عصرایران؛ مازیار آقازاده - شاید بتوان بعد از جنگ‌های جهانی اول و دوم، ویروس کرونا را تنها پدیده عالمگیری دانست که طی بیش از 75 سال گذشته همه کشورهای جهان را درگیر خود ساخته است.

این ویروس جهش یافته جدید تاجدار، خواب و خوراک و نظام معمول و مالوف مردم دنیا را به هم زده و بسیاری را با ترس و وحشت در خانه‌هایشان قرنطینه کرده است.

ماجرا بسیار شبیه درام‌های سینمایی است اما این یک واقعیت است؛ " پاندمی" (عالمگیری) ویروس کرونا و صدمات انسانی و اقتصادی گسترده و پردامنه آن بر جوامع انسانی از شرق تا غرب عالم.

چین که منشا این ویروس شناخته شده است تا حدود زیادی پس از 3 ماه مبارزه سخت و نفسگیر با این ویروس در نهایت توانست دامنه شیوع آن را مهار کرده و این غول را دوباره به داخل چراغ جادو ببرد؛ هر چند که نحوه رفتار این ویروس هنوز ناشناخته است و دانشمندان مشغول تحقیق و شناخت بیشتر روی آن هستند و بر همین اساس با اطمینان قطعی نمی‌توان ازپایان یافتن کار این ویروس در چین سخن به میان آورد؛ اما آن گونه که از شواهد عینی پیداست، دولت چین پس از 2 ماه قرنطینه سفت و سخت مرکز شیوع این بیماری در استان "هوبی"، موارد ابتلا و مرگ و میر جدید ناشی از این ویروس را تک‌رقمی کرده است و با بهبود و مرخصی بیماران، بسیاری از مراکز ویژه درمان و بستری بیماران کرونایی را در استان "هوبی" تعطیل کرده است.

بازدید هفته گذشته رییس جمهوری چین از شهر "ووهان" چین پس از مهار اپیدمی کرونا/ سی ان ان

این بدان معناست که فتیله شیوع ویروس کرونا جدید در چین پایین کشیده شده است و این در حالی است که پاندمی این ویروس در سطح جهانی تازه در آغاز راه خود است و قاره سبز اروپا بنا به اعلام سازمان بهداشت جهانی حالا تبدیل به مرکز جدید شیوع این بیماری شده است.

در خاورمیانه نیز وضعیت ایران از نظر شیوع گسترده این ویروس وخیم‌تر از دیگر کشورهای منطقه  به نظر می‌رسد و در قاره آمریکا و استرالیا هم شیوع ویروس آغاز شده و نگرانی‌های زیادی را سبب شده است.

حالا چینی‌ها با پایین کشیدن فتیله ویروس در کشور خودشان در حال مشاهده تلاش‌های جهانی برای مهار ویروس هستند و تجربه خود را نیز پشت سر دارند؛ سیاست "مهار با مشت آهنین و بدون ملاحظه و مسامحه" که اتفاقا این بار مشت آهنین چینی‌ها بر خلاف مواردی تاریخی چون سرکوب اعتراضات 3 دهه پیش در میدان "تیان‌آن‌من" پکن، تحسین جهانیان را برانگیخته است و کسی از چین بابت به کارگیری سیاست مشت آهنین در سرکوب ویروس کرونا انتقاد نمی‌کند بلکه به نظر می‌رسد دموکراسی‌های غربی که در آغاز مسیر مبارزه با ویروس کرونا هستند، این بار بر خلاف انتقادهای تاریخی خود از سیاست‌های استبدادی و سرکوبگرایانه حزب حاکم کمونیست چین، با رشک و تحسین به الگوی مدیریتی و حکمرانی چین می‌نگرند.

دولت‌های غربی که خود را مبدع و مروج الگوی‌های لیبرالی و دموکراتیک می‌دانند برای مبارزه با ویروس کرونا مشکلات و ملاحظات زیادی دارند.

در اولین تلاطمات ناشی از ورود ویروس به این کشورها ( از استرالیا گرفته تا همه کشورهای اروپایی و ایالات متحده آمریکا و کانادا) مردم با هجوم خود و در صف‌های بسیار طولانی قفسه فروشگاه‌ها را غارت کردند و تصاویر نه چندان خوشایندی از زد و خورد و درگیری مردم "تربیت یافته در نظام‌های دموکراتیک" سر چند "رول " بیشتر "دستمال توالت" به جهان مخابره شد.

این در حالی است که در چین کمونیست و استبدادی، دولت در مناطق قرنطینه با نظم خاصی تهیه تمامی مایحتاج اولیه و روزمره زندگی مردم را به بهترین نحو ممکن بر عهده گرفت و مواد غذایی نزدیک به 80 میلیون نفر را در طول هفته‌ها قرنطینه در اختیار آنها قرار داد.

در کشورهای غربی اما هنوز درباره استراتژی و نحوه مبارزه با ویروس کرونا اجماعی حاصل نشده است و این در حالی است که ضریب شیوع ویروس به صورت تصاعدی در حال رشد است.

شرکت‌های بیمه و داروسازی در آمریکا که عادت دارند سالانه سودهای هنگفت صدها میلیارد دلاری به جیب بزنند در برابر تقاضای فزاینده افکار عمومی و جنبش برابری خواه آمریکا (به پیشوایی برنی سندرز) برای ارایه سرویس‌های عمومی که ممکن است به مبتلایان ویروس کرونا بدهند در حال چانه‌زنی با دولت هستند و دولت فدرال آمریکا که همواره خود را مدافع منافع شرکت‌های آمریکایی می‌داند، در مخصمه نحوه پاسخگویی به بحران کرونا گرفتار آمده است؛ دولت فدرال آمریکا از سویی مراقب است منافع شرکت‌های آمریکایی و شاخص سهام بازار بورس آمریکا در اثر تکانه‌های شدید ویروس کرونا آسیب کمتری ببیند و از دیگر سو تحت فشار افکار عمومی، خود را مجبور به سرویس‌دهی رایگان برخی خدمات بهداشتی و پزشکی به مردم آمریکا و جمعیت مبتلا در ماه‌های آتی می‌بیند که هزینه هنگفتی می‌طلبد.

از سوی دیگر قوانین کار آمریکا که به گمان برابری خواهان و سوسیال دموکرات‌ها کاملا به نفع کارفرمایان به صورت یکطرفه تدوین شده، مانعی جدی در برابر مبارزه با شیوع کروناست ، چون در قوانین کار آمریکا مساله مرخصی استعلاجی یک حق تثبیت شده نیروی کار محسوب نمی‌شود و در اختیار کارفرماست و به همین خاطر بسیاری از کارگران و کارمندان آمریکا که احتمالا علایمی از بیماری دارند از بیم اخراج نشدن از شغل‌هایشان مجبور به حضور در محل کار خود خواهند بود و این مساله ممکن است به شیوع بیشتر ویروس کرونا بینجامد.

چین گریبان خود را از شیوع ویروس کرونا رها یافته می‌بیند و دموکراسی‌های غربی در آستانه تکانه‌های شدید اقتصادی و اجتماعی ناشی از شیوع ویروس کرونا در جوامع خود هستند.

عکس:گتی ایمجز

مشت آهنین چینی تا اینجای کار برای کوفتن به سر ویروس کرونا جدید موثر افتاده است و دموکراسی‌های غربی  و نظام سرمایه‌داری لیبرال در آستانه ورود به دوره بحران عمیق کرونا، در حال "شیش و بِش" کردن روی فرمول و نحوه مبارزه با شیوع کرونا هستند؛ مبارزه‌ای که به نظر می‌رسد  نیازمند بازبینی و تغییر اصولی روی برخی بنیان‌های نظام سرمایه‌داری است؛ نظامی که حق "بهداشت و سلامت عمومی و رایگان" را تبدیل به کالایی اقتصادی و درآمدزا در رقابت دهها شرکت خصوصی عمده کرده، حالا باید با غولی مبارزه کند که حمله بر بنیان‌های همه جوامع آورده است و دولت‌های ناکارآمد و فاسد را به نحوی زیر تیغ خواهد بُرد و دولت‌های دموکراتیک غربی و نظام‌های اقتصادی سرمایه‌داری لیبرال آنها را به نحوی دیگر مورد تاخت و تاز قرار خواهد داد.

جهان پساکرونا دوره‌ای متفاوت از دنیای پیشین خواهد بود.