[پولاد امین] با اینکه در روزهای کرونایی اخیر ادامه تولید و فیلمبرداری شماری از فیلم‌ها و سریال‌ها حواشی و شایعات پرشماری را در فضای فرهنگی رسانه‌ای کشور به وجود آورده، اما چنین به نظر می‌رسید که بعد از دستور صریح رئیس ستاد مقابله با کرونا به رئیس سازمان صداوسیما و وزیر ارشاد مبنی بر لزوم توقف فیلمبرداری‌ها سایه این بحران از سر سینما و صداوسیمای ایران دور خواهد شد؛ اما پاسخ نامنتظره رئیس صداوسیما به فرمانده عملیات مدیریت کرونا در تهران حکایت از این دارد که این قصه سر دراز خواهد داشت و این موضوع انتقادات، اعتراضات و کنایه‌های پرتعدادی را در میان اهالی سینما و تلویزیون و رسانه به وجود آورده است.
انتقادات درباره ادامه فیلمبرداری پروژه‌های سینمایی و تلویزیونی در یک هفته اخیر پرشمار است؛ به‌خصوص بعد از اینکه خبر رسید چند پروژه سینمایی در عین نارضایتی ستارگان‌شان فیلمبرداری را متوقف نکرده‌اند. هم‌زمان با این انتقادات مهران مدیری نیز برنامه دورهمی‌اش را دوباره با حضور مردم جلوی دوربین برد تا باب بحث‌های زیادی درباره سیاست‌های دوگانه صداوسیما باز شود -که چگونه برنامه‌ای مانند دورهمی می‌تواند خود را از شمول قاعده و قانونی خارج بداند که حتی احسان علیخانی و عصر جدید نیز به آن گردن نهاده بودند. تناقضی که توجه علیرضا وهاب‌‌زاده، مسئول فضای مجازی قرارگاه مبارزه با کرونا، را نیز به خود جلب کرد: «تناقض یعنی در پیک بیماری کرونا، ٤٠٠ نفر را از شهرهای مختلف کشور جمع کنی و توی دورهمی برایشان از اصول پیشگیری از کرونا بگویی! ظاهرا مهران مدیری واکسن پیشگیری از کرونا را کشف کرده است و ما بی‌‌خبریم. می‌‌شد برنامه را جوری ساخت که سلامت چندصدنفر به خطر نیفتد!»
نامه دکتر علیرضا زالی، فرمانده عملیات مدیریت کرونا در تهران، به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس سازمان صداوسیما مبنی بر لزوم توقف فیلمبرداری پروژه‌های تلویزیونی و سینمایی در اوج بحران کرونا اما می‌توانست تمام این بحث‌ها را تمام کند. فرمانده عملیات مدیریت بیماری کرونا با اشاره به اینکه عده‌ای از تهیه‌کنندگان در شرایط کنونیِ کشور در حال استمرارِ ساخت و تهیه فیلم‌های سینمایی و سریال‌های تلویزیونی با حضور انبوه عوامل سازنده هستند، خواستار توقف این پروژه‌ها شده و گفته بود که «در شرایطی که برخی از تولیدات سینمایی و تلویزیونی در محیط‌های نسبتا محدود و با تراکم و تردد جمعیت تهیه می‌شود و در چنین شرایطی رعایت ملاحظات بهداشتی بسیار مشکل است و این امر می‌تواند ضمن داشتن عوارض و خطرات برای این عزیزان، باعث گسترش شدید زنجیره انتقال ویروس کرونا به دیگران نیز شود» بنابراین «لازم است ضمن اتخاذ تدابیر و سازوکارهای جبرانی برای جلوگیری از ضرر و زیان این قشر فرهیخته، در اسرع وقت اقدامات لازم برای توقف پروژه‌های مذکور تا اطلاع ثانوی به عمل آید».
