آغاز شوک‌های ارزی با افزایش قیمت بنزین

عبدالناصر همتی با حضور در کلاب هاوس به پرسش‌های کارشناسان و فعالان اقتصادی پاسخ داد و گفت: تصمیم اینکه من سفیر چین شوم گرفته شده بود و ۱۰ روز سفیر چین بودم ولی برای اجلاس سفرا به تهران برگشتم و همان روز دوم رییس جمهور بنده را خواستند و برای شرایط ارزی مشورت خواستند و ایشان پیشنهاد پذیرش مسئولیت بانک مرکزی را به من دادند.

وی افزود: احساس کردم که نیاز است این سکان را به دست بگیرم و می‌دانستم که چه سختی‌هایی دارم ولی خوشحال هستم که سختی ۳۲ ماه را تحمل کردم و برای مردم تا حدی که توان دارم خدمت کردم و می‌دانم مردم سختی می‌کشند و تحریم بسیار سخت است و به خاطر اینکه دشمن نتواند اطلاعات بگیرد نمی‌توانم خیلی توضیج بدهم.

دو مشکل در مدیریت بازار در سال‌های ۹۸ و ۹۹

همتی با بیان اینکه در این دوره با پشتیبانی مقام معظم رهبری و کل مجموعه دولت توانستیم این پیچ اصلی فشار حداکثری را رد کنیم، افزود: در پایان سال ۹۸ و در سال ۹۹ مشکلاتی پیش آمد که مدیریت بازار ارز را با دشواری همراه کرد. یکی بحث گران شدن نرخ بنزین و دیگری رفتن اسم ایران به لیست سیاه FATF بود.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه در سال ۹۸ مشکل از افزایش نرخ بنزین شروع شد و افزایش قیمت بنزین به نرخ ارز شوک وارد کرد، گفت: اواخر همان سال نیز مباحث مرتبط با اف ای تی اف و ورود به لیست سیاه به عنوان شوک‌های سیاسی و روانی بر بازار ارز تاثیر گذار بود و لذا بعضاً فشارها و عوامل سیاسی و بیرونی کار را از دست ما خارج کرد.من که توانستم نرخ ارز را برای یکسال ۱۱تا۱۳هزارتومان حفظ کنم با نرخ ۱۵هزارتومان مواجه شدم.

وی با بیان اینکه در سال ۹۹ اتفاقات زیادی رخ داد که اثر منفی شدیدی بر نرخ ارز گذاشت، ادامه داد: از جمله این اتفاقات، درخواست مکانیزم ماشه توسط آمریکایی‌ها بود که علیرغم اینکه رای نیاورد، ولی اثر منفی بر بازار ما گذاشت. همچنین ۱۸ بانک ما تحریم ثانویه شدند که همین امر باعث تشدید شرایط مخرب شد و افزایش انتظارات تورمی را به دنبال داشت.

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: من  تمام تلاشم را کردم و در اذهان از دلار ۴۵هزار تا۶۰ هزار تومانی صحبت می‌کردند و همه این‌ها به انتظارات تورمی دامن زد و هدفگذاری تورمی ما را با مشکل مواجه کرد؛ هدف‌گذاری تورمی به این معنا نیست که حتما به آن برسیم بلکه باید به آن نزدیک شویم که نزدیک هم شدیم. ما اوراق فروختیم و با آن کسری بودجه و تشدید تورم را کنترل کردیم.

تاثیر انتشار اوراق بر جلوگیری از افزایش نقدینگی 

همتی ضمن تأکید براینکه کارگزاری بانک مرکزی توانست ۱۲۵ هزار میلیارد تومان اوراق به فروش برساند، افزود: اگر این اقدام انجام نمی‌شد به تنهایی می‌توانست ۳۲ واحد درصد به نقدینگی اضافه کند که از آن جلوگیری شد.

