جلیلی: مشکلات کنونی کشور از کجا سرچشمه می گیرد ؟

عضو شورای‌عالی امنیت ملّی با بیان اینکه توصیف غلط از صحنه کشور در سال 92 مشکلات کنونی را ایجاد کرد، اظهار داشت: گفتند نفت دارد صفر می‌شود و خزانه خالی است. کجا خزانه خالی بود؟ ده‌ها میلیارد ذخایر داشتیم.

سعید جلیلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، عصر امروز (یکشنبه ۱۶ آذر) در مراسم بزرگداشت روز دانشجو که از سوی ۴ تشکل دانشجویی انجمن اسلامی مستقل، جامعه دانشجویی، بسیج دانشجویی و جنبش عدالتخواه دانشگاه تهران برگزار شد، با تأکید بر اهمیت وجود هدف و محاسبه برای رسیدن آن هدف، گفت: یک دانشجو باید از خود سؤال کند که آیا درسی که می‌خوانم من را به هدفم می‌رساند یا خیر؟ آیا قریب به ده سالی که عمر من صرف تحصیلات می‌شود، پایان آن، همان چیزی خواهد شد که انتظار دارم یا نه.

وی با اشاره به کتاب خاطرات یکی از اساتید سابق دانشگاه تهران که اکنون در خارج از کشور به‌سر می‌برد، گفت: آن استاد دانشگاه در مقدمه کتاب خود نوشته که آن تصوری که من از دوران دانشجویی و تحصیل داشتم و محقق نشد و نهایتاً منجر به سرخوردگی‌ام شد.

جلیلی ادامه داد: گاهی این موضوع، نسبت به یک جامعه و یا گروه مطرح می‌شود. یک جامعه یا گروه، حرکتی را شروع می‌کند و می‌خواهد به هدفی برسد، امّا بعد می‌بیند که به تقریباً هیچ رسیده است!

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه دانشجو باید اولاً برای خودش و جامعه‌اش آب را از سراب بشناسد و بشناساند، تصریح کرد: شاید بارزترین مصداق کار فرهنگی تمیز و حرکت آتش به اختیار، این باشد که ما بدانیم حرکتی که کشور و دستگاه‌های کشور انجام می‌دهند در جهت رسیدن به آب است یا سراب.

وی ادامه داد: همانطور که یک دانشجو در پایان دوره تحصیل خود، می‌بیند که به هدفش نرسیده و احساس خسارت می‌کند، اگر این موضوع ضربدر هشتاد میلیون شود، اهمیت آن بیشتر می‌شود.

جلیلی تصریح کرد: اهمیت ۱۶ آذر این است که در دورانی که سرابی به اسم مدرنیته و پیشرفت شکل می‌گیرد، وقتی معاون رئیس‌جمهور وقت آمریکا می‌خواهد وارد ایران شود، دانشجوی بصیر فریاد می‌دهد تا به جامعه آب را از سراب بشناساند. این حرکت بزرگی است. این بسیار مهم است که دانشگاه این نقش را به‌درستی ایفا کند.

وی با اشاره به تشکیل دولت سایه از سوی خود، گفت: اینکه باید سایه به سایه تحولات کشور را دنبال کنیم و هر کس در حد خودش تأثیرگذار باشد، برای این است که کشور به‌سمتی حرکت نکند که احساس کند آب است، امّا سراب باشد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، خطای محاسباتی را عامل رسیدن به سراب به‌جای آب دانست و گفت: مثلاً کسی تشنه است و می‌گوید می‌خواهم آب بخورم و شما را به سمت آب ببریم، بعد که می‌رسد می‌بیند تقریباً هیچ است. این اشتباه از کجا ناشی می‌شود؟ بعد می‌گوییم واقعاً ما تشنه بودیم و به قصد آب حرکت کردیم، امّا چرا سرابی بیش نیست؟ این ناشی از آن است که آن فرد در محاسباتش خطا کرده است.

جلیلی با بیان اینکه گاهی خطای محاسباتی، سرمایه ملت را به جایی می‌رساند که می‌بینیم هیچ نیست، گفت: تاریخ پر است از این خطاهای محاسبانی که کسانی با نیّت خوب، حرکاتی کردند امّا چون دستگاه محاسباتی‌شان دچار اخلال بوده، آن‌ها را به نتیجه نرسانده است. در تاریخ اسلام و تاریخ معاصر و در همین تاریخ اخیر چنین حرکت‌هایی را می‌بینیم.

وی، ۱۶ آذر را روز مبارزه دانشگاه با حرکات استکباری دانست و درباره شکل‌گیری آن روز گفت: ۲۸ مرداد چه بود؟ یک امید واهی وجود داشت که با اتکا به آمریکا می‌توان جلوی انگلیس ایستاد. بعد دیدند که سرابی بیش نبود و همان آمریکا عامل سقوط دولت مصدق شد.

