فاصله‌گذاری اجتماعی شرایط پناهجویان را سخت‌تر کرده است

[ترجمه: راضیه نعمتی‌تبار‌ ‌] در محله «کانگورو» در شهر «بریزبن» استرالیا هر روز مردان پلاکاردهای بزرگی را که حاوی درخواست کمک است، بر نرده‌های بالکن اتاق هتل خود نصب می‌کنند و در میانه هیاهوی این شهر استرالیایی که در آن گیر افتاده‌اند، ساکت و بی‌حرکت، روی بالکن می‌ایستند. پلاکاردها معمولا با کیسه زباله درست و با نوار چسب به هم متصل شده‌اند و پناهجویان برای آویختن آنها به نرده بالکن از بند کفش استفاده می‌کنند. روی یکی از پلاکاردهایی که به چشم می‌آید، جمله «عدالت کجاست؟» نوشته شده است.
این مردها میهمانان هتل نیستند، پناهجویانی‌اند که نزدیک به هفت‌سال در بازداشت موقت اداره مهاجرت استرالیا هستند.‌ سال٢٠١٣ پناهجویان زیادی با قایق خود را به استرالیا رساندند. بعد از آن دولت استرالیا قانون مهاجرت خارج از استرالیا را تصویب‌کرد؛ قانونی که می‌گوید افرادی که به صورت غیرقانونی و با قایق، خود را به خاک استرالیا می‌رسانند، بازداشت شده و به جزایر «مانوس» در «پاپوآ گینه نو» یا به «نائورا» در اقیانوس آرام فرستاده می‌شوند. شرایط در این اردوگاه‌ها بسیار سخت است. سازمان ملل نیز این شرایط را سختگیرانه، نامساعد و طاقت‌فرسا توصیف کرده است. همچنین در ‌سال ٢٠١٦ سازمان عفو بین‌الملل نائورا را «زندان رو باز» نامید.
 همه کسانی که در حدود یک‌سال گذشته برای درمان اضطراری به استرالیا آورده شده‌اند، از بازداشت طولانی‌مدت و شرایط غیرقطعی خود رنج می‌برند. برخی می‌گویند وضعیت‌شان در هتل «بریزبن» سخت‌گیرانه‌تر از پاپوآ گینه‌نو و نائوراست.
فرهاد پناهجویی  است که تابستان گذشته از اردوگاه پاپوآ گینه‌نو به استرالیا منتقل شده است. او می‌گوید: «ما در اینجا زندانی هستیم و با نیروی مرزی و گارد امنیتی محاصره شده‌ایم؛ درحالی‌که در پاپوآ گینه نو حداقل کمی آزادی داشتیم و می‌توانستیم در اردوگاه پیاده‌روی کنیم.»
برای ماه‌ها مردان زیادی که بیش از ١٢٠ نفر هستند و در این هتل نگهداری می‌شوند، درباره وضعیتی که در آن گرفتارند، ساکت نگه‌داشته شده بودند. این شرایط در مارس امسال با پاندمی ویروس کرونا در بریزبن تغییر کرد. ترس از آلوده‌شدن به ویروس کرونا از طریق نگهبانان که به هتل رفت‌‌وآمد دارند باعث شد تا پناهجویان پلاکاردهای بزرگی درست کنند تا از خیابان هم قابل رویت باشد. به محض اینکه مردم پلاکاردها را دیدند، اعتراضات هفتگی در بیرون هتل نیز آغاز شد. درحال حاضر اعتراضات فعالان حقوق بشر وارد مرحله جدیدی شده که شامل راه‌بندان و محاصره تا رسیدن به آزادی مردان است.
مقابله معترضان گوشی به دست و گارد امنیتی توجه مردم را به سیاست‌های سخت‌گیرانه مهاجرتی استرالیا جلب کرده و درحال حاضر این اعتراضات در قلب یکی از شهرهای بزرگ استرالیا در برابر هتلی پنج ستاره در جریان است.
