یائسگی، منوپوز یا پساقاعدگی، دوره توقف چرخه قاعدگی در خانم‌ها است. اگر بیشتر از ۱۲ ماه از آخرین خونریزی ماهانه شما می‌گذرد، به احتمال زیاد یائسه شده‌اید. این دوره یک فرایند بیولوژیک طبیعی است و همه افراد آن را تجربه می‌کنند. علائم یائسگی هم جسم و هم احساسات را تحت تأثیر قرار می‌دهد. با بروز این حالات و نشانه‌های ناخوشایند ممکن است تصور کنید مشکل خاصی وجود دارد و نگران شوید. نشانه های یائسگی طبیعی است، اما اگر شدید باشد و زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار دهد، باید با دکتر زنان ملاقات کنید و راهکارهای لازم را از او بگیرید. در این مقاله از مجله دکتردکتر علائم منوپوز را مورد بررسی قرار می‌دهیم و درباره آنچه افراد مختلف در دوره یائسگی تجربه می‌کنند، صحبت خواهیم کرد.
علائم یائسگی
ابتدای مقاله توضیح دادیم یائسگی جیست و گفتیم همه خانم‌ها آن را تجربه می‌کنند. یائسگی طبیعی، در بازه ۴۰ تا ۵۰ سالگی آغاز می‌شود. سن شروع این دوره به عوامل مختلف ژنتیکی و محیطی بستگی دارد؛ مثلا بعضی از افراد در اواسط دهه ۳۰ علائم اولیه پساقاعدگی را تجربه می‌کنند و بعضی دیگر تا ۵۵ سالگی، همچنان در هر عادت ماهانه، خونریزی دارند. سیکل کلی منوپوز شامل سه مرحله پیش از یائسگی (Perimenopause)، یائسگی (menopause) و بعد از یائسگی (After the menopause) است.
مرحله پیش از یائسگی وقتی است که بدن شما از دوره باروری به پساقاعدگی گذر می‌کند. علائم این دوره معمولا از ۴۰ سالگی آغاز می‌شود اما گروهی از خانم‌ها، علائم اولیه را از بعد از ۳۵ سالگی تجربه می‌کنند. در این دوره سطح استروژن (هورمون زنانه) در بدن خانم‌ها نوسان دارد و سیکل پریود را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در دوره پیش از یائسگی ممکن است سیکل ماهانه نامنظم شود؛ کوتاه‌تر یا طولانی‌تر از همیشه باشد و مقدار خونریزی کم‌تر یا بیشتر از سابق شود.
علائم مرحله پیش از یائسگی کم‌کم شدت می‌گیرد و بدن خود را برای ورود به دوره پساقاعدگی آماده می‌کند. پریود نشدن به مدت یک سال به معنی گذر از دوره پیش از یائسگی است. در این حالت شما یائسه شده‌اید. دوره پس از یائسگی زمانی است که شما دیگر پریود نمی‌شوید و بدنتان تخمک‌گذاری نمی‌کند. در این دوره ممکن است همچنان علائم یائسگی وجود داشته باشد، اما به مرور زمان، شدت برخی از نشانه‌ها کم‌تر می‌شود.
علائم یائسگی در زنان چیست؟
علائم مراحل مختلف یائسگی یکسان است و فقط شدت آنها در هر مرحله کم‌تر یا بیشتر می‌شود. نشانه های یائسگی در زنان را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد. نشانه‌هایی که سیستم تولید مثل را تحت تأثیر قرار می‌دهند، علائمی که روی جسم تأثیر دارند و علائم روانی که بخاطر تغییرات هورمونی در بدن ایجاد می‌شوند. در ادامه هرکدام از این نشانه‌ها را توضیح می‌دهیم.
