خبر بد کرونایی برای کشور

«واکسیناسیون در مدت زمان کوتاه برای جمعیت بیشتر»؛ این مطالبه‌ای است که متخصصان عفونی و اپیدمیولوژیست‌ها برای قطع زنجیره شیوع کرونا، مطرح می‌کنند تا بتوان شدت شیوع ویروس کرونا را پیش از ورود به پاییز و فصل سرما کم کرد. چرا که پیش‌بینی می‌شود سویه لاندای کرونا، با آغاز فصل سرما در ایران، شایع شود و پیک جدیدی را رقم بزند. پیش از این اعلام شده بود که 70درصد جمعیت کشور باید در برابر کرونا واکسینه شوند؛ یعنی حدود 58میلیون نفر. برای این تعداد جمعیت هم حدود 120میلیون دوز واکسن نیاز است. جمعیت هدف، باید حداقل در مدت زمان 3‌ماه واکسینه شوند تا مصونیت افراد بالا رود. حالا در این میان، متخصصان تأکید می‌کنند؛ برای سرعت بخشیدن به واکسیناسیون باید بدون درنظر گرفتن محدودیت‌های سنی، اقدام کرد. یکی از آنها محمدرضا هاشمیان، فوق تخصص مراقبت‌های ویژه بیمارستان مسیح دانشوری و استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است. او بر واکسیناسیون جوانان تأکید می‌کند و می‌گوید: «درصورتی‌که واکسیناسیون با تأخیر به این گروه برسد، در پیک‌های بعدی، شاهد افزایش ابتلا در افراد واکسینه شده‌ خواهیم بود.» به‌گفته او، باید واکسیناسیون با سرعت بالا و به‌صورت شبانه روزی انجام شود:«واکسیناسیون باید به سمتی برود که به‌تدریج اولویت‌های سنی حذف شود و آنقدر تنوع و فراوانی واکسن وجود داشته باشد که افراد تنها با ارائه کدملی واکسن تزریق کنند و درصورت لزوم هم افراد دوز یادآور یا بوستر را دریافت کنند.»

شیوع سویه جدید کرونا در پاییز

 محمد کریمی‌نیا، معاون قرارگاه پدافند زیستی کشور هم همین نظر را دارد و در عین حال نسبت به احتمال شیوع سویه جدید کرونا در پاییز اعلام نگرانی می‌کند و می‌گوید:« به‌نظر می‌رسد تا آبان، ما با موج جدیدی از شیوع کرونا ناشی از جهش لاندا مواجه شویم، بنابراین بهتر است هر چه زودتر تعداد بیشتری از افراد در کشور، واکسینه شوند.» به‌گفته او، براساس گزارش‌های ارائه شده از سوی مسئولان وزارت بهداشت، واکسیناسیون کمک زیادی به کاهش آمار مرگ‌ومیرها کرده است. به همین دلیل این روند حتما باید با سرعت بیشتری ادامه پیدا کند. هم‌اکنون که هنوز جمعیت زیادی تحت پوشش تزریق واکسن قرار نگرفته‌اند فعلا اولویت، ادامه واکسیناسیون براساس سند ملی است و بعد از آن باید به فکر دوز یادآور بود.

حالا در شرایطی که هنوز تعداد زیادی از افراد  در ایران منتظر دریافت دوز اول واکسن‌اند، برخی از فعالان حوزه سلامت بر تزریق واکسن یادآور یا بوستر برای گروه‌های در معرض آسیب، مانند سالمندان و کادر درمان تأکید می‌کنند. کریمی‌نیا هم بر این موضوع تأکید می‌کند و می‌گوید: «اغلب نیروهای درمان کشور، واکسن اسپوتنیک‌وی‌ دریافت کرده‌اند و با بیماران زیادی در ارتباط اند، بر این اساس با توجه به بالا نبودن تعداد کادر درمان در کشور، درنظر گرفتن بخشی از واکسن‌ها برای دوز یادآور، لطمه‌ای به واکسیناسیون وارد نمی‌کند.» کریمی‌نیا می‌گوید: «گروه‌های پرخطر دیگر مثل سالمندان و بیماران خاص، پس از دریافت دوز بوستر کادر درمان، می‌توانند واکسن تقویتی دریافت کنند. دوز یادآور واکسن کرونا با توجه به شرایط پیشرفت بیماری درنظر گرفته می‌شود و اینگونه نیست که حتما بعد از چند‌ ماه لازم باشد افراد مثلا مثل دوز دوم، آن را دریافت کنند. واکسن بوستر کیفیت ویژه و متفاوتی با واکسن‌های دیگر ندارد. یعنی واکسن قبلی هم می‌تواند به‌عنوان واکسن تقویتی تزریق شود. اما سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده، بهتر است از دوز ترکیبی به‌عنوان واکسن بوستر استفاده شود.» معاون قرارگاه پدافند زیستی کشور هم با تأکید بر واکسیناسیون با توجه به شرایط هر منطقه، می‌گوید: «در ایران باید تا جایی که می‌توان براساس اولویت سنی، اقدام به تزریق واکسن کرد، اما گاهی هم با توجه به شرایط یک منطقه، باید اولویت‌ها را کنار گذاشت و تنها بر بالا بردن تعداد افراد واکسینه شده، تمرکز کرد. مثل اتفاقی که در سیستان و بلوچستان و یا استان‌های جنوبی افتاد. بنابراین گاهی بدون توجه به سن و سال تنها با هدف جلوگیری از سرایت بیماری به استان‌ها و شهرهای همجوار، باید واکسیناسیون را انجام داد. بنابراین شناخت شرایط بومی و جغرافیایی، مهم‌تر از اولویت‌های سنی تعیین شده در سند ملی واکسیناسیون است.»