رئیس کل بانک مرکزی درباره بازار ارز و سیاست‌های ارزی این بانک نیز اینطور توضیح داد که اعتقادی به سرکوب نرخ ارز ندارم. دخالت بانک‌مرکزی در بازار ارز و تعیین نرخ را به طور قطعی رد می‌کنم و بانک‌مرکزی برای ثبات دخالت می‌کند و من اعتقادی به سرکوب نرخ ارز ندارم و نرخ ارز در بازار ثانویه تعیین می‌شود. بازار ثانویه (نیما) به روز و در حال تغییر است و بانک مرکزی در آن دخالتی ندارد و اقدامات بانک مرکزی صرفا برای ثبات و جلوگیری از نوسانات است.

وی در ادامه در خصوص تسعیر نرخ ارز افزود: تسعیر ارز صندوق توسعه ملی بر اساس اصل قانونی است و کسی نمی تواند از آن استنکاف کند علیرغم این موضوع بنده تا حد توان مقاومت کردم. اقتصاد ما بر ارز آوری صادرات غیر نفتی متکی است.

همتی با بیان اینکه در سال گذشته ۳۷ میلیارد دلار واردات داشتیم که دو سوم آن توسط صادرات غیرنفتی تامین شد، افزود: خالص دارایی ارزی بانک مرکزی بر اساس سیاست‌های مدون است و ارزپاشی در این خصوص وجود ندارد. نرخ ارزی که سرکوب بشود و باعث خروج سرمایه شود از نظر من مردود است.

بانک مرکزی اجازه خروج سرمایه نمی‌دهد

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: اگر بخواهیم خالص دارایی‌های ارزی بانک مرکزی را خرج کنیم بر اساس سیاست‌های ارزی این کار را انجام می دهیم و اجازه خروج سرمایه نمی‌دهیم. تقریبا ۶.۵ میلیارد تومان ارز صادراتی به چرخه اقتصاد کشور بازنگشته است. دو سوم تامین واردات ما در کل کشور را صادرات غیرنفتی تامین می‌کند و ما هیچ‌وقت صادرات را سرکوب نکردیم.

آخرین خبر از صادرکنندگان کارتخوان خواب

وی با اشاره به این که ما ۲۵۰ نفر داشتیم که صادرکننده واقعی نبودند و قانون هم گفته این‌ها را بررسی کنیم و ۶.۵میلیارد دلار ارز را به کشور وارد نکردند گفت: بعدا فهمیدیم نه آدرس درست داشتند و نه کارت بازرگانی درستی داشتند و از بین این ۲۵۰ نفر، ۷۰ نفر را خود قوه قضاییه اعلام کرد که از افراد بسیار تهی‌دست کارت بازرگانی گرفته بودند و ۳۰ نفرشان هم الان دستگیر هستند.

همتی پیرامون پیوستن به FATF گفت: اگر از من پرسیده بودند حتما FATF را تایید می‌کردم ولی من صاحب نظر نیستم و جای دیگر باید تصمیم بگیرند.

رئیس کل بانک مرکزی در ادامه با بیان اینکه خیلی از مشکلات و فشارهای من را بخش خصوصی نمی داند؛ گفت: سال ۹۹ بدترین سال کشور بود؛ من بازارساز هستم و وقتی که ابزار من محدود شود، نمی‌تواند بدون ارز بازار را کنترل کند؛ شرایط ما اما اکنون دارد بهتر می‌شود. با صادرکنندگان هر روز جلسه دارم این طور نیست که ارز را نیاورند؛ اما پتروشیمی‌ها ارز ارزان بدهند، من نمی‌توانم جلوگیری کنم.

همتی گفت: تیمی الان در وین هستند که این مسائل را پیگیری می‌کنند و این مسائل را پیگیری می‌کنیم که فقط گفته نشود تحریم بانکی برداشته شد؛ بلکه نحوه استفاده منابع و سایر ابزارها را هم برای رفع تحریم‌ها باید به کار بگیریم.

اقدامات بانک مرکزی برای مبارزه با پولشویی 

وی در خصوص مبارزه با پولشویی گفت: در سال ۹۷ چک‌های تضمینی را جمع کردم که میلیاردها تومان را در دوبی خرج می‌کردند و الان در زمینه پولشویی کارهای خوبی انجام شده است و به تدریج سیستم ما بهتر شود؛ نمونه آن هم شرط بندی و قمار است که سامانه‌ها به سرعت عمل می‌کند و در آینده نزدیک خبرهای خوبی را از کنترل‌های پولشویی ارائه خواهم داد.