علائم دستگاه تولید مثل و اندام‌های جنسی
همانطور که از اسم این علامت پیداست، یکی از نشانه‌هایی که با تفسیر آن می‌توان به یائسگی زنان مربوط می‌شود، ایجاد خلل در اندام‌های جنسی زنان است که عبارتند از:
- تغییر نظم پریود و کوتاه یا طولانی شدن فاصله بین دو پریود
- کم یا زیاد شدن خونریزی هنگام عادت ماهانه
- طولانی یا کوتاه شدن مدت زمان پریود
- حذف دوره‌های قاعدگی
- خشکی واژن
- کاهش میل جنسی
- احساس درد، خارش یا سوزش هنگام برقراری رابطه جنسی
- کاهش باروری
علائم جسمی
علائم جسمی یائسگی به غیر از اختلال در دستگاه تولید مثل و دیگر اندام‌های مرتبط به آن، شامل نشانه‌های فیزیکی زیر هستند:
- گرگرفتگی (احساس گرما یا سرمای ناگهانی در صورت، گردن یا قفسه سینه که ممکن است با سرگیجه همراه باشد)
- تعریق شبانه
- لرز
- بی‌خوابی
- افزایش وزن و تغییر فرم بدن
- کاهش تراکم بافت سینه‌ها و از دست رفتن فرم آنها
- خشکی پوست و خارش
- نازک شدن موها
- سردرد و میگرن شدید
- درد عضلانی و مفاصل
- ابتلای مکرر به عفونت ادراری (UTI)
علائم روانی
یکی از علائم یائسگی، بروز ناهنجاری‌های روانی است. حالت‌هایی که هنگام یائسه شدن سراغ خانم‌ها می‌آیند عبارتند از:
- خستگی همیشگی
- احساس کمبود خواب
- تغییرات خلق و خو و بی‌حوصلگی بدون دلیل
- کاهش قدرت تمرکز
- کاهش حافظه (مه مغزی)
- تحریک‌پذیری و نشان دادن واکنش شدید در برابر کوچک‌ترین وقایع
علائم یائسگی زودرس
خانم‌هایی که در سن کم‌تر از ۴۵ سال یائسه می‌شوند، به یائسگی زودرس مبتلا هستند. این مشکل زمانی ایجاد می‌شود که تخمدان‌ها زودتر از موعد تولید استروژن را متوقف کنند. یائسگی زودرس، علت‌های مختلفی دارد؛ ژنتیک، بیماری‌های خود ایمنی و بعضی از عفونت‌ها، می‌توانند عامل ورود زودهنگام به دوره منوپوز باشند.
نشانه های یائسگی زودرس تفاوتی با علائمی که در قسمت قبل بیان کردیم، ندارند. اگر کم‌تر از ۴۵ سال سن دارید و پریودتان نامنظم شده یا بیشتر از ۱۲ ماه است که عادت ماهانه نداشته‌اید، بدین معناست که به علائم یائسگی در جوانی مبتلا شده‌اید و باید به پزشک و متخصص زنان مراجعه کنید.
علائم یائسگی زودرس در سونوگرافی مشخص نمی‌شود. پزشک معمولا با توجه به سابقه پزشکی بیمار، سوابق خانوادگی او و نشانه‌هایی که تجربه کرده است، تشخیص می‌دهد که این مشکل وجود دارد یا خیر. معمولا پزشکان برای این دسته از بیماران، داروهایی چون قرص‌های ضد بارداری و هورمون درمانی را تجویز می‌کنند. بیمار باید تا زمان رسیدن به یائسگی طبیعی به مصرف این داروها ادامه بدهد تا از عوارض احتمالی منوپوز در امان بماند. البته داروهای هورمونی برای افرادی که به سرطان سینه یا دهانه رحم مبتلا هستند یا سابقه ابتلا به این بیماری‌ها را داشته‌اند، تجویز نمی‌شود.
علائم یائسگی چقدر طول می کشد؟
پاسخ مشخصی برای این سوال وجود ندارد؛ نشانه های یائسگی در زنان ممکن است چند ماه بعد از یائسه شدن بهبود پیدا کند یا تا چند سال بعد هم ادامه داشته باشد. ژنتیک، سبک زندگی و محیط روی مدت زمان درگیری با این علائم موثر است. با گذشت زمان معمولا علائم تغییر می‌کند. مثلا ممکن است در حال حاضر چند بار در روز احساس گر گرفتگی داشته باشید یا هنگام خواب عرق کنید، اما بعد از مدتی این علائم را تجربه نکنید و به جای آن درگیر سردردهای میگرنی یا نوسانات خلق و خو شوید.
بعضی از علائم یائسگی هم ممکن است تا همیشه باقی بمانند. مثلا خانم‌هایی که در این دوره توجهی به رژیم غذاییشان ندارند و ورزش نمی‌کنند، دچار اضافه وزن می‌شوند. هرچقدر زمان بیشتری بگذرد، کم کردن وزن اضافه سخت‌تر خواهد شد و ممکن است بیماری‌های دیگری چون مشکلات قلبی یا فشار خون را هم به دنبال داشته باشد.
عوارض یائسگی چیست؟
با وجود اینکه منوپوز یک سیکل طبیعی در بدن محسوب می‌شود، اما توقف ترشح هورمون‌ها در بدن عوارضی به همراه دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی
کاهش سطح استروژن در بدن احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. بیماری قلبی جدی، تهدیدکننده زندگی است. به همین دلیل پزشکان توصیه می‌کنند پس یائسگی به ورزش منظم ادامه بدهید، رژیم غذایی سالمی داشته باشید و وزن خود را متعادل نگه دارید. در صورت ابتلا به بیماری قلبی، فشار خون یا کلسترول بالا نیز به صورت مداوم با پزشک ملاقات داشته باشید و دستورات او را کامل اجرا کنید.
