جنگ روانی بر سر آب آشامیدنی مردم

۵۵آنلاین :

فاطمه صفری- شهروند| ویزیتور شرکت‌های مختلف بارها با خانه‌تان تماس می‌گیرند و با کلمات ‏فریبنده تلاش می‌کنند که دستگاه‌های تصفیه آب‌شان را بخرید. آنها سعی می‌کنند با ویدیوهایی که در ‏فضای مجازی منتشر می‌کنند به شما بقبولانند که کیفیت آب لوله‌کشی خانه‌ها نامناسب است و آخر و ‏عاقبت شما را با انواع و اقسام بیماری‌های مختلف مواجه می‌کند. البته تبلیغات گسترده آنها در فضای ‏مجازی چندان هم بی‌تأثیر نبوده است و فروشندگان لوازم خانگی امین حضور به «شهروند» می‌گویند ‏فروش دستگاه‌های تصفیه آب نسبت به یک دهه پیش رشد قابل توجهی داشته است و متقاضیان این ‏دستگاه‌ها بیشتر از گذشته شده‌اند. ‏ البته این تبلیغات به نفع تولیدکنندگان آب‌های بسته‌بندی هم بوده است و حالا بنا به اعلام انجمن ‏تولیدکنندگان آب معدنی ایران سالانه ٨٠٠‌میلیون تا یک‌میلیارد لیتر آب بسته‌بندی در بازار ایران ‏تولید و فروخته می‌شود. بنا به اعلام این انجمن سرانه مصرف آب معدنی در ایران سالانه ١٢ لیتر ‏است درحالی‌که این سرانه در کشورهای اروپایی به بیشتر از ١٠٠ لیتر هم می‌رسد. ‏ اما دست نگه دارید... همه این مسائل بیشتر شبیه یک جنگ روانی است و نیازی نیست برای آب ‏آشامیدنی‌تان هزینه اضافه‌تری بپردازید. ما در این گزارش به شما می‌گوییم چرا ادعای فروشندگان ‏دستگاه‌های تصفیه آب ادعایی بزرگ و غیرواقعی است؟ وسواس برای آب نوشیدنی چقدر هزینه روی دست‌تان می‌گذارد؟ بر اساس اعلام شرکت آب و فاضلاب، متوسط قیمتی که خانواده‌های ایرانی برای قبض آب پرداخت ‏می کنند درحال حاضر چیزی بین ١٥ تا ٢٠‌هزار تومان است، اما اگر این میزان هزینه‌کرد به ‏نظرتان کافی نیست و به دستگاه تصفیه آب نیاز دارید یا می‌خواهید از آب‌های بسته‌بندی استفاده کنید، ‏بهتر است کمی از هزینه‌های مازاد آن بدانید. ‏ هر انسان سالمی در روز باید ٢ و نیم لیتر آب بنوشد؛ حالا در نظر بگیرید یک خانواده چهار نفری ‏برای یک‌سال می‌خواهد از آب معدنی برای نوشیدن استفاده کند. ‏ فرض می‌کنیم که تمام خانواده‌ها دقیقا از این الگوی مصرف پیروی نمی‌کنند و یک خانواده ٤ نفره ‏روزانه ٦ بطری آب معدنی در روز مصرف می‌کند. قیمت یک بطری ١,٥ لیتری آب معدنی درحال حاضر ‏‏٢‌هزار تومان است و با این عدد هزینه مصرف آب معدنی یک خانوار چهار نفره روزانه حدود ٨ ‏هزار تومان می‌شود و ماهانه ٢٤٠‌هزار تومان هزینه مصرف آب معدنی یک خانواده است. مبلغی ‏که یک خانواده چهار نفره برای مصرف یک‌سال آب معدنی پرداخت می‌کند حدود ٢‌میلیون و ٨٨٠ ‏هزار تومان است. ‏ اگر می‌خواهید دستگاه تصفیه آب بخرید، قیمت دستگاه‌های تصفیه آب در بازار ایران بین ١,٥ تا ٣ ‏میلیون تومان است و فیلتردستگاه‌های تصفیه آب باید تقریبا هر سه ماه یکبار عوض شود. قیمت فیلتر ‏دستگاه‌های تصفیه آب بین ٧٠ تا ٢٠٠‌هزار تومان است. اگر به صورت میانگین قیمت ١٣٠‌هزار ‏تومان برای فیلتر دستگاه‌های تصفیه آب در نظر بگیریم و در‌سال ٤ بار فیلتر این دستگاه‌ها را عوض ‏کنیم، سالانه باید ٥٢٠‌هزار تومان برای تعویض فیلتر دستگاه تصفیه آب‌تان هزینه کنید. ‏ آیا تبلیغات دستگاه‌های تصفیه آب واقعیت را می‌گویند؟ در گذشته از دستگاه تصفیه آب برای آب‌های غیرقابل شرب آن هم در مناطق محروم استفاده می‌شد، ‏اما این روز‌ها در بیشتر خانه‌ها دستگاه تصفیه وجود دارد که مخالفان و موافقان را به دنبال دارد. ‏البته نباید از یاد برد که استفاده از سیستم‌های تصفیه آب منحصر به آب غیرقابل شرب نیست؛ چرا که ‏بسیاری از شهروندان از مزه ناشی از کلر بالای آب ‏ناراضی‌اند یا آن‌که آب مورد استفاده با گذر از لوله‌های شهری جرم بخشی از لوله‌های آب را با خود ‏همراه می‌کنند که برای سلامتی مضر است و خطر ابتلا به سنگ‌های کلیوی را افزایش می‌دهد. تا ‏اینجای ماجرا قضیه چندان نادرست نیست و البته خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف در اثر نوشیدن آب‏های لوله‌کشی تا حد زیادی اغراق است. ‏ هدایت فهمی، مدیر سابق دفتر