روی میز «اسکات موریسون»، نخست‌وزیر استرالیا ماکتی از قایق پناهجویان قرار دارد که روی آن نوشته شده است: «من این را متوقف خواهم کرد.»
قبل از اینکه موریسون به نخست‌وزیری برسد، در طرح تقویت پلیس مرزی استرالیا و کنترل مرزهای این کشور نقش مهمی داشت. در این طرح مهاجرانی که با قایق خود را به استرالیا می‌رساندند، به کشور مبدا بازگردانده یا به اردوگاه‌های پناهجویی منتقل می‌شدند. دولت اعلام کرد که اجرای این سیاست باعث کاهش ورود مهاجران غیرقانونی و همچنین جلوگیری از مرگ انسان‌ها در دریا شده است. در ٢٠١٢ موج مهاجرت به این کشور از طریق دریا به اوج خود رسید. بیش از ١٧‌هزار مهاجر از، افغانستان، میانمار و چند کشور دیگر خود را به استرالیا رساندند. امروزه قایق‌های کمتری به استرالیا می‌رسند، ولی مدافعان حقوق بشر این سیاست را شکست خورده می‌دانند.
بعد از اینکه شرایط روحی و جسمی پناهجویان در بازداشت رو به وخامت گذاشت، طرفداران حقوق بشر فشار زیادی بر مقامات دولتی وارد کردند تا قانونی برای درمان فوری پناهجویان تصویب‌شود. این قانون که به قانون درمان فوری معروف است، در مارس ۲۰۱۹ تصویب شد و درها را برای انتقال پناهجویان به استرالیا گشود، ولی به‌طور ناگهانی بعد از پیروزی در انتخابات با اشاره به حفظ امنیت ملی این قانون تعلیق شد.
قبل از تعلیق قانون درمان فوری، بیش از ۲۰۰ مرد با موارد اورژانسی خودکشی، آسیب‌دیدگی مغزی، خونریزی دستگاه گوارش، بیماری‌های قلبی، شکستگی استخوان و مواردی از این دست به استرالیا آورده شدند. برای ماه‌ها تعداد زیادی از بازداشت‌شدگان در یکی از ساختمان‌های هتل بریزبن و در طبقات بالا نگهداری می‌شدند که خارج از دید میهمان‌های هتل است. قبل از پاندمی ویروس کرونا به بازداشت‌شدگان اجازه داده می‌شد که ملاقات‌هایی داشته باشند، ولی درحال حاضر فقط برای معاینات پزشکی، گارد امنیتی آنان را از هتل خارج می‌کند.
در ماه مارس امسال به علت پاندمی کرونا و فاصله‌گذاری اجتماعی به فضای بیشتری نیاز بود؛ در نتیجه مرکز انتقال مهاجران بریزبن که یکی از اصلی‌ترین مراکز بازداشت مهاجران است،۴۰ نفر از بازداشت‌شدگان را به اتاق‌های بالکن‌دار مشرف به خیابان منتقل‌کرد.
سیف‌علی سیف هر روز در بالکن می‌ایستد، درحالی‌که پلاکاردی در دست دارد. پلاکاردی از جنس تی‌ شرتی قدیمی که با خودکار و خطی ناخوانا روی آن نوشته است: «می‌خواهم پسرم را در آغوش‌ بگیرم.» همسرش صبا و پسرش سامی  در ۲۹ کیلومتری هتل در بازداشتگاه جمعی هستند. صبا اجازه عبور و مرور هفتگی موقت دارد، ولی اجازه تحصیل و کار ندارد. این خانواده از ماه مارس ۲۰۲۰ بعد از پاندمی کرونا همدیگر را ندیده‌اند. سیف نگران است که سامی او را فراموش کند. سیف قبل از پاندمی کرونا اجازه داشت که همسر و پسرش را ملاقات کند. او که زمانی راننده تاکسی در یمن بوده، از جنگ و صبا همسرش از بمب‌گذاری‌های سومالی فرار کرده‌اند. صبا برای اثبات حرفش آستینش را بالا می‌زند؛ جای زخم‌های عمیقش کاملا به چشم می‌آید.
