هیچ کشوری نمی‌تواند ادعا کند که در حوزه حقوق بشر کامل است

بیش از 35 کشورگرفتار تحریم‌های یکجانبه هستند. این تحریم‌ها مغایر حقوق بین‌الملل و منشور ملل متحد هستند.

دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران گفت: جمهوری اسلامی ایران هم مدافع و حامی حقوق بشر است و هم مخالف نقض حقوق بشر در هر جای دنیا.

کاظم غریب آبادی، معاون امور بین الملل قوه قضائیه و دبیر ستاد حقوق بشر در مصاحبه با بنیاد گفتگو و دوستی ملل، با اشاره به اینکه حقوق بشر یکی از مهم‌ترین ابداعات جامعه امروزی و بین‌المللی است، اظهار داشت: بسیاری از موضوعاتی که امروزه به عنوان محورهای حقوق بشر نام برده می‌شود، می‌توانیم مصادیق و تاکیدات متعدد آن را در مبانی، تعالیم و ارزش‎های دینی و اسلامی پیدا کنیم.

غریب آبادی با بیان اینکه ابداعی که بویژه بعد از جنگ جهانی دوم در جامعه بین‌المللی شکل گرفت یک پدیده مقدسی است، افزود: کرامت، شرافت و شأن انسانی اقتضا می‌کند که از حقوق متعددی برخوردار باشد. ما به عنوان یک کشور اسلامی به اجرا و تحقق حقوق بشر برای آحاد مردم نه تنها در یک کشور بلکه در جامعه بین‌المللی معتقدیم. جمهوری اسلامی ایران هم مدافع و حامی حقوق بشر است و هم مخالف نقض حقوق بشر در هر جای دنیا.

وی در ادامه با تاکید بر اینکه این پدیده مقدس نباید سیاست زده شود، گفت: متأسفانه امروزه از حقوق بشر به عنوان یک ابزار برای دستیابی به برخی اهداف و منافع کشورها استفاده می‌شود. نباید برخی کشورها خود را پرچمدار و مدعی حقوق بشر بدانند و به خود اجازه دهند سایر کشورها را در این زمینه مؤاخذه کنند، چون هیچ کشوری نمی‌تواند ادعا کند که در حوزه حقوق بشر کامل است. ما هم چنین ادعایی نداریم. همه کشورها همواره باید در جهت ارتقاء و حمایت از حقوق بشر گام بردارند.

دبیر ستاد حقوق بشر ادامه داد: سیاست‌زدگی ، رویکردها و استانداردهای دوگانه و تبعیض آمیز آفت بسیار بزرگی برای حقوق بشر است. شاهدیم برای برخی کشورها هم گزارشگر ویژه حقوق بشر نصب و هم قطعنامه حقوق بشری علیه آنها صادر می‌شود، در حالی‌که در غرب آسیا با چالش‌های متعددی از نظامی‌گری و حضور نیروهای بیگانه گرفته تا تعرض و تعدی به برخی کشورهای مستقل تا نقض حقوق افراد بی‌گناه بویژه کشتار زنان و کودکان. اما کشورهایی که خود را مدعی حقوق بشر می‌بینند از این وضعیت‌ها تعمدأ غفلت می‌کنند.

وی تصریح کرد: حقوق بشر امروزه با چالش‌های مختلفی مواجه است که متأسفانه سیاست‌زدگی مانع از این می‌شود که بر این چالش ها متمرکز شویم و راهکارهای عملی برای آنها پیدا کنیم. اگر بتوانیم بر بحث سیاست‌زدگی حقوق بشر غلبه کنیم توفیقات ما در حمایت و ارتقاء حقوق بشر در سراسر جهان بسیار گسترده تر خواهد شد.

دبیر ستاد حقوق بشر گفت: یکی از این چالش‌ها تروریسم است. کشتن افراد بی‌گناه نقض اصل اولیه و حق اساسی بشر و حق حیات است. چطور می‌شود کشوری مانند جمهوری اسلامی ایران که 17 هزار نفر از مردم بی‌گناهش در اثر اقدامات تروریستی به شهادت رسیده‌اند به عنوان ناقض حقوق بشر معرفی شود ولی کشورهایی که از گروه‌های تروریستی حمایت می‌کنند حامی حقوق بشر نامیده شوند؟! البته ایران تنها کشوری نیست که با پدیده تروریسم و اقدامات تروریستی مواجه است؛ کشورهای متعددی درگیر این پدیده شوم هستند.

غریب آبادی ادامه داد: ما تروریست خوب و بد نداریم، باید با تمامی اشکال و ابعاد تروریسم مبارزه و مقابله شود . جمهوری اسلامی ایران تاکنون به خوبی و با جدیت عزم خود را در مبارزه با تروریسم نه تنها در داخل کشور بلکه در سطح منطقه برای رهایی از شر تروریست‌ها و کمک به برقراری صلح و ثبات نشان داده است.

