«بالاخره، امکان ابتلای دوباره به کروناویروس وجود دارد؟» پاسخ این سوال از ابتلای شیوع کروناویروس حرف‌وحدیث‌های بسیاری به وجود آورده است، حتی کشورهای اندکی سیاست‌هایشان را روی پاسخ این پرسش چیده‌اند و سازمان جهانی بهداشت هم از آن‌ها انتقاد کرده است.
پاسخ به این سوال به سادگی طرح آن نیست، محققان می‌گویند باید مدتی از شیوع ویروس بگذرد تا مشخص شود بدن افراد مبتلا شده چقدر نسبت به ویروس ایمن است. در واقع بعد از ورود ویروس به بدن، پادتن‌های مختلفی در بدن ایجاد زندگی می‌کنند تا با ویروس مقابله کنند، دوره ایمنی اما متفاوت است برای برخی ویروس‌ها تا آخر عمر بدن ایمن می‌شود، برای برخی چند ماه، در برخی هم اصلا ایمنی به وجود نمی‌آید.
به همین دلیل بازه زمانی حداقل یک ساله‌ای برای پاسخ به این سوال درباره بیماری کویید-۱۹ وجود ندارد، اما در مشاهداتی که نسبت به کروناویروس‌های قبلی مثل سارس و مرس وجود دارد، نشانه‌هایی وجود دارد.
پادتن‌های تولید شده در بدن، ما را نسبت به کروناویروس ایمن می‌کنند؟
عطا کالیراد، پژوهشگر زیست‌شناسی تکاملی، پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، در این رابطه به خبرآنلاین می‌گوید: «از مشاهده این ویروس چند ماه نگذشته و هنوز میزان ایمنی افراد مبتلا معلوم نیست، اما از مشاهده رفتار کروناویروس‌های قبلی می‌توان نتیجه گرفت بعد از ابتلا برای یک تا ۲ سال ایمن می‌شویم. خیلی از موضوعات درباره این مدل فعلی کروناویروس براساس اطلاعات کروناویروس‌های قبلی به دست می‌آیند، در نتیجه انجام این استنباط هم معقول است، چراکه این ویروس‌ها از نظر ژنتیکی شباهت دارند.»
در واقع هنوز پاسخ قطعی برای کرونای جدید وجود ندارد، سازمان جهانی بهداشت هم اعلام کرده است که هیچ مدرکی درباره عدم ابتلای دوباره به کووید-۱۹ وجود ندارد.
اما از سوی دیگر، مدرکی برای عکس این موضوع هم وجود ندارد و بسیاری این دلیل را برای باور به پیش‌فرض‌های قبلی کافی می‌دانند.
کالیراد در این رابطه می‌گوید: «پیش فرض ما باید رفتار کروناویروس‌های قبلی باشد. شرایط مثل این است که یک گونه پستاندار جدید کشف شود، باید فرض کنیم این حیوان به بچه‌هایش شیر می دهد، مگر این که خلافش ثابت شود.»
از سوی دیگر برخی کارشناسان مدعی شده‌اند که به علت جهش ژنتیکی شدید این ویروس امکان ابتلای دوباره به آن وجود دارد. حتی برخی رسانه‌ها از کرونا به عنوان ویروسی «باهوش» نام برده‌اند که توانایی فرار از سیستم ایمنی بدن دارد. محققان تاکنون صد جهش ژنتیکی را این ویروس شناسایی کردند.
پژوهشگر زیست‌شناسی تکاملی، می‌گوید: «متاسفانه در اخبار فارسی هم دیده بودم که می‌گویند این ویروس به شدت جهش پیدا می‌کند. حتی این که افرادی که پزشک هستند می‌گویند کروناویروس جوری رفتار می‌کند که هیچ ویروس دیگری رفتار نکرده من را متعجب می‌کند. جایی دیدم که گفته شد این ویروس به شدت باهوش است، بیچاره ویروس اصلا نمی‌داند سیستم ایمنی چیست. اگر این ویروس بدترین است، پس ایدز چه که ۳۰میلیون نفر را کشته است؟»
آنهایی که دوبار کرونا گرفتند
در این میان مشاهداتی در برخی کشورها وجود داشته که براساس آن افرادی دوبار به کروناویروس وجود داشتند، موضوعی که می‌تواند، مدرکی از رفتاری متفاوت در کروناویروس جدید باشد. در ابتدای شروع پاندمی در چین برخی تحقیقات خبر از ابتلای دوباره چند نفر به کووید-۱۹ داد و حدود دو ماه پیش هم در کره‌جنوبی برخی مسئولان خبر ابتلای دوباره، ده نفر به کروناویروس را تایید کردند.