پوکی استخوان
پوکی استخوان یکی از متداول‌ترین عوارض یائسگی است. در این حالت استخوان‌ها ضعیف و شکننده می‌شوند و احتمال شکستگی یا در رفتن آنها افزایش پیدا می‌کند؛ استخوان‌های لگن، ستون فقرات و مچ دست نیز بیشتر از سایر استخوان‌ها در معرض شکستگی قرار دارند. تراکم استخوان در چند سال اول بعد از یائسگی به شدت کاهش پیدا می‌کند.
تضعیف عملکرد جنسی
خانم‌ها بخاطر خشکی واژن و از دست رفتن خاصیت ارتجاعی آن، هنگام رابطه جنسی احساس درد می‌کنند و حتی ممکن است در طول رابطه، خونریزی واژینال داشته باشند. رابطه دردناک و نوسان‌های هورمونی باعث می‌شود خانم‌ها در سال‌های ابتدایی پساقاعدگی تمایل چندانی به برقراری رابطه جنسی نداشته باشند.
برای حل درد و سوزش واژن در طول رابطه می‌توان از روان‌کننده‌های بر پایه آب استفاده کرد. خانم‌هایی که خشکی واژن شدید دارند نیز می‌توانند در کنار روان‌کننده‌ها، از قرص، کرم یا حلقه‌های واژینال حاوی استروژن استفاده کنند. ورود این هورمون به بدن، علائم یائسگی را تسکین می‌دهد و می‌تواند خشکی واژن را جبران کند.
اختلال در دفع ادرار
مجرای ادرار هم به دنبال واژن، خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهد. عوارض این مسئله مواردی چون تکرر ادرار، احساس ادرار کاذب و بی‌اختیاری ادرار است. همچنین در این دوره، احتمال ابتلا به عفونت ادراری هم افزایش پیدا می‌کند. پزشکان برای حل این مسئله تمرین‌های تقویت عضلات لگن، استفاده از استروژن موضعی واژینال و هورمون درمانی را توصیه می‌کنند.
افزایش وزن
با ورود به دوره یائسگی، سوخت و ساز بدن کم‌تر می‌شود و مثل قبل به انرژی و مواد غذایی نیاز ندارد. به همین دلیل ممکن است قند اضافه دریافتی از مواد غذایی، در شکم و پهلوها به صورت چربی ذخیره شود. برای نگه داشتن وزن متعادل در دوره یائسگی باید مقدار غذای خود را کاهش دهید، به رژیم‌های کم کالری روی آورید و ورزش روزانه را فراموش نکنید.
روش‌های تسکین نشانه های یائسگی در زنان
در صورتی که بانوان بتوانند با نشانه های یائسگی کنار بیایند، نیازی به درمان نخواهند داشت. اما افرادی که بخاطر این نشانه‌ها اذیت می‌شوند و زندگی روزمره‌شان تحت تأثیر قرار می‌گیرد، باید به سراغ متدهای درمانی بروند. مهم‌ترین روش تسکین نشانه های یائسگی زنان، استفاده از داروهای هورمونی است. در ادامه به متدهای مختلف درمان هورمونی اشاره می‌کنیم:
- هورمون درمانی با چسب، قرص یا IUS (دستگاهی که داخل رحم کار گذاشته می‌شود و استروژن ترشح می‌کند)
- ژل یا کرم تستسترون
- قرص، کرم یا حلقه واژینال حاوی استروژن (سطح هورمونی که در این روش به بدن وارد می‌شود، نسبت به هورمون‌درمانی کم‌تر است و معمولا فقط علائم واژینال و ادراری را تسکین می‌دهد)
روش‌های درمان غیرهورمونی برای تسکین علائم یائسگی را نیز در ادامه نام می‌بریم:
- مصرف داروی ضد فشار خون (کلونیدین) یا داروی صرع (گاباپنتین) برای کاهش گر گرفتگی
- مصرف داروهای ضد افسردگی برای بهبود نوسانات خلقی و تحریک‌پذیری
- درمان‌های شناختی رفتاری برای بهبود اضطراب و نوسانات خلقی
- تمرینات فیزیکی، ماساژ درمانی یا فیزیوتراپی برای گرفتگی عضلات و درد مفاصل
داروهایی که نام بردیم، باید تحت نظارت پزشک متخصص مصرف شود. پزشک نیز تنها در صورتی این داروها را تجویز می‌کند که علائم بیمار شدید باشد و روند عادی زندگی او را مختل کرده باشد
آیا برای علائم یائسگی در زنان باید به پزشک مراجعه کرد؟
به طور کلی، اگر در دوره پساقاعدگی تحت نظر پزشک متخصص زنان و زایمان قرار داشته باشید، می‌توانید از راهنمایی‌های او برای مدیریت علائم خود استفاده کنید. در صورتی که علائم شدیدی را تجربه می‌کنید نیز بهتر است با پزشک متخصص مشورت داشته باشید.
