محمود آقازاده، نویسنده و کارگردان این اثر مثل بسیاری از فیلمسازان جوان، تمام‌سال ٩٨ را تلاش کرد تا برای طرحی که از یک فیلم سینمایی داشت سرمایه‌گذار جذب کند اما کارها آن‌طور که دلخواه او بود پیش نرفت و سرمایه‌گذار پیدا نکرد. فکر می‌کرد اگر فیلم جدیدی نسازد، ساختن فیلم، کار و شغل و هدفش را فراموش می‌کند. این اواخر برای گذران زندگی به ساخت تیزرهای چند دقیقه‌ای روی آورده بود و این کار برای هیچ فیلمسازی راضی‌کننده نیست: «بعد از ماجرای پرواز ٧٥٢ اوکراین تصمیم گرفتم فیلم کوتاه پدر و پسر را با محوریت مهاجرت و ادای دین به این پرواز بسازم. بعد از مکاتبه با دفتر مرکزی سینمای جوان متوجه شدم که تنخواه انجمن فقط حدود ٢٠ تا ٣٠درصد هزینه‌های تولید فیلم را پوشش می‌دهد. در صفحه اینستاگرام فراخوانی برای جذب سرمایه‌گذار برای ساخت این فیلم گذاشتم. بعد از آن یکی از دوستانم حامی‌جو را برای جذب سرمایه مالی معرفی کرد. این روش سال‌هاست در دنیا انجام شده و سینماگران معروف دنیا مثل اسپایک لی یا برادران کوئن هم از این شیوه برای جذب سرمایه فیلم‌های خود استفاده کرده‌اند.»
اسپایک‌لی، فیلمساز معروف آمریکایی که در سال‌های پیش، برنده جایزه اسکار، امی و کن هم شده برای ساخت یکی از فیلم‌هایش کمپین حمایت مردمی (کراودفاندینگ) راه‌اندازی کرد و توانست بیشتر سرمایه آن را از طریق همین کمپین فراهم کند. برآورد او برای ساخت فیلمش یک‌میلیون و ٢٥٠هزار دلار بود و درنهایت بیش از یک‌میلیون و ٤٠٠هزار دلار از طریق حمایت‌های مردمی برای آن فیلم جمع شد. «برادران کوئن ابتدای کارشان از همین طریق سرمایه جمع کردند. آنها ٨هشت‌دقیقه از فیلم‌شان را ساختند و با رفتن خانه به خانه در مناطقی از آمریکا، پس از معرفی خود و فیلم‌شان درخواست حمایت مالی کردند و در ازای حمایت مالی، پرداخت سود در صورت بازگشت سرمایه را مطرح کردند.»
در جست‌وجوی فریده از شناخته شده‌ترین آثاری است که سرمایه آن طی سال‌های گذشته در ایران از طریق مشارکت مردم در سایت حامی‌جو جذب شده است. کورش عطایی و آزاده موسوی به‌عنوان سازندگان این اثر پس از مدت‌ها تلاش، درنهایت بخش زیادی از بودجه ساخت آن را با مشارکت ٣٠٠ نفر از نقاط مختلف جهان تأمین کردند. مستندهای «رویاهای دم صبح» به کارگردانی مهرداد اسکویی، «همه چیزهایی که جایشان خالی‌است» به کارگردانی زینب تبریزی و «تارهای ممنوعه» به کارگردانی حسن نوری ازجمله آثار موفق یا شناخته شده دیگری است که تاکنون از طریق سایت حامی‌جو موفق به تأمین سرمایه و ساخت اثر شده‌اند.
