علت اصلی شیوع مرگبار ویروس کرونا در هند چیست؟

پایگاه خبری-تحلیلی "فارین پالیسی" در گزارشی به بحران شیوع گسترده و مرگبار ویروس کرونا در هند پرداخته و سعی کرده علت و محرک‌های اصلی وقوع بحران جاری در هند را مورد شناسایی قرار دهد. فارین پالیسی در این رابطه می‌نویسد: «در نخستین روز‌های پاندمی ویروس کرونا، مردم در کشور‌های اقصی نقاط جهان، به شدت نگران بودند.

تصاویر ناخوشایند از وضعیت بیماران کرونایی از ایتالیا تا نیویورک، همه و همه حاکی از وقوع یک بحران تمام عیار و مرگبار بودند. پاسخ ضعیفِ کشور‌های غربی به بحران شیوع ویروس کرونا (کشور‌هایی که انتظار می‌رفت از بیشترین آمادگی جهت مقابله با بحران مذکور برخوردار باشند)، تا حد زیادی به معنای احتمال وقوع فجایع گسترده در کشور‌های فقیرتر نظیر هند، با بیش از ۱.۲ میلیارد نفر جمعیت بود.

هند از جمله کشور‌هایی بود که از همان روز‌های ابتدایی پاندمی ویروس کرونا، سرزمینی مساعد جهت شیوع گسترده ویروس مذکور به نظر می‌رسید: زیرساخت‌های بهداشت و سلامت این کشور ضعیف هستند، تراکم جمعیتی آن در نواحی شهری به شدت بالا است، و این کشور حتی قبل از بحران شیوع گسترده ویروس کرونا نیز با آمار بالای تلفات و مرگ و میر ناشی از ابتلا به بیماری‌های سل و مالاریا رو به رو بوده است. با این حال، از ابتدا همه انتظار وقوع یک فاجعه گسترده را در هند داشتند، اما یکچنین چیزی اتفاق نیفتاد.

 دلیل اصلی این مساله تا حدی ناشی از اقدامات فوری و سریع دولت هند در مراحل ابتدایی وقوع بحران بود. دولت مرکزی هند بلافاصله اقدام به قرنطینه سازی بسیاری از شهر‌ها در این کشور کرد و و تمامی هندی‌ها (مقامات ارشد و مردم عادی در این کشور) نیز اقدام به استفاده از ماسک و رعایت دیگر پروتکل‌های بهداشتی می‌کردند. از سویی، به زعم بسیاری از تحلیلگران، جوان بودن جمعیت هند نیز نقش قابل توجهی در موفقیت این کشور در مقابله با شیوع ویروس کرونا داشت، زیرا جوانان به نسبت گروه‌های سنی میانسال و سالخورده، از ایمنی بیشتری در برابر ویروس کرونا برخوردار هستند.

برای مدتی، اینطور به نظر می‌رسید که اوضاع در حال بهبود است. تعداد مبتلایان و مرگ و میر ناشی از ویروس کرونا در حال کاهش بود و دولت و گروه‌های متحد آن نیز عمیقا به این مساله به مثابه یکی از دستاورد‌های مهم خود اشاره می‌کردند. این مساله تا بدانجا پیش رفت که حتی در ماه سپتامبر گذشته و در جریان انتخابات هند، حزب متبوعِ "نارندرا‌مودی" نخست وزیر هند (حزب بهاراتیا جاناتا) مدعی شد هندوستان به زودی از شر ویروس کرونا، به کلی خلاص خواهد شد. به همین منوال، در ماه اکتبر گذشته، سخنگوی حزب مذکور در گفتگو با "شبکه بی بی سی" مدعی شد که هندوستان در مواجهه با ویروس کرونا، تقریبا به وضعیت عادی بازگشته است.

با این حال در این میان یک مولفه پیچیده نیز وجود داشت و آن بسته کمک مالی تقریبا کوچکِ دولت هند جهت مقابله با آثار و تبعات شیوع ویروس کرونا بود (بسته مالی مذکور ارزشی بالغ بر ۳۰۰ میلیارد دلار داشت). این در حالی است که مثلا آمریکا با جمعیتی به مراتب کمتر از هند، تاکنون قریب به یک تریلیون دلار در قالب بسته کمک مالی جهت مقابله با ویروس کرونا هزینه کرده است.

با این همه، باید توجه داشت که بنیه اقتصادی هند شبیه به آمریکا نیست. این کشور باید محتاط می‌بود که مبادا به دام بدهی‌های گسترده نیز بیفتد. از این رو، با توجه به توان محدودتر دولت هند در اعطای کمک‌های مالی به مردم این کشور، نیاز بود تا مردم هند هر چه زودتر به کار‌های خود بازگردند. بدون تردید مقررات قرنطینه نیز در شرایطی که مردم، پولی نداشته باشند تا زندگی خود را اداره کنند و نیاز‌های ابتدایی خود را تامین نمایند، چندان بادوام نخواهد بود.

