نگرانی از سوء‌تغذیه در بحران کرونا

عبداللهی ادامه داد: در حال حاضر به دلیل اینکه نگران امنیت غذایی هستیم، دو مطالعه را از طریق اپلیکیشن‌هایی که با همکاری انستیتو تحقیقات تغذیه کشور و واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد طراحی شده، انجام می‌دهیم تا ببینیم در حال حاضر مردم با چه نوع مشکلاتی از نظر تامین غذا مواجه هستند.

حمایت تغذیه‌ای از مادران باردار و کودکان زیر پنج سال در مناطق محروم

وی گفت: در حال حاضر در مناطق کم‌برخوردارتر کشور همچنان شاهد سوءتغذیه هستیم. مباحثی مانند کوتاه‌قدی، لاغری در کودکان زیر پنج سال و مادران باردار و ... و به همین دلیل در شرایط فعلی تلاش می‌کنیم که به‌گونه‌ای برنامه‌های حمایتی برای مادران باردار و کودکان زیر پنج سال دچار سوءتغذیه‌ای که در خانوارهای نیازمند و در مناطق کمتر برخوردار کشور هستند، داشته باشیم. زیرا در شرایط فعلی کرونا ممکن است شرایط‌شان بدتر شود. وی همچنین گفت: یکی از مشکلات و اولویت‌ها این است که این گروه‌ها که مبتلا به سوء‌تغذیه بوده و در معرض خطر هستند با حمایت دولت و سازمان‌های حمایتی مانند کمیته امداد امام خمینی (ره) کمک‌هایی دریافت کنند تا دچار سوء‌تغذیه نشوند یا سوءتغذیه آنها تشدید نشود. عبداللهی ادامه داد: مطالعاتی هم در این زمینه در بازه‌های زمانی سه یا پنج ساله انجام می‌شود. به عنوان مثال مطالعه‌ای درباره عوامل خطر بیماری‌های واگیر هر سه سال یک‌بار انجام می‌شود و امسال قرار بود که تکرار شود. یکی از مواردی که در این بررسی مطالعه می‌شود، ‌ فاکتورهای تغذیه‌ای است که می‌تواند به عنوان عوامل خطر در بیماری‌های غیرواگیر مطرح باشد. وی افزود: بر اساس آخرین مطالعه‌ای که در این زمینه انجام شده، ‌ نزدیک به 60 درصد جمعیت 18 سال به بالا در کشور دچار اضافه وزن و چاقی هستند که به عنوان یک ریسک فاکتور اصلی در بیماری‌های غیرواگیر مانند دیابت، سرطان و... برایمان مطرح است.

کاهش مصرف شیر و لبنیات

عبداللهی گفت: مطالعه بررسی مصرف مواد غذایی که هر 10 سال یک بار انجام می‌شود نیز سال گذشته انجام شده است. بر اساس این مطالعه، می‌دانیم که کمبود دریافت کلسیم در کشور وجود دارد که علت آن، کمبود مصرف شیر و لبنیات به عنوان منبع اصلی کلسیم است. همچنین مصرف کم شیر و لبنیات یکی از علت‌های اصلی بروز و شیوع پوکی استخوان در کشور محسوب می‌شود که تراکم استخوانی در سنین کمتر در حال کم شدن است؛ به طوری که پوکی استخوان در حال رسیدن به سن کمتر از 30 سال در کشور است.

لزوم کنترل قیمت محصولات لبنی

عبداللهی گفت: چند روز آینده روز جهانی شیر و لبنیات است. باید توجه کرد که مصرف لبنیات و شیر در کشور ما بنا به دلایل مختلف کم است و شیوع پوکی استخوان در کشور حتی در سنین پایین وجود دارد. در نتیجه مهم است که در برنامه‌ریزی‌ها و سیاستگذاری‌هایمان تمهیداتی را اتخاذ کنیم که از طریق یارانه یا کمک‌های غذایی یا کنترل قیمت‌ها، این محصولات لبنی در دسترس مردم قرار گیرند تا دچار کمبود کلسیم نشویم. کمبود ریزمغذی‌هایی مثل روی و آهن نیز در کشور وجود دارد و محدود شدن مصرف منابع پروتئین حیوانی و شیر و لبنیات می‌تواند این کمبودها را افزایش دهد.

از شایعه تا واقعیت آفلاتوکسین در شیر

عبداللهی در پاسخ به سوالی درباره وجود آفلاتوکسین در شیر، گفت: بر اساس نظارت‌ها و کنترل‌هایی که در شیر خام هم در کارخانه و هم پس از کارخانه انجام می‌شود، از لحاظ آفلاتوکسین مشکلی در شیر نداریم و حتی میزان آن کمتر از مقدار استانداردهاست. اینکه گاهی اخبار و شایعات غیرواقعی منتشر می‌شود که شیر در ایران پر از آفلاتوکسین است،‌ واقعیت ندارد. ما در این زمینه مرتبا گزارش‌گیری کرده و میزان آفلاتوکسین بر اساس کار آزمایشگاهی سنجیده می‌شود. وی در این باره افزود: در سطح ما به عنوان وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو و بازرسان بهداشت محیط نمونه محصولات غذایی در بازار گرفته شده و بعد به آزماشگاه‌های کنترل غذا و دارو ارسال می‌شود و با پروتکلی مدون نمونه‌گیری انجام می‌شود و کنترل‌ها انجام می‌شود. بنابراین در حال حاضر هیچ نگرانی در زمینه باقی‌مانده آفلاتوکسین یا آنتی‌بیوتیک در شیر بیش از حد مجاز و استاندارد، نداریم. متاسفانه شایعاتی که گاهی اوقات منتشر می‌شود، ‌ مشکلات ما را افزایش می‌دهد.