وی چالش مهم دیگر را تحریم‌ها و اقدامات قهری و زورمدارانه یکجانبه دانست و گفت: بیش از 35 کشورگرفتار تحریم‌های یکجانبه هستند. این تحریم‌ها مغایر حقوق بین‌الملل و منشور ملل متحد هستند. وضع تا جایی وخیم شده که شورای حقوق بشر چند سال قبل به ابتکار ایران و کشورهای عدم تعهد، گزارشگر ویژه اقدامات قهری یکجانبه منصوب کرد و الان دومین گزارشگر در این حوزه به کار خود ادامه می‌دهد و ادبیات بسیار غنی تولید کرده که نشان می‌دهد تحریم‌های یکجانبه مغایر حقوق بین‌الملل و مغایر بهره‌مندی افراد از حقوق بشر و اساسی‌ترین و ابتدایی‌ترین حقوق خودشان است.

معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه یادآور شد: وقتی به حقوق سیاسی و مدنی تمرکز می‌کنید با تعداد اندکی مواجه می‌شوید که بهره‌مندی آنها از حقوق بشر خودشان را متذکر می‌شود ولی وقتی حرف از تحریم‌ها می‌زنیم از آسیب پذیری طبقه وسیعی از مردم در یک کشور تحت تاثیر تحریم‌ها صحبت می‌کنیم و این نکته‌ای است که تعمدأ از آن غفلت می‌شود. تحریم‌ها حق آموزش، حق حیات، حق بهداشت و سایر حق‌های بشری را نقض می‌کنند. چرا اینها نقض حقوق بشر تلقی نمی‌شود؟! البته چند سالی است که کمپین و اجماعی اساسی پیرامون غیر قانونی بودن و غیر مشروع بودن تحریم های یکجانبه در عرصه بین المللی شکل گرفته ولی باید مورد توجه ویژه قرار بگیرد.

وی در ادامه بیان کرد: موضوع دیگر جنایات سازمان یافته است که تروریسم یکی از آنها است . مقوله‌های مختلف دیگر مثل موادمخدر هم که با حقوق مردم سروکار دارد یکی از چالش‌های حقوق بشری است. کشوری مثل جمهوری اسلامی ایران با انواع این چالش‌ها مواجه است .اگر می‌خواهیم از حقوق مردم در سراسر جهان دفاع کنیم نباید چشم‌مان را بر چالش‌های حقوق بشر ببندیم.

دبیر ستاد حقوق بشر گفت: باید ضمن اینکه سیاست های ایجابی هم در سطوح ملی و هم در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی برای حمایت و ارتقای حقوق بشر اتخاذ می‌کنیم، برنامه‌های عینی و عملی برای مواجهه با چالش‌های حقوق بشری داشته باشیم که اگر این چالش‌ها را رفع کنیم نفعش به جامعه بین المللی و آحاد افراد در اقصی‌نقاط جهان برمی‌گردد.

وی اظهار کرد: نسل‌های بعدی حقوق بشر مرتبأ در حال تکامل است. در نسل سوم حقوق همبستگی مثل حق صلح و رهایی از جنگ، حق توسعه و حقوق محیط زیست که حجم وسیعی از مردم در کشورها از آن بهره می‌برند، چه کار کردیم؟ نسل بعدی حقوق بشر به مباحثی مانند حقوق ارتباطات تعلق می‌گیرد. متاسفانه سازوکارهای حقوق بشری و جامعه بین‌المللی همچنان در نسل اول گیرکردند. توجه به آن‌ها خوب است اما این نباید دلیلی بشود برای اینکه به سایر نسل‌های حقوق بشر توجه نداشته باشیم. اگر می‌خواهیم حقوق بشر افراد در سراسر جهان را هم حمایت کنیم و هم ارتقا ببخشیم باید به این ابعاد فراموش شده حقوق بشر توجه ویژه کنیم .

غریب آبادی در پایان سخنانش با بیان اینکه ما باید راهکارهای جمعی برای حمایت و ارتقاء حقوق بشر اتخاذ کنیم، گفت: پیشنهاداتی در این زمینه دارم که اگر همه کشورها به آن عمل کنند شاهد پیشرفت و ارتقاء حقوق بشر در همه کشورها خواهیم بود. اول اینکه باید حقوق بشر را از وضعیت سیاسی و گزینشی بودن خارج کنیم؛ نباید نقض حقوق بشر یک کشور را برجسته کنیم اما چشم خود را بر نقض گسترده حقوق بشر که متحد خودمان است ببندیم. نکته دوم باید رویکرد همکاری داشته باشیم. حقوق بشر عرصه اختلاف و جنگ و منازعه نیست. باید با یکدیگر تعامل و همکاری و گفتگو داشته باشیم؛ در غیر این صورت قربانی خود حقوق بشر است.