خانم‌های یائسه باید در بازه‌های زمانی منظم سه تا پنج سال، برای غربالگری به پزشک مراجعه کنند. انجام معایناتی چون کولونوسکوپی، ماموگرافی و غربالگری تری گلیسیرید باعث اطمینان از سلامتی بیمار و عدم وجود موارد مشکوکی چون توده‌های سرطانی رحم یا تخمدان می‌شود.
یکی از موارد ضروری برای مراجعه به پزشک زنان و زایمان زمانی است که بعد از یائسگی، خونریزی از واژن را تجربه می‌کنید. خونریزی بعد از یائسگی طبیعی نیست و احتمال دارد نشانه‌ای از وجود سرطان باشد. در صورت خونریزی، در کوتاه‌ترین زمان ممکن نوبت دکتر زنان رزرو کنید و با پزشک متخصص ملاقات داشته باشید.
علائم یائسگی در مردان چیست؟
بعضی از آقایان در سنین ۴۰ تا ۵۰ سالگی، علائم یائسگی در مردان را تجربه می‌کنند. البته یائسگی در مردان که در بعضی موارد با نام آندروپوز شناخته می‌شود، یک اصطلاح گمراه‌کننده است. سیستم بدن آقایان هیچکدام از تغییراتی که در بدن خانم‌ها به واسطه یائسگی ایجاد می‌شود را تجربه نمی‌کند. سطح هورمون مردانه تستسترون هم با افزایش سن در بدن آقایان کاهش پیدا می‌کند، اما این کاهش در بازه ۳۰ تا ۴۰ سالگی، کم‌تر از ۲ درصد است و به اندازه‌ای نیست که روی باروری تأثیر داشته باشد یا علائم جسمی و روانی ایجاد کند. در بسیاری از موارد علت اصلی علائم یائسگی در مردان، تغییرات هورمونی نیست. فشار و اضطراب شدید، سبک زندگی اشتباه، بحران میانسالی یا عادات مخربی چون مصرف زیاد سیگار و مواد مخدر، مهم‌ترین علل ابتلای آقایان به این علائم هستند.
تخصص‌ها
درباره ما
ویروس کرونا
دانستنی‌‌های سلامت و پزشکی
جستجو...
علائم یائسگی؛ نشانه‌هایی که می‌گویند در حال یائسه شدن هستید
مجله دکتردکتر > زنان، زایمان و نازایی > علائم یائسگی؛ نشانه‌هایی که می‌گویند در حال یائسه شدن هستید
۳۰ مهر ۱۴۰۱ نویسنده: فاطمه مهراسبی
علائم یائسگی
یائسگی، منوپوز یا پساقاعدگی، دوره توقف چرخه قاعدگی در خانم‌ها است. اگر بیشتر از ۱۲ ماه از آخرین خونریزی ماهانه شما می‌گذرد، به احتمال زیاد یائسه شده‌اید. این دوره یک فرایند بیولوژیک طبیعی است و همه افراد آن را تجربه می‌کنند. علائم یائسگی هم جسم و هم احساسات را تحت تأثیر قرار می‌دهد. با بروز این حالات و نشانه‌های ناخوشایند ممکن است تصور کنید مشکل خاصی وجود دارد و نگران شوید. نشانه های یائسگی طبیعی است، اما اگر شدید باشد و زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار دهد، باید با دکتر زنان ملاقات کنید و راهکارهای لازم را از او بگیرید. در این مقاله از مجله دکتردکتر علائم منوپوز را مورد بررسی قرار می‌دهیم و درباره آنچه افراد مختلف در دوره یائسگی تجربه می‌کنند، صحبت خواهیم کرد.
علائم یائسگی
پزشکان متخصص زنان، زایمان و نازایی
مشاهده همه
فاطمه بروجردی کریمی
فاطمه بروجردی کریمی
متخصص زنان، زایمان و ناز...
خرم آباد
دریافت نوبت
گوهر جورابلو
گوهر جورابلو
متخصص زنان، زایمان و ناز...