صبا و سیف با یکدیگر در اردوگاه نائورا آشنا می‌شوند و در ٢٠١٦ با هم ازدواج می‌کنند. سامی، پسر آنها در روز ولنتاین همان ‌سال به دنیا آمد. سامی چند ماهه بود که مشخص شد مشکلات تنفسی دارد و نیازمند مراقبت‌های ویژه پزشکی است. مقامات رسمی قبول کردند تا بچه همراه مادرش به استرالیا منتقل شود. سیف می‌گوید: «من واقعا ترسیده بودم که پسرم بمیرد؛ به همین علت اجازه دادم که آنها به استرالیا بروند.»
سیف ژوئن گذشته به استرالیا منتقل می‌شود و الان نزدیک به یک‌سال است که در هتل بازداشت است و اطلاعی از دلیل انتقالش به استرالیا ندارد. این خانواده برای سه‌سال است که از یکدیگر جدا هستند و سامی بهانه پدرش را می‌گیرد.
فرهاد، پناهجویی است که برای درمان مشکلات قلبی به استرالیا منتقل شده است. او از بالکن می‌تواند یک کافه، کارواش و رستوران را ببیند. او می‌گوید: «از اینجا همه‌چیز را می‌بینم، ولی هیچ شانسی ندارم که بتوانم تجربه‌شان کنم. می‌بینم که مردم سگ‌هایشان را برای گردش بیرون می‌آورند. من عاشق سگ‌ها هستم. من دوست داشتم که این شانس را داشته باشم، ولی با نگاهی به شرایط می‌بینم که شانسی وجود ندارد.»
 در حالی ‌که فرهاد و سیف در بالکن با پلاکاردهایشان ایستاده‌اند خیلی از بازداشت‌شدگان در داخل اتاق‌هایشان می‌مانند. آنها می‌ترسند که اعتراض شانس آزادیشان را از بین ببرد. یکی از بازداشت‌شدگان پلاکاردی نزدیک پنجره اتاقش نگه داشته است که روی آن نوشته شده: «متشکرم».
قبل از آویخته‌شدن پلاکاردها، همسایه‌ها متوجه اتفاقات مشکوکی در هتل و اطراف آن شده بودند؛ ازجمله خودرو‌هایی با شیشه‌های دودی و مأموران امنیتی و کامیون‌هایی که در رفت‌‌وآمد بودند ولی هیچ‌کس به آنها نگفته بود که چه اتفاقاتی در جریان است. گروه «آپارتمان مرکزی استرالیا» در ‌سال ۲۰۱۸ این هتل را به مجموعه خود اضافه کرد و اسمش را به «هتل مرکزی محله کانگورو» تغییر داد. این هتل  یکی از ۱۸ هتلی است که به خاطر امکانات خوبش تبلیغ می‌شود. وقتی که از طرف سی‌ان‌ان با مسئول اجرایی هتل آپارتمان‌های مرکزی تماس گرفتیم پاسخ داد که هیچ نظری درباره اتفاقاتی که در محله کانگورو رخ داده، ندارد:   «شما می‌توانید درباره تعطیلات هر سوالی که دوست دارید از من بپرسید.»
ساکنان محله به‌شدت مخالف وجود یک بازداشتگاه در محل زندگی‌شان هستند. یکی از آنها می‌گوید: «آنها موفق شدند یک زندان تأسیس کنند بدون اینکه به مردم توضیحی بدهند.» یکی دیگر از ساکنان می‌گوید: «ما هیچ مشکلی با پناهجویان نداریم ولی این دیوارها، نرده‌کشی‌ها و گاردهای امنیتی فضای محله را تغییر داده است. البته نظرات افراد محلی متفاوت است. یکی دیگر از محلی‌ها  در صفحه فیس‌بوک نوشته: «آنها را به خانه‌هایشان برگردانید.»