درخواست فرمانده عملیات مدیریت کرونا اما با پاسخ تند رئیس صداوسیما مواجه شد؛ پاسخی چنان تند که برخی از رسانه‌ها از آن به‌عنوان لجبازی یاد کردند. علی عسگری در واکنش به درخواست برای توقف فیلمبرداری سریال‌ها به مسائلی اشاره کرد که اتفاقا نه تنها بحث‌ها و حواشی را کاهش نداد که حتی عمق فاجعه را بیشتر عیان کرد. او گفت: «ما نمی‌توانیم کشور را تعطیل کنیم. دشمن قصد این را دارد که ما چرخ کشور را تعطیل کنیم. ما برنامه‌ریزی کرده‌ایم و با حفظ بهداشت و سلامت همکاران همه کار می‌کنند. اگر ما تعطیل می‌کردیم که نمی‌توانستیم ٦٦ شبکه تلویزیونی و بیش از ٩٠ شبکه رادیویی را اداره کنیم. همه اینها دارند کامل کار می‌کنند، ضمن اینکه ٢٠ سریال هم در حال تولید هستند و بر کار کاملا تسلط داریم. ما سریالی در حال تصویربرداری داریم که ٧٠٠ نفر عوامل دارد و پزشک مستقر کرده‌ایم که هر روز یکی یکی افراد را چک می‌کند که بروند یا نروند و اگر کسی مشکلی داشته باشد، اجازه کار نمی‌دهند و نمی‌توانند وارد صحنه بشوند. برنامه دورهمی هم همین‌طور.»
پاسخ علی عسگری واکنش‌های زیادی را به وجود آورد. صالح دلدم، کارگردان فیلم توقیفی منشی خصوصی من نوشت: «حالا چقدر صداوسیما و سریال‌های آن بیننده دارد و تأثیرگذار است که جان عوامل، هنرمندان، خانواده‌های آنها و سایر مردم را به خطر می‌اندازید؟ پزشک اگر بخواهد هفتصد نفر عوامل را به ترتیب چک کند که روز فیلمبرداری به پایان می‌رسد و زمانی برای ضبط باقی نمی‌ماند و روز بعد هم باید بقیه را چک کند!»
محمدرضا لطفی، کارگردان فیلم تعارض، نیز نوشت: «سه پروژه تلویزیونی و سریال از عوامل‌شون تست کروناشون مثبت اعلام شده اما کار نخوابیده. ایشون قطعا در جریان این موضوع هستن و همون‌طور که من و خیلی‌های دیگه اسم این سه تا سریال رو میدونیم، ایشون با جزئیات بیشتر میدونن... »
پیش از ستاد عملیات مدیریت کرونا خانه سینما نیز در پی انتقادات ایجادشده درخواست کرده بود که فیلمبرداری‌ها متوقف شوند. کانون کارگردانان سینمای ایران برای جلوگیری از ابتلای هنرمندان به کرونا با تأکید بر اینکه «مسئولیت هرگونه اتفاق ناخوشایند برای عوامل پروژه‌های سینمایی و تلویزیونی بر عهده تهیه‌کنندگان و کارگردانان است» درخواست توقف فیلمبرداری کارها را داده بود: «با توجه به اعلام مکرر مسئولان وزارت بهداشت مبنی بر اینکه قطع زنجیره انتقال کرونا تنها از طریق قرنطینه میسر است و با استناد به گزارش نگران‌کننده کارگروه مورد اعتماد و فعال مدیریت بحران کرونا در سینما، کانون کارگردانان سینمای ایران از تمامی تهیه‌کنندگان محترم و کارگردانان عزیز درخواست می‌نماید جهت حفظ سلامتی خود و عوامل‌شان هر چه سریع‌تر به تعطیلی پروژه‌های سینمایی و تلویزیونی اقدام نمایند.»
پیش‌تر سید محمدمهدی طباطبایی‌نژاد، معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی، نیز خبر از این داده بود که «در پی توصیه ستاد پیشگیری و مقابله با ویروس کرونا به منظور توقف تولیدات، تا اطلاع ثانوی پروانه ساخت برای آثار سینمایی و غیرسینمایی صادر نخواهد شد.»
این تصمیمات و دستورات در پی انتقادات پرتعداد رسانه‌های حقیقی و مجازی به ادامه فیلمبرداری فیلم‌ها و سریال‌ها اتخاذ و اعلام شده بود. رسانه‌هایی که بر این باور بودند وزارت ارشاد و صداوسیما باید برنامه‌ای عملی برای توقف تولید پروژه‌ها ارایه دهند و نباید سنگینی تمام بار تصمیمات را بر دوش کارگردانان و تهیه‌کنندگان انداخت.