سمنان
دریافت نوبت
پریسا طالبیان
پریسا طالبیان
متخصص زنان، زایمان و ناز...
کاشان
دریافت نوبت
اعظم علی اکبریان
اعظم علی اکبریان
متخصص زنان، زایمان و ناز...
اصفهان
دریافت نوبت
نسرین بزازبنابی
نسرین بزازبنابی
متخصص زنان، زایمان و ناز...
هشتپر
دریافت نوبت
وحیده فلاطونی طوسی
وحیده فلاطونی طوسی
متخصص زنان، زایمان و ناز...
مشهد
دریافت نوبت
حمید نظیفی
حمید نظیفی
متخصص زنان، زایمان و ناز...
ارومیه
دریافت نوبت
افسانه السادات مشکانی
افسانه السادات مشکانی
متخصص زنان، زایمان و ناز...
کرمان
دریافت نوبت
فرشته معاون
فرشته معاون
متخصص زنان، زایمان و ناز...
تهران
دریافت نوبت
ماندانا منصورقناعی
ماندانا منصورقناعی
متخصص زنان، زایمان و ناز...
رشت
دریافت نوبت
در ابتدای مقاله توضیح دادیم یائسگی جیست و گفتیم همه خانم‌ها آن را تجربه می‌کنند. یائسگی طبیعی، در بازه ۴۰ تا ۵۰ سالگی آغاز می‌شود. سن شروع این دوره به عوامل مختلف ژنتیکی و محیطی بستگی دارد؛ مثلا بعضی از افراد در اواسط دهه ۳۰ علائم اولیه پساقاعدگی را تجربه می‌کنند و بعضی دیگر تا ۵۵ سالگی، همچنان در هر عادت ماهانه، خونریزی دارند. سیکل کلی منوپوز شامل سه مرحله پیش از یائسگی (Perimenopause)، یائسگی (menopause) و بعد از یائسگی (After the menopause) است.
مرحله پیش از یائسگی وقتی است که بدن شما از دوره باروری به پساقاعدگی گذر می‌کند. علائم این دوره معمولا از ۴۰ سالگی آغاز می‌شود اما گروهی از خانم‌ها، علائم اولیه را از بعد از ۳۵ سالگی تجربه می‌کنند. در این دوره سطح استروژن (هورمون زنانه) در بدن خانم‌ها نوسان دارد و سیکل پریود را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در دوره پیش از یائسگی ممکن است سیکل ماهانه نامنظم شود؛ کوتاه‌تر یا طولانی‌تر از همیشه باشد و مقدار خونریزی کم‌تر یا بیشتر از سابق شود.
علائم مرحله پیش از یائسگی کم‌کم شدت می‌گیرد و بدن خود را برای ورود به دوره پساقاعدگی آماده می‌کند. پریود نشدن به مدت یک سال به معنی گذر از دوره پیش از یائسگی است. در این حالت شما یائسه شده‌اید. دوره پس از یائسگی زمانی است که شما دیگر پریود نمی‌شوید و بدنتان تخمک‌گذاری نمی‌کند. در این دوره ممکن است همچنان علائم یائسگی وجود داشته باشد، اما به مرور زمان، شدت برخی از نشانه‌ها کم‌تر می‌شود.
علائم یائسگی در زنان
علائم یائسگی در زنان چیست؟
علائم مراحل مختلف یائسگی یکسان است و فقط شدت آنها در هر مرحله کم‌تر یا بیشتر می‌شود. نشانه های یائسگی در زنان را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد. نشانه‌هایی که سیستم تولید مثل را تحت تأثیر قرار می‌دهند، علائمی که روی جسم تأثیر دارند و علائم روانی که بخاطر تغییرات هورمونی در بدن ایجاد می‌شوند. در ادامه هرکدام از این نشانه‌ها را توضیح می‌دهیم.
