۷ نطق روحانی در خاک آمریکا

هشت سال پیش یعنی سوم مهرماه سال ۹۲ برای اولین‌بار حسن روحانی در قامت رئیس جمهور ایران پا به سازمان ملل گذاشت تا در این سازمان جهانی سخنرانی کند. روحانی برای اولین بار بعد از دو دوره چهارساله حضور محمود احمدی نژاد در این مکان حاضر می‌شد، کسی  که برای در تمام دوران حضورش از این تریبون برای دنیا شاخ و شانه‌های زیادی کشیده بود و ثمره سخنرانی‌های جنجالی‌اش چیزی جز یک اجماع جهانی با  چندین قطعنامه شورای امنیت علیه ایران نبود.

در چنین شرایطی روحانی که چهره‌ای دیپلماتیک‌تر داشت با شعار بهبود رابطه بین‌المللی کارزار انتخابات را برده بود در اولین سخنرانی‌اش در سازمان ملل از اعتدال و توسعه روابط سخن گفت و در همین راستا طرح  «جهان بدون خشونت و افراطی‌گری» که به طرح wave معروف شد را پیشنهاد کرد. 

اهمیت اولین حضور روحانی در سازمان ملل تنها به نطق او در مجمع عمومی ختم نشد و اتفاق مهمتری که در این میان رخ داد اولین دیدارها و گفت‌وگوها در سطح بالاترین مقام‌های دولتی دو کشور ایران و آمریکا بود. در آن مقطع بعد از دیدار رسمی محمدجواد ظریف و جان کری گفت و گوی تلفنی روحانی و اوباما رقم خورد.

در سال بعد مذاکرات ۵+۱ و ایران موفقیت‌های زیادی کسب کرده بود و جهان در یک قدمی توافقی بزرگ با ایران قرار گرفته بود و همین موضوع در دومین سخنرانی روحانی ظهور و بروز زیادی داشت. 

حسن روحانی در سال ۹۴ نیز پیشنهاد دیگری در راستای جهان امن و آرام مطرح کرد و آن طرح سند مبارزه با تروریسم بود او گفت:  «ما پیشنهاد می‌کنیم که مبارزه با تروریسم به یک سند و قاعده الزام‌آور بین‌المللی بدل شود و هیچ دولتی حق نداشته باشد از تروریسم به عنوان یک روش مداخله‌جویانه در امور ملت‌ها حمایت کند.»

حسن روحانی یک سال پیش در شرایطی که تهدیدهای آمریکا و تحرکاتش در منطقه و علیه ایران به اوج خود رسیده بود «ائتلاف امید» یا همان ابتکار «صلح هرمز» را مطرح کرد. حالا سپتامبر ۲۰۲۰ آخرین سالی است که حسن روحانی متن سخنرانی‌اش را در سازمان ملل ایراد می‌کند هرچند امسال سایه سنگین کرونا موجب شد تا روسای دولت‌ها به جای قرار گرفتن پشت  تریبون مهمترین سازمان جهانی از طریق ویدئویی ضبط شده حرفشان را به گوش جهانیان برسانند اما از اهمیت این سخنرانی‌های سالانه کاسته نشده است.

سال سخنرانی مهمترین محورهای سخنرانی 

۳ مهر ۹۲

*ایران به دنبال تعامل سازنده بر اساس احترام متقابل و منافع مشترک با دیگر کشورهاست و در این چارچوب، در پی افزایش تنش با ایالات متحده آمریکا نیز نیست.

*"سخنان امروز پرزیدنت اوباما را با دقت دنبال کردم"در صورت عزم سیاسی رهبران آمریکا و خودداری از دنبال کردن منافع گروه های فشار جنگ‌طلب، می‌توان به چارچوبی برای مدیریت اختلافات رسید. در این چارچوب موضع برابر، احترام متقابل و اصول مسلم شناخته شده بین المللی باید مبنا باشد؛ البته در این زمینه انتظار ما از واشنگتن شنیدن صدای واحد است.

* ایران لنگرگاه ثبات در دریای ناآرامی‌های منطقه‌ای است.

*امروز بگذارید در برابر این سخن ناکارآمد و غیرقانونی بگویم "صلح در دسترس است." پس به نام جمهوری اسلامی ایران در گام نخست پیشنهاد می‌کنم طرح "جهان علیه خشونت و افراطی‌گری" در دستور کار سازمان ملل متحد قرار گیرد.

