائیل گزارش داد که کوخاوی چندین بار از نتانیاهو خواسته بود که برای تمدید آمادگی ها برای حمله ی رژیم صهیونیستی به ایران افزایش ویژه ای در بودجه ها در نظر بگیرد.
این یک استدلال نسبتاً عجیب است. اگر برای کوخاوی اینقدر مهم بود که برای حمله به ایران آماده شود، او می‌توانست بودجه داخلی ارتش اسرائیل را طوری تغییر دهد که در راستای این هدف باشد. همانطور که در مورد مسائلی که برایش مهم هستند، این کار را انجام داده است. پاسخ نتانیاهو که همیشه به عنوان پاسخ لیکود معرفی می شود، حتی عجیب تر بود. او مراقب بود که مستقیماً به کوخاوی حمله نکند، اما حزب او اعلام کرد که گزارش کانال 13 مضحک و دروغ است و برخلاف آنچه گفته می‌شود، این نخست‌وزیر نتانیاهو بود که خواستار بودجه اضافی برای حمله به ایران شد و پاسخ منفی از طرف ارتش اسرائیل دریافت کرد.
این یک پاسخ شگفت‌انگیزتر است و نشان می دهد که یک هرم وارونه در اسرائیل وجود دارد. به طوری که نخست وزیر خواستار چیزی است اما ارتش با آن مخالفت می کند!
خلاصه داستان اینکه نه نتانیاهو و نه کوخاوی به آمادگی برای استفاده از گزینه نظامی علیه ایران فکر نکردند، زیرا هیچ یک از آنها آن را به عنوان یک سناریوی عملی در آن زمان نمی دیدند. نتانیاهو امیدوار بود که ترامپ این کار را برای او انجام دهد و با راهبرد فشار حداکثری و تحریم‌های سنگین، ایران را به زانو درآورد. کوخاوی باور نداشت که احتمال حمله واقعی باشد، به همین دلیل به طور موجهی ترجیح داد منابع ارتش اسرائیل را برای رفع نیازهای دیگر مصرف کند. همین ژانویه گذشته در دوران نتانیاهو، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح به دلیل هشدار به دولت نوپای بایدن در مورد عواقب آمادگی برای تسلیم شدن در مذاکرات با ایران مورد انتقاد قرار گرفت. در حال حاضر چرخش های جدیدی در سیاست ها دیده می شود که به گمراهی مردم منجر شده است.
گوشه ای از افکار کنونی رهبری اسرائیل درباره ایران در سفر آخر هفته گذشته بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل به واشنگتن، به ویژه در دیداری که وی با نمایندگان اندیشکده های برجسته در پایتخت ایالات متحده داشت، آشکار شد. گانتز، مانند بسیاری از همکارانش در واشنگتن، از پیامدهای احتمالی کاهش حضور آمریکا در خاورمیانه و آسیای مرکزی نگران است. اما او در گفتگو با مقامات ارشد دولت بایدن، از آنها شنید که به دنبال امواج شوک ناشی از خروج از افغانستان در تابستان گذشته، به زودی انتظار نمی رود که تخلیه ی بیشتر نیروهای آمریکایی از منطقه در دستور کار قرار گیرد. بنابراین، حضور محدود نظامی نیروهای آمریکا در سوریه و عراق و پایگاه های بزرگ در خلیج فارس ادامه خواهد داشت.
رویکرد دولت جدید آمریکا مبنی بر تلاش برای بازگشت به توافق هسته ای با ایران و تمرکز بر چین و شرق آسیا پیامدهای متعددی برای خاورمیانه دارد. قطر در مورد تخلیه پایگاه هوایی آمریکا و نزدیکی واشنگتن به ایران نگران است. عربستان سعودی پروسه عادی سازی روابط با اسرائیل را متوقف کرده است. گانتز حمایت قاطع خود را از انجام اقداماتی در زمینه ی نزدیکی بین عربستان سعودی، امارات و رژیم اسد در سوریه، ابراز کرد، به این امید که این شرایط به کاهش تحرکات ایران در آن کشور کمک کند.
گانتز استدلالی را مطرح می‌کند که دولت دموکرات ایالات متحده آن را با شور و شوق نمی پذیرد. وی معتقد است که ثبات خاورمیانه مهم‌تر از حمایت از حقوق بشر است. او از واشنگتن خواست تا کشورهای مسلمان سنی محافظه کار را تقویت کند، حتی باوجود آنکه آنها سابقه ضعیفی در زمینه ی حقوق بشر دارند. او گفت که بهبود حقوق بشر تنها پس از تضمین ثبات در این کشورها حاصل خواهد شد. در مورد پروژه هسته‌ای ایران، او نسبت به مسابقه تسلیحاتی منطقه‌ای در صورتی که تهران به ساخت بمب اقدام کند، هشدار داد و به این احتمال اشاره کرد که رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه نیز این مسیر را آغاز خواهد کرد.
گانتز به مقامات ارشد دولت گفت که وضعیت اقتصادی ایران آنطور که تهران به تصویر می‌کشد، خوب نیست و تجدید تحریم‌های اقتصادی ممکن است انعطاف‌پذیری بیشتری را در رویکرد ایران ایجاد کند. وزیر دفاع متوجه ناامیدی خاصی در واشنگتن در ارتباط با رویکرد ایران شد که در صورت عدم پیشرفت مذاکرات هسته ای ممکن است منجر به اقدامات عملی شود. این چیزی است که اسرائیل می خواهد، اما بعید است که به خواسته خود به طور کامل برسد.
در حالی که گانتز در حال بازگشت از ایالات متحده بود، بنت به خلیج فارس پرواز کرد. ماننده دیدارهای پیشتر بنت با رهبران مصر و اردن، گزارش ها از ابوظبی حکایت از تشکیل روابط خوب و پیشبرد منافع متقابل داشت. در مقایسه با دولت ترامپ، دولت بایدن کمتر درگیر روابط اسرائیل با امارات است و اساساً به کشورها اجازه می دهد تا به تنهایی به امور خود رسیدگی کنند.
اسرائیل از حساسیت کشورهای حاشیه خلیج فارس در مورد ایران همسایه آگاه است، بنابراین مراقب بود که پیام های عمومی تند بیان نشود. بنت در سفر خود برای گسترش زمینه های همکاری بین کشورها تلاش کرد. همراه با امضای یک توافق تجاری، طرفین در مورد پیشبرد پروژه های مشترک برای انرژی های تجدیدپذیر صحبت کردند (امارات متحده عربی، به عنوان یک تولید کننده بزرگ نفت، علاقه آشکاری به بهبود وجهه خود از طریق اقداماتی دارد که سبز تلقی می شود). احتمال سرمایه گذاری امارات در اسرائیل نیز در مذاکرات مطرح شد، از فناوری پیشرفته گرفته تا صنعت محتوا و تلویزیون. بنت قبلاً شعاری برای این موضوع ابداع کرده است: عادی سازی از طریق نتفلیکس.
دیدگاه تان را بنویسید