وحشت عمومی از بیماری کرونا شاید چندان منطبق بر واقعیت نباشد. تصویری که از کرونا در ذهن مردم است، تصویر مرگبار اجل با داس بزرگی است که دسته دسته مردم را درو می کند و بر زمین می ریزد. در حالی که کرونا اینطور نیست.
گذری میدانی بر بیمارستان‌هایی که در تهران، معاینه بیماران مشکوک به کرونا را انجام می دهند، نشان می دهد بسیاری از اشخاصی که با ترس از مبتلا شدن به کرونا به مراکز درمانی مراجعه می کنند در حقیقت دارای بیماری ساده ای از جنس سرما خوردگی هستند. بیماری ای که با اندکی استراحت و استفاده از داروهای ساده کاملا درمان شدنی است و همه ما تقریبا هر سال با آن دست و پنجه نرم می کنیم.
اورژانس شلوغ از ترس
در خروجی اورژانس یکی از بیمارستانهای اطراف میدان ولی عصر در مرکز تهران، برخی شهروندان دیده می شوند که پس از معاینه از این مرکز درمانی خارج می شوند. در سالن انتظار این مرکز، صدای سرفه از همه جا به گوش می رسد. بسیاری ماسک بر چهره دارند و تعدادی هم به سختی نفس می کشند.
پزشکان اورژانس در اتاق خود نشسته اند و بیماران را ویزیت می کنند. آنطور که پروتکل درمانی می گوید برای تشخیص کرونا، روش مشخصی وجود دارد و این تصور که در ابتدای مراجعه به مراکز درمانی و اعلام اینکه: «من کرونا دارم» بلافاصله از فرد تست کرونا گرفته و او را به قرنطینه می فرستند، کاملا اشتباه است.
روش تشخیص کرونا، چرخه علمی و مشخص شده ای است که در ابتدا با پرسیدن حال بیمار شروع می شود. آنطور که تابلوی نصب شده در اورژانس نشان می دهد کرونا شباهتهای زیادی و البته تفاوتهایی هم با بیماری سرماخوردگی و آنفلوآنزا دارد. مهمترین تفاوت کرونا با سرما خوردگی این است که در بیماری کرونا علایمی مانند گلودرد، عطسه و آبریزش بینی وجود ندارد. به بیان دیگر اگر در ابتدای معاینه، پزشک متوجه شود که فرد بیمار دارای گلودرد، عطسه و آبریزش بینی است، تا حدود زیادی (ببیش از ۷۰ درصد) او را وارد مراحل بعدی چرخه تشخیص کرونا نمی کند. ولی واقعیت اینجاست که شباهتهای کرونا و سرماخوردگی بسیار زیاد است و همین نکته باعث شده تا بسیاری از افرادی که به اورژانس این مرکز مراجعه کرده اند، به اشتباه بیفتند. کرونا و سرماخوردگی هر دو دارای سرعت شروع تدریجی هستند، هر دو تب خفیف می دهند و لرز اندک است. در کرونا و سرماخوردگی تابلوهای مشترک بیماری از جمله سرفه خشک، نبود درد عضلانی، احساس گرفتن بینی، نداشتن درد شکم، نداشتن اسهال و تهوع وجود دارد. در حالی که بین این دو بیماری و بیماری سومی به نام آنفلوآنزا، باز هم شباهتها و تفاوت های زیادی است. به طور مثال در آنفلوآنزا، قفسه سینه (شش ها و گلو) به شدت درگیر بیماری می شود ولی در آنفلوآنزا، کار عادی دستگاه گوارش هم دچار اختلال شده و دل‌پیچه، اسهال و تهوع هم بروز می کند که در کرونا وجود ندارد.
بر اساس همین علایم ظاهری، پزشکان به راحتی قادر به تشخیص موارد مشکوک به کرونا، آنفلوآنزا و سرماخوردگی از یکدیگر هستند. نکته اینجاست که در صورت وجود علایم کرونا و مشکوک بودن به این بیماری، بلافاصله روش تشخیص کرونا، وارد سطح بعدی می شود: علایم بالینی بیمار از جمله فشار خون، ضربان قلب، حرارت بدن و میزان اکسیژن خون کنترل می شود.
در تمام این علایم، باز هم امکان تشخیص افتراقی (فرق گذاشتن بین بیماران) وجود دارد. در صورتی که باز هم علایم بین سرماخوردگی و کرونا یکسان بود، پزشک وارد مرحله بعدی تشخیص یعنی اقدامات آزمایشگاهی می شود.
آزمایشهای مربوط به کرونا به صورت اورژانسی انجام می شود و پشت در آزمایشگاه، برخی مراجعان در انتظار هستند تا نتیجه آزمایش آنها داده شود. آزمایش خون برای شناخت سطح سلولهای ایمنی بدن (گلوبولهای سفید) مهمترین اقدام تشخیصی در این مرحله است و چنانچه سطح سلولهای سفید خونی بسیار بیشتر از میزان عادی باشد، دلیلی برای حمله ویروسی به بدن است.
