بر اساس مطالعات انجام‌شده توسط سازمان‌های بین‌المللی و مراکز تحقیقاتی، پاندمی کرونا فقط یک تهدید بهداشتی نیست؛ بلکه می‌تواند یک تهدید اجتماعی اقتصادی محسوب شود.
خطر مرگ ناشی از عفونت ویروسی فشار روانی غیر قابل تحملی را بر مردم سراسر جهان به همراه داشته است. کاهش تعاملات اجتماعی از طریق سیاست‌های اعمال‌شده برای فاصله‌گذاری اجتماعی و بیکاری طولانی‌مدت بخش غیر رسمی و همچنین از دست دادن شغل، کاهش درآمد و خانه‌نشینی؛ بدون شک بر سلامت روان افراد تاثیر منفی می‌گذارد.
دراین شرایط، مطالعات اپیدمیولوژیک، جمعیت‌شناختی و بالینی بیماری کرونا، به طور گسترده مورد توجه قرار گرفته است؛ اما تا کنون مطالعات کمی در حوزه تاثیر اقتصادی بیماری کرونا انجام شده است. با توجه به این‌که پایان این همه‌گیری هنوز نامشخص است، درک شرایط متغیر اقتصادی و همچنین تاثیر این وضعیت بر سلامت روانی افراد، بسیار مهم است. بر همین اساس پژوهشگران با انجام یک مطالعه تاثیرات احتمالی ویروس کرونا را بر سلامت روان، اقتصاد و زندگی اجتماعی مردم تهران بررسی کردند.
در این مطالعه که در بازه زمانی خردادماه تا مرداد ماه سال ۱۳۹۹، به صورت نظرسنجی آنلاین انجام شد، ۲۰۰ هزار نفر شهروند تهرانی مورد بررسی قرار گرفتند.
بررسی جمعیت شناختی افراد شرکت‌کننده در این تحقیق، نشان داد؛ ۳۹ درصد از افراد در بخش خصوصی مانند بانک‌های خصوصی، موسسات آموزشی خصوصی و سایر سازمان‌های دیگر شاغل هستند، ۱۴ درصد از آن‌ها در بخش‌های غیر رسمی مشغول به کار هستند؛ آن‌ها عمدتاً فروشندگان خیابانی، دست‌فروشان و بازرگانان کوچک هستند و ۲۰ درصد باقی‌مانده افراد شرکت‌کننده نیز تاجر اند.
۴۵ درصد از شرکت‌کنندگان در این تحقیق، تنها یک عضو درآمدزا در خانواده داشتند، ۴۲.۵ درصد از آن‌ها دارای دو عضو درآمدزا، ۹.۵ درصد از آن‌ها سه درآمدزا و ۳ درصد از آن‌ها بیش از سه عضو درآمدزا در خانواده داشتند.
بررسی‌های این مطالعه نشان داد؛ ۶۷ درصد از پاسخ‌دهندگان تصور می‌کنند که به دلیل شیوع کووید-۱۹ زندگی‌شان بدتر شده است. این همه‌گیری باعث کمبود عرضه کالاهای اساسی شده و به احتمال زیاد منجر به تورم در آینده نزدیک می‌شود. در نتیجه مصرف‌کنندگان تمایل بیشتری به پس‌انداز و تمایل کمتری به مصرف نشان می‌دهند. همچنین با توجه به مسائل بهداشتی، مردم علاقه چندانی به خرید کالاهای غیرضروری ندارند. این بررسی نشان داد که ۷۵.۵ درصد از پاسخ‌دهندگان معتقدند در میان همه‌گیری کرونا، هزینه کالاهای لوکس کاهش یافته است.
همچنین مشخص شد از نظر آماری در درک افراد شاغل در بخش‌های مختلف در مورد تاثیر سوء کووید-۱۹ بر درآمد، از دست دادن شغل، از دست‌دادن تجارت و خطر از دست دادن شغل در آینده، تفاوت قابل توجهی وجود دارد.
داده‌های به دست آمده از این مطالعه نشان داد ۶۵.۵ درصد از پاسخ‌دهندگان دارای درآمد خانوادگی ثابت هستند، در حالی که درآمد خانواده ۳۴.۵ درصد از آن‌ها به دلیل مشکلات ناشی از کووید-۱۹ ناپایدار است.
در این مطالعه عنوان شد که عوامل اقتصادی اجتماعی مانند نگرانی از درآمد ثابت خانواده، نگرانی از مواجهه یا ابتلا به کووید-۱۹، نگرانی از تاخیرهای تحصیلی، نگرانی از بیکار بودن، نگرانی از دست دادن ثبات بلندمدت در تجارت، نگرانی از خطر سلامتی سالمندان، نگرانی از آموزش و آینده کودکان و همچنین نگرانی از ننگ و استیگمای کووید- ۱۹ باعث ایجاد مشکلات روانی در افراد شده است.
نتایج به دست آمده از این طرح تحقیقاتی نشان داد که پاسخ افراد بسته به نوع شغل؛ (خصوصی، دولتی، غیر رسمی و خود اشتغالی) بسیار متفاوت است. نوع رابطه استخدامی تعیین‌کننده پاسخ به پرسش‌هایی مانند از دست دادن شغل در دوران کرونا، استانداردهای زندگی و کاهش هزینه‌های کالاهای لوکس بود.
با توجه به این یافته‌ها، پژوهشگران این تحقیق می‌گویند: به منظور کاهش مخاطرات اجتماعی، سازمان‌های مردم نهاد و همچنین دولت باید برنامه‌هایی را برای رسیدن به اطمینان از امنیت شغلی، ایجاد تمایل به پس‌انداز، ایجاد صندوق ذخیره و ایجاد فرصت‌های شغلی ساختار یافته، برای مردم و توسعه مهارت‌ها تهیه و اجرا کنند.
در انجام این تحقیق پیرحسین کولیوند؛ پژوهشگر مرکز تحقیقات علوم اعصاب شفا بیمارستان خاتم‌الانبیا و هادی کاظمی از گروه کودکان دانشکده پزشکی دانشگاه شاهد، مشارکت داشتند.
یافته‌های این مطالعه، بهار سال جاری به صورت مقاله علمی با عنوان «تاثیر کووید-۱۹ بر سلامت روان، مباحث اقتصادی اجتماعی و روابط اجتماعی در تهران، یک مطالعه پایلوت» در مجله علوم اعصاب شفای خاتم زیر نظر "مرکز تحقیقات علوم اعصاب شفا"ی بیمارستان خاتم الانبیا منتشر شده است.
دیدگاه تان را بنویسید