علائم دستگاه تولید مثل و اندام‌های جنسی
همانطور که از اسم این علامت پیداست، یکی از نشانه‌هایی که با تفسیر آن می‌توان به یائسگی زنان مربوط می‌شود، ایجاد خلل در اندام‌های جنسی زنان است که عبارتند از:
تغییر نظم پریود و کوتاه یا طولانی شدن فاصله بین دو پریود
کم یا زیاد شدن خونریزی هنگام عادت ماهانه
طولانی یا کوتاه شدن مدت زمان پریود
حذف دوره‌های قاعدگی
خشکی واژن
کاهش میل جنسی
احساس درد، خارش یا سوزش هنگام برقراری رابطه جنسی
کاهش باروری
دریافت نوبت دکتر زنان
علائم جسمی
علائم جسمی یائسگی به غیر از اختلال در دستگاه تولید مثل و دیگر اندام‌های مرتبط به آن، شامل نشانه‌های فیزیکی زیر هستند:
گرگرفتگی (احساس گرما یا سرمای ناگهانی در صورت، گردن یا قفسه سینه که ممکن است با سرگیجه همراه باشد)
تعریق شبانه
لرز
بی‌خوابی
افزایش وزن و تغییر فرم بدن
کاهش تراکم بافت سینه‌ها و از دست رفتن فرم آنها
خشکی پوست و خارش
نازک شدن موها
سردرد و میگرن شدید
درد عضلانی و مفاصل
ابتلای مکرر به عفونت ادراری (UTI)
علائم روانی
یکی از علائم یائسگی، بروز ناهنجاری‌های روانی است. حالت‌هایی که هنگام یائسه شدن سراغ خانم‌ها می‌آیند عبارتند از:
خستگی همیشگی
احساس کمبود خواب
تغییرات خلق و خو و بی‌حوصلگی بدون دلیل
کاهش قدرت تمرکز
کاهش حافظه (مه مغزی)
تحریک‌پذیری و نشان دادن واکنش شدید در برابر کوچک‌ترین وقایع
علائم یائسگی زودرس
خانم‌هایی که در سن کم‌تر از ۴۵ سال یائسه می‌شوند، به یائسگی زودرس مبتلا هستند. این مشکل زمانی ایجاد می‌شود که تخمدان‌ها زودتر از موعد تولید استروژن را متوقف کنند. یائسگی زودرس، علت‌های مختلفی دارد؛ ژنتیک، بیماری‌های خود ایمنی و بعضی از عفونت‌ها، می‌توانند عامل ورود زودهنگام به دوره منوپوز باشند.
علائم یائسگی زودرس
نشانه های یائسگی زودرس تفاوتی با علائمی که در قسمت قبل بیان کردیم، ندارند. اگر کم‌تر از ۴۵ سال سن دارید و پریودتان نامنظم شده یا بیشتر از ۱۲ ماه است که عادت ماهانه نداشته‌اید، بدین معناست که به علائم یائسگی در جوانی مبتلا شده‌اید و باید به پزشک و متخصص زنان مراجعه کنید.
علائم یائسگی زودرس در سونوگرافی مشخص نمی‌شود. پزشک معمولا با توجه به سابقه پزشکی بیمار، سوابق خانوادگی او و نشانه‌هایی که تجربه کرده است، تشخیص می‌دهد که این مشکل وجود دارد یا خیر. معمولا پزشکان برای این دسته از بیماران، داروهایی چون قرص‌های ضد بارداری و هورمون درمانی را تجویز می‌کنند. بیمار باید تا زمان رسیدن به یائسگی طبیعی به مصرف این داروها ادامه بدهد تا از عوارض احتمالی منوپوز در امان بماند. البته داروهای هورمونی برای افرادی که به سرطان سینه یا دهانه رحم مبتلا هستند یا سابقه ابتلا به این بیماری‌ها را داشته‌اند، تجویز نمی‌شود.
دریافت نوبت دکتر زنان
علائم یائسگی چقدر طول می کشد؟
پاسخ مشخصی برای این سوال وجود ندارد؛ نشانه های یائسگی در زنان ممکن است چند ماه بعد از یائسه شدن بهبود پیدا کند یا تا چند سال بعد هم ادامه داشته باشد. ژنتیک، سبک زندگی و محیط روی مدت زمان درگیری با این علائم موثر است. با گذشت زمان معمولا علائم تغییر می‌کند. مثلا ممکن است در حال حاضر چند بار در روز احساس گر گرفتگی داشته باشید یا هنگام خواب عرق کنید، اما بعد از مدتی این علائم را تجربه نکنید و به جای آن درگیر سردردهای میگرنی یا نوسانات خلق و خو شوید.
بعضی از علائم یائسگی هم ممکن است تا همیشه باقی بمانند. مثلا خانم‌هایی که در این دوره توجهی به رژیم غذاییشان ندارند و ورزش نمی‌کنند، دچار اضافه وزن می‌شوند. هرچقدر زمان بیشتری بگذرد، کم کردن وزن اضافه سخت‌تر خواهد شد و ممکن است بیماری‌های دیگری چون مشکلات قلبی یا فشار خون را هم به دنبال داشته باشد.
