طرح جهش تولید و تامین مسکن چه تاثیری بر بازار خواهد داشت؟

از زمان آغاز به کار مجلس یازدهم، ساماندهی بازار مسکن یکی از مطالبات جدی مردم از مجلس بود. نمایندگان مردم در خانه ملت نیز از همان روزهای ابتدایی آغاز به کار خود از وضعیت بازار مسکن انتقاد کرده و ورود جدی به این حوزه داشتند. طرح جهش تولید و تامین مسکن یکی از طرح هایی بود که بلافاصله پس از تشکیل کمیسیون عمران در مجلس یازدهم کلید خورد و با برگزاری چند ماه جلسات کارشناسی در مجلس دنبال شد.

سخنگوی کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با ایسنا با اشاره به اهداف این طرح بیان کرد: جزئیات طرح جهش تولید و تامین مسکن با حضور کارشناسان حوزه های مختلف در جلساتی پیاپی و متعدد در طی چند ماه در کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. براساس این طرح دولت مکلف به ساخت سالیانه یک میلیون واحد مسکن در ظرف ۴ سال می‌شود. همچنین براساس این طرح ترکیب شورای عالی مسکن و اختیارات آن نیز در چارچوب قانون دیده شده است. تامین منابع مالی این طرح در قالب ایجاد صندوق ملی مسکن از دیگر مواردی است که در این طرح در نظر گرفته شده است. 

سید البرز حسینی در ادامه خاطر نشان کرد: شرایط ایجاد صندوق ملی مسکن و شرایط تعیین هیات امنای آن و این که چه کسانی مسئولیت این صندوق را در دست گرفته از دیگر مواردی است که در این طرح دیده شده است. در این طرح در خصوص نحوه مدیریت صندوق و ذخیره مالی آن نیز مواردی ذکر شده است.

پس از بررسی این طرح طی چند ماه در کمیسیون عمران مجلس، تقاضای بررسی این طرح به صورت دو فوریتی از سوی طراحان مطرح شد و نمایندگان با این تقاضا موافقت کردند. پس از تصویب بررسی دو فوریتی این طرح، عده ای از نمایندگان تقاضای سلب یک فوریت از این طرح را مطرح کرده که در نهایت با مخالفت سایر نمایندگان مواجه شد.

بحث تامین منابع مالی این طرح یکی از ابهامات و ایرادات وارده به این طرح بود که محلی برای مخالفت عده ای با جزئیات این طرح شد.

کلیات این طرح در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفت و در نهایت نمایندگان با آن موافقت کردند. اما به منظور ابهامات وارده به این طرح در بحث تامین منابع مالی و تامین زمین، مجددا این طرح به کمیسیون عمران مجلس ارجاع شد تا جزئیات آن مورد بررسی دقیق تری قرار گیرد.

حدود یک ماه پیش بود که سخنگوی کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی از چکش کاری نهایی جزئیات این طرح در کمیسیون خبر داد و تاکید کرد:

پس از تصویب کلیات این طرح در جلسه علنی مجلس، به دلیل وجود ابهاماتی در حوزه تامین منابع مالی و بحث زمین این طرح به کمیسیون عمران ارجاع شد تا ابهامات آن مرتفع گردد.در جلسات کمیسیون با حضور نمایندگان شورای نگهبان و مرکز پژوهش های مجلس و نمایندگان حوزه بانکی ابهامات موجود در بحث تامین زمین و هم چنین تامین منابع مالی مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت مرتفع شد. اکنون این طرح در نوبت رسیدگی در صحن قرار گرفته تا جزئیات آن جز به جز در صحن مجلس بررسی شود.

بر اساس اهداف تعیین شده در این طرح تامین زمین ارزان قیمت، تسهیلات مناسب و مصالح ارزان قیمت سه مولفه اساسی است که می تواند تولید مسکن در کشور را رونق داده و عرضه در بازار را افزایش دهد.

از سوی دیگر تعیین سیاست های مالیاتی به منظور اخذ مالیات از خانه های لوکس و معاملات مکرر از دیگر تدابیری است که برای جلوگیری از ورود دلالان به این بازار دیده شده است.اما سوال اصلی این است که پس از رای نمایندگان به این طرح؛ چه تاثیراتی در کوتاه مدت و بلند مدت بر روی بازار مسکن خواهد داشت؟

به منظور پاسخ به این سوال به سراغ چند تن از نمایندگان مجلس رفته و نظرات کارشناسان این حوزه را جویا شدیم.

رحمت اله فیروزی پوربادی در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به تاثیرات طرح جهش تولید و تامین مسکن در بازار، بیان کرد: اگر این طرح در مجلس تصویب و اجرایی شود قطعا تاثیرات کوتاه مدت و بلند مدتی در بازار خواهد داشت چراکه بر اساس این طرح دولت سیاست واحدی را برای ساخت مسکن در کشور دنبال خواهد کرد و به تدریج دست دلالان از این بازار کوتاه خواهد شد. اکنون نبود تعادل میان عرضه و تقاضا و حضور دلالان در این بازار باعث شده تا قیمت ها افزایش یابد. با دنبال کردن برنامه معینی قطعا تعادل به بازار بازخواهد گشت و دست دلالان از این بازار کوتاه خواهد شد.