۳ مهر ۹۳ 

*وقتی پای ژنرال‌ها به منطقه باز شد، انتظار نداشته باشید دیپلمات‌ها به استقبال آنان بروند. وقتی جنگ شروع شد، دیپلماسی به پایان می‌رسد. وقتی تحریم آغاز شد، نفرتِ عمیق از تحریم‌کنندگان هم، شروع می‌شود. وقتی فضای خاورمیانه امنیتی شد، پاسخ آن هم امنیتی می‌شود.

*خاورمیانه، تشنۀ توسعه است، و خسته از جنگ. این حق طبیعی مردمانِ سرزمین‌های حاصل‌خیزِ خاورمیانه است که از زندگی توأم با صلح و رفاه برخوردار باشند. در گذشته، استعمار این حق را از آنان سلب کرد و اکنون سایۀ جنگ و خشونت، امنیت آنان را تهدید می‌کند. 

*من اعلام می‌کنم، اگر امروز همۀ توان خود را علیه افراط و خشونت به‌ کار نگیریم و کار را به کاردان نسپریم،فردا جهان برای هیچکس، جای امنی نخواهد بود.

*دستیابی به توافق جامع هسته‌ای با ایران،‌ فرصتی تاریخی برای غرب است که نشان دهد با پیشرفت و توسعه دیگران مخالف نیست و تبعیض در مقررات بین‌المللی را دنبال نمی‌کند: این توافق می‌تواند پیامی جهانی برای صلح و امنیت نیز داشته باشد که راه‌ حل اختلافات، مذاکره و تکریم است و نه منازعه وتحریم.

۶ مهر ۹۴ 

*من به نمایندگی از ملتی سخن می‌گویم که دو سال قبل، بار دیگر به تعامل سازنده با جهان رأی داد و اینک با افتخار می‌توانم اعلام کنم که «امروز، فصل جدیدی در روابط ایران با جهان آغاز شده است.»

*ما در این مذاکرات ثابت کردیم که روی میز ایران، چیزی جز منطق، استدلال و اخلاق و نیز در صورت لزوم، دفاعِ مشروع و قاطع از خود و منافع خویش در برابر هر گونه تجاوز، وجود ندارد. که نهایتا ایالات متحده نیز وادار شد تا تحریم و فشار را کنار گذاشته و میز مذاکره را برگزیند.

*ما پیشنهاد می‌کنیم که مبارزه با تروریسم به یک سند و قاعده الزام‌آور بین‌المللی بدل شود و هیچ دولتی حق نداشته باشد از تروریسم به عنوان یک روش مداخله‌جویانه در امور ملت‌ها حمایت کند.

۱ مهر ۹۵ 

*قرنی که با ترور و خشونت در نیویورک آغاز شد نباید با رقابت‌های خصمانه و آتش افروزی  فزاینده در خاورمیانه ادامه یابد.

*ایران با هرگونه فرقه گرائی و دامن زدن به اختلافات مذهبی مخالف است. مسلمانان، اعم از شیعه و سنّی قرنهاست که  در کنار یکدیگر، با احترام و اتّحاد، برادرانه زندگی کرده و خواهند کرد. تبدیل تفاوتهای مذهبی به تقابل های پر تنش، از مطامع سیاسی  برخی کشورها سرچشمه می گیرد که می‌کوشند با پوشش‌های مذهبی، قدرت طلبی خود را پنهان سازند.

*علی‌رغم همه سختی‌ها، من عمیقاً بر این باورم که اعتدال بر افراط، صلح‌طلبی بر خشونت‌گرایی، دانایی بر نادانی، و نهایتاً عدالت بر ظلم و بیداد غلبه خواهد کرد.آنچه مهم است ایمان، امید، تحرک و تلاش در جهت تحقق صلح و عدالت است و تردیدی نیست که خداوند متعال، دوستداران صلح و عدالت و اعتدال را یاری خواهد کرد.

