یک سال پیش بود که با رویای رسیدن به وحدت، پرچم شورای ائتلاف اصولگرایان علم شد؛ همان زمان که ابراهیم رئیسی هنوز حکم ریاست بر قوه قضائیه را دریافت نکرده بود و تلاش میکرد تا با ایجاد سازوکاری که خلاهای جمنا را نداشته باشد ناکامی انتخابات ریاست جمهوری برای مجلس یازدهم را جبران کند. هرچند بعد از آنکه رئیسی راهی قوه قضائیه شد تا مدتی وقفه ای در جلسات این شورا ایجاد شد اما در نهایت حدادعادل به عنوان چهره محوری شورای ائتلاف نیروهای انقلاب ادامه امور را به دست گرفت.
از همان زمان اما چندان نگاه خوشبینانهای به اینکه این اقدام سرنوشت متفاوتی با آنچه در گذشته در اردوگاه اصولگرایی رخ داده است را رقم بزند وجود نداشت؛ تردیدهایی که تنها یک منبع و منشا داشت و آن از ناحیه جبهه پایداری یا همان «بچه شلوغ کنها» و «بازی خراب کنها» اصولگرا بود. البته وقتی آیتالله مصباح یزدی در ردای پدر معنوی جبهه پایداری با صدور فرمان انتخاباتی اعلام کرد «ملاک انتخاب اصلح است حتی اگر درمیان اصلاحطلبان باشد» این روزنه امید برای جریان راست ایجاد شد که شاید اینبار قرار است سایه وحدت بر سر اصولگرایان نیز گسترده شود. اما هرچه فاصله زمانی تا انتخابات کمتر میشد رویکرد دوگانه این تشکل نیز رنگ بیشتری به خود میگرفت تا اینکه در نهایت خروج پایداری از ائتلاف اصولگرایان علنی شد. اما این سیر سینوسی پایداری از کجا و با کدام هدف شروع شد؟
بن بست رایزنی با پایداری
«از روی خودخواهی برای خودشان تفقه و اجتهاد کنند» این را وقتی هنوز تا انتخابات نزدیک به ۸ ماه زمان باقی مانده بود مهدی چمران به زبان آورد صحبتی که بیشتر کنایه به پایداریها داشت و نشان میداد که حتی مهرههای اصلی اصولگرا نیز چندان به این وحدت خوشبین نیستند. تردیدها در این رابطه تنها به چمران ختم نشد و تقریبا چهرههای دیگر نیز تلویحا به این موضوع اشاره کردند این تردیدها آنقدر پیش رفت تا اینکه «جامعه روحانیت مبارز» دست به کار شد و در جریان دیدارها و جلسات ریشسفیدان اصولگرا با احزاب این جریان جلساتی را هم با جبهه پایداری ترتیب دادند تا آنها را با ائتلاف اصولگرایان همراه کنند. اما این رایزنیها تا نتوانست چندان کاری از پیش ببرد چراکه هرچه فاصله تا انتخابات کمتر شد زمزمه پایداریها برای ارائه یک لیست جداگانه بیشتر شد تا آنجا که دبیر کل پایداری اعلام کرد: « به ائتلافی که هدفش باختن باشد وارد نخواهیم شد، و نیز ائتلافی که در آن سهم خواهی هدف باشد و یا از قبل منتخبش معین شده باشد و یا کار به شکل پدرسالارانه باشد ورود نخواهیم کرد. به این جمع بندی ها دقت کنید تا به نتیجه برسیم.»
تقابل بر سر قالیباف
تقریبا رویکرد پایداری در جهت مخالف لیست ائتلافی اصولگرایان آنجا جدیتر شد که حرف و حدیثها بر سر آمدن و نیامدن قالیباف شدت گرفت. مسلم بود که وقتی اصولگرایان اصرار برای آمدن قالیباف دارند قرار است این حضور به عنوان سرلیست تهران باشد از آنجاکه پایداری دائما از گزینه اصلح برای انتخابات مجلس سخن میگفت کاملا روشن و مشخص بود که وقتی دبیرکل پایداری از حوزه تهران وارد گود انتخابات شده است این جبهه زیر بیرق لیستی که سرلیستش محمدباقر قالیباف است نخواهد رفت موضوعی که چهرههای سیاسی اصولگرا و نزدیک به قالیباف نیز به آن اشاره کرده بودند.