«حنا» و «آناند» از پنجره آشپزخانه به حیاط هتل دید دارند. آنها می‌توانند استخر خالی و کوچک هتل را که زمانی میهمانان از آن برای شنا استفاده می‌کردند، ببینند؛ البته بازداشت‌شدگان اجازه ندارند که از این فرصت استفاده کنند. حنا از عذاب وجدانش می‌گوید و آناند با موافقت سرش را تکان می‌دهد و اضافه می‌کند که «من واقعا ناراحت و غمگینم به این علت که دولت از پول ما برای نگهداری پناهجویان در این شرایط سخت استفاده می‌کند.»
شورای پناهندگان استرالیا تخمین می‌زند که دولت سالیانه حدودا ۳۴۶‌هزار دلار استرالیا برای نگهداری هر پناهجو در بازداشت هزینه می‌کند. براساس اطلاعات دفتر حسابرسی ملی استرالیا، دولت این کشور به ‌طور کلی از ‌سال ٢٠١٢ برای قوانین مهاجرتی سختگیرانه چیزی نزدیک به ۷‌میلیارد دلار استرالیا خرج کرده است.
«کارملو» که یک رستوران ایتالیایی را از هتل اجاره کرده می‌گوید: «کسی با من مشورت نکرد که قرار است این هتل تبدیل به زندان شود. هر چه این حصارها و دیوارها بالاتر می‌رود و شرایط امنیتی افزایش پیدا می‌کند، رستوران‌هایی که در فضای پارکینگ قرار دارند بیشتر محدود می‌شوند.» در طول دوره پاندمیک کرونا، او مجبور شده است مانند بقیه رستوران‌های شهر غذاهای رستوران را به غذای آماده و بیرون‌بر محدود کند. در نتیجه درآمدش به‌شدت کاهش یافته است. در حال حاضر اگر چه محدودیت‌های کرونا برداشته شده و مردم اجازه دارند در رستوران غذا بخورند ولی رستوران او با معترضان احاطه شده است. معترضان در فضای بیرونی هتل چادر زده و تحصن کرده‌اند. یکی از معترضان بلندگو به دست خارج از هتل ایستاده و سخنرانی می‌کند: «هفت ‌سال زمان زیادی است؛ پناهجویان را آزاد کنید.»
پنجشنبه گذشته زمانی که شایع شد پلیس مرزی قصد دارد که یکی از پناهجویان به نام فرهاد را منتقل کند، تظاهرات هفتگی آنها تبدیل به تحصن بیست‌وچهار ساعته شد. عکس یکی دیگر از بازداشت‌شدگان نشان می‌دهد که نیروهای امنیتی فرهاد را به سمت ون هدایت می‌کنند در حالی ‌که معترضان بر سقف خودرو ایستاده و دست‌هایشان را قلاب کرده بودند. در نتیجه نیروهای امنیتی فرهاد را به داخل هتل برمی‌گردانند. معترضان نمی‌خواهند شرایط هیچ‌یک از افراد در اداره مهاجرت استرالیا وخیم‌ترشود. تقاضای نهایی آنها آزادی همه بازداشت‌شدگان برای کریسمس است. ولی صبح جمعه همان هفته نیروهای امنیتی فرهاد را بردند. تیم ضربت به اتاق او یورش می‌برد و فرمانده آنها دستور می‌دهد که با صورت روی زمین دراز بکشد؛ بعد با دستبند او را به سمت خودرو می‌برند.