انجام روزانه ۴۰ هزار میلیارد تراکنش

همتی با بیان اینکه روزانه ۱۵۰ میلیون تراکنش شتابی و ۱۰۰ میلیون تراکنش شاپرک داریم، تصریح کرد: ضمن اینکه الان روزانه ۴۰ هزار میلیارد تومان تراکنش صورت می‌گیرد؛ بنابراین اعداد و ارقام نشان می‌دهد که کنترل سخت است ولی با کنترل و سامانه کار راحت می‌شود؛ اکنون سیستم فاش را داریم که به بانک مرکزی اجازه می‌دهد که شبکه‌ها و سرشاخه.های قمار و جابجاکننده پول را شناسایی کند.

وی ضمن تأکید براینکه اکنون نسبت به سال گذشته ۵ برابر کنترل ما بیشتر شده است، افزود: البته این تراکنش‌ها صرفا کار پولشویی انجام نمی‌دهند بلکه مالیات نمی‌پرداختند؛ این در حالی است که مجوز دو میلیون پوز را باطل کردیم و ۷ میلیون دیگر را اطلاعاتش را به سازمان مالیاتی دادیم؛ اما شعب بانک‌های ما به این امر کمک می‌کردند و با برخی از افراد همراهی می کردند که بتوانند پول کلان جابجا شدند.

دیگر اضافه برداشت نداریم

همتی در ادامه در خصوص بدهکاران بزرگ بانکی گفت: ۱۱ بدهکار بزرگ بانکی ۹۰ هزار میلیارد تومان بدهی دارند که البته متعلق به اکنون نیست؛ پس ساختار عظیمی در سیستم بانکی ما شکل گرفته که رئیس کل بانک مرکزی نمی‌تواند به تنهایی آن را مدیریت کند؛ اما اکنون با اختیاراتی که از سران سه قوه به بانک مرکزی داده شده است، موسسات ناتراز در کنترل قرار گرفته اند؛ این در حالی است که اکنون دیگر اضافه برداشت در کشور نداریم و ۸۰ هزار میلیارد تومان در نیمه دوم سال ۹۷ اضافه برداشت داشتیم اما اکنون برخی از موسسات دیگر به نقطه سخت ناترازی رسیده اند؛ پس زمان نیاز داریم.

همتی گفت: تا زمانی که بانک‌ها را بتوان به صراط مستقیم آورد، ۵ سال زمان نیاز داریم؛ اما در مسیر هستیم و بخش مهمی از وقت رئیس کل بانک مرکزی روی این موضوع متمرکز شده است که نمونه آن هم ادغام بانک‌های نیروهای مسلح است. پس ما در حال کار بر روی این موضوع هستیم؛ اما خیلی از مشکلات ساختاری اقتصاد ایران ناشی از بانک‌ها است ولی خیلی از تولید و پیشرفت کشور نیز مرهون نظام بانکی است.

بسته جدید ارزی مشکلات صادرکنندگان را حل می‌کند 

وی افزود: بسته ارزی ما بستگی به شرایط خاص تغییر کرد و خیلی هم به آن ایراد گرفتند ولی شرایط و نیازهای کشور تغییر یافت و بر این اساس منجر به تغییر شد؛ البته این بسته آخر که اصلاح شد، خیلی از مسائل مرتبط با صادرکنندگان  را حل خواهد کرد؛ این در حالی است که صادرکنندگان و واردکنندگان بدون ارتباط با بانک مرکزی کار خود را انجام می‌دادند و به طور میانگین ۴۵ میلیارد دلار ارز هم به کشور برمی‌گشت؛ اما اکنون که دو سوم تامین ارز از طریق صادرات است؛ باید اصلاحات را انجام داد و با جهت گیری‌های خاص منجر به تنوع صادراتی و رونق تولید شود.