در این مرحله، بیمار به واحد عکس برداری پزشکی اورژانس هدایت می شود. در واحد عکسبرداری پزشکی از قفسه سینه عکس رادیولوژی می گیرند تا میزان آسیبهای احتمالی وارد به ریه بررسی شود. در این مرحله تقریبا می توان گفت کرونا بروز کرده و فرد با علایم زیادی از جمله تنگی نفس و احساس سنگینی و گرفتگی در ریه ها مواجه می شود. اصلی ترین دلیل مرگ و میر بیماران کرونایی به خاطر حمله ویروس به بافت ریه و شش هاست که باعث عفونت فراوان این بخش شده و در نهایت، بیمار از فقدان اکسیژن رسانی به بدن، دچار مرگ می شود.
به همین خاطر بلافاصله بعد از دیدن عکس قفسه سینه، پزشک معالج تصمیم می گیرد که از بیمار تست کرونا بگیرد یا او مشکوک به بیماریهای دیگری است و باید مراحل درمانی متفاوتی را طی کند. در صورت بروز نشانه های عفونت ریوی بیمار به عنوان «مورد مشکوک» در بخش بستری قرنطینه می شود و تست کرونا از او به عمل می آید و در صورت مثبت بودن نتیجه تست، بیمار دارای ویروی «کوید ۱۹» یا همان بیماری کرونا است.
کرونا نداشتم ولی سطح ایمنی بدنم پایین آمده بود
یکی از مراجعان به این مرکز اورژانس درباره مراحلی که برای تشخیص بیماری از سرگذرانده می گوید: سیستم بهداشتی و پرستاران و پزشکان واقعا فداکاری می کنند. باید به آنها اعتماد کرد. کارشان را دقیق و درست انجام می دهند. من تا مرحله آزمایش خون پیش رفتن و نکته جالب این بود که گلبولهای سفید خونم به صورت عادی در آزمایشهای قبلی روی ۹۰۰۰ واحد بود ولی توی آزمایشی که امروز گرفتم ۲۰۰۰ واحد افت کرده بود، دکتر گفت علتش استرسی است که از دیروز تا الان داشتم.
این بیمار سرماخورده می گوید: دکتر تا نتیجه آزمایش را دید گفت حواستان باشد ترس و استرس چه بلایی سر ایمنی بدن می آورد و باعث می شود بدن در مقابل عوامل بیماری زا، توان مقابله اش را از دست بدهد. نگران نباشید با رعایت اصول بهداشتی هیچ مشکلی پیش نمی آید.
کرونا داشتم، نفهمیدم خوب شدم!
واقعیت این است که مراحل تشخیصی کرونا در بسیاری از مراکز درمانی شهرستانهای کشور به این شسته و رفتگی نیست. یکی از بیماران که در استان اصفهان ساکن است درباره تجربه ای که از سرگذرانده می گوید: من و خانمم هفته گذشته دچار سرماخوردگی شدیدی شدیم. به طوری که احساس ضعف و سرگیجه به همراه سرفه های شدید باعث شد چند شبانه روز نتوانیم چشم روی هم بگذاریم. پس از مدتی به بیمارستان مراجعه کردیم و من را به صورت سرپایی معاینه کردند ولی گفتند خانم باید بستری شود. بعد از یک روز بستری کوتاه مدت و سرم درمانی، خانم را هم مرخص کردند.
این بیمار ادامه می دهد: البته پیش از خروج، از ما آزمایش خون گرفتند و گفتند سه روز دیگر مراجعه کنید. ما یک هفته در خانه ماندیم و حالمان خیلی بهتر شد. برای گرفتن جواب آزمایش که رفتیم دکتر گفت شما به احتمال زیاد کرونا داشتید ولی خوب شدید. فقط مراقب بچه‌ها باشید. بچه ها هم مشکل خاصی نداشتند.
شاید بتوان گفت از این قبیل بیماران که به نظر می رسد یک دوره مبارزه با کرونا را پشت سر گذاشته اند بسیار زیادند ولی از آن جایی که اکثرا به مراکز درمانی مراجعه نمی کنند، آمار دقیقی از آنها نیست. به بیان دیگر امکان دارد هر کسی که در طول هفته های گذشته با تجربه سرماخوردگی عادی مواجه بوده، مبتلا به کرونا بوده و خودش هم متوجه نشده و خوب شده است.
اگر نکات بهداشتی معمول مانند شستن مکرر دستها و موارد نظافت و بهداشت شخصی و عمومی را رعایت کنیم، کرونا بیماری مرگبار خطرناکی نیست که داس بردارد و مردم را درو کند.
دیدگاه تان را بنویسید