پایان وحدت؟
«در تهران هم با برخی از گروهها مشکلات کوچکی داریم؛ مثلا اعضای جبهه پایداری اصرار دارند که لیست جدا ارائه بدهند، ولی میخواهند که در این لیست، نفرات مشترک زیادی حضور داشته باشند که هنوز نتوانستیم در این موضوع با هم به توافق برسیم.» این را غلامعلی حدادعادل رئیس شورای ائتلاف اصولگرایان چندی پیش به زبان آورد، موضوعی که حکایت از جدا شدن راه پایداری از اصولگرایان دارد. اما ماجرا وقتی شفافتر میشود که پدرمعنوی جبهه پایداری با انتقاد به اصولگرایان در جهت تخریب پایداری تلویحا از این موضوع سخن میگوید. آیتالله مصباح یزدی چندی پیش در دیدار با اعضای شورای مرکزی جبهه پایداری گفت: «برخی از این رفتارها شاید از طرف بعضی دوستان انجام میشود که ما توقع نداشتیم. بهطور خلاصه علت این تخریبها از دو حال خارج نیست، یعنی دو علت بیشتر ندارد؛ یکی اینکه کسانی هستند که این برداشتی را که ما از اسلام و انقلاب و امام و فرمایشهای امام (ره) داریم، قبول ندارند و ما اختلاف مبنایی اصلی [با آنها] داریم؛ ما دنبال یک چیزی هستیم و آنها دنبال یک چیز دیگر.
این افراد اگر رویشان شود و فرصتی پیش بیاید و شنوندهای پیدا کنند که اهلش باشد، شاید صریحا بگویند امام هم اشتباه کرد. بعضیهایشان خیلی ابایی از این ندارند.» او ادامه میدهد: «برخی هم اینطور نیستند و به لحاظ فکری و نظری چندان مخالف نیستند، اما در عمل وقتی پای منافع در کار میآید، کم میآورند. اگر شما همه مفاسد انسانی را از زمان حضرت آدم تا حال پیگیری کنید، یکی از این دو عامل یا هر دو را میبینید؛ نخست نفهمیدن و باور نکردن دوم اینکه در مقام عمل میبینند به نفعشان نیست؛ نفع فردیشان یا گروهیشان، پسرشان، دامادشان، عروسشان و... در نتیجه آن باورها را فراموش میکنند»
اختلافات پایداری با جریان اصولگرایی آنجا عیانتر میشود که مرتضی آقاتهرانی دبیرکل جبهه پایداری صراحتا از وجود افتراق میان اصولگرایان پرده برداشته و میگوید: «اینکه صرفا در موعد انتخابات با یکدیگر ارتباط برقرار میکنیم بسیار اشتباه است و متاسفانه در بین اصولگرایان افتراق وجود دارد.» او درباره ساز و کار ورود پایداری به انتخابات نیز گفته: «رویه این است که ابتدا باید برای انتخاب نماینده، شاخص معین کنیم و یکدیگر را تخریب و تخطئه نکنیم. حتیالمقدور باید با سایر گروههای فکری نزدیک، یک لیست مشترک ارایه دهیم و اگر امکان آن وجود نداشت، اشتراکات بین لیستها را تا حداکثر ممکن افزایش دهیم. در مرحله آخر اگر واقعا امکان لیست مشترک وجود نداشت، میتوان لیست مستقل ارایه داد. البته تلاش جبهه پایداری بر ارایه لیست مشترک بوده است.»
نهایتا متقیفر سخنگوی جبهه پایداری امروز لیست جداگانه پایداری را تائید کرد و گفت؛ «ما سال نود هم دو لیست مختلف را ارائه کردیم و تعدد لیست اتفاقا میتواند شور انتخاباتی کشور را افزایش دهد، البته ما هنوز هم به لیست مستقل فکر نمیکنیم و تلاش داریم که اشتراکات بالایی داشته باشیم.»
شورای ائتلاف در آب نمک
رویکرد جبهه پایداری با شورای ائتلاف بیشتر مصداق با دست پس زدن و با پا پیش کشیدن بود رفتاری که به نظر میرسید حداقل تا پیش از روشن شدن وضعیت اصلاحطلبان، پایداریها را دچار یک سرگردانی کرده بود. درواقع آنها با این احتمال که اگر اصلاحطلبان در ردای یک رقیب قدر ظاهر شوند ترجیح میدادند در کنار اصولگرایان باشند و فرصت پیروزی را از انها بگیرند اما امروز با رد صلاحیت اصلاحطلبان و حضور کم رمق آنها جسارت برای ارائه لیست جداگانه پایداری بیشتر شد یعنی میتوان گفت شورای ائتلاف برای پایداریها حکم آبنمک را داشت تا تکلیف آرایش انتخاباتی رقیب مشخص شود.
البته آنها در جریان مجلس دهم از ائتلاف با اصولگرایان به عنوان یک اشتباه یاد میکنند و بارها اعلام کردهاند اگر در آن مقطع لیست جدا داده بودند کرسیهای بیشتری در اختیارشان بود. با این تفسیر به نظر میرسد پایداری برای کسب کرسی بیشتر چندان هم بدش نمیآید از رانت اصولگرایان استفاده کند. لذا از مجموع ۹۰ نفر افراد پیشنهادی شورای ائتلاف و ۶۰ نفر افراد پیشنهاد جبهه پایداری (مجموع ۱۵۰ نفر) در حوزه انتخابیه تهران، ۲۵ نفر مشترک هستند.
دیدگاه تان را بنویسید