رئیس کل بانک مرکزی در ادامه به ارز ۴۲۰۰ تومانی اشاره و تصریح کرد: منکر مشکلات ارز ۴۲۰۰ نیستم، بنده از اول هم با آن مخالف بودم؛ ولی برای کالاهای اساسی تابع سیاست دولت هستیم، البته مشخص بود که در توزیع به دلیل عدم وجود شبکه های قوی مشکلات رانتی بوجود می آید؛ ولی از زمانی که بین ارز دولتی و بازار آزاد فاصله زیاد شد، صرفه اقتصادی آن برای برخی بیشتر شده است. قانون بودجه امسال در مورد ارز ۴۲۰۰ تومانی گفته شده است که مابه التفاوت نرخ ارز بعد از حذف ارز دولتی به مردم داده شود.

همتی درباره نرخ سود هم گفت: من با وزیر اقتصاد هماهنگ و روزانه با هم در تماس هستیم؛ بر اساس قانون کمیته بند ک داریم که نرخ سود و اوراق را در آنجا مورد توافق قرار می‌دهیم؛  اما نرخ سود بانکی نیز در شورای پول و اعتبار با حضور رئیس سازمان برنامه و بودجه و وزیر اقتصاد تعیین می شود؛ در این حوزه هم تخلفی نمی بینم که بانک مرکزی تنهایی کار کند. تلاش داشتم که به بازار سرمایه کمک کنم و اعتقاد هم به رشد و توسعه آن دارم.

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد:  نامه ای به رهبری نوشتم و ایشان هم به رئیس مجلس ارجاع دادند؛ اما در این نامه من خواستار حذف ارز ۴۲۰۰ تومان نشدم؛ بلکه نوشتم هر زمانی که می‌خواهید حذف ارز را انجام دهید، همان روز آن را انجام دهید؛ چراکه وقتی سه ماه قبل از سال جدید اعلام می‌کنید که ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شود در بازار اثر منفی خواهد داشت؛ ۳۰ هزار تن تقاضای روغن بالا رفته است؛ چراکه در بودجه اعلام شده بود که ارز حذف می‌شود پس گرانی هم از همان جا آغاز شد.

مخالف ارز ۴۲۰۰ تومانی هستم

وی با بیان اینکه سیاستگذاری ارز ۴۲۰۰ تومانی باید در دولت صورت گیرد، گفت: من هم مخالف ارز ۴۲۰۰ تومانی بودم به عنوان رئیس کل بانک مرکزی هم نمی‌توانم خارج از مجموعه تصمیمات اقتصادی کشور عمل کنم؛ اما به عنوان فردی، با این ارز مخالف هستم.

آخرین وضعیت منابع ارزی بلوکه شده در کره جنوبی 

همتی افزود: درخصوص کره جنوبی صحبت‌های بسیاری می‌شود که این موارد را تکذیب می‌کنم. مسئول آن پول‌ها بانک مرکزی است و در این زمینه هنوز اتفاقی نیفتاده و البته استفاده از این منابع حق جمهوری اسلامی ایران است.۷ میلیارد دلار منابع بلوکه شده در کره جنوبی باید هر چه زودتر آزاد شود و قطعا پیگیر دریافت جریمه آن هم خواهیم بود.

 وی با بیان اینکه بانک مرکزی با استفاده از منابع خود ۱۱ هزار میلیارد دلار تامین ارز کرده است، گفت: اف ای تی اف جز ضرورت‌های فعالیت بانکی است که اگر تصویب نشود به خصوص در زمانی که تحریم‌ها برداشته شود، در مبادلات بانکی دچار مشکل می‌شویم.

پیگیر وام از صندوق بین‌المللی پول هستم 

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: ۵ میلیارد دلار وام حق ایران از صندوق بین المللی پول بود که با لابی آمریکایی‌ها هیات عامل صندوق حتی نتوانستند این درخواست ما را در بورد  مطرح کنند. البته من چندین مرتبه در این خصوص نامه نگاری کردم و باز هم پیگیری می‌کنم که این حق ایران را بگیریم.ما ۶۰ سال است عضو صندوق هستیم. صندوق سیستمی به نام RFI دارد و در شرایط کرونا به کشورهای دارای مشکل کمک می‌کند. البته این وام مشروط نیست.