«مت شپرد» از گروه حقوقی طرح همبستگی پناهجویان مینجین می‌گوید: «تعداد معترضان برای جلوگیری از بردن فرهاد کم بود. بعد از آن معترضان مسیر خروج را کاملا مسدود کردند و تنها در صورتی با عبور خودروها موافقت می‌کردند که مطمئن شوند هیچ پناهجویی از آنجا منتقل نمی‌شود.» او اضافه می‌کند که دلیل انتقال فرهاد مصاحبه او با خبرنگاران بوده است: «او واقعا شخصیت کاریزماتیک و تأثیرگذاری داشت و از مردانی که در هتل بازداشت شده بودند حمایت می‌کرد. من فکر می‌کنم که انتقال او به خارج از هتل یک برنامه حساب‌شده بود تا وحدت بازداشت‌شدگان را از بین ببرند.»
مایکل اترام، رئیس پلیس مرزی استرالیا، در بیانیه‌ای اعلام کرد:   «احتمال تنبیه و انتقال بازداشت‌شدگان به دلیل مصاحبه با مدافعان حقوق بشر یا رسانه‌ها وجود ندارد. بازداشت‌شدگان معمولا به علت دلایلی ازجمله سلامتی، رفاه و امنیت دیگر بازداشت‌شدگان و خدمات منتقل می‌شوند.» با این حال یک روز بعد از انتقال فرهاد، صدها نفر در خیابان جمع شدند و خواستار آزادی بازداشتی‌ها بودند.
 سیف، پناهنده سومالیایی، از بالکن رو به جمعیت داد می‌زند:   «بگذارید فرزندم را در آغوش بگیرم.» یکی یکی جمعیت شعار او را تکرار می‌کنند: «بگذار فرزندش را در آغوش بکشد». جمعیت راه را برای صبا باز می‌کند تا صبا به همراه پسرش بتواند خود را به ورودی هتل برساند. آنها نمی‌دانند دوباره چه زمانی موفق به دیدار یکدیگر خواهند شد.
الن تاک، سخنگوی وزارت مهاجرت می‌گوید: «برای تمام کسانی که تحت شرایط درمان فوری به استرالیا منتقل می‌شوند خیلی واضح و روشن توضیح داده می‌شود که آنها در بازداشت مهاجرتی خواهند ماند.» دیوید مان، مدیر اجرایی پناهندگی قانونی می‌گوید: «قانون به دولت و به ‌طور ویژه به شخص نخست‌وزیر اجازه می‌دهد که آنها را آزاد کند. این بر عهده حکومت فدرال است که توضیح دهد چرا از این قدرت قانونی برای آزادی این افراد استفاده نمی‌کند.»
استرالیا به‌ عنوان یکی از امضاکنندگان کنوانسیون ۱۹۵۱، موظف است که شرایط امنی را برای پناهندگان و کسانی که تحت تعقیب قرار دارند فراهم کند. رئیس‌پلیس مرزی می‌گوید: «ما به پناهجویان کمک می‌کنیم تا روند درمان خود را کامل کنند تا توانایی رفتن به آمریکا یا برگشتن به نائورا یا پاپوا گینه نو یا سرزمین خودشان را داشته باشند.» از سوی دیگر «دیوید مان» معتقد است که مدارک بسیاری وجود دارد که ما را به شک می‌اندازد که آیا پناهجویان خدمات پزشکی مورد نیازشان  را دریافت کرده‌اند یا نه. همچنین به‌طور مشخص این بازداشت‌های طولانی و غیرقطعی برای آنها شدیدا خطرناک است و بدون‌ شک بیماری آنها را وخیم‌تر می‌کند.
سخنگوی وزارت امور مهاجرت می‌گوید که این افراد به معاینات و معالجات پیشرفته پزشکی دسترسی دارند و تحت نظر متخصصان هستند و هر نوع ادعای خلاف آن حقیقت ندارد. ربکا لین، افسر سابق مهاجرت می‌گوید که در صورت آزادی این افراد داوطلبان زیادی برای کمک و حمایت از آنها در جامعه استرالیا اعلام آمادگی کرده‌اند: «اگر نخست‌وزیر دلیل در بازداشت نگه‌داشتن این افراد را نگرانی‌های عمومی عنوان می‌کند باید پاسخگو باشد که منظورش از این حرف چیست.»    
منبع: سی‌ان‌ان