این عضو کمیسیون عمران مجلس در ادامه تصریح کرد: بر اساس این طرح دولت مکلف می شود سالیانه یک میلیون واحد مسکونی بسازد و از سوی دیگر تسهیلات مناسب و تامین زمین ارزان و مصالح ارزان قیمت دیده شده است. از سوی دیگر معافیت هایی برای انبوه سازان در این طرح دیده شده است.در مجموع تلاش شده تا با فراهم کردن زیرساخت های لازم ساخت مسکن طبق برنامه معینی دنبال شود تا تعادل بین عرضه و تقاضا برقرار گردد.

کمال حسین پور از دیگر اعضای کمیسیون عمران مجلس در گفت و گو با ایسنا درباره تاثیرات این طرح بر روی بازار مسکن بیان کرد: از آن جا که در چند سال گذشته ما عرضه مسکن به بازار نداشتیم و در وزارت راه و شهرسازی چندان به ادامه طرح مسکن مهر و ساخت مسکن جدید در کشور اعتقادی وجود نداشت شاهد به هم خوردن تعادل بین عرضه و تقاضا در بازار هستیم. با افزایش تقاضا در حوزه مسکن و کمبود عرضه شاهد بالا رفتن قیمت‌ها هستیم از سوی دیگر افزایش قیمت مصالح ساختمانی و زمین نیز در افزایش قیمت بی تاثیر نبوده است.

این عضو کمیسیون عمران مجلس خاطر نشان کرد: براساس طرح جهش تولید و تامین مسکن در چهار سال اول حدود ۴ میلیون مسکن ساخته و به بازار عرضه خواهد شد. با ساخت مسکن می‌توان به مطالبات جوانانی که تازه ازدواج کردند و افراد کم بضاعت جامعه پاسخ داد. بر اساس این طرح تسهیلات ارزان قیمت در اختیار قرار خواهد گرفت و تامین زمین و مصالح ساختمانی با قیمت مناسب دیده شده است. در تامین منابع مالی این طرح ابهاماتی وجود داشت که در جلسات کمیسیون برطرف شد. در نهایت این طرح می‌تواند با ساخت مسکن عرضه را افزایش داده و در نهایت بین عرضه و تقاضا در بازار تعادل ایجاد کند.

مجتبی یوسفی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به تاثیرات طرح جهش تولید و تامین مسکن بر روی بازار بیان کرد: بازار مسکن به عنوان پیشران اقتصاد کشور از اهمیت بالایی برخوردار است و رونق اقتصادی در این بازار تاثیری بر روی ۱۸۶ حرفه دارد، بنابراین حرکت این بازار و خروج آن از رکود تاثیر مثبتی در راستای رونق تولید خواهد داشت. اکنون در بازار مسکن تعادل بین عرضه و تقاضا وجود ندارد. براساس قانون برنامه ششم توسعه باید سالیانه حدود یک میلیون واحد مسکن در کشور ساخته شود، اما اکنون تنها ۳۰۰ هزار واحد توسط مردم و ۲۰۰ هزار واحد در شهرها و روستاها ساخته می‌شود و ما حدود ۵۰۰ هزار واحد در سال عقب هستیم. 

این عضو کمیسیون عمران مجلس در ادامه افزود: سیاست‌های غلط در حوزه مدیریت بازار مسکن در شش سال گذشته باعث شده تا تعادل بین عرضه و تقاضا در بازار برهم خورده و اکنون با افزایش ۱۵۰ درصدی قیمت مواجه باشیم. در طرح جهش تولید و تامین مسکن دولت مکلف است سالیانه حدود یک میلیون واحد مسکن تولید و عرضه کند که طبعا می‌تواند تعادل را بین عرضه و تقاضا بازگرداند. از سوی دیگر در این طرح با سیاست‌های مالیاتی نظیر اخذ مالیات از خانه‌های لوکس و زمین‌های بایر و معاملات مکرر سعی شده تا دست دلالان از این بازار کوتاه گردد و از انبوه‌سازان حمایت شود. 

وی در ادامه خاطر نشان کرد: قطعا سیاست‌های مالیاتی این طرح در کوتاه مدت تاثیرات خود را نشان خواهد داد. اما سیاست‌هایی که در حوزه ساخت در نظر گرفته‌ شده است در بلندمدت تاثیر خود را خواهد گذاشت. این روزها شاهد افزایش روز به روز قیمت رهن و اجاره است امید است با تصویب این طرح و اجرای آن از سوی دولت ثبات به بازار مسکن بازگردد. 

اقبال شاکری در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به اهداف و تاثیرات این طرح بر روی بازار، تصریح کرد: تامین زمین ارزان‌قیمت، ارائه‌ی تسهیلات ارزان، تسهیل در صدور مجوزها با ساماندهی سازوکارهای اداری از طریق نظامات مربوط به نظام مهندسی شهرداری‌ها و سازمان مالیاتی و همچنین تخصیص تسهیلات به افراد فاقد مسکن از جمله موارد مثبتی است که در این طرح دیده شده است.

