با توجه به اینکه جن یک مفهوم فرهنگی در بسیاری از کشورها و ادیان دینی است، وجود آنها به عنوان یک واقعیت علمی تأیید نشده است. اما در برخی داستان‌ها و باورهای مردمی، موجوداتی به نام جن ذکر شده‌اند که قدرت‌ها و خصوصیاتی خارق‌العاده دارند. لذا به طور کلی، وجود جن به عنوان یک موجود زنده واقعی تأیید نشده است ولی در برخی فرهنگ‌ها و افسانه‌ها ذکر شده‌اند.
دنیای «اجنه و طرز زندگی‌شان» هم همینطور است. بارها روایت‌های مختلف در خصوص این موجود شنیده‌ایم، اما زمانی‌که با دکتر نقی‌پورفر که سالیان درازی از عمر خودش را صرف تحقیق در این مورد کرده است گفت و گو می‌کنیم، از واقعیت‌هایی پرده برداشته می‌شود که شاید کمتر کسی درباره‌اش شنیده باشد. این روحانی که در حال حاضر در دانشگاه الهیات قم تدریس می‌کند، در خصوص آیات قرآنی که درباره جن وجود دارد تحقیق کرده و به همین دلیل تنها درباره آیات قرآنی در این زمینه گفت و گو می‌کند.
قرآن چیزی در خصوص ماهیت جن آمده است؟ اینکه چیست و از چه چیزی بوجود آمده؟
واژه جن به ماهیت آن بستگی دارد که «پنهان بودن» است، «جنین» هم از آنجایی که پنهان است به این نام خوانده می‌شود. به جنت هم به این دلیل جنت می‌گویند که با درختان زیاد پوشیده شده است. در مورد اجنه خدای عالم اصرار داشته‌اند که این موجود در قرآن مطرح شود، در مقابل آن «انسان» وجود دارد، انسانی که ریشه‌اش از انس است.
بعضی‌ها هم اعتقاد دارند که انسان به این علت انسان خوانده می‌شود که ریشه‌اش از نسیان می‌آید به معنای فراموشکار. در حالیکه ما بیشتر سعی می‌کنیم به همان ریشه مثبت یعنی انس اکتفا کنیم که نشان می‌دهد انسان یک موجود اجتماعی است و نیاز به انس و الفت دارد تا اینکه فراموشکار باشد. پس جن یعنی موجود نامرئی.
اگر بخواهیم درباره ویژگی‌های این موجود صحبت کنیم باید بگوییم جن و انسان دو موجود دو ساحتی (مادی، ملکوتی) هستند به این معنا که در مقابل اعمال الهی مکلف هستند و به آنها امکان اتخاذ تصمیم خیر و شر داده شده است. موجودات دیگر مانند ملک، جماد، نبات همه تک ساحتی هستند اینها به عبادت خداوند مشغول هستند و ارده‌ای برای تصمیم‌گیری ندارند.
آیا اجنه جنسیت دارند؟
بله اجنه جنسیت دارند، زن و مرد هستند.
آنها در کجا زندگی می‌کنند؟
محل زندگی جن‌ها همین جا روی زمین است، البته آنها می‌توانند در کرات دیگر هم باشند. جن مانند انسان است، هر جا که انسان بتواند زندگی کند، جن هم می‌تواند حضور داشته باشد و هیچوقت از این نظر از انسان عقب نمی‌ماند. فرقی نمی‌کند جن‌ها مانند انسان‌ها می‌توانند در یک خانه مدرن باشند یا در یک ویرانه بهم ریخته.
از نظر جایگاه چطور، جن و انسان در چه وضعیتی هستند
فراموش نشود که انسان گل سرسبد عالم است و از هر آفریده‌ای برتر.
از جامعه جن‌ها چه می‌دانیم؟ آیا در حال توسعه هستند یا نه؟
اطلاعات قرآنی در خصوص جن اجمالی است و درباره آن تذکرات مهمی ارائه شده است. قرآن در آیاتی می‌فرمایند که طایفه جن قبل از انسان خلق شده‌اند، درباره ماهیت مادی‌شان باید بگویم که وجود آنها از آتش نافذ است (والجان خلقناهم من قبل، من نار السموم) نافذ به این معنی که حتی از در بسته هم می‌توانند عبور و مرور داشته باشند و هیچ چیزی مانع رد شدن اجنه نمی‌شود و به هیچ طریقی نمی‌توان جلوی آنها را گرفت.