وی بیان کرد: رئیس بانک مرکزی در جهت نفی در جلسات دولت حضور دارد نه در جهت اثبات. در واقع من در دولت حضور دارم که بار مضاعف مالی به بانک مرکزی و بانک‌ها تحمیل نشود.

همتی با بیان اینکه ساختار بانک مرکزی باید اصلاح شود، گفت: باید سرمایه گذاری در کشور را تقویت کنیم؛ متوسط تشکیل سرمایه ثابت ناخالص داخلی ایران ظرف ۱۰ سال گذشت، نیم درصد به طور میانگین بوده و بنابراین در طول ده سال ۵ درصد هم کاهش یافته است. این امر باعث شده تا میانگین رشد ۱۰ ساله ۹۰ تا ۱۴۰۰ به دو درصد برسد؛ این اشکال است و مجموعه تصمیم گیری نظام باید طراحی جدیدی صورت دهند و رابطه بانک مرکزی با دولت، رابطه سرمایه گذاران با دولت و مواردی از این دست را اصلاح و بازتعریف کنند؛ وقتی که در کل ده سال رشد دو درصد باشد، مسائل بهتر از این نمی شود.

همتی گفت: اگر تولید دو درصد رشد کند، تورم نباید داشته باشیم؟ این سوال مهمی است و نشان می‌دهد که بانک مرکزی چوب جادویی ندارد. من مراقبت می‌کنم در دولت که بار بیشتری به سمت بانک مرکزی تحمیل نشود؛ اگر این ساختار اصلاح نشود و این روش حکمرانی در اقتصاد حاکم نشود؛ حتما مسائل بدتر از این خواهد شد.

برنامه بانک مرکزی برای رمزارزهای مجاز

رئیس کل بانک مرکزی در خصوص رمز ارزها نیز اینطور توضیح داد که سال قبل تصمیماتی در دولت در این خصوص گرفته شد، آیین نامه بانک مرکزی را به شورای عالی پولشویی داده‌ایم و منتظریم به محض تایید این ایین نامه، مجوز لازم را به بانک‌ها و صرافی‌ها برای مبادلات رمزارزهای مجاز بدهیم.

همتی مقصر سقوط بورس است؟

وی در پاسخ به انتقادات درباره نقش بانک مرکزی و ئیس کل این بانک در سقوط بورس، گفت: بانک مرکزی و بنده در موضوع بورس مظلوم واقع شده.ایم، در خیلی از جاها نیز این طور شده است؛ اما بنا نداریم خیلی مسائل را پاسخ دهم. مشکل در مرغ را هم به بانک مرکزی نسبت می‌دهند؛ نرخ ارز بالا می‌رود می‌گویند بانک مرکزی کرد، هر اتفاقی که در کشور می‌افتد، می‌گویند زیر سر بانک مرکزی است.

همتی ادامه داد: بانک مرکزی چرا باید نرخ سود را پایین بیاورد و بعد بالا ببرد و بورس را بهم بریزد. واقعا رئیس کل بانک مرکزی این طور قدرتمند است؟ در حالیکه دو ماه ابتدایی ۹۹ معادل ۷۱ هزار میلیارد تومان اضافه ذخیره بانک‌ها نزد بانک مرکزی بود که الان به زیر ۲۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.

وی افزود: اگر قرار بود که بانک مرکزی این گونه در بورس عمل کند باید کانال هدفگذاری را به ۱۸ درصد در بازار بین بانکی برای نرخ سود می‌رساندم، اما این کار را نکردم. ۴ تا فاکتور را به خاطر بورس تغییر دادم، چراکه می‌خواستم نرخ تسهیلات، ناترازی بانک‌ها و کمک به بورس را صورت دهم و بنابراین انگیزه ندارم نرخ سود بانکی را بالا بیاورم.

