موسسه واشنگتن: ایران می‌تواند توازن قدرت را در خاورمیانه تغییر دهد

موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک با اشاره به «گام عجیب ایران» برای گرامیداشت روز صنعت دفاعی می‌نویسد، برپایی زودهنگام مراسم این روز در ایران به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده بود تا با مذاکرات شورای امنیت سازمان ملل درباره دو مساله بسیار مهم، همزمان شود: ممنوعیت معاملات تسلیحاتی با ایران که به زودی پایان می‌یابد، و تهدید آمریکا برای بازگرداندن تمام تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران. در گزارش تاکید شده است: «زمانی که مایک پمپئو وزیرخارجه آمریکا در نیویورک بود تا پرونده موردنظر واشنگتن را پیش‌ببرد، ایران احتمالا امیدوار بود این مذاکرات را به نفع خود تحت تاثیر قرار داده، بی‌اعتنایی‌ای را که با آن شناخته می‌شود حفظ کرده و بازدارندگی خود را تقویت کند.»

ولی با رونمایی از تعدادی سیستم نظامی پیشرفته، ایران ظاهرا کمر همت بسته بود تا ثابت کند در تولید فناوری‌های مهم هوایی- فضایی هیچ مانعی باقی نمانده و اینکه تحریم‌های بیشتر سبب نخواهد شد پیشرفت‌هایش در آن جبهه متوقف شود.

به نوشته موسسه واشنگتن، در مراسم آن روز پیشرفت‌های ایران در موشک‌های متنوع‌تر بالستیک با بُرد بیشتر، موشک‌های کروز دوربرد و همچنین موتورهای جت با کیفیت بالا به نمایش درآمد. موشک بالستیک حاج قاسم یکی از اقلام نمایش داده شده بود که ادعا شده است بُرد آن هزار و ۴۰۰ کیلومتر است. به‌نظر می‌رسد موشکی کاملا جدید با بدنه‌ای بزرگ‌تر است و احتمالا از موتور با سوخت جامد موشک سلمان بهره می‌برد. این موشک با موفقیت در ماه آوریل آزمایش شد. این گزارش با اشاره به موشک کروز دریایی ابومهدی می‌افزاید این سیستم یا نوعی دیگر از موشک کروز هویزه برای عملیات خشکی است، یا یک نوع جدیدتر از موشک‌های ضد ناو که در ابتدا با عنوان طلائیه تولید شد. این موشک با برخورداری از کلاهک جست‌وجوگرِ رادار و بُرد هزار کیلومتر از مکان‌های متحرک ساحلی یا موشک اندازهای دور از ساحل قابل پرتاب است و تهدیدی جدی علیه تجهیزات دریایی نیروهای ائتلاف در دریای عربی است.

حسن روحانی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در پیام خود به مناسبت روز صنعت دفاعی خواستار گسترش تولید موشک‌های کروز قابل پرتاب از هوا، زمین و دریا شده بود تا در نهایت جایگزین موشک‌های بالستیک شوند.

 وی همچنین بر قابلیت مانوردهی این موشک‌ها، و توانایی رادارگریزی و ردیابی آنها تاکید کرده بود. امیر حاتمی وزیر دفاع ایران نیز پیام مشابهی ارسال و خاطرنشان کرد اولویت نخست ایران تولید موشک‌های کروز با برد زیاد است.

موسسه واشنگتن همچنین از موتور توربو جت Owj به‌عنوان یکی دیگر از اقلام نمایش داده شده یاد کرد و افزود: «این اقلام قرار است موتور محرکه جت‌های جنگنده «بومی» ایرانی باشد؛ از جمله جنگنده کوثر (که نسخه‌برداری شده از F-۵F است) و همچنین جت آموزشی رزمی یاسین. این توربو جت، نسخه مهندسی معکوس طرح J۸۵ تولید جنرال الکتریک است که فناوری اولیه آن به دهه ۱۹۵۰ بازمی گردد.»

 ایران تولیدات خود را در اواسط دهه ۱۹۹۰ آغاز کرد. میلیون‌ها دستگاه موتور J۸۵ هم اکنون در سراسر جهان به کار گرفته می‌شوند و ایران نیز صدها موتور از آن را پیش از انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ دریافت کرده بود.

موتور توربوفن سبک جهش-۷۰۰ از دیگر اقلامی است که این اندیشکده آمریکایی به آن پرداخته و افزوده است: «با توجه به فناوری برتر و توان بالقوه آن به ویژه در به کارگیری در پهبادهای ارتفاع زیاد و مسافت‌های طولانی، این موتور دستاوردی بزرگ‌تر ازOwj محسوب می‌شود. به گفته امیر حاتمی این موتور همان نوع از موتورهایی است که در پهباد آمریکایی RQ-۱۷۰ به کار می‌رود، پرنده بدون سرنشینی که ایران آن را سرنگون کرد اما طراحی آن کاملا در ایران صورت می‌گیرد.»

گفته می‌شود در جهش-۷۰۰ تیغه‌های تک کریستال توربین به کار رفته که از آلیاژی برتر ساخته شده و در برابر دمای زیاد مقاوم است و طول عمر آن نیز بالا است. اگر این‌گونه باشد، توانمندی تولید قطعات موتور تک کریستال فلزی، نقطه عطفی برای ایران است و به‌صورت بالقوه گامی بسیار مهم در مسیر طولانی خودکفایی در تولید موتورهای بزرگ‌تر جت با عملکرد بالا محسوب می‌شود که در صنایع هوایی و نیز بخش‌های تولید نیرو با سوخت نفت و گاز کاربرد دارد. قطعا تولید موتورهای توربوفن که با تحمل دمای بیشتر عملکردی مناسب داشته باشد، دستاوردی بسیار دشوار و مستلزم آن است که ایران در بسیاری از دیگر فناوری‌های پیشرفته، احاطه داشته باشد؛ و این امر از طریق روندی بسیار پیچیده و پُرهزینه میسر است. اگر تهران در آن جبهه پیروز شود، روزی می‌تواند با استفاده از موتورهای تولید داخلی، طراحی موتور جت‌های جنگنده پیشرفته خود را انجام دهد.

ایران در سال‌های اخیر تولید سیستم‌های تسلیحاتی قوی‌تر خود را در قالب بسته‌های کوچک تسریع کرده است؛ چه از طریق کسب فناوری از خارج یا کپی‌برداری آن، یا با تکیه بر توانمندی‌های داخلی.

 اگر این روند ادامه یابد، دولت تهران می‌تواند به تدریج با استقرار و تولید تسلیحات با برد و دقت بیشتر، توازن قدرت را در خاورمیانه تغییر دهد. افزایش برد موشک‌ها، به نیروهای ایرانی توان آتش از عمق بیشتر زمین را می‌دهد و آنها را قادر می‌سازد از مسیرهای غیرمنتظره شلیک بهره ببرند و این امر سبب می‌شود ماندگاری موشک‌ها و پرتابگرهای آن به میزانی چشمگیر افزایش یابد.

در این صورت ایرانی‌ها قادر خواهند بود نسخه‌هایی متراکم‌تر از موشک‌های دوربرد مانند ابومهدی را راحت‌تر تولید و مستقر کنند. ایران این سلاح‌ها را با قابلیت تدافعی تولید کرده است، اما آنها را می‌توان به راحتی در قالب استراتژی تهاجمی به‌کار برد.