عوارض یائسگی چیست؟
با وجود اینکه منوپوز یک سیکل طبیعی در بدن محسوب می‌شود، اما توقف ترشح هورمون‌ها در بدن عوارضی به همراه دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی
کاهش سطح استروژن در بدن احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. بیماری قلبی جدی، تهدیدکننده زندگی است. به همین دلیل پزشکان توصیه می‌کنند پس یائسگی به ورزش منظم ادامه بدهید، رژیم غذایی سالمی داشته باشید و وزن خود را متعادل نگه دارید. در صورت ابتلا به بیماری قلبی، فشار خون یا کلسترول بالا نیز به صورت مداوم با پزشک ملاقات داشته باشید و دستورات او را کامل اجرا کنید.
پوکی استخوان
پوکی استخوان یکی از متداول‌ترین عوارض یائسگی است. در این حالت استخوان‌ها ضعیف و شکننده می‌شوند و احتمال شکستگی یا در رفتن آنها افزایش پیدا می‌کند؛ استخوان‌های لگن، ستون فقرات و مچ دست نیز بیشتر از سایر استخوان‌ها در معرض شکستگی قرار دارند. تراکم استخوان در چند سال اول بعد از یائسگی به شدت کاهش پیدا می‌کند.
تضعیف عملکرد جنسی
خانم‌ها بخاطر خشکی واژن و از دست رفتن خاصیت ارتجاعی آن، هنگام رابطه جنسی احساس درد می‌کنند و حتی ممکن است در طول رابطه، خونریزی واژینال داشته باشند. رابطه دردناک و نوسان‌های هورمونی باعث می‌شود خانم‌ها در سال‌های ابتدایی پساقاعدگی تمایل چندانی به برقراری رابطه جنسی نداشته باشند.
برای حل درد و سوزش واژن در طول رابطه می‌توان از روان‌کننده‌های بر پایه آب استفاده کرد. خانم‌هایی که خشکی واژن شدید دارند نیز می‌توانند در کنار روان‌کننده‌ها، از قرص، کرم یا حلقه‌های واژینال حاوی استروژن استفاده کنند. ورود این هورمون به بدن، علائم یائسگی را تسکین می‌دهد و می‌تواند خشکی واژن را جبران کند.
نشانه های یائسگی در زنان
اختلال در دفع ادرار
مجرای ادرار هم به دنبال واژن، خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهد. عوارض این مسئله مواردی چون تکرر ادرار، احساس ادرار کاذب و بی‌اختیاری ادرار است. همچنین در این دوره، احتمال ابتلا به عفونت ادراری هم افزایش پیدا می‌کند. پزشکان برای حل این مسئله تمرین‌های تقویت عضلات لگن، استفاده از استروژن موضعی واژینال و هورمون درمانی را توصیه می‌کنند.
افزایش وزن
با ورود به دوره یائسگی، سوخت و ساز بدن کم‌تر می‌شود و مثل قبل به انرژی و مواد غذایی نیاز ندارد. به همین دلیل ممکن است قند اضافه دریافتی از مواد غذایی، در شکم و پهلوها به صورت چربی ذخیره شود. برای نگه داشتن وزن متعادل در دوره یائسگی باید مقدار غذای خود را کاهش دهید، به رژیم‌های کم کالری روی آورید و ورزش روزانه را فراموش نکنید.
روش‌های تسکین نشانه های یائسگی در زنان
در صورتی که بانوان بتوانند با نشانه های یائسگی کنار بیایند، نیازی به درمان نخواهند داشت. اما افرادی که بخاطر این نشانه‌ها اذیت می‌شوند و زندگی روزمره‌شان تحت تأثیر قرار می‌گیرد، باید به سراغ متدهای درمانی بروند. مهم‌ترین روش تسکین نشانه های یائسگی زنان، استفاده از داروهای هورمونی است. در ادامه به متدهای مختلف درمان هورمونی اشاره می‌کنیم:
هورمون درمانی با چسب، قرص یا IUS (دستگاهی که داخل رحم کار گذاشته می‌شود و استروژن ترشح می‌کند)
ژل یا کرم تستسترون
قرص، کرم یا حلقه واژینال حاوی استروژن (سطح هورمونی که در این روش به بدن وارد می‌شود، نسبت به هورمون‌درمانی کم‌تر است و معمولا فقط علائم واژینال و ادراری را تسکین می‌دهد)
درمان علائم یائسگی
روش‌های درمان غیرهورمونی برای تسکین علائم یائسگی را نیز در ادامه نام می‌بریم:
مصرف داروی ضد فشار خون (کلونیدین) یا داروی صرع (گاباپنتین) برای کاهش گر گرفتگی
مصرف داروهای ضد افسردگی برای بهبود نوسانات خلقی و تحریک‌پذیری
درمان‌های شناختی رفتاری برای بهبود اضطراب و نوسانات خلقی
تمرینات فیزیکی، ماساژ درمانی یا فیزیوتراپی برای گرفتگی عضلات و درد مفاصل
داروهایی که نام بردیم، باید تحت نظارت پزشک متخصص مصرف شود. پزشک نیز تنها در صورتی این داروها را تجویز می‌کند که علائم بیمار شدید باشد و روند عادی زندگی او را مختل کرده باشد.
