نتایج چند پژوهش در مورد نقش ورزش و سازمانهای ورزشی در جنگ و صلح

برابر نتایج چند پژوهش در مورد نقش ورزش و سازمان‌های ورزشی بر جنگ و صلح:

1. به رغم اینکه ورزش بر ساختار جنگ اثرگذار است، ولی اثرگذاری سازمان‌های ورزشی در ساختار جنگ کم است. 

2. ورزش و سازمان‌های ورزشی در دستیابی به صلح کارایی دارند.

3. به رغم انجام اقداماتی نظیر حضور برخی از کارکنان سازمان تربیت بدنی در مناطق عملیاتی، کمک‌های مردمی کارکنان سازمان تربیت بدنی، واگذاری برخی از اماکن ورزشی به منظور نگهداری اسرای عراقی، واگذاری برخی از سالن های ورزشی به مناطق پشتیبانی برای تسهیل و حتی نگهداری مهمات، اعزام مربیان برای آموزش ورزشی رزمندگان در مراکز آموزشی نظامی و پادگان‌ها و چند اقدام دیگر، در واقع اراده، برنامه‌ریزی و انسجام لازم از سوی تصمیم سازان و تصمیم گیران حوزه ورزش و جنگ برای بهره‌گیری از ظرفیت بالای سازمان‌های ورزشی در راستای اهداف جنگ مشاهده نشد. در واقع اقدامات انجام شده و میزان اثرگذاری ورزش در جنگ تحمیلی عراق علسه ایران، در برابر ظرفیت بالای سازمان‌های ورزشی، قابلیت ارتقاء و اثرگذاری بیشتر را داشت.

4. از سوی دیگر اگرچه ورزش در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران اثرگذار بود ولی، سازمان‌های ورزشی نتوانستند به عاملی برای کاهش تنش و درگیری در این جنگ مبدل شوند. همچنین ورزش عاملی برای رونق جنگ و افزایش درگیری نظامی عراق و ایران محسوب نمی‌شود. البته حضور ورزشکاران ایرانی در جبهه توانست منجر به افزایش انگیزه حضور مردم ایران در جنگ و حمایت اجتماعی از ادامه فرایند جنگ شود. 

البته نمی‌توان این واقعیت را انکار کردکه ورزشکاران به تنهایی نمی‌توانند مقدمات صلح یا جنگ را مهیا کنند. بلکه در چهارچوب نقشه راه سیاست مداران، تصمیم سازان و تصمیم گیران نقش محوری خود را در در راستای تبلیغات جذب مشارکت مردم در جنگ به ثمر می‌رسانند. نباید فراموش کرد که در فرایند شکل گیری نگرش و تصمیم گیری و کنش افراد در جامعه عواملی چند نقش دارند از جمله مهمترین آنها افراد یا گروه‌های مرجع محسوب می‌شوند که مبنا و معیار داوری و ارزیابی کار کنش‌گران اجتماعی قرار می‌گیرند. گروه‌های مرجع دو کارکرد عمده‌ی هنجاری و مقایسه‌ای دارند. البته در مواردی از ظرفیت ورزش، ورزشکاران و سازمان‌های ورزشی برای از بین بردن موقعیت‌های صلح‌آمیز و تحریک دشمنی استفاده‌شده است.

در جنگ ایران و عراق با ورزشکارانی مواجه‌ایم که به عنوان رزمنده وارد جنگ ایران و عراق شدند و این اقدام آن‌ها (به عنوان گروه مرجع) منجر به تشویق حضور سایر افراد برای حضور در جبهه شد.

1. با توجه به ویژگی‌های جنگ‌های نسل پنجم و همچنین جنگ ترکیبی و در نظر قراردادن ساختار جنگ که در این رساله به آن پرداخته شد، افزایش اثرگذاری ورزش در جنگ ترکیبی و حتی افزایش آسیب‌ها و تهدیدات در حوزه ورزش متصور است. نظر به اثرگذاری ویژه حوزه ورزش بر افکار عمومی و کنش‌های مردم، احتمال افزایش اثرگذاری بر تحولات جامعه نیز متصور است.

منبع:

جهانفر، رضا (1401). مطالعه جامعه شناختی نقش ورزش و سازمانهای ورزشی در جنگ. رساله دکتری. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.