برنامه‌ریزی منابع آب وزارت نیرو در این زمینه به «شهروند» می‌‏گوید: «واقعیت این است که دستگاه تصفیه آب خانگی اگرچه باعث مطلوب‌تر شدن مزه و سبکی آب ‏آشامیدنی می‌شود، اما وجود آن در خانه آنقدرها هم که تبلیغات بزرگنمایی می‌کنند، ضروری نیست و ‏می‌شود به راحتی آن را از سبد هزینه‌های خانوار فاکتور گرفت.» او در ادامه با اشاره به این‌که در ‏اکثر شهر‌های ایران سیستم آبرسانی شهری آب باکیفیتی وجود دارد، در این زمینه توضیح داد: «در ‏اکثر شهر‌های ما سیستم آبرسانی شهری آب باکیفیتی را در اختیار مردم قرار می‌دهد و از نظر ‏بهداشتی قابل قبول است و استفاده از آب تصفیه شده در بهترین حالت برای بیماران خاص مانند بیماران ‏کلیوی ممکن است مفید باشد.» ‏ چرا مصرف آب بسته‌بندی و آب تصفیه‌کن در اروپا رایج است؟ اگر می‌بینید استفاده از آب بسته بندی شده یا دستگاه‌های تصفیه آب در کشورهای اروپایی رواج دارد ‏به این دلیل است که سیستم آبرسانی این کشورها با ایران متفاوت است. هدایت فهمی، پژوهشگر ‏حوزه آب به «شهروند» می‌گوید: «در کشورهای اروپایی آب لوله‌کشی منازل آب بهداشتی است و تنها ‏برای شست‌وشو و مصارف روزانه غیر از آشامیدن مناسب است و آنها ناچارند آب آشامیدنی خود را ‏از محصولات دیگر مانند آب‌های بسته‌بندی یا دستگاه‌های تصفیه آب تأمین کنند.‏» او توضیح می‌دهد: «این سیستم در اروپا به دلیل آن است که هزینه‌های گزافی بابت تصفیه آب ندهند، اما ‏در کشور ما دولت این هزینه‌های گزاف را متحمل می‌شود و البته این پول‌ها با استفاده از آب ‏آشامیدنی در حمام یا شست‌وشوی لباس و ظرف و سایر مصارف اتلاف می‌شود.» ‏فهمی تأکید می‌کند: «در کشور ما آبرسانی شهری مناسب و قابل استفاده است. به همین جهت استفاده از ‏دستگاه‌های تصفیه آب ضروری نیست و تنها در شهر‌هایی که آب شرب مناسبی ندارند بهتر است ‏مورد استفاده قرار گیرد، چرا که باعث سبکی آب و تصفیه آن می‌شود. ضمن آن‌که در یخچال‌های ‏جدید فیلتر‌های تصفیه آب قرار دارد.»‏ آب‌های بسته بندی شده بهتر است یا دستگاه آب تصفیه‌کن؟ ‏ حالا ممکن است این سوال برای‌تان پیش‌ آید که آب معدنی بهتر است یا استفاده از دستگاه‌های تصفیه ‏خانگی؟ و کدام یک را انتخاب کنیم. فهمی با اشاره به این‌که در کشور ما آب معدنی وجود ندارد در این ‏زمینه توضیح داد: «ابتدا باید توجه داشت که در کشور ما آب معدنی وجود ندارد و آن چه در اختیار ‏مردم قرار می‌گیرد آب‌های بسته‌بندی شده است. زیرا آب معدنی باید از چشمه‌های خاص با املاح ‏خاص تهیه شود که قیمت قابل ملاحظه‌ای دارد، در صورتی که آب‌هایی که تحت عنوان آب معدنی ‏فروخته می‌شوند آب‌های بسته‌بندی شده‌ای هستند که از چشمه‌های سالم تهیه می‌شوند، البته لازم به ‏ذکر است که ممکن است در برخی از موارد تقلب هم صورت بگیرد.» او در ادامه توضیح می‌‏دهد: «آب‌های بسته‌بندی شده که در ایران به فروش می‌رسد تنها از مرحله تصفیه گذشته و سبک ‏شده است.»‏ آب جوشیده چه تفاوتی با تصفیه آب دارد؟ ‏ فهمی با اشاره به این‌که آب جوشیده و استفاده از دستگاه‌های آب تصفیه و حتی آب معدنی با یکدیگر ‏متفاوت‌اند در این زمینه توضیح داد: «آب جوشیده با آب تصفیه شده از طریق دستگاه‌های خانگی ‏تصفیه آب دو مقوله جدا از هم هستند، چرا که با جوشاندن آب قسمت عمده‌ای از املاح آن باقی می‌‏ماند و از نظر میکروبیولوژی اگر آبی سالم نباشد با جوشاندن میکروب‌های آن از بین می‌رود و باعث ‏پاک‌سازی می‌شود. در صورتی که با استفاده از دستگاه‌های تصفیه آب علاوه بر تصفیه آب موجب ‏سبک شدن آن و از بین رفتن بخشی از املاح موجود در آب می‌شود.» ‏ فیلتر آب در یخچال‌های جدید با دستگاه تصفیه آب چه تفاوتی دارد؟ یخچال فریزرهای نسل جدید فیلترهای تصفیه آب دارند. این موضوع را فعالان بازار لوازم خانگی به«شهروند» می‌گویند و البته فهمی، کارشناس حوزه آب هم تأکید می‌کند کیفیت فیلتر آب در یخچال- ‏فریزرهای موجود در بازار ایران با دستگاه‌های تصفیه آب تفاوت خاصی ندارد و بهتر است مردم زیر ‏بار هزینه‌های اضافه نروند. ‏