آیا خدای طالب، خدایی غیر از خدای تاجیک، ازبک، بلوچ و ... است؟!

افغانستان امروز یک جامعه متکثر و ناهمگون است که نمی تواند بدون پاسداشت قومیتی و سهم‌بندی‌های عادلانه در کنار هم جمع شود. افغانستان در حال حاضر بیش از هر زمان دیگر به همگرایی و حکومتی فراگیر نیاز دارد و هرگونه تک روی و بی عدالتی می  تواند سرنوشت ناگواری برای این کشور رقم بزند، ضمن آنکه حضور داعش در افغانستان نیز به یک چالش جدی بدل شده و عواقب عدیده ایی را به دنبال خواهد داشت. تحرکات داعش می تواند در نبود مفاهمه‌ی ملی، بر نائره‌ی جنگ در افغانستان دامن بزند و شعله‌های یک نزاع قومیتی را برفروزد. تاریخ بیست ساله ی افغانستان نشان می دهد درست زمانی بر طبل جنگ‌های بی‌پایان نواخته می‌شود که صدای دموکراسی خواهانه‌ی جنبش های اصیل مردمی سرکوب گردد و یا حداقل نادیده گرفته شود. بر این اساس شاید بتوان گفت جنبش مقاومت ملی در پنجشیر نماینده‌ی طیف گسترده‌ایی از بغض‌های فروخورده و آخرین پژواک از صدای کم رمق مطالبه‌گری ملی افغانستانی‌ها است. جوانان پنجشیری این جنبش را بر اساس وعده‌های طالبان مبنی بر شکل‌گیری دولت فراگیر شکل داده‌اند و از یک خاستگاه اصیل مردمی برخوردارند. آن ها پیش از آنکه تفنگ‌هایشان را همیان کنند و پکول جهادی بر سر بگذارند دست اخوت و برادری دراز کرده بودند.

به نظر می رسد فارغ از مسائل قومیتی و تحزّب ساختاری در افغانستان شایسته است نزاع پیش آمده بر مبنای حسن نیت و برادری حل و فصل گردد، چه آنکه طرفین نزاع هر دو بر آیین اسلام و متنسک به شریعت محمدی هستند و بعد از قطع مداخله‌ی خارجی که مصداق اشداء علی الکفار بود حال نوبت به آن رسیده است که جلوه‌ایی از شمیم رحمانی رحماء بینهم را تجلی بخشند. در این مجال اما نقش علما و متنفذین اسلامی بیش از هر زمان دیگری نمود دارد، ایشان می‌توانند در این وانفسای افغانستان که برادر به روی برادرش اسلحه کشیده است منادی وحدت و پرچمدار صلح و گفت و گو باشند.

در همین راستا، برخی از علمای اهل سنت کشورمان در پیام تبریک خود که به مناسبت بر مسند نشستن طالبان صادر شد به جهانیان اطمینان داده بودند که طالبان امروز، طالبان بیست سال قبل نیستند، آن‌ها تجربه کسب کرده‌اند و تغییراتی در دیدگاه‌هایشان به وجود آمده است. آن ها به صراحت اشاره کرده بودند که طالبان در راستای تشکیل "دولت فراگیر" اقدام کرده و "مواظب مکر و نیرنگ دشمنان جنی و انسی در کمین نشسته باشند. حال بعد از وقایع پیش آمده و برادرکشی در افغانستان جا دارد علمای گرامی تسلیتی را نیز ضمیمه‌ی تهنیت و مبارکباد پیشین خود به دلیل اهل سنت کشی در دره پنجشیر  و برای تسلی خاطر مسلمین به سوگ نشسته و قلب جریحه دار نبی رحمت که امروز شاهد و ناظر افتراق بر امت خویش است بیانیه ی تعزیت صادر فرمایند.

اگر به گفته‌ی برخی از علمای اهل سنت پیروزی طالب، نشانگر نصرت خداوندی و حمایت مردمی است این سوال باید پرسیده شود که آیا خدای طالب، خدایی غیر از خدای تاجیک، ازبک، بلوچ و ... است؟! و یا قرآنی که مادران پنجشیری جوانان خود را از زیر آن رد می  کنند و به میدان دفاع می فرستند غیر از قرآن منزَل نبوی است؟! امروز بعد از قریب به بیست سال جنگ و نزاع امکانی فراهم شده است که ملت ستم دیده و رنج کشیده‌ی افغانستان بعد از قطع دخالت بیگانه برای سرنوشت سیاسی خود مستقلا تصمیم بگیرند و به جرات می‌توان گفت این محمل به وجود آمده برای به ثمر نشستن، راهی جز به رسمیت شناختن تمامی اقوام و استفاده از ظرفیت های حداکثری ملی ندارد.

*کارشناس مسائل افغانستان