جدای از این، مردم هندوستان به تدریج از میزان جدیت خود در مقابله با ویروس کرونا کاستند. البته که در هند این مساله چندان هم عجیب نیست، زیرا مدت هاست که علی رغم آلودگی شدید دهلی نو پایتخت هندوستان، هنوز هم جشن‌ها و مراسمی که در جریان آن ها، هوا آلوده می‌شود، ادامه پیدا می‌کنند و چندان به این مساله از سوی مردم هند، و همچنین گروه‌های بانیِ مراسم مذکور، توجهی نمی‌شود.

در روز‌های ابتدایی شیوع ویروس کرونا، هم مقام‌های دولتی و هم جبهه اپوزیسیون هند، اقدامات تبلیغاتی مختلفی را انجام دادند تا به مردم این کشور بگویند که کاملا الزامی است از پروتکل‌های بهداشتی تبعیت کنند. با این حال، با گذشت زمان و با رواج این ایده که هند از بدترین سناریو در رابطه با پاندمی ویروس کرونا دور شده، نخبگان سیاسی (مقام‌های دولتی و سیاستمداران هندی) نیز از اینکه بخواهند الگویی مناسب را برای مردم عادی جهت مقابله با ویروس کرونا ایجاد کنند، طفره رفتند. در ماه نوامبر گذشته، در شرایطی که تعداد مبتلایان به ویروس کرونا در هند روزانه ۳۰ تا ۴۰ هزار نفر برآورد می‌شد، یک وزیر ارشد هندی در یک معبد به صورت مجازی اقدام به برگزاری جشن کرد و در عین حال از حامیان خود نیز (از طریق مجازی) درخواست می‌کرد تا به وی (به صورت فیزیکی) بپیوندند. جبهه اپوزیسیون هند نیز وضعیت بهتری نداشته است.

آن‌ها نیز مساله شیوع ویروس کرونا در هند را به یک ابزار سیاسی تبدیل کرده و درصد بهره برداری از آن بودند. در این راستا مثلا آن‌ها به طور خاص به این مساله اشاره داشتند که واکسن هندی ویروس کرونا، یک محصول غیرقابل اعتماد است که توسط حزب نارندار مودی (بهاراتیا جاناتا) عرضه می‌شود.

این روند در فوریه و مارس گذشته نیز که تعداد مبتلایان و مرگ و میر ناشی از ویروس کرونا بیشتر شد، همچنان ادامه یافت و سیاستمداران و دولت هند، رویه‌های غیرمسوولانه‌ای را از خود به نمایش گذاشتند. در اواسط ماه فوریه گذشته و در شرایطی که افزایش تعداد مبتلایان و مرگ و میر ناشی از ویروس کرونا رو به افزایش بود، وزیر بهداشت این کشور (هند) "هارش واردهان" در یک رویداد مرتبط با افتتاح خط تولید یک دارو در زمینه مقابله با ویروس کرونا حاضر شد که پیشتر سازمان بهداشت جهانی از عدم تاثیرگذاری آن بر ویروس کرونا خبر داده بود.

اندکی پس از آن، حزب نارندرا مودی نخست‌وزیر هند (بهاراتیا جاناتا) قطعنامه‌ای تصویب کرد و از یپروزی هند در مقابله با ویروس کرونا خبر داد. مودی این موضع گیری را در ماه ژانویه و در جریان "مجمع جهانی اقتصادی داووس" در سوئیس نیز ایراد کرد و آن را نشانه‌ای از موفقیت دولت هند در برخورد با بحران شیوع ویروس کرونا ارزیابی کرد.

با این همه، اکنون تمامی سیاستمداران هند (اعم از دولت مستقر این کشور و یا جبهه اپوزیسیون آن)، با اوج گیری بحران شیوع ویروس کرونا در این کشور، بر جدی بودن قضیه واقف شده اند. بسیاری از تجمعات سیاسی در این کشور لغو شده‌اند و همه سعی دارند خود را با واقعیات جدید وفق دهند.

تمامی این مسائل و معادلات که پیشتر به آن‌ها اشاره شد، موجب خلق یک فاجعه پیچیده در هند شده اند. اکنون بسیاری از ایالت‌های هند، کپسول‌های اکسیژن برای بیماران کرونایی ندارند، تخت بیمارستانی به اندازه کافی وجود ندارد، و کوره‌های جسدسوزی نیز در بسیاری از مناطق هند با چالش‌ها و مشکلات فراوانی رو به رو شده اند.

در این راستا، دلایل زیادی وجود دارند که از بدتر شدنِ شرایط در هند (تا بهتر شدن آن) صحبت کنیم. شاید آن دسته از سیاستمداران و تصمیم سازانِ هندی که تصمیمات نه چندان درستی را در بحث مقابله با ویروس کرونا اتخاذ کرده اند نیز به ویروس کرونا مبتلا شوند، با این حال، بعید است آن‌ها از امکانات درمانی خوب نظیر دارو و استفاده از کپسول‌های اکسیژن، محروم باشند. در این راستا، قربانیان اصلی در هند، مردم عادی و طبقات ضعیف این کشور هستند. همان مردمی که از الگو‌های نادرستِ نخبگان سیاسی در هند پیروی کردند و اکنون در یک بحران تمام عیار گرفتار شده اند».