وی در ادامه اظهار کرد: فراهم کردن بستر مناسب با در نظر گرفتن تسهیلات ارزان‌قیمت در کلانشهرها و تامین زمین ارزان‌قیمت و رایگان و مصالح ساختمانی با نرخ مصوب از جمله مولفه‌هایی است که می‌تواند موتور محرک ساخت مسکن بوده و با ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا بر روی بازار تاثیر بگذارد.

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی افزود: براساس این طرح باید سالانه یک میلیون مسکن ساخته شود و قرار نیست که فقط از ظرفیت دولت برای ساخت مسکن استفاده شود چرا که تاکنون برای تامین مسکن در کشور از ظرفیت اقشار مختلف جامعه نظیر بخش‌های شخصی‌ساز، انبوه‌ساز و دولتی‌ساز و همچنین تعاونی‌ها استفاده شده است. وزارت راه و شهرسازی نیز بخشی از دولت است که در این زمینه مسئولیت دارد.

غلامرضا شریعتی از دیگر اعضای کمیسیون عمران مجلس در گفت و گو با ایسنا با اشاره به تاثیرات این طرح در بازارمسکن ، خاطر نشان کرد: هدف اصلی این طرح رونق بخشیدن به حوزه تولید مسکن و افزایش ساخت مسکن در کشور است. می توان گفت هدف اساسی آن تامین مسکن ارزان قیمت است. در این طرح سعی شده با تامین زمین نسبتا رایگان و پایین آوردن نرخ تسهیلات بانکی ساخت مسکن در کشور سرعت بگیرد. بر اساس پیش بینی های انجام شده در این طرح حداقل سالیانه یک میلیون واحد جدا از تعهداتی که بنیاد مسکن و وزرات راه و شهرسازی در قالب طرح مسکن ملی دنبال می کنند، در کشور ساخته خواهد شد.

نماینده مردم بهشهر در مجلس تصریح کرد: در این طرح سعی شده تا با سرعت بخشیدن به ساخت مسکن، عرضه واحدهای مسکونی در بازار افزایش یابد. با افزایش عرضه مسکن با قیمت مناسب، شاهد شکسته شدن رشد صعودی قیمت مسکن خواهیم بود. در این طرح با متعادل کردن قیمت مسکن شرایط مناسب تری برای تامین مسکن اقشار متوسط و پایین جامعه فراهم خواهد شد.

اسماعیل حسین زهی در گفت و گو با ایسنا با اشاره به تاثیرات کوتاه مدت و بلند مدت این طرح بر روی بازار مسکن، بیان کرد: طرح جهش تولید و تامین مسکن از سوی کمیسیون عمران به منظور ساماندهی بازار مسکن تهیه شد. یکی از اهداف این طرح بازگرداندن تعادل بین عرضه و تقاضا در بازار مسکن با تکلیف دولت به ساخت واحد های مسکونی است. در این طرح پیش بینی شده تا زمین ارزان قیمت و مصالح با قیمت تمام شده در اختیار تولید کنندگان واقعی قرار گیرد.

نماینده مردم خاش در مجلس تصریح کرد: بر اساس این طرح سالانه حدود یک میلیون واحد تا سال ۱۴۰۴ با همکاری دستگاه های ذی ربط ساخته خواهد شد و در اختیار اقشار آسیب پذیر و واجد شرایط قرار خواهد گرفت. با ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا در بازار مسکن می توان تا حدودی جلوی افزایش قیمت ها را گرفت. از سوی دیگر سیاست های مالیاتی نیز در این طرح دیده شده که می تواند ابزاری برای کوتاه کردن دست دلالان از این بازار باشد؛ به طور کلی این طرح دارای تاثیراتی هم در کوتاه مدت و هم در بلند مدت در بازار مسکن خواهد بود.

بر اساس نظر نمایندگان مجلس این طرح می تواند تاثیرات کوتاه مدت و بلند مدتی بر روی بازار مسکن داشته باشد. نمایندگان بر این باورند الزامات مالیاتی دیده شده در این طرح می تواند دست دلالان را از این بازار کوتاه کرده و از سوی دیگر تعیین سیاستی واحد برای ساخت مسکن، تاثیرات کوتاه مدتی بر روی بازار داشته باشد. هم چنین تکلیف دولت به ساخت سالانه حدود یک میلیون واحد می تواند در بلند مدت تعادل را بین عرضه و تقاضا در بازار برقرار ساخته و تاثیر این طرح را در بلند مدت نشان دهد.

اکنون رسیدگی به جزئیات این طرح در نوبت دستورات صحن علنی مجلس بوده و امید است در روزهای آتی در دستورکار نمایندگان قرار گیرد تا جزئیات بیشتری از الزامات و تکالیف این طرح به منظور ساماندهی بازار مسکن روشن گردد.