آیا این به معناست که آنها می‌توانند وارد زندگی ما هم بشوند؟
در این خصوص، باید مسئله‌ای را هم تذکر بدهم. اینکه جن نمی‌تواند سر خود وارد جایی شود چرا که راه دخالت فیزیکی از جانب جن بسته است، پس کسی نمی‌تواند با خودش تخیل کند که جن وارد زندگی‌اش شده است. ابدا، راه دخالت فیزیکی از سوی جن بسته است، خصوصا از زمان ظهور اسلام.
همانطور که خداوند در آیه ۶ سوره جن می‌فرمایند: (وَأَنَّهُ کانَ رِجَالٌ مِّنَ الْإِنسِ یعُوذُونَ بِرِجَالٍ مِّنَ الْجِنِّ فَزَادُوهُمْ رَهَقًا) کسانی از انس به کسانی از جنّ پناه می‌بردند، پس به طغیان جنّیان می‌افزودند. یعنی گاهی اوقات انسان‌ها به اجنه پناه می‌برند و جن‌ها پناهگاه آنها قرار می‌گیرند که این شرک است.
یعنی قبل از آن جن‌ها می‌توانستند به هر جایی که ممکن است سرک بکشند؟
بله قبل از اینکه اسلام ظهور کند آنها می‌توانستند به هر جایی سرکشی کنند.
چطور شد که راه این سرکشی بسته شد؟
بعد از مبعث و ظهور اسلام، ملائک پاسدار آسمان‌ها شدند. بعد از آن بود که دیگر جنی نتوانست وارد آسمان‌ها و ملائک شود. در آسمان‌ها ملکه پاسدار وجود دارد و راه نفوذ هر جنی در آنجا بسته است. قرآن در آیاتی اشاره می‌کند که جن‌های قبل از اسلام جن‌هایی بودند که می‌توانستند وارد ملکوت شوند و از آنجا دزدی کنند.
آنها چطور اطلاعات را سرقت می‌کردند؟
آنها دست به استراق سمع می‌زدند و از این طریق اطلاعات غیبی را می‌دزدیدند تا با دادن آن به آدمها بتوانند یارکشی کنند و شیطنت‌هایشان رنگ گسترده‌تری به خودش بگیرد.
جن‌ها هم دین دارند؟
بله هم جن مسلمان داریم و هم جن کافر.
هر کدام به چه شکل فعالیت می‌کنند؟
جن کافر و شیطان فعالیتش اینگونه است که در انسان تاثیر می‌گذارد و ممکن است او را شیطان‌صفت کند. این جن‌ها رهبری جریان شیطنت و باطل را بر عهده دارند و عناصر انسانی را به خدمت می‌گیرند. در قرآن به معرفی جن مسلمان خیلی پرداخته نشده است چون آنها همیشه در راه انجام کار خیر قدم برمی‌دارند.
از نظر فعالیت جن مسلمان با ملک هیچ فرقی نمی‌کند و محصول کار و فعالیتی که انجام می‌دهند یکی است. اما جن کافر همان جنی است که دست به کارهای شیطانی می‌زند و با نفس اماره همدست است.
این مسئله خیر و شر تنها مربوط به جن‌ها نیست، ما حتی روی زمین انسان‌هایی داریم که رفتارهای شیطانی دارند یک انسان خوب می‌تواند دیگری را بهشتی کند و یک انسان بد، جهنمی. ابلیس ممکن است نتواند خودش به شکل مستقیم انسان را گمراه کند، به همین دلیل از طریق دیگری وارد می‌شود. عناصر انسانی اهرم‌های قوی در دستان شیاطین جنی هستند که می‌توانند دست به کارهای وحشتناکی بزنند.