مصرف شیر در کشور کم است

عبداللهی گفت: باید توجه کرد که در حال حاضر مشکل ما در کشور مصرف پایین شیر و لبنیات است. مردم شیر و لبنیات را کم مصرف می‌کنند و عادت ندارند شیر را به میزان زیاد مصرف کنند. از طرفی خبرهای کذبی هم که دست به دست می‌چرخد، ‌ بر مصرف افراد که شیر مصرف می‌کنند، تاثیر می‌گذارد. مصرف شیر در کشور کم است و این خبرهای کذب به سلامت مردم ضربه می‌زند. وی تاکید کرد: تمام مواد غذایی و محصولاتی که در کارخانه تولید می‌شود، نمونه‌برداری شده و به آزمایشگاه‌های کنترل غذا و دارو ارسال می‌شود. این نمونه‌ها با پروتکل مدون و دستورالعمل‌ها برداشته می‌شود. در نتیجه هیچ نگرانی در مورد باقی مانده آفلاتوکسین یا آنتی‌بیوتیک بیشتر از میزان مجاز وجود ندارد.

کاهش قابل‌ملاحظه سوء‌تغذیه کودکان

عبداللهی در پاسخ به سوالی درباره بهبود مشکل سوء تغذیه در استان‌های مختلف، گفت: در کشور 31 استان داریم که وضعیت سوءتغذیه هر یک از استان‌ها متفاوت است. اصلا اینطور نیست که بگوییم در مناطق کم‌برخوردار وضعیت سوءتغذیه مانند 20 سال گذشته است، بلکه مطالعات ما دقیقا نشان می‌دهد روند مثبتی داشته‌ایم. به عنوان مثال در مطالعاتی که در کودکان زیر پنج سال هر پنج سال یک‌بار انجام می‌شود، نشان می‌دهد در همه استان‌ها کاهش قابل‌ملاحظه‌ای در سوءتغذیه کودکان داشته‌ایم. مثلا اگر 20 سال قبل در استان سیستان‌و‌بلوچستان 40 تا 50 درصد سوء‌تغذیه در کودکان داشتیم، در حال حاضر طبق مطالعاتی که در این حوزه در سال 1396 انجام شده، نشان داده که میزان کم‌وزنی 12 درصد یا کوتاه قدی 20 درصد است. در نتیجه در طول سال‌ها این ارتقا در استان‌های مختلف اعم از استان‌های محروم انجام شده است. وی ادامه داد: ما در سال 1380 بررسی کرده و دیده‌ایم 60 تا 70 درصد کودکان زیر دو سال در جنوب کرمان، ‌سیستان و بلوچستان و... دچار کم‌خونی بوده‌اند، اما در حال حاضر این میزان بسیار کاهش یافته است. بنابراین بهبود اتفاق افتاده است. با این حال، در حال حاضر چهار درصد کم‌وزنی در کودکان زیر پنج سال وجود دارد و در استان سیستان و بلوچستان این میزان 12 درصد است. بنابراین ارتقا و بهبود در مناطق کم‌برخوردار هم رخ داده است، اما ما راضی نیستیم. زیرا همچنان دو سه برابر متوسط کشور در این مناطق مشکل وجود دارد. وی ادامه داد: از طرفی در مناطق محروم موضوع توسعه هم وجود دارد و باید روی توسعه کار شود تا بتوان مشکلات تغذیه‌ای را برطرف کرد. در نتیجه همه بخش‌های توسعه باید مداخله ویژه‌ای داشته باشند. در منطقه محروم کشاورزی، اشتغال، فقرزدایی و... هم باید اتفاق افتد و وزارت بهداشت هم وظایف خودش را انجام دهد تا نهایتا میزان ناامنی عذایی در این مناطق رفع شود. بنابراین تمام بخش‌های توسعه باید پا پیش گذاشته و از نظر بودجه‌ای، اعتباری، نیروی انسانی و ... توجه ویژه‌ای به این مناطق شود. در غیر این صورت نباید منتظر باشیم که مسائل مربوط به ناامنی غذایی در این استان‌ها رفع شود.

بی‌توجهی به ممنوعیت تبلیغ نوشابه‌ها

عبداللهی درباره تبلیغ کالاهای آسیب‌رسان سلامت مانند نوشابه با 40 درصد قند کمتر و کلسیم بیشتر در بیلبوردهای تبلیغاتی در سطح شهر، اظهار کرد: ما در مورد تبلیغات محصولات غذایی قانون داریم و این یک دستاورد و نکته مثبت است. طبق قانون یکسری محصولات آسیب‌رسان سلامت نباید تبلیغ شوند و از این لحاظ از بسیاری از کشورها جلوتر هستیم. هر سال وزارت بهداشت لیست کالاهای آسیب‌رسان به سلامت را منتشر می‌کند که رسما به وزارت ارشاد و سازمان صدا و سیما ابلاغ می‌شود، اما متاسفانه این قانون به طور کامل اجرایی نمی‌شود. به عنوان مثال شاهدیم که انواع نوشابه‌های گازدار یا بدون‌گاز نباید تبلیغ شوند، اما متاسفانه تبلیغ می‌شوند و مردم را به مصرف بیشتر ترغیب می‌کند. این کاملا مغایر فهرست وزارت بهداشت و تخلف است.