۲۹ شهریور ۹۶ 

*چهار ماه پیش در دوازدهمین دوره از انتخابات ریاست جمهوری در ایران، بیش از ۴۱ میلیون ایرانی یعنی  ۷۳ درصد واجدان شرایط با حضور خود در پای صندوق‌های رای، یک بار دیگر به برنامه اینجانب برای اعتدال، و احترام به «حقوق بشر و حقوق شهروندی» در سیاست داخلی، و اتخاذ خط مشی «تعامل سازنده» در سیاست خارجی و پیشرفت در،مسیر تحول اقتصادی اطمینان کردند. این رای حاصل بلوغ سیاسی - اجتماعی در جامعه‌ای بود که تنها چهار دهه است حکومتی مردم‌سالار و آزاد را تجربه می‌کند. 

*حقوق بشر و حقوق شهروندی، در کنار اسلامخواهی و عدالت­جویی، از مهم­ترین خواسته‌­های مردم ایران در طول بیش از یکصد و پنجاه سال گذشته و به ویژه در انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ بوده است.

*ایران نه ­می‌­خواهد، امپراتوری تاریخی اش را احیا کند و نه می­‌خواهد، مذهب رسمی­‌اش را حاکم کند و نه می­‌خواهد انقلابش را با زور سرنیزه صادر کند. ما به استواری فرهنگ­مان، حقیقت مذهب­مان و اصالت انقلابمان آن قدر باور داریم که هرگز نمی‌خواهیم آنها را چونان اهداف استعماری جدید بر کولۀ سربازان صادر کنیم. ما برای ترویج فرهنگ و تمدن و مذهب و انقلابمان در قلبها وارد می­‌شویم و با عقل‌ها سخن می­گوییم. شعر می‌خوانیم و با حکمت سخن می­‌گوییم. سفیران ما، شاعران و عارفان و حکیمان­مان هستند. ما با مولوی تا این سوی اقیانوس اطلس را در نوردیده­‌ایم. ما با سعدی در دل آسیا نفوذ کرده‌­ایم­. ما با حافظ جهان  را فتح کرده‌ایم پس چه نیازی دیگر، به فتح جدید داریم؟!

۳ مهر ۹۷ 

*این یک واقعیت تاریخی است که دولتمردان بزرگ به‌جای «دیوار»، «پل» می‌سازند. هر اندازه نژادپرستی، تبعیض نژادی و بیگانه‌هراسی ایجاد دیوار میان ملت‌ها را آسان می‌سازد، گفت‌وگو، مدارا و همزیستی مسالمت‌آمیز خمیرمایۀ بنای پل میان اختلافات و دودستگی‌هاست.

*درمان نژادپرستی، بیگانه‌هراسی، خشونت و نفرت‌پراکنی را باید در گفت‌وگو، مدارا و مردم‌سالاری جست‌وجو نمود. این همان راهی است که ماندلا با شجاعت به دولتمردان واقعی نشان داده است. یاد و نام این مرد بزرگ برای همیشه در تاریخ زنده خواهد ماند

۳ مهر ۹۸  *خاورمیانه در آتش جنگ، خونریزی، تجاوزگری، اشغال‌گری، تعصبات مذهبی و فرقه‌ای و افراط‌گرایی می‌سوزد و بزرگ‌ترین قربانی چنین شرایطی ملت مظلوم فلسطین است. تبعیض، تصاحب زمین‌ها، شهرک سازی وکشتار همچنان ادامه دارد.

*طرح‌های تحمیلی آمریکایی- صهیونیستی مانند معامله قرن، تعیین بیت‌المقدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی و الحاق بلندی‌های جولان به دیگر سرزمین‌های اشغالی، قطعاً محکوم به شکست است.

*بنا به مسئولیت تاریخی کشورم در حفظ امنیت، صلح، ثبات و پیشرفت در منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز، همه کشورهایی را که از تحولات خلیج فارس و تنگه هرمز متأثر می‌شوند به «ائتلافِ امید»HOPE یعنی«ابتکار صلح هرمز» (Hormoz Peace Endeavor) دعوت می‌کنم.

*هدف "ائتلاف امید" ارتقای صلح، ثبات، پیشرفت و رفاه کلیه ساکنان حوزه تنگه هرمز، و تفاهم متقابل و روابط صلح آمیز و دوستانه میان ایشان است. این ابتکار حوزه‌های مختلف همکاری مانند تأمین همگانی امنیت انرژی، آزادی کشتیرانی و انتقال آزادانه نفت و سایر منابع نسبت به کشورهای حوزه تنگه هرمز و فراتر از آن را در بر می‌گیرد.