[مهتاب جودکی] فاضلاب در کوچه‌ها و خیابان‌های آبادان بالا آمده و نفس‌کشیدن در دمای ٤٨ درجه را سخت‌تر کرده است. دستور این بود که گرفتگی فاضلاب ظرف یک هفته برطرف شود اما نشده. فاضلاب در باران زمستانه هم بالا زده بود و این‌بار در گرمای تند تیرماه، در ٣١٠ نقطه شهر معرکه گرفته است. آبادان هزار و ۱۴۰کیلومتر شبکه فاضلاب دارد و ۴۸۰کیلومتر آن باید بازسازی و نوسازی شود. بعضی امیدوارند که این سختی به زودی آسان شود. مثل مجتبی محفوظی، نماینده مردم آبادان در مجلس که هفته پیش گفت: «روزانه ۴۰ یا ۵۰ مورد مشکل فاضلاب شهری حل می‌شود، بعضی از این موارد لایروبی می‌شود و بعضی گرفتگی‌ها برداشته می‌شود و مشکل آب و فاضلاب به صورت موردی در حوزه انتخابیه آبادان برطرف می‌شود.» اما بوی تند فاضلاب را چطور می‌توان روزها و روزها تحمل کرد؟ شورای شهر می‌گوید نیمی از مراجعات مردم، برای گِله از همین مشکل همیشگی است و اگر چاره‌‌ای برای آن اندیشیده نشود، یک‌سال دیگر فاجعه به پا خواهد شد. اهالی آبادان مدت‌هاست از این وضع گِله دارند. آنها بارها اعتراض کرده‌اند و حرف‌شان را به گوش شورای شهر رسانده‌اند. امین بهاریان می‌گوید مطالبه شهروندان برای مدیران بی‌اهمیت است. او از اهالی آبادان است و گله‌مند از این وضع: «دلیلش هرچه باشد، توجیه کم‌کاری این سال‌ها نیست. مگر می‌شود این‌همه سال فکر فرسودگی سیستم فاضلاب نبوده باشند؟ مگر می‌شود کسی ندیده باشد که در ذوالفقاری دریاچه‌ای از فاضلاب همیشه راه را می‌بندد؟ شهرداری و منطقه آزاد و آبفا به فکر آبادان نیستند. انگار نه انگار که اینجا اسمش منطقه آزاد است. مقایسه‌اش کنید با مناطق آزاد دیگر. اینجا همه خیابان‌ها پر است از زباله. شهرداری حتی به فکر زیبایی شهر نیست و سطل‌های زباله کثیف‌اند و اطراف‌شان پر از آشغال است. این یعنی به پایه‌ای‌ترین مسأله بهداشتی که پاکیزگی شهر است هم هیچ توجهی نمی‌شود، چه رسد به فاضلاب.» گِله اهالی آبادان تکرار همین حرف‌هاست. همین دیروز نسرین ابوالپور، از اهالی محله امیری برای خرید از خانه بیرون رفت و ناچار شد چند خیابان را دور بزند، چون فاضلاب راه را بسته بود. او می‌گوید:«اینجا دیگر جای زندگی‌کردن نیست. به خاطر کرونا خودمان را در خانه حبس کرده‌ایم و برای لحظه‌ای که بیرون می‌آییم، بوی فاضلاب در این گرما خفه‌مان می‌کند. فقط دو محله بریم و بوارده وضعیت استانداردی دارند. باقی شهر رها شده است. فاضلاب دیگر زمستان و تابستان نمی‌شناسد. با هر بارش از زمین بیرون می‌زند و بوی نامطبوع لجن همه جا را برمی‌دارد و حالا هم در تابستان اوضاع این‌جور بحرانی شده. البته همیشه خودشان هم پیش‌قدم می‌شوند. هربار در کوچه ما مشکلی پیش می‌آید، با شهرداری تماس می‌گیریم و گاهی ناچاریم خودمان برای بهبود وضعیت خرج کنیم. یک‌بار هم شکایت کردیم اما نتیجه‌ای نداشت.»