فیلم کوتاه پدر و پسر با موضوع مهاجرت یک نوجوان شانزده‌ساله بوشهری که عضو تیم فوتبال نوجوانان استان هم است، حالا در میان پروژه‌های فعلی تأمین سرمایه در سایت حامی‌جو است. به گفته محمود آقازاده؛ این نوجوان قصد دارد برای دیدار و زندگی با مادرش به خارج از کشور سفر کند تا در آنجا فوتبال را هم حرفه‌ای‌تر دنبال کند، بنابراین پدر او را با خودرو از بوشهر به فرودگاه بین‌المللی در تهران می‌رساند و در طول مسیر روابط و احساسات میان پدر و پسر شکل می‌گیرد که قرار است از هم جدا شوند: «وقتی پدر خیالش از پرواز پسر راحت می‌شود، برای بازگشت به بوشهر حرکت می‌کند. در راه هواپیمای درحال سقوط را می‌بیند، صدای مهیب آن را می‌شنود و ماجرا به یک تراژدی تبدیل می‌شود. سقوط پرواز ٧٥٢ بهانه این ایده و طرح بود اما در عین حال همیشه به پدیده سفر و مهاجرت توجه داشتم و همه اینها نخ ارتباطی است درباره مسائلی که در جامعه امروزمان اتفاق می‌افتد. مثلا بارها دیده و شنیده‌ایم که ورزشکاران برای رسیدن به زندگی و موقعیت بهتر مهاجرت کرده‌اند. همه مهاجرت‌ها ختم به خیر نمی‌شود اما نمونه‌های موفقی هم وجود دارد، علیرضا جهانبخش نمونه‌ای معروف و موفق دراین‌باره است. وقتی او در رده جوانان تیم‌ملی بازی می‌کرد، با وجود بازی‌های خوبی که داشت از طرف تیم‌های باشگاهی ایران مورد کم لطفی قرار گرفت بنابراین با هزینه شخصی خودش از کشور هلند بورس تحصیلی گرفت، خود را در لیگ فوتبال هلند به دنیا ثابت کرد و حالا هم به‌عنوان گران‌ترین خرید تاریخ تیم برایتون انگلیس، در این تیم مشغول بازی است. موضوع دیگری که محرک نوشتن این فیلمنامه بود، زندگی‌های کوتاهِ مشترک، فرزندآوری، طلاق و ازدواج مجدد است که در میان متولدین دهه‌های پنجاه و شصت بیشتر دیده می‌شود و چه بسیار فرزندانی که حاصل این ازدواج‌ها بوده‌اند و به دور از پدر یا مادر یا هر دوی آنها و در کنار پدربزرگ یا مادربزرگ زندگی می‌کنند، بزرگ می‌شوند و پر از تناقض، سوال و مشکل هستند. پسر نوجوان قصه پدر و پسر هم از همین دست کودکان است که در خانه مادربزرگ زندگی می‌کند.»
یک مفهوم کلی‌تر هم برای نوشتن این فیلمنامه در ذهن او وجود داشته است: «پسرکشی ریشه در فرهنگ سیاسی و اجتماعی ایران زمین دارد. در تاریخ حکمرانی ایران چه بسیار شاهانی بوده‌اند که برای حفظ تاج و تخت حتی فرزندان خویش را نیز قربانی کرده‌اند. این مفهوم در شاهنامه و کتب ابراهیمی نیز به گونه‌ای دیگر مشهود است. داستان رستم و سهراب داستان آشنا برای همه ما ایرانیان است. در فیلم پدر و پسر هم، پدر بدون آنکه از فاجعه چیزی بداند، پسر را از گهواره و زادگاه خود دور کرده و به قربانگاه می‌برد.»