مسافران برای ورود به ایران باید کارت واکسن داشته باشند

معاون قرارگاه پدافند زیستی کشور، به موضوع دیگری اشاره می‌کند و آن هم احتمال ورود سویه لاندا به کشور و شیوع گسترده آن است:«در سازمان پدافند غیرعامل، مبحثی داریم به نام مرزبانی زیستی. یعنی ما برای حفاظت هرچه بیشتر کشور از ورود بیماری باید تمام مراقبت‌ها را انجام دهیم و مراقب بررسی سلامت افرادی که از مرزهای هوایی، ریلی، دریایی یا زمینی وارد کشور می‌شوند باشیم؛ چه در زمینه دام، چه انسان یا گیاهان که با خود بیماری وارد کشور نکنند. البته این موضوع تاکنون تا حدودی رعایت شده و گاهی هم رعایت نشده است.» او ادامه می‌دهد:« هم‌اکنون افراد یا کالاها، در مرزها مورد بررسی قرار می‌گیرند، اما در کنار آن باید تزریق واکسن هم مدنظر قرار گیرد، تمام افرادی که وارد کشور می‌شوند باید کارت واکسن داشته باشند.» به‌گفته او، «برای حفاظت از مردم و جلوگیری از عوارض ناشی از ورود سویه‌های جدید و پیک‌های بعدی، باید هم سرعت واکسیناسیون بالا رود و هم تعداد افراد تحت پوشش بیشتر شود.» او درباره تزریق واکسن کرونا هم می‌گوید که ممکن است در آینده این واکسن‌، مانند واکسن آنفلوآنزا، در سال تنها یک‌بار تزریق شود، ضمن اینکه هم‌اکنون باید برای ابتلای افراد به آنفلوآنزا و تزریق واکسن آن، به‌ویژه برای افراد در معرض خطر مثل کادر درمان و سالمندان آماده شد. هر سال باید برای نزدیک به 3میلیون نفر واکسن آنفلوآنزا تزریق شود: «در 2 سال گذشته، تمام توجه‌ها بر بیماری کرونا بوده و نسبت به این موضوع کم‌توجهی شده، البته در این میان سوءمدیریت هم نقش قابل‌توجهی داشته است.»

افزایش سطح پوشش واکسن

پیش از این، سازمان غذا و داروی آمریکا بر دریافت دوز سوم واکسن برای افرادی که نقص سیستم ایمنی دارند، تأکید کرده بود، پس از آن، مدیر منطقه اروپای سازمان بهداشت جهانی هم اعلام کرده بود که دوز سوم تنها برای محافظت از آسیب‌پذیرترین افراد یعنی کادر درمان فعال در بخش‌های بیمارستانی و آی‌سی‌یو است. در همین زمینه هم مصطفی قانعی، عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا به ایسنا گفته بود که دوز یادآور، منجر به تقویت سیستم ایمنی در برابر ویروس می‌شود، با این حال تصمیم ایران و برخی کشورها، این نیست که دوز سوم را به تمام افراد تزریق کنند. در همین زمینه، علیرضا ناجی، رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی بیمارستان مسیح دانشوری شرایط دریافت واکسن در ایران را متفاوت با سایر کشورها می‌داند و می‌گوید: «در ایران هنوز افراد بسیار زیادی حتی دوز اول واکسن را دریافت نکرده‌اند و به هدف‌های اولیه واکسن دست پیدا نکرده‌ایم؛ بنابراین اولویت تزریق دوز سوم، برای افرادی است که بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار دارند؛ مثل سالمندان، افراد با بیماری‌های زمینه ای و نقص ایمنی و همچنین کادر درمان.» او می‌گوید: «در تمام کشورهای جهان هم اولویت دریافت دوز یادآور، برای این گروه است. مثلا در انگلستان، این واکسن برای کادر درمان و افراد بالای 55سال درنظر گرفته شده است. در میان کادر درمان باز هم اولویت با افرادی است که بیشتر با این بیماری در ارتباط اند.» به‌گفته او، پس از رسیدن میزان واکسیناسیون به تعداد مطلوب، باید درباره دوز سوم صحبت شود: «کادر درمان که اغلب واکسن اسپوتنیک‌وی دریافت کرده‌اند، برای دوز بوستر با توجه به ذخیره واکسن، می‌توانند مثلا واکسن آسترازنیکا دریافت کنند. کسانی که واکسن آسترازنیکا تزریق کرده‌اند هم می‌توانند اسپوتنیک‌وی بزنند. البته اگر در آینده واکسن‌هایی مانند فایزر و مدرنا هم به ایران وارد شوند، انتخاب برای دوز بوستر بیشتر می‌شود. برای دوز بوستر، توصیه می‌شود که واکسنی با پلتفرمی متفاوت تزریق شود.»