جلیلی افزود: یکی از بحث‌‌های اساسی که پیش می‌آید این است که اجازه ندهیم واقعیت‌ها پوشانده شود. در پوشانده شدن حقیقت‌هاست که سراب شکل می‌گیرد. شما اگر موفقیت‌ها و داشته‌ها و توانمندی‌های خودتان را نبینید، دچار خیالات می‌شوید و به جای تعقل دچار تخیل می‌شوید. برخی در زندگی فردی دچار خیالات می‌شوند و بعد می‌گویند نیاز نیست زحمت بکشیم و فلان کار را بدون زحمت انجام می‌دهیم. بعد هم دچار آسیب‌هایی می‌شوند. حال اگر این توهم در عرصه یک تصمیم مهم اجتماعی و سیاسی باشد نتیجه‌اش همان سراب خواهد شد.

وی در ادامه گفت: اگر شما فکر کنید فلان موفقیت، نه با پشتکار بلکه با لبخند هم به دست می‌آید و نه با تولید بلکه با گفت‌وگو با دیگران هم حاصل می‌شود، این همان سراب و توهمات است. بعد هم می‌بیند که توهمی بیش نبوده است.

عضو شورای‌عالی امنیت ملّی، لزوم توجه به دوگانه‌هایی که در جامعه ساخته می‌شود را مورد تأکید قرار داد و گفت: گاهی دوگانه‌های موهومی ساخته می‌شود و عده‌ای طرفدار یک موضوع و عده‌ای هم طرفدار موضوعی دیگر می‌شوند. کسی هم بررسی نمی‌کند که آیا این دوگانه‌ها از اساس درست است یا غلط. اینجاست که حرکت دانشجویی باید پیشگام باشد نه منفعل.

جلیلی خاطرنشان کرد: سال گذشته در همین ایام بود که گفته شد چهل سال است به پاسخ این سؤال نرسیده‌ایم که در سیاست خارجه، به تعامل نیاز داریم یا تقابل؟ بنده در دانشگاه عرض کردم که این حرف مثل این است که بگوییم در رانندگی به گاز نیاز داریم یا ترمز؟ این در حالی است که ما به هر دو نیاز داریم و هر دو را باید در جای خود به‌کار گرفت. همچنین گفته می‌شود جنگ خوب است یا صلح؟ معلوم است که صلح بهتر است، امّا چه حرکتی صلح می‌آورد؟ چه رفتاری صلح می‌آورد؛ این، مهم است، نه اینکه دوگانه‌ای ساخته شود و بگوییم به رفراندوم گذاشته شود. چه چیزی را به رفراندوم بگذاریم؟

وی در ادامه گفت: می‌گویند توافق خوب است یا عدم توافق؟ این حرف یعنی چه؟ بعد که این دوگانه را می‌سازند، می‌گویند هر توافقی از عدم توافق بهتر است. وقتی این دوگانه را مطرح می‌کنند باید آن را بررسی کنیم نه اینکه حامی یک طرف این دوگانه ساختگی شویم. باید بگوییم هر توافقی از عدم توافق بهتر است، از کجا آمده است؟

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه دامن زدن به دوگانه‌های کاذب، دوگانه‌های اصلی را به حاشیه می‌برد، گفت: می‌گویند اگر این مدل را در سیاست خارجه دنبال کنیم به جواب می‌رسد؛ بعد نمی‌رسد و برد ـ برد محقق نمی‌شود و می‌گویند طرف باخت اخلاقی کرد. یا اینکه می‌گویند عرصه سیاسی عرصه ارزش‌گرایی نیست واقعیت‌ها را ببیند. ما هم می‌گوییم واقعیت‌ها را ببینید؛ اگر به‌دنبال شکست اخلاقی طرف مقابل بودید، نیازی به بتن‌ریزی و جمع‌کردن سانتریفیوژ نبود.

جلیلی با تأکید بر لزوم توصیف دقیق از صحنه، توسط جنبش دانشجویی، گفت: اگر صحنه خوب توصیف نشود، ‌به تبع آن، انتظار نداشته باشید تحلیل صحیح انجام شود و به‌تبع آن، تجویز درست داشته باشید. همانطور که در پزشکی اگر کسی تشخیص درست ندهد تجویزش هم درست نیست، در عرصه سیاسی هم همینطور است.