سایت حامی‌جو از‌سال ٩٤ با هدف حمایت از هنرمندان مستقل، به صورت تخصصی در زمینه کراودفاندینگ کار خود را آغاز کرده است. یکی از ویژگی‌های حامی‌جو، ارایه پاداش در ازای مشارکت حامیان در پروژه‌های مختلف است و در چهار‌سال گذشته با جذب مشارکت ٣هزار نفر، موفق به تأمین سرمایه بیش از ٢٦پروژه ساخت فیلم شده است. عدد و رقم‌های جمع‌آوری شده برای پروژه‌ها در این سایت به روز و شفاف اعلام می‌شود. براساس اطلاعات ثبت شده در این سایت؛ حامی‌جو تاکنون در جذب سرمایه و تکمیل ٢٦پروژه موفق بوده است و ٢٩ پروژه شکست خورده (تأمین نشدن سرمایه) دارد و ٥٨ پروژه دیگر هم حالا در مرحله تأمین سرمایه‌اند. حامی‌جو، جز فیلم کوتاه و مستند، بخش‌های دیگری هم برای سایر رشته‌های هنری ازجمله موسیقی، عکاسی، طراحی لباس، مجسمه‌سازی و غیره دارد که گویا طرفدار ندارد و عملا تعطیل است. تا به حال هنرمندانی چون باران کوثری، رامبد جوان، نگار جواهریان، رخشان بنی‌اعتماد، هایده صفی یاری، آیدا پناهنده و عباس امینی از پروژه‌های حامی‌جو حمایت مالی کرده‌اند. مستانه مهاجر به‌عنوان تدوینگر، رخشان بنی‌اعتماد به‌عنوان مشاور، پویان آقابابایی و آیه حیدری در بخش نور و طراحی پوستر نیز تا به حال به‌عنوان حامیان تخصصی در کنار برخی پروژه‌ها بوده‌اند. مهرداد اسکویی، مجید برزگر، اردشیر رستمی، کامبوزیا پرتوی، شیرین بینا، بهدخت ولیان، زینب تبریزی، هدیه تهرانی، حسن معجونی، بزرگمهر حسین‌پور و عده‌ای دیگر از هنرمندان هم با معرفی و اشتراک‌گذاری پروژه‌ها در شبکه‌های اجتماعی به افزایش اعتبار آنها پرداخته و لقب حامیان طلایی دریافت کرده‌اند.
در پی پیوستن محمود آقازاده و فیلمش به سایت حامی‌جو هم بسیاری از هنرمندان با هشتگ حمایت از فیلم پدر و پسر در اینستاگرام به این کمپین پیوسته‌اند مثل شهروز دل افکار، سعید خمان حاتمی، فریبا رمضانپور و مهدی کوشکی: «با شروع کمپین جذب حمایت‌های مردمی برای ساخت فیلم پدر و پسر از طریق سایت حامی‌جو، وجهه جدیدی از خودم در من بروز کرد که برایم خوشایند و غافلگیر‌کننده بود و حتی باعث شد اطرافیانم را بهتر بشناسم. صبح روز دوم کمپین غافلگیر شدم، یکی از دوستان دوره دانشگاه که از مدت‌ها قبل او را ندیده بودم، با پرداخت یک‌میلیون تومان در ساخت این پروژه سهیم شد و تا روز دوازدهم کمپین همه دوستان دور و نزدیک چه به صورت مالی و چه به صورت معنوی از کمپین حمایت کردند. همچنان هم به ادامه حمایت‌های مردمی از سینمای مستقل امیدوار هستم تا این پروژه به تولید برسد.»
طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده، زمان تصویربرداری این فیلم در صورت کاهش شیوع ویروس کرونا اواخر بهار یا اوایل تابستان ٩٩ به مدت پنج روز کاری خواهد بود. مسیر داستانی پدر و پسر در سفر از بوشهر به تهران از استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، فارس، اصفهان، سمنان و قم می‌گذرد و درنهایت به تهران خواهد رسید. محمود آقازاده کارگردان این فیلم دانش‌آموخته کارشناسی تئاتر با گرایش ادبیات نمایشی از دانشگاه هنر تهران و دانش‌آموخته مقطع کارشناسی ارشد کارگردانی تئاتر از دانشگاه تربیت مدرس تهران است و از‌سال ۸۲ در حوزه فیلمسازی فعالیت دارد. او پیش از این، فیلم دوربرگردان را کارگردانی کرده و در‌سال ٢٠١٤ در جشنواره فیلم یونیکا برای فیلم کوتاه داستانی «آن پایین زیر پنجره» موفق به کسب جایزه به‌عنوان کارگردان و فیلمنامه‌نویس برگزیده و همچنین کسب دیپلم افتخار هنری به‌عنوان فیلمساز برگزیده شده است.
دیدگاه تان را بنویسید