هیچ اقدام اثرگذاری برای شبکه فاضلاب انجام نشده است
کارگروه فاضلاب آبادان سه‌شنبه هفته پیش جلسه داشت. محمد طاهری، معاون عمرانی فرماندار آبادان در این جلسه گزارش داد که با رسیدن فصل گرما شبکه فاضلاب دچار بحران شده و در بیشتر نقاط شهر با گرفتگی فاضلاب روبه‌روست. او گفت که گرفتگی فاضلاب چه آنهایی که در فهرست وظایف شهرداری و چه آنهایی که وظایف اداره آبفاست، باید ظرف یک هفته برطرف شود و ابراز امیدواری کرد سازمان منطقه آزاد اروند با اختصاص بودجه یا در اختیارگذاشتن لوازم برای رفع این مشکل همراهی کند. تاکنون ۶۸درصد از شبکه فاضلاب آبادان لایروبی شده است اما خیابان‌های بسیاری هنوز از فاضلاب لبریزند.
عبدالله کعبی، عضو شورای شهر آبادان، از جلسات متعددی می‌گوید که در آن از نمایندگان مجلس، فرماندار و مسئولان منطقه آزاد و ادارات آبفای آبادان و استان خوزستان دعوت شد و موضوع صحبت فاضلاب بود. او به «شهروند» می‌گوید: «ما بارها به مسئولان درباره این مسأله گفته‌ایم. کارهایی هم انجام شد، به‌ویژه از طرف منطقه آزاد اروند که پروژه‌هایی تعریف کرد و بودجه‌هایی درنظر گرفت و هزینه کرد؛ مثلا در فاز سه و چهار امیرآباد زیرسازی‌هایی انجام شد اما تمام این تلاش‌ها حتی ٥درصد از مشکل فاضلاب آبادان را پوشش نداد.» کعبی که رئیس پیشین شورا هم است، می‌گوید حل‌نشدن این مصائب، فاجعه‌آفرین است: «بدبختانه بیش از ٧٠درصد فاضلاب آبادان دچار مشکل است، نیمی از این سیستم فرسوده است و گرفتگی فاضلاب هم به دشواری‌های مردم اضافه شده است. درد کوچکی نیست. موضوع فاضلاب آبادان تا حدی بحرانی شده که شاید تا سال آینده فاجعه به بار بیاورد. نیمی از مراجعات مردم به شورای شهر به دلیل مشکل فاضلاب است اما شورا چه کاری می‌تواند انجام دهد وقتی به اسم شورای «شهر» است و رسما شورای «شهرداری». فعلا تنها کاری که می‌توانیم انجام دهیم، درباره انتخاب شهردار است و اختیارات دیگری نداریم.» او از محله‌هایی نام می‌برد که بیشتر با این دشواری مواجه بوده‌اند: «سمت محله ولیعصر مشکل داریم. هر روز فاضلاب بیرون می‌زند. نقاطی هر روز فاضلاب گرفتگی دارد و محله‌هایی هست که اصلا سیستم فاضلاب ندارد و سلامت مردم درخطر است؛ مثل کوی ملت، ذوالفقاری، شطیط و سَیِه. در بعضی محله‌ها هم که عمر سیستم فاضلاب به ٥٠-٤٠سال می‌رسد، مشکل فرسودگی است. در نقاطی آب شرب و فاضلاب مخلوط می‌شود و این به لحاظ بهداشتی و عفونی خطرناک است.» از نگاه کعبی درحالی که بودجه منطقه آزاد می‌تواند کمک‌کننده باشد اما در این سال‌ها هیچ اقدام اثرگذاری برای بهبود وضع انجام نشده است: «برای فاضلاب هیچ کار اثرگذاری انجام نشده است. منطقه آزاد اروند، استانداری خوزستان و وزارتخانه مربوط می‌توانند کمک کنند. آنها برای بودجه دست‌شان باز است اما در ٣٠سال اخیر کمک اساسی برای فاضلاب آبادان انجام نشده است. تا آنجا که من به خاطر دارم، بودجه زیادی هزینه این کار نشده است. هرچند می‌دانیم که شُدَنی است، همان‌طور که بالاخره برای فاز سه و چهار امیرآباد پیمانکار گرفتند و مجبور به کار شدند. علاوه بر این، آبفای آبادان هم نمی‌تواند به‌طور مستقل درباره مشکل فاضلاب کاری انجام دهد. هر عملیاتی باید با موافقت استان باشد. سال پیش پیشنهاد دادم و رسما درخواست کردم این اجازه به آبفای آبادان داده شود و مثل ادارات ارشاد و تربیت‌بدنی، مستقل عمل کند، اما همچنان در بر همان پاشنه می‌چرخد.» آرش بهفر، عضو شورای شهر آبادان هم به «شهروند» می‌گوید: «تقریبا یک‌‌ماه پیش جلسه‌ای با حضور سرپرست آبفا و معاون امور زیربنایی سازمان منطقه آزاد اروند برگزار کردیم. موضوع صحبت فاضلاب آبادان بود و قرار شد اعتبارات خوبی برای این مسأله درنظر گرفته شود. منطقه آزاد هم برنامه لایروبی گذاشت. مسأله اینجاست که آبفای آبادان یک اداره بهره‌بردار است و تصمیماتش را از اهواز می‌گیرد. شبکه فاضلاب هم بسیار فرسوده است. در نقاطی شبکه جدید کشیده شده اما هنوز تکمیل نشده است. منطقه آزاد اروند باید بودجه خوبی برای این کار درنظر بگیرد و اگر کار آغاز شود هم، به این زودی تمام نمی‌شود؛ باید دانست که این یک عملیات زیرساختی است.»