با این حال هنوز تغییری در روال کار شماری از پروژه‌ها ایجاد نشده و فیلمبرداری‌شان ادامه دارد. آن هم در لوکیشن‌هایی مثل محل بازیافت زباله و بیمارستان و تجمعات و مراکز پرخطر؛ مثلا فیلم سینمایی «روشن» ساخته روح‌الله حجازی که به‌رغم اعتراض شدید بازیگرانش ازجمله رضا عطاران و سارا بهرامی فیلمبرداری‌اش در لوکیشن بازیافت زباله در یافت‌آباد و بعد از آن نیز در کهریزک ادامه دارد. یا فیلمبرداری فیلم جدید حسین قناعت به نام «شپلوتکا» که شنیده می‌شود در شمال کشور شاهد اتفاقات عجیبی بوده است. سریال «زمین گرم» به کارگردانی سعید نعمت‌الله و تهیه‌کنندگی محمدرضا شفیعی نیز نه‌تنها به فیلمبرداری ادامه می‌دهد که بی‌هیچ دغدغه‌ای از عکس‌های جدیدش هم رونمایی می‌کند. یا سریال پایتخت که به‌رغم انتشار اخبار پایان فیلمبرداری‌اش در شمال کشور، این روزها در تهران روزهای پایانی تصویربرداری را می‌گذراند یا سریال مناسبتی ماه رمضان با عنوان «زیرخاکی» که این روزها در بیمارستان عرفان در حال فیلمبرداری است، آن هم در حالی که گفته می‌شود بیمارستان‌ها یکی از مهم‌ترین مراکز انتشار و شیوع ویروس هستند. سریال الف ویژه سلمان فارسی هم هست که این روزها با بیش از ٣٠٠ هنرور و ٢٠٠- ٣٠٠ نفر عوامل در جزیره قشم در حال فیلمبرداری است. حساب برنامه «دورهمی» مهران مدیری هم که در این بین جداست. برنامه‌ای که به قول یکی از نویسندگان طناز بر این باور است که «کرونا هم مثل خیلی از میهمانان برنامه، با دیدن مهران مدیری ذوق خواهد کرد و منتقل نخواهد شد!» در کل همان‌طور که فرامرز روشنایی، بازیگر و روزنامه‌نگار به علی عسگری کنایه زده «آقای علی عسگری با افتخار فرموده‌اند که ٢٠ سریال در حال فیلمبرداری است». موضوعی که باعث اعتراض حجت قاسم‌‌زاده اصل شده: «واقعیت این است که تنها تصمیم‌گیر تعطیل‌نشدن پروژه‌ها، تهیه‌کننده‌ها هستند. تهیه‌کننده‌هایی که یا سرمایه سرمایه‌گذار دست‌شان است یا از دولت بودجه گرفته‌اند و در قبا‌لش باید پاسخگو باشند. آیا این تهیه‌کننده‌ها حاضر هستند اگر کسی از عوامل فیلم کرونا گرفت و فوت کرد تا آخر عمر هزینه‌های زندگی خانواده‌اش را به عهده بگیرند؟! هیچ فیلمی ارزش جان و زندگی یک نفر را ندارد، ما فیلم می‌سازیم که از زندگی بگوییم، تهیه‌کننده‌های محترم پول‌تان را آغشته به خون عوامل فیلم نکنید، هر کدام از این آدم‌ها، فرزند کسی هستند و پدر و مادر کسانی و عزیز خانواده‌ای.»
با این حال بسیاری نیز هستند که با توجه به پاسخ تند علی عسگری به فرمانده عملیات مدیریت کرونا بر این باورند که باید مسئولیت هر گونه فاجعه احتمالی سر صحنه فیلمبرداری پروژه‌ها را از تهیه‌کننده و کارگردان ساقط کرد و اراده‌ای دیگر در کار است تا فیلم‌ها و سریال‌ها ادامه یابند.
دیدگاه تان را بنویسید