جن‌ها در زندگی انسان‌ها چه نقشی ایفا می‌کنند؟
آنها در تصمیم‌گیری انسان‌ها تاثیر می‌گذارند همانطور که خداوند در سوره الناس می‌فرمایند: «الذی یوسوس فی صدور الناس من الجنه و الناس» انسان‌هایی هستند که شیطان‌صفت می‌شوند و در تیم شیاطین جنی ایفای نقش می‌کنند و بعد از وارد شدن به تیم آنها شروع به اندیشه‌سازی و دخالت در تصمیم‌گیری‌ها می‌کنند. این کاری است که اجنه از روز اول خلقت تا روز قیامت آن را انجام داده و انجام می‌دهند.
به چه شکل در تصمیم‌گیری‌ها دخالت می‌کنند؟ آیا ما این دخالت را احساس می‌کنیم؟
مسائلی را به انسان القا می‌کنند که کاملا نامحسوس است و کسی متوجه آن نمی‌شود. این القائات باعث می‌شود شخص تصمیماتی بگیرد، تصمیماتی که فکر می‌کند خودش به تنهایی گرفته اما در واقع اینطور نیست و اجنه روی تصمیم‌گیری او تاثیر گذاشته‌اند. این کاری که اجنه انجام می‌دهند بقدری نا محسوس است که شخص نمی‌تواند آنها را از یکدیگر تفکیک کند.
در این خصوص حدیثی داریم؟
در این خصوص حدیثی داریم که می‌فرماید (قال النبی(ص) : ان الشیطان فی عروق ابن آدم یجری مجری الدم) در فرزندان آدم مثل یک جریان کور که وجود دارد اما ما حرکتش را احساس نمی‌کنیم. باید بگویم آنقدر این حرکت ظریف است که گاهی اوقات نمی‌توان تشخیص داد که شیطان ما را گول زده و مشغول تصمیم‌گیری است یا خودمان هستیم که با عقل سلیم برای کاری که می‌کنیم تصمیم می‌گیریم.
همه ما انسان‌ها یک ستون پنجم داریم به اسم نفس اماره، نفسی که در بدن ماست و عنصر داخلی به حساب می‌آید. از طرف دیگر ما شیطان را داریم، یک عنصر بیرونی است که با نفس اماره همدستی می‌کند. این دو مدام به یکدیگر سرویس می‌دهند تا نقشه‌های شیطانی‌شان را به سرانجام برسانند. این نفس اماره در تمام انسان‌ها وجود دارد و این خود ما هستیم که می‌توانیم انتخاب کنیم نفس اماره ما به سمت خوبی برود یا شیطان و بدی.
انسان کامل‌تر است یا جن؟
از نظر وجودی انسان کامل‌تر است اما از نظر مادی جن‌ها در رتبه بالاتری از انسان قرار می‌گیرند. از نظر علوم مادی جن‌ها آگاهی بیشتری نسبت به انسان‌ها دارند. مثلا ما انسان‌ها برای جا به جا شدن نیاز به مرکب داریم اما جن‌ها ندارند.
یکی از مسائل دیگری که باعث می‌شود انسان‌ها نسبت به جن‌ها کامل‌تر باشند این است که سطح وجود آنها از انسان نازل‌تر و پایین‌تر است. خدای عالم امکانات وجودی انسان را از نظر بعد معنوی خیلی بالاتر از جن‌ها قرار داده است. به همین دلیل است که انسان‌ها اشرف مخلوقات و خلیفه آنها روی زمین هستند.
بعضی‌ها اعتقاد دارند برای مصون ماندن از جن‌ها بهتر است در خانه فلز بگذارید، بعضی دیگر می‌گویند بسم الله بگویید، اینها موثر است؟
این چیزها مثل گذاشتن فلز در خانه حرف‌های قابل اعتمادی نیستند. اما ذکر نام خدا و زیر لب زمزمه کردن آیات قرآن می‌تواند به بنده خدا مصونیت بدهد. البته به خاطر داشته باشید که ذکر لسانی باید همراه با ایمان قلبی باشد. اینطور نیست که یک نفر فقط لب‌هایش را تکان بدهد و ذکر بگوید بعد جن برود. شخص قبل از گفتن ذکر باید قلبا به این مسئله اعتقاد داشته باشد. مثلا چطور می‌شود شخصی که به حلال و حرام اعتقاد ندارد، با بسم الله دفع شر کند؟ این یک نوع نفاق است. