نقصان در صنعت خودروسازی

 

 

زنجیره تامین خودروسازان طی ماه های اخیر با مشکلات عدیده ای دست و پنجه نرم کرده است، مانند؛ تحریم، افزایش نرخ ارز، عدم تخصیص ارز و همچنین مشکلات ترخیص کالا و مواد اولیه از گمرکات کشور، بخشی از این مشکلات هستند.

به رغم تاکید و بعضا تلاش برای رفع موانع همچنان این بخش مهم از صنعت کشور با موانع فراوانی روبرو است.

در حال حاضر با کمبود شدید ارز مواجه هستیم، به همین علت بانک مرکزی سعی می کند اولویت بندی کرده و بر اساس آن ارز تخصیص بدهد، مشکل دیگر بحث افت صادرات و واردات است که به همان میزان درآمدهای ارزی کشور افت کرده است.

با این حال به نظر می رسد مشکل اصلی از یک طرف بی اعتمادی سیستم مالی و سیاست گذاری کشور به صنعت خودرو است. از ابتدای سال ۹۷ به بهانه دلار ۴۲۰۰ تومانی و به دلیل عدم تسویه حساب، اجازه ترخیص کالا را ندادند. الان بسیار از مواد و قطعات مورد نیاز قطعه ساز و خودروساز در گمرک موجود است، اما به علت عدم تسویه حساب اجازه ترخیص پیدا نکرده اند.

در این میان علاوه بر این که، این مشکل نه تنها باعث افزایش میزان نارضایتی مشتریان خواهد شد بلکه موجب می شود که زنجیره تامین نتواند به منابع مالی خود برسد. همچنین باعث افزایش تعداد خودروهای ناقص خواهد شد. به بیان ساده برای تولید یک خودرو، زنجیره تامین هزینه های بسیای پرداخته است، اما به دلیل عدم تامین یک قطعه که ناشی از مشکلات ارزی و ترخیص به موقع آن است، کل زنجیره تامین خسارت می بینند و محصولی ناقص راهی کارخانه می شود تا وقتی که قطعه مورد نیاز تامین شود. این مسئله در پی خود تبعات کیفی و همچنین هزینه های دیگر از جمله انبارداری و استهلاک هم دارد. گویا تا زمانی که مشکلات ارزی و بهانه عدم تخصیص وجود دارد، این مشکلات نیز ادامه خواهد داشت.

استفاده از ظرفیت تولید و تداوم خودروسازان را می توان وجه مثبت اصرار خودروسازان به تولید محصولات ناقص دانست، اما این موضوع به نظر می رسد که وجه دیگری نیز دارد. این وجه را از این منظر مورد توجه قرار دادیم که خودروسازان می توانند با تامین قطعه از برخی خودروهای ناقص، خودروهای ناقص دیگر را تکمیل کنند حال آن که به نظر می رسد چنین اراده ای در خودروسازی ها نیست. در نظر بگیرید که خودروی x سه قطعه ناقصی دارد، حال آن که خودروی y دو قطعه کسری دارد. در این زمینه اصطلاح کلمه دو تا یکی یا سه تا یکی را به کار می برند یعنی این که خودروساز می تواند قطعات خودروی x را باز کند و به این ترتیب قطعات ناقصی خودروی y را تکمیل کند. حال سوال اینجاست که چرا با این راهکار باز هم خودروهای دارای کسری رو به فزونی است؟

آن چه مشخص است خودروسازان نیز به نوعی در تکمیل این خودروها تعلل می کنند.

از طرفی به لحاظ قیمتی، خودروساز به نوعی به دنبال مسیری برای جبران ضرر خود نیز بر می آید. در این زمینه یک فعال صنعت خودرو عنوان می کند که اگر خودروساز احساس کند در تولید و عرضه هر محصولی با ضرر و زیان های جبران ناپذیری روبرو است به دنبال مسیرهایی برای جبران این ضرر خواهد بود، وی ادامه می دهد که فروش خودرو به نمایندگی ها با قیمت هایی بالاتر از مصوبه ستاد تنظیم بازار می تواند یکی از مسیرهای فعلی قلمداد شود. این دست اندرکار صنعت خودرو در ادامه تاکید می کند که فروش خودرو از مسیر غیر رسمی اگر چه جبران کننده هزینه تولید خودرو در شرکت های خودروساز است اما می تواند دلالی را در بازار رونق دهد و فشاری مضاعف بر مردم وارد کند.