نظر همتی درباره تغییرات دامنه نوسان و متقارن بورس 

همتی با بیان اینکه برخی با سود نظام بانکی زندگی می‌کنند در حالیکه متاسفانه برخی یک بعدی نگاه می‌کنند، تصریح کرد: ما به دنبال ثبات بازار بورس هستیم  این در حالی است که آینده از آن بازار سرمایه است و همه باید کمک کنیم؛ الان نیز باور دارم که ۵۰ درصد سهام در بازار ارزشمند است؛ البته سازمان بورس هم باید سیاستگذاری‌های ثبات بخشی را برای بورس در نظر بگیرد این در حالی است که دامنه نوسان، دامنه متقارن و مواردی از این دست که مدام در حال تغییر است، غلط است.

وی ضمن تأکید براینکه من هم دغدغه بورس را دارم، افزود: نمی‌شود که یک بازار همیشه بازدهی خوب داشته باشد و بقیه بازارها خراب باشند؛ اما پیش بینی می‌کنم که شرایط اقتصادی ما به سمت ثبات بیشتر پیش می‌رود اما بورس هم روزهای خوبی خواهد داشت.

رئیس کل بانک مرکزی در خصوص کارسازی پول‌های بلوکه شده ایران که آزاد شد، گفت: هر پولی که آزادسازی شده است، مشخص است که در کجا هزینه می‌شود؛ اما نباید بر اساس حدسیات حرف زد. منابع متعلق به نظام جمهوری اسلامی ایران است که باید در مورد آن توضیح داده شود.

همتی گفت: ظرف یک هفته یا یک ماه کار به نحوی می‌شود که ۲۰ هزار میلیارد تومانی که معمول بود ذخایر اضافه بانک‌ها باشد، به ۷۰ هزار میلیارد تومان رسید؛ یعنی ۵۰ هزار میلیارد تومان به ذخایر اضافه شد؛ چراکه کسی وام نگرفت و ظرف یک ماه این اتفاق افتاد.

وی افزود: ما اوراق بدهی را تازه شروع کرده بودیم و الان تازه از نیمه سال ۹۹ به بعد که بخشی از اوراق دولتی را به صورت عملیات ریپو از بانک‌ها بگیریم و در حال انجام این کار هستیم. اینجا است که متوجه می‌شویم عملیات بازار باز چقدر مهم است.

نرخ ارز را بازار تعیین می‌کند 

همتی گفت: اگر عرضه ارز در بازار زیاد شود، نرخ کاهش می‌یابد؛ قیمت را هم بازار تعیین می‌کند؛ اما بانک مرکزی طرفدار ثبات بازار ارز است. البته سال ۹۹ به خاطر انتظارات تورمی که اوایل سال ایجاد شد و مطالبی مطرح شد که همه انتظار رشد ۱۰۰ درصدی نقدینگی داشتند، به خاطر انتظارات عجیبی بود که در جامعه ایجاد شد و نرخ رشد پول در مرداد به ۸۸ درصد رسید که نشان از سیالیت پول دارد.

وی افزود: این انتظارات تورمی را شکل داد و مجموعه این اتفاقات سبب شد که انتظارات در بازار سهام بالا رود و خیلی از تحلیلگران بازار سرمایه، سهام را با دلار ۶۰ هزار تومانی تحلیل کردند. در مورد نرخ بهره اطمینان می‌دهم که اقدامی نمی‌کنم که بازار سرمایه بهم بخورد.

همتی گفت: در مورد تغییر نرخ بهره نیز تصمیم نگرفتم، اما اگر در مورد تورم توانستیم رقم را کاهش دهیم، نرخ بهره را هم تغییر می‌دهیم. اما در مورد نرخ بهره بازار بین بانکی نیز به صورت جدی کنترل‌های لازم را می‌کنیم تا نرخ بازار بین بانکی بالا نرود.

