غذاهای محلی یزد؛ از قیمه نخود تا آش آبغوره

غذاهای محلی یزد بیشتر به‌شکل آش پخت می‌شوند مانند آش شولی، آش گندم، آش ماش، آش شلغم، آش کلم، آش سمبوسک، آش عدس، آش کدو، آش آلو، آش آبغوره، آش انار، و آش سبزی. اما به‌جز آش از دیگر غذاهای سنتی این شهر می‌توان به غذاهایی مانند قیمه‌ی‌نخود‌، کوفته برنجی، کوفته کباب، کوفته نخودچی، کوفته هویج، قلیه‌ی کدو، قلبه کدو تنبل، قلیه سیب‌زمینی و خورشت به‌ آلو اشاره کرد. در ادامه به معرفی این غذاها می‌پردازیم.

قیمه نخود یا قیمه یزدی

از جمله خورشت‌های سنتی یزد قیمه نخود یزدی است که هر گردشگری حتما باید آن را امتحان کند. این غذای لذیذ از نخود (به‌جای لپه)، گوشت قرمز، پیاز خرد شده، لیمو، ادویه (زردچوبه، فلفل، نمک و دارچین)، سیب‌زمینی، هل و گاهی رب گوجه فرنگی تهیه می‌شود. تقریبا شبیه به قیمه معمولی است.

آبگوشت گوجه بادمجان یا تماته بادمجان

این غذای خوشمزه از ماهیچه گوسفندی، بادمجان، لپه، غوره، رب گوجه فرنگی، سیب‌زمینی، و ادویه (زردچوبه و فلفل) تهیه می‌شود. در آخر نیِ نعنا خشک به‌اضافه می‌کنند.

کوفته لپه

این کوفته یزدی تقریبا شبیه به کوفته تبریزی است. مواد تشکیل‌دهنده این غذا گوشت چرخ‌کرده، تخم‌مرغ خام و پخته، سبزی معطر، زرشک، کشمش، پیاز سرخ‌شده، رب گوجه فرنگی نمک و ادویه است. این غذای لذیذ همراه با نان، سبزی‌خوردن، ماست و انواع ترشی میل می‌شود.

کوفته کباب

کوفته کباب نوعی کوفته است که سرخ شده و در سس سرکه و شیره (ملس) طبخ می‌شود.

کوفته هویج

کوفته هویج یکی از کوفته‌های خوشمزه یزدی است که از هویج، گوشت چرخ‌کرده، پیاز، آرد، رب گوجه فرنگی یا انار، و سبزیجات معطر تهیه می‌شود.

کوفته برنجی

یکی دیگر از کوفته‌های خوشمزه یزدی کوفته برنجی است که از برنج، گوشت چرخ‌کرده گاو یا گوسفند، آرد نخودچی، تخم‌مرغ، جعفری، پیازچه، شوید، رازیانه، نعنا، ترخون، لپه، رب گوجه فرنگی، گردو و زرشک تهیه می‌شود.

کوفته نخودچی

کوفته نخودچی یا کوفته یزدی از گوشت چرخ‌کرده گوسفند، تخم‌مرغ، پیاز، آرد نخودچی، سبزیجات معطری چون جعفری و شاه‌تره تشکیل می‌شود. در قدیم به‌جای آرد نخودچی از لپه یا نخود استفاده می‌کردند بدین صورت که حبوبات را از قبل خیس کرده سپس می‌کوبیدند و برای تهیه کوفته استفاده می‌کردند.

آش شولی

این آش یکی از محبوب‌ترین و معروف‌ترین آش‌های یزد است که طبخی نسبتا آسان و طعمی لذیذ دارد. برای تهیه این آش از سبزی‌های چون اسفناج، شوید، تره، شنبلیله، جعفری، چغندر، پیاز، نعنا، عذ=دس، روغن، نمک و ادویه (زردچوبه) استفاده می‌شود. چاشنی این غذا سرکه بوده که گاهی به‌جای آن از رب انار نیز استفاده می‌کنند.

خورشت به آلو

یکی دیگر از غذاهای سنتی و بی‌نظیر یزد خورشت به‌آلو است که این غذا را به افرادی که طعم ملس را می‌پسندند پیشنهاد می‌کنیم. مواد تشکیل‌دهنده این خورشت لذیذ آلو، لپه، پیاز، روغن، مغز ران گوسفند یا گوساله، زردچوبه، زعفران، به، شکر، آب لیموترش، فلفل سیاه و زنجبیل است. در این غذا از رب گوجه فرنگی استفاده نمی‌شود و رنگ آن در نتیجه پخت آرام به، به رنگ گل‌بهی درمی‌آید.

قلیه کدو تنبل

این غذای خوش‌رنگ، خوش‌عطر، پر‌خاصیت و زیبا از کدو تنبل (کدو حلوایی)، لوبیا قرمز، ماش، برنج، پیاز، دارچین و فلفل سیاه تهیه می‌شود. قلیه کدو، غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان و در واقع نوعی خوراکی ضد سرطان به شمار می‌آید که معمولا در فصل پاییز طبخ می‌شود.

قلیه سیب‌زمینی

قلیه سیب‌زمینی که این روزها کمتر تهیه می‌شود از سیب‌زمینی، لوبیاچیتی یا لوبیاقرمز، ماش، پیاز، برنج، ادویه (دارچین و زردچوبه و فلفل سیاه) تهیه می‌شود.

آش انار

این غذا که بیشتر در شهرستان «مهریز» طبخ می‌شود یکی از قدیمی‌ترین غذاها است. برای تهیه این غذا از انار، عدس، لپه، سبزی، برنج و مقداری گوشت استفاده می‌شود. با توجه به مواد تشکیل‌دهنده، این آش خواص درمانی فراوانی دارد.

آش کدو

آش کدو یکی از غذاهای سنتی شهرستان «تفت» در استان یزد به شمار می‌رود که علاوه بر طعم عالی درای خواص فراوانی است. آش کدو برای افرادی که مبتلا به دیابت هستند یا سعی در جلوگیری از این بیماری دارند بسیار مفید است. مردمان خوش‌سلیقه یزدی برای تهیه این غذا از ماش، نخود، لوبیا، عدس، کدو، پیاز، روغن، فلفل، نمک، شوید، آرد و ادویه استفاده می‌کنند.

تاس‌کباب یزدی

اگر اهل تاس‌کباب و غذاهایی از این دست هستید حتما تاس کباب یزدی را امتحان کنید. این غذا که  در میان یزدی‌ها بسیار پرطرفدار است از گوشت چرخ‌کرده، سیب‌زمینی، پیاز، روغن، رب، و دارچین می‌شود. برخی در طبخ آن از هویج نیز استفاده می‌کنند.

آش آبغوره

آش آبغوره همان طور که از نامش پیدا است از غوره تهیه می‌شود که از میان خواص آن می‌توان به از بین بردن عطش، کاهش قند خون و کاهش کلسترول اشاره کرد. برای تهیه این آش از غوره، آبغوره، سبزی آش، بلغور گندم، عدس، لوبیا چشم‌بلبلی، برنج، آب مرغ، (در صورت تمایل به‌جای آب مرغ از آب گوشت استفاده می‌شود)، نعای خشک، نمک، فلفل و روغن استفاده می‌شود.