اما چندی بعد سازمان جهانی بهداشت این موضوع را رد کرد و اعلام کرد که در واقع در این آزمایش‌ها ویروس‌های مرده و غیرفعال در بدن افراد مشاهده شدند و به همین دلیل نتیجه تست کرونا دوباره آن‌ها مثبت شده است. مسئولان سلامت کره هم این موضوع را تایید کردند.
کالیراد در این رابطه توضیح می‌دهد: «نمونه این موضوع را در یکی از آشنایان در ایران هم مشاهده کردم. در مورد هر تستی میزان حساسیت آن مهم است، ترکیبی این که چقدر افراد مبتلا، بیمار و افراد دیگر سالم تشخیص داده می‌شوند، کمیتی به اسم دقت تست را ایجاد می‌کند. دقت هیچ کمیتی صددرصد نیست. به همین دلیل ممکن است چنین اتفاقاتی رخ بدهد، در نتیجه نباید اولین استباط این باشد که تست فردی دوبار مثبت باشد، بلکه باید دنبال این باشیم که کجا خطا کردیم نباید اولین استباط این باشد که تست فردی دوبار مثبت باشد، بلکه باید دنبال این باشیم که کجا خطا کردیم.»
او افزود:«این اولین دنیاگیری است که دوره فضای مجازی رخ داده است و این همه این مسائل را به وجود آورده است. همه افرادی که واکسن می‌زنند، ایمن نمی‌شوند، چه برسد همه کسانی که به ویروس مبتلا شدند، چراکه افراد مختلف کپی هم نیستند. موضوعات زنده از هم کپی نمی‌شوند و لزوما واکنش یکسانی نشان نمی‌دهند.»
سوئد، کشوری که با اتکا به ایمنی اکتسابی برنامه‌ریزی کردند
حتی سیاستمداران در برخی از کشور آن قدر مطمئن هستند که بعد از ابتلا به کرونا، نسبت این بیماری ایمن می‌شوند که سیاست‌های خود را براین اساس چیده‌اند. بریتانیا یکی از اولین کشورهایی بود که تصمیم گرفت در ابتلا با کرونا هیچ تعطیلی نداشته باشند و با ابتلای جمعیت زیادی به ویروس، مردم نسبت این بیماری ایمن شوند. البته بعد از انتقادهای فراوان این کشور، این برنامه خود را لغو کرد.
اما در سوئد این سیاست اجرایی شد، آن‌ها با استراتژی متفاوت روی به تعطیلی هیچ جایی حتی پیش دبستانی‌ها نکردند و فقط قوانینی برای افراد آسیب‌پذیر ایجاد کردند. البته این موضوع با انتقاداتی هم روبرو شده است؛ نزدیک به ۴۰هزار نفر این کشور به کروناویروس مبتلا شده و بیش از ۴هزار نفر در آن کشته شده‌اند.
از سوی دیگر، طراحان این پروژه در سوئد هم به نوعی نسبت به شکست در این سیاست‌های خود اعتراف کردند، آندرس تگنل، متخصص سوئدی که به نوعی طراح پروژه هم هست حالا به شکست این سیاست اعتراف کرده و قبول کرده است که افراد زیادی در این راستا جان خود را از دست داده‌اند. او در این رابطه گفته بود: «اگر با اطلاعات امروزمان با این ویروس روبرو می‌شدیم، فکر کنم اقدامی بین سیاست‌های دیگر کشورها و سوئد انجام می‌دادیم.»
البته به نظر می‌رسد خود سوئدی‌ها چندان با این نقشه مشکلی ندارند. براساس نظرسنجی که انجام شده بود، سه‌چهارم مردم این کشور اعلام کردند که به سیاست‌های سیستم درمانیشان اعتماد دارند.
کالیراد در این رابطه توضیح می‌دهد: «بحث این است که پیامدهای جلووگیری از انتشار این بیماری برای جامعه چقدر است و آیا این پیامدها ارزش تعطیلی را دارد؟ مشکلات اقتصادی ناشی از کرونا خودش به مرگ‌ومیر منجر می‌شود، در عین حال قرنطینه بودن کشور باعث می‌شود مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های دیگر مثل سرطان بالا برود. پس باید سوال کنیم آیا این کار ارزش انجام دارد یا نه؟ بالاخره کشورها مجبور هستند در این رابطه تصمیم‌گیری کنند، بعد از مدتی مردم تحملشان از بین می‌رود و در این شرایط ریسک می‌کنند.»
دیدگاه تان را بنویسید