دریافت نوبت دکتر زنان
آیا برای علائم یائسگی در زنان باید به پزشک مراجعه کرد؟
به طور کلی، اگر در دوره پساقاعدگی تحت نظر پزشک متخصص زنان و زایمان قرار داشته باشید، می‌توانید از راهنمایی‌های او برای مدیریت علائم خود استفاده کنید. در صورتی که علائم شدیدی را تجربه می‌کنید نیز بهتر است با پزشک متخصص مشورت داشته باشید.
خانم‌های یائسه باید در بازه‌های زمانی منظم سه تا پنج سال، برای غربالگری به پزشک مراجعه کنند. انجام معایناتی چون کولونوسکوپی، ماموگرافی و غربالگری تری گلیسیرید باعث اطمینان از سلامتی بیمار و عدم وجود موارد مشکوکی چون توده‌های سرطانی رحم یا تخمدان می‌شود.
یکی از موارد ضروری برای مراجعه به پزشک زنان و زایمان زمانی است که بعد از یائسگی، خونریزی از واژن را تجربه می‌کنید. خونریزی بعد از یائسگی طبیعی نیست و احتمال دارد نشانه‌ای از وجود سرطان باشد. در صورت خونریزی، در کوتاه‌ترین زمان ممکن نوبت دکتر زنان رزرو کنید و با پزشک متخصص ملاقات داشته باشید.
علائم یائسگی در مردان چیست؟
بعضی از آقایان در سنین ۴۰ تا ۵۰ سالگی، علائم یائسگی در مردان را تجربه می‌کنند. البته یائسگی در مردان که در بعضی موارد با نام آندروپوز شناخته می‌شود، یک اصطلاح گمراه‌کننده است. سیستم بدن آقایان هیچکدام از تغییراتی که در بدن خانم‌ها به واسطه یائسگی ایجاد می‌شود را تجربه نمی‌کند. سطح هورمون مردانه تستسترون هم با افزایش سن در بدن آقایان کاهش پیدا می‌کند، اما این کاهش در بازه ۳۰ تا ۴۰ سالگی، کم‌تر از ۲ درصد است و به اندازه‌ای نیست که روی باروری تأثیر داشته باشد یا علائم جسمی و روانی ایجاد کند. در بسیاری از موارد علت اصلی علائم یائسگی در مردان، تغییرات هورمونی نیست. فشار و اضطراب شدید، سبک زندگی اشتباه، بحران میانسالی یا عادات مخربی چون مصرف زیاد سیگار و مواد مخدر، مهم‌ترین علل ابتلای آقایان به این علائم هستند.
علائم یائسگی در مردان
در ادامه نشانه های یائسگی مردان یا به عبارت بهتر نشانه های شبه یائسگی در مردان را در ادامه نام می‌بریم.
افسردگی
کاهش میل جنسی
اختلال نعوظ
نوسانات خلقی و تحریک پذیری
کاهش توده عضلانی
ضعف عضلات و کاهش توانایی برای انجام کارهای سنگین و ورزش
افزایش وزن
کاهش اشتیاق و انرژی
مشکلات خواب
خستگی همیشگی
کاهش حافظه و قدرت تمرکز
یائسگی طبیعی است و نیازی به درمان ندارد
اکنون می‌دانید نشانه‌های یائسگی در زنان چیست. این دوره بیماری نیست و علائم یائسگی هم نشانه وجود بیماری نیستند. قرار گرفتن تحت نظر پزشک متخصص به شما در مدیریت علائم کمک می‌کند، اما نباید انتظار داشته باشید که پزشک همیشه برای شما دارو تجویز کند تا حالتان بهتر شود. به بدنتان اجازه بدهید سیکل طبیعی پساقاعدگی را طی کند. سعی کنید فقط از روش‌های طبیعی چون مدیریت استرس، ورزش و رژیم غذایی سالم برای تسکین علائم ناراحت‌کننده این دوران استفاده کنید. در صورت نیاز به مشاوره می‌توانید از طریق سیستم نوبت دهی آنلاین دکتردکتر کمک بگیرید.
در انتها از شما می‌خواهیم که اگر سوالی درباره علائم یائسگی دارید، از ما بپرسید. همچنین اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید، با ما و دیگر خوانندگان مجله دکتردکتر به اشتراک بگذارید.
دیدگاه تان را بنویسید