کاهش ۹۲ درصدی درگاه‌های اینترنتی قمار 

وی گفت: در بخش آی تی اقدامات جدی در حوزه پولشویی انجام داده اند و کارهای آنها بسیار مهم در حوزه قمار بوده است. اکنون کاهش ۹۲ درصدی را در درگاه‌های اینترنتی قمار شاهد هستیم؛ دو سال است که فول کار می کنیم تا بتوانیم موضوع درگاههای قمار را ساماندهی کنیم.

همتی بیان کرد: اثرات سامانه‌های بانک مرکزی را به زودی خواهیم دید. البته قبول دارم که سیستم بانکی باید همراهی جدی تری داشته باشند و بنابراین باید قوه قضاییه نیز اطلاع رسانی کند ولی بانک مرکزی مصمم است جلوی این فعالیت‌ها را بگیرد.

وی افزود: مدتی ما بر روی اف ای تی اف کار کردیم و شرایط سیستم بانکی به دور از ضوابط آن نیست و ما بخشی از کارهای خود را هم شروع کردیم. امیدوارم روزی سلطه مالی آمریکا هم برود. مطمئن هستم که اگر پیشنهادات ایران در بورد صندوق بین المللی پول برود، تا ۵۰ درصد تصویب می‌شود. کشور چین و روسیه همراه ایران بودند و البته حمایت‌های محکم سیاسی داشتند؛ اما مسائل اقتصادی در شرایط تحریم خیلی کمک‌های خوبی داشتند و استفاده لازم را در این مدت از این روابط صورت دادیم.

بانک‌های ادغامی بعد از ادغام خلق نقدینگی نکردند

همتی گفت: برخی از بانک‌های نیروهای مسلح مثل قوامین مشکلات جدی داشت و خلق نقدینگی با ادغام ایجاد نشد؛ اما پیش از ادغام خلق نقدینگی شد؛ البته نیروهای مسلح بانک‌های خیلی خوبی هم  داشتند که از ادغام آنها، بخشی از ناترازی کاهش یافته است ولی بعد از ادغام شرایط بهتر شده است.

وی افزود: وزیر اقتصاد جواب سوالات مجمع در حوزه اف ای تی اف را ارسال کردند. اینستکس یک موضوع فیک بود که حتی کسانی هم که عضو اینستکس بودند به آن باور نداشتند.

امیدوارم بتوانیم تورم را کنترل کنیم

وی افزود: راجع به فین تک‌ها کارهای خوبی را شروع کردیم و قطعا از فین تک‌ها حمایت جدی را خواهیم کرد.امیدوارم بتوانم رشد اقتصادی را افزون کنیم و تورم را کنترل نماییم. بانک مرکزی در شرایط عادی کار نمی کرد که همه انتظارات را بتوان پاسخ داد؛ اما فشار حداکثری ابرقدرت را شکست دادیم. درآمد ارزی ما یک نهم میانگین سالیان سال شد و بانک مرکزی وظایف خیلی مهم دیگری را دارد.

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: اولا بخشنامه سومی که می‌فرمایید مثل بخشنامه اول است و اصلاحات جزئی دارد؛ متاسفانه طوری این مسائل در فضای رسانه‌ای منتشر شد که انگار مخالف بخش خصوصی است. خواهش دارم که مسائل فنی و ارزی مسائلی نیست در رسانه‌ها پخش شود.

به گفته همتی، نامه‌ها را دستی بدهید و با هم صحبت می‌کردیم. الان واردات در مقابل صادرات امسال آمار نگاه کنم، نزدیک ۱۵ میلیارد دلار از ارزی که در نیما عرضه شده، واردات در مقابل صادرات خود یا دیگران است؛ بانک مرکزی اجازه داده است واردات در مقابل صادرات صورت گیرد.

وی افزود: ما برای نیما سقف نداریم و در یک مقطع دوستان می‌خواستند تست کنند، مساله را امتحان کردند که سقف قرار داده شد؛ این در حالی است که خرید و فروش ارز تحت الشعاع برخی از موارد است. در تعامل با صادرکنندگان و اتاق بازرگانی می توان کار را پیش برد.

همتی گفت: در گمرک اعتقاد داشتند که نرخ پایه صادرات بالا است و وزیر اقتصاد و گمرک تصمیماتی گرفتند و نرخ پایه را بین ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش دادند؛ پس یک دلیل کاهش این است و صادرات قبلی واقعی نبوده است. از شش ماه اول سال نرخ خیلی از صادرات مهم مثل فولاد و پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی کاهش جدی یافته است که اثر خود را در صادرات گذاشته است. امیدواریم که در سال ۱۴۰۰ صادرات کاهشی نیست.

وی در خصوص عدم عمق بخشی به نیما گفت: خارج از نیما معاملات ارز صادراتی مجاز است ولی باید اطلاعات آن ثبت شود. این در حالی است ممکن است گلایه‌هایی در مورد نیما وجود داشته باشد؛ ما هم قبول داریم ولی انتظار داریم که اشکالات برطرف شود. البته بازار متشکل ارزی نیز کمک کرده است و این بازار کمک کننده بوده و ساختارسازی‌ها نیز کارهای جدی برای بازار ارز انجام داده است که می توانند نهادسازی‌هایی در بانک مرکزی باشد که آیندگان تکمیل شده آن را مورد استفاده قرار دهند.

صادرات ریالی را قبول نداریم 

همتی با بیان اینکه صادرات ریالی را هنوز نپذیرفتیم و نمی پذیریم، بیان کرد: ما صادرات ریالی را قبول نداریم ولی باید این مشکل را حل کنیم، اگرچه اعتقاد به صادرات ریالی نداریم و آن را خروج سرمایه از کشور می‌دانیم. هیچ کشوری از دنیا صادرات با پول ملی خود را نمی‌پذیرد و صادرات با پول ملی خنده‌دار است؛ اما اینکه طرف مقابل ارزی را گرفته باشد و به کشور نیاورد، باز هم مورد قبول نیست. 

رئیس کل بانک مرکزی گفت: در بخشنامه جدیدی که بر مبنای اصلاحیه ۱۷۷ قرار داده‌ایم، به صادرکنندگانی که در سال ۹۷ صادرات انجام داده اند ولی نتوانستند ارز را برگردانند؛ فرصت داده شده تا کالا بیاورند؛ البته کوتاژهای صادراتی آنها قابل مبادله نیست و مدعی هستند که ارز دارند و می توانند کالا بیاورند؛ نه اینکه پروانه صادراتی را ارایه دهند و تقاضا در بازار ارز ایجاد کنند.

همتی گفت: اگر صادرکنندگان ثابت کنند که ارز در اختیار دارند می توانند در مقابل آن واردات کالا صورت دهند.

وی  در خصوص سرکوب نرخ ارز در ماههای پایانی دولت با توجه به رونق فروش نفت اظهار کرد: در مورد نرخ ارز نظر دولت و بانک مرکزی تفاوتی ندارد و نرخ را باید بازار تعیین کند؛ این در حالی است که نرخ ارز با سرکوب به نرخ‌های پایین تر نخواهد رسید؛ بلکه ممکن است با عرضه و تقاضا نرخ ارز هم کاهش یابد؛ چراکه وقتی ارز در کشور فراوان است، بخش عرضه را تحت تاثیر قرار می دهد ولی مثل سابق ارزپاشی صورت نخواهیم داد و به آن اعتقاد ندارم.

همتی با بیان اینکه در بازار متشکل ارزی صرافی‌ها یک درصد بالاتر از قیمت می‌فروشند و بانک مرکزی هم مداخله‌ای نمی‌کند، گفت: سامانه نیما و عملیات بازار باز نهادسازی‌هایی در بانک مرکزی است که  امیدوارم آیندگان بتوانند تکمیل شده آن را استفاده کنند. عراقی‌ها قول‌هایی داده‌اند که بتوانیم به زودی از دارایی‌هایمان استفاده کنیم. اما در مجموع ما را زیاد معطل کردند که دلیل شان هم فشارهای اعمال شده از طرف آمریکایی‌ها بود. تمام برنامه ما براساس فرمایش مقام معظم رهبری، پشتیبانی از تولید است.