بیستم فروردین امسال، علیاصغر مونسان - وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی - از اصلاح آییننامه هیات امنایی شدن ۲۱ مجموعه ملی موزهای که در سال ۱۳۸۳ تصویب شده بود، خبر داد.
آییننامهای که اجازه میداد تا نگهداری و اداره اماکن و محوطههای تاریخی و موزهها به هیاتهای امنا واگذار شود و بر این اساس، اعلام شد تا در کنار هیات امنای جداگانه و مشخصی که برای موزه ملی ایران ایجاد میشود، در نخستین قدم برای ۲۰ مجموعه ملی دیگر یک هیات امنای مشترک تشکیل شود.
البته در بین انتخاب ۲۱ مجموعه ملی اعلامشده، علاوه بر ترکیب محوطهها، موزهها و بناهای تاریخی، هر دو گروه آثار ملی و جهانیشده به چشم میخورند.
در نخستین واکنشها نسبت به انتشار این خبر، انجمنهای میراث فرهنگی آذربایجان شرقی در نامهای به وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نسبت به بیتوجهی هیات وزیران در قرار دادن نام بزرگترین بازار تاریخی جهان - بازار بزرگ تبریز - در لیست هیات امنایی شدن ۲۱ مجموعه ملی میراث کشور اعتراض کردند.
اعتراضی که محمدرضا کارگر - مدیر اداره کل موزهها و اموال منقول تاریخی - آن را بیمورد میداند چون تاکید دارد که «به مرور همه آثار، محوطهها و موزههای تاریخی برای مدیریت تحت پوشش این قانون قرار میگیرند.»
اظهار میکند: ۲۱ مجموعه ملی برای بررسی و تصویب آییننامه اجرایی ماده پنج قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در نخستین قدم و به عنوان اولین تجربه در جلسهای در وزارتخانه میراث فرهنگی و با حضور متولیان این حوزه انتخاب شدند. قرار شد نخست موزههای بزرگ و محوطههای مهم تاریخی مانند سعدآباد، نیاوران، حافظیه و در ادامه محوطههایی مانند میدان نقش جهان در لیست قرار بگیرند.
او با تاکید بر اینکه حدودِ ۱۰۰ بنا و موزه جزء پرمخاطبترین محوطههای تاریخی و موزهها در کشور هستند که قطعا به مرور همه آنها در این فهرست قرار میگیرند، ادامه میدهد: در هر صورت برای آغاز اصلاح آییننامه و اجرایی کردن آن باید تعدادی از موزهها و بناهای تاریخی انتخاب میشدند، که محوطهها و موزههای انتخابشده جزء پرفروشترین و پرمخاطبترینها بودند. در واقع مدتها قبل از برگزاری جلسه هیات وزیران، این موزهها انتخاب شده بودند.
کارگر با بیان اینکه در انتخاب این معیارها همچنین بناهایی که میتوانند به شکلی موضوعات مالی متفاوت داشته باشند و در جهت ایجاد درآمد برای خود حرکت کنند نیز مدنظر بودند، اظهار میکند: این برای ما نخستین تجربه بود. در این شرایط و در ادامه راه، موزهها با منع قانونی مواجه نیستند. در واقع یک تجربه جدید است.
هر چند به گفته او، هنوز زمان اجرایی شدن این آییننامه مشخص نیست.
بر اساس این مصوبه، در قدم نخست ۲۱ مجموعه ملی موردنظر در ۱۶ آذر سال گذشته در نشست شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری طبقهبندی شدند: «مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد»، «مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران»، «مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان»، «موزه ملی فرش ایران»، «موزه ملی ایران»، «مجموعه توس و آرامگاه فردوسی مشهد»، «مجموعه میراث جهانی تخت جمشید و پاسارگاد»، «مجموعه میراث جهانی منظر باستانشناسی ساسانی فارس»، «مجموعه حافظیه و سعدیه شیراز»، «مجموعه میراث جهانی میدان امام اصفهان»، «مجموعه میراث باغ فین کاشان»، «مجموعه میراث جهانی پایگاه بیستون در کرمانشاه»، «مجموعه میراث سازههای آبی شوشتر»، «مجموعه میراث جهانی چغازنبیل و هفتتپه»، «مجموعه میراث جهانی شوش»، «موزه میراث روستایی گیلان»، «مجموعه میراث جهانی تخت سلیمان تکاب»، «مجموعه میراث جهانی شیخ صفیالدین اردبیلی»، «مجموعه میراث جهانی ارگ بم و منظر فرهنگی آن»، «مجموعه میراث جهانی گنبد سلطانیه» و «مجموعه میراث جهانی شهر تاریخی یزد».
دیدگاه تان را بنویسید