در اغلب شهرهای بزرگ باغهایی هست که شهروندان آن شهر کمتر به آنها توجه کردهاند و در این روزهای کرونا میتوانند صبح زود یک روز تعطیل را به گردش در آن اختصاص دهند. نمونهاش باغ ایرانی در تهران، باغ و بوستانی که در محله دهونک این شهر و در خیابان شیخ بهایی قرار دارد. عمر این باغ به ۲۳۰ سال پیش میرسد، از خانه قدیمی که در آن بوده اثری نیست و تنها نشانهای از سردر در آن به چشم میخورد. فصل اردیبهشت است و در باغ گونههایی مانند برگ بو، رز، زرشک، نسترن و... وجود دارد. باغ ایرانی دارای سه در ورودی غربی، شرقی و جنوبی است. ورودیهای شرقی سازههای شبکهای آجری دارند و درون باغ هم علاوه بر آبراهها، حوضهای فیروزهای قرار دارند. رستورانی در باغ ایرانی بود که اکنون به کتابخانه تبدیل شده، زمین بازی کودکان، بخش تندرستی در کنار آلاچیق و... از دیگر امکانات این باغ هستند.
در شیراز تعداد باغهایی که برای قدم زدن مناسب باشد کم نیست، نمونهاش باغ ارم این شهر که با رز و بهارنارنج و سروناز چهرهای بهشتگونه همچون نام خود یافته است. تنوع گیاهی در ارم چندان زیاد است که بهعنوان باغ گیاهشناسی این شهر هم شناخته شود. این باغ به دوران سلجوقیان برمیگردد و در دورههای بعد مرمت شد. باغ جهاننما که بالای حافظیه قرار گرفته از دیگر باغهای این شهر است، این باغ چندان موردتوجه تیمور قرار گرفت که دستور داد مشابه آن در اطراف سمرقند هم بسازند، قدمت این باغ به دوره صفویه بازمیگردد و مشابه ارم در دوران کریمخان مرمت شده است، باغ جهاننما برای مدتی زینتالدنیا هم خوانده میشد. باغ دلگشای شیراز پیش از صفویه ساخته و در دوران پرشکوه فرمانروایی شاهان صفوی یکی از محلهای تفرج گردشگران اروپایی بوده، تیمور به این باغ هم چندان علاقهمند شده که خواستار باغی مشابه آن باز هم در سمرقند شده بود. گونه غالب این باغ نارنج است و در اردیبهشت عطر نارنج باغ و اطراف آن را پر میکند. باغ عفیفآباد، باغ نارنجستان قوام، باغ هفت تنان (که نام خود را از آرامگاه هفت عارف این باغ گرفته و در زمان کریمخان روی هر گور سنگ بزرگی قرار دادهاند)، باغ نظر، باغ ملی از دیگر باغهای شیراز هستند که میتوان در یک روز تعطیل صبح زود در آنها قدم زد و صبحانه را با خانواده در آنجا صرف کرد.
در کرمان هم باغ کم نیست، باغ شازده از مهمترین آنها است که ثبت جهانی شده و یکی از زیباترین و بزرگترین باغهای ایرانی به حساب میآید. اما در اطراف و داخل این شهر باغ ملی، باغ بیرمآباد(متعلق به دوره شاه اسماعیل صفوی)، باغ نشاط، باغ سرآسیاب(متعلق به دوره سلجوقی)، باغ مشیز، باغ گلشن، باغ فتحآباد(باغی با معماری مشابه باغ شازده که در دوره قاجار ساخته شده است)، باغ هرندی، باغ آقا (زمانی کنسولگری انگلیس در کرمان بوده)، باغ دیلمقانی، باغ نظر قرار دارند.این باغها هر کدام تاریخ و مولفههای خاص خود را دارند، اغلب آنها در دوره قاجار و تعداد اندکی هم در دوره پهلوی ساخته شدهاند و قدم زدن در آنها میتواند هر گردشگری را با بخشی از تاریخ کرمان و فرازو نشیبهایش آشنا کند.
اصفهان هم کم باغ ندارد. در دوره سلجوقیان چند باغ در این شهر ساخته شد از جمله باغهای فلاسان، کاران، بیتالماء، بکر و... که از میان آنها کاران بیش از بقیه وسعت داشت و تا قرن هشتم هم پابرجا بود و نام یکی از محلات خواجو همچنان از آن روزگار باقی مانده است. با حکمفرمایی صفویان و در ادامه پایتختی اصفهان، باغهای جدیدی در این شهر ساخته شد تا در کنار مساجد، پلها، کاخها، میدانها و خیابانهای بزرگ نمادهایی از شکوه این سلسله باشند. باغ هشت بهشت یکی از این باغهاست که دوره شاه اسماعیل ساخته شد و زمانی محل زندگی زنان شاه بود، در دوره ناصری او باغ را به بانو عظمی افتخارالدوله واگذار کرد به این شرط که تغییری در آن ندهد و این باغ را نگهداری کند. باغ انگورستان به زمان افشاریه میرسد و فضای سرپوشیده آن محلی برای برگزاری مراسم تعزیه و سوگواری بود. باغ هزار جریب یکی از باغهایی است که در سفرنامههای اروپاییها از جمله شاردن فرانسوی بسیار به آن اشاره شده است. در این باغ روزگاری ۵۰۰ فواره وجود داشت که نشاندهنده عظمت و وسعت آن است. باغ خیمهگاه، باغ محمدعلیخان از دیگر باغهای اصفهان هستند که گشت زدن در آنها در این روزهای کرونا میتواند اصفهانیها را با بخشی از تاریخشان آشنا کند و در عین حال اسباب آسایش خاطرشان باشد.
در شهرهای دیگر هم باغهایی در مرکز یا حاشیه آنها وجود دارند که علاوه بر فضاهای طبیعی، نشاندهنده تاریخ این شهرها هستند، باغهایی که در اردیبهشت زیباترین جلوه خود را دارند و میتوانند ساعاتی خوش را برای شهروندان این شهرها رقم بزنند. در این روزهای پاندمی و شیوع کرونا خوب است صبح زود یک روز تعطیل، زمانی که اغلب همشهریان ما خوابند به این باغها سری بزنیم و شهرمان را بیشتر از گذشته بشناسیم.
دیدگاه تان را بنویسید