حاصل ناهماهنگی
سی‌ام اردیبهشت مدیر آبفای آبادان از سمتش استعفا کرد. سوم خرداد سرپرست جدید آمد و یکم تیر، نفر سومی سرپرست امور آب و فاضلاب منطقه آبادان شد. صادق حقیقی‌پور، مدیرعامل آبفای استان خوزستان به «شهروند» می‌گوید بسیاری از گرفت‌وگیرهای فاضلاب به دلیل ناهماهنگی است و البته همه مشکلات فاضلاب به آبفا مربوط نیست: «مشکلات فعلی به دلیل خلأ مدیریتی بین ما و شهرداری بود. یک‌سری جلسات روتین مشترک بین آبفا و شهرداری در هر شهرستان برگزار می‌شود که مسائل را در آن مطرح می‌کنند؛ گاهی آب و فاضلاب در لایروبی بعضی خطوط مشکل دارد و گاهی شهرداری در نقاطی دچار مسأله شده است و با هم همکاری می‌کنند. سال پیش شهردار آبادان استیضاح و برکنار شد و این مدت در خلأ حضور شهرداری، ناهماهنگی‌هایی پیش آمد و همزمان به تازگی مدیر اداره آبفای آبادان هم پست مهم‌تری در البرز گرفت. درنهایت جلساتی برای تقسیم کار برگزار شد. همکاران معاونت بهره‌برداری مشکلاتی داشتند و ما هم خواستیم اصلاحاتی در سیستم انجام شود و ناظر ما درحال بررسی مداوم وضع فاضلاب در آبادان است.» جلسه آخر کارگروه فاضلاب آبادان با حضور جدیدترین سرپرست آبفا برگزار شد. مصطفی مهرانفر در این جلسه گفت که بیشتر مشکلات شبکه فاضلاب آبادان مربوط به ۴۸۰کیلومتر باقی‌مانده طرح بازسازی شبکه فاضلاب شهری است. حقیقی‌پور اما می‌گوید تمام امور مرتبط با فاضلاب، زیرنظر آبفا نیست: «ما سیستم ١٢٢ داریم و روزانه گروهی وضع فاضلاب را کنترل می‌کنند. اگر مشکلی باشد، فورا اعلام خطر می‌کنند و به مدیرکل هم اعلام می‌شود اما در نقاطی همچنان خلأ‌هایی وجود دارد. تمام سیستم فاضلاب در آبادان به آبفا مربوط نیست. بعضی شهروندان از سیستم قدیمی جمع‌آوری و دفع آب‌های سطحی استفاده می‌کنند و تصور می‌کنند که مشترک ما هستند. آب و فاضلاب جایی مسئول است که مشترک داشته باشد، در غیر این صورت، خدمات شهری را شهرداری انجام می‌دهد.» با این‌همه او می‌گوید به اداره آبفای آبادان تأکید شده که اگر در هر منطقه‌ای مشکلی بود، نیروها برای حل مسأله دست به کار شوند. مدیرعامل آبفای استان خوزستان شبکه فرسوده فاضلاب را ٢٠٠کیلومتر برآورد می‌کند و خبر می‌دهد که درحال حاضر طرح ایجاد شبکه فاضلاب برای محله‌های شطیط و ذوالفقاری هم در پروژه‌ای ٢٨٠کیلومتری درحال اجراست.
دیدگاه تان را بنویسید