وی با یادآوری انتخابات یازدهمین دوره ریاست‌جمهوری گفت: سال ۹۲ یک توصیف ناصحیح از صحنه کشور صورت گرفت. ماجرا از این قرار بود که دشمن فشاری را شروع کرده بود که آن را تحریم‌های فلج‌کننده نامیده بود. نتیجه فشار دشمن این شد که شوکی به کشور وارد شده بود و کشور در ریل ایستادگی قرار گرفته بود و به موفقیت‌هایی هم رسیده بود.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: در مرداد ۹۲ که دولت جدید روی کار آمد، کشور فشارها را پشت سر گذاشته بود و فروش نفت ما که تا پیش از آن، مانع آن شده بودند، به بیش از یک میلیون بشکه رسیده بود. کالاها تأمین می‌شد و تولید ما فعال بود. کشور داشت به نقطه خوبی می‌رسید، و این ادعای من نیست، بلکه عین اظهارات رئیس جمهور سابق آمریکاست.

جلیلی با بیان اینکه در آن زمان، توصیف غلطی از صحنه صورت گرفت، خاطرنشان کرد: توصیف ناصحیح این بود که گفتند نفت دارد صفر می‌شود و خزانه خالی است. یعنی چه که خزانه خالی است؟ کجا خزانه خالی بود؟ ده‌ها میلیارد ذخایر داشتیم. چند توصیف غلط صورت گرفت و بعد گفتند توافق شود و بعد توافق لوزان و ژنو و بعد برجام شکل گرفت. در نهایت شد آنچه پیش آمد که می‌بینید.

وی با یادآوری اظهارات باراک اوباما رئیس‌جمهور وقت آمریکا گفت: اوباما وقتی با دولت ما به توافق رسید و به اهدافش رسید، علناً گفت که ما در شرایطی بودیم که رژیم تحریم‌های ما در حال فروپاشی بود و دیگر تحریم‌های ما امکان استمرار نداشت و رژیم تحریم‌ها فرو می‌پاشید، امّا ما اکنون با این توافق می‌توانیم به اهدافی برسیم که با حرکت نظامی هم نمی‌توانستیم برسیم.

جلیلی با تأکید بر مشکلاتی که توصیف غلط از کشور در سال ۹۲ ایجاد کرد، یادآور شد: می‌گفتند کشور تنفس می‌خواهد و باید توافق کنیم و سخنانی از این قبیل. ما کاری به تحلیل‌های مختلف افراد نداریم، مشکل این است که توصیف، توصیف درستی نبود؛ واقعیت‌های صحنه را طوری دیگر توصیف می‌کردند. اگر یک بار حرکتی را انجام دادید و توانستید دشمن را در معرض ضعف قرار دهید و او اعتراف کرد که در آستانه فروپاشی تحریم‌ها است، به‌ بهانه‌هایی عرصه را عوض کنیم و اتفاقاتی را رقم بزنیم که همه شاهد هستیم.

عضو شورای ‌عالی امنیت ملّی تصریح کرد: گاهی شما به پشت خیمه دشمن می‌رسید امّا او با استفاده از توصیف غلط ما از صحنه، ورق را برمی‌گرداند.

عضو شورای روابط خارجی با اشاره به اتخاذ راهبرد فشار حداکثری از سوی دشمن و تلاش برای اینکه جمهوری اسلامی ایران ۴۰ سالگی خود را نبیند، گفت: علی رغم این فشارها، ملّت ایران با بصیرت خودش ایستاده است و دشمن امروز می‌گوید دیگر چیزی برای فشار بیشتر نداریم. امروز او تنفس می‌خواهد یا ما؟ امروز که کشور توانسته بایستند و حرکت خودش را ادامه دهد، دشمن باز می‌خواهد ورق را برگرداند. اینجاست که حرکت دانشجویی باید مراقب باشد تا دوباره سرابی نشان داده نشود.

جلیلی تصریح کرد: در شرایطی که دشمن به انتهای فشار حداکثری رسیده، دوباره می‌خواهد تزویر از خود نشان دهد. این واقعیتی که است که هرگاه زور دشمن به پایان می‌رسد، از تزویر استفاده می‌کند. به پشت خیمه که می‌رسی، وقتی دشمن می‌بیند زور او به جایی نرسیده، پرچم ترویز را بلند می‌کند؛ یعنی همان پرچم مذاکره و توافق.

وی با بیان اینکه اینکه تعبیر قرآن است که شیطان در پی ترساندن است، گفت: می‌بینیم عده‌ای می‌گویند مراقب باشیم فلان حرکت صورت نگیرد تا فرد جدیدی که قرار است بیاید، ناراحت نشود.. این همان اشتباه محاسباتی است. الان شما می‌بیند که فرد جدید هنوز نیامده، می‌گوید این انتظارات را از ایران دارم. اینجاست که باید صحنه را شناخت و آب را از سراب تشخیص داد.

عضو شورای‌عالی امنیت ملّی با بیان اینکه ما امروز به نقطه خوبی رسیده‌ایم و ملّت توانسته در برابر فشار حداکثری دشمن، ایستادگی کند، تصریح کرد: ملّت الان باید ثمره این ایستادگی را بگیرد نه اینکه بگوییم کشور به تنفس نیاز دارد و بعد هم تزویر دشمن باز هم ورق را برگرداند.

جلیلی ادامه داد: اگر شما می‌خواهید کار جدی رقم بزنید و مملکت را به پیشرفت برسانید، رسیدن به آب، زحمت می‌خواهد، کار و تلاش و حمایت از تولید می‌خواهد، نه اینکه دوباره برخی با یک سراب ما را بفریبند. این تعبیری که بیان می‌شود حالا کمی صبر کنیم تا این فرد برود و او بیاید، چند بار باید این موضوع ثابت شود؟ «بر در ارباب بی‌مروت دنیا، چند نشینی که خواجه کی به درآید؟».

وی افزود: کسانی که شما در انتظار روی کار آمدن‌شان هستید، همان افرادی هستند که آن حرکت‌ها را علیه ملّت ایران انجام دادند و تحریم‌های فلج‌کننده را کلید زدند، اکنون هم نیامده‌، انتظارات نامشروع مطرح می‌کنند. بعد برخی می‌گویند بگذاریم او بیاید ببینیم چه می‌شود. این همان سراب است. نه تقریباً هیچ که اصلاً هیچ نیست.

جلیلی، رسالت بزرگ دانشجویان را شناساندن آب از سراب و راه از بیراه دانست و تصریح کرد: نباید تجربه‌های تلخ بی‌فرجام دوباره تکرار شود. لازمه‌ آن این است که سایه به سایه تحولات را در عرصه‌های مختلف دنبال کنیم.

وی با بیان اینکه تمام تلاش دشمن این است که داشته‌های شما را بپوشاند یا تضعیف کند، گفت: دشمن نمی‌تواند داشته‌های ما را بپذیرد و تحمل کند. دشمنی که تمام کارش ترساندن است، می‌بیند با دانشمند فیزیکدان مسلمانی مواجه است که نمی‌ترسد و هر چه تهدید می‌کند اثر نمی‌کند و تطمیع نمی‌شود و فریب تزویر او را نمی‌خورد. طبیعی است که چاره‌ای ندارد و او را حذف می‌کند.

رئیس سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با بیان اینکه تمام تلاش عده‌ای این است که بگویند بدون آمریکا و چند کشور غربی نمی‌توان به پیشرفت رسید، گفت: به تعبیر یکی از نویسندگان آمریکا نه‌تنها در همکاری با آمریکا بلکه در مخالفت با آمریکا هم می‌توان به پیشرفت رسید.

جلیلی تصریح کرد: کسانی که دوگانه‌های کاذب ایجاد می‌کنند باید به این سؤال جواب دهند که در انتظار آمریکا نشستن و دلخوشی به آمریکا برای کشور مفید است یا تعامل گسترده و سازنده با جهان؟ چرا جهان را به یک قدرت که نه قابل اعتماد است و نه برای کشور ما نفعی داشته، خلاصه می‌کنند؟ این را باید جواب دهند و کارنامه خود را ارائه دهند.

اگر می‌گویند در عرصه دیپلماسی حرف برای گفتن داریم، بگویند با این دویست کشور چه کردید؟ چطور این دویست کشور را در شد چهار پنج کشور خلاصه کردید؟ کارنامه‌تان را در این زمینه برای مردم بگویید. برای مردم توضیح دهید که چگونه می‌توانید حرکت ملّت را شتاب دهید در عین دشمنی آمریکا و علی‌رغم اینکه با او مبارزه می‌کنیم؟

عضو شورای‌عال امنیت ملّی با بیان اینکه در دوران تصویب برجام، صادرات ایران به ۲۸ کشور اتحادیه اروپا نصف صادرات ایران به افغانستان بود، گفت: بنابراین فرصت‌ها را باید در این منطقه و سایر نقاط جهان جست نه اینکه دوگانه دروغین مذاکره با آمریکا یا عدم مذاکره را مطرح کرد.

جلیلی تصریح کرد: دوگانه واقعی این است آیا تعامل سازنده و گسترده با جهان یا دلخوشی به آمریکا و در انتظار آن ماندن؟ این است که اگر پاسخ آن را دقیق دنبال کنید موفقیت‌های بیشتری رقم خواهد خورد. ان‌شاءالله موفقیت‌های بزرگی در انتظار ملت ایران است و حرکت بزرگی که ملّت ایران در یاد شهید سلیمانی و شهید فخری‌زاده نشان دادند و همدلی و همبستگی‌ای که وجود دارد، سرمایه بزرگی است که روز به روز موفقیت‌های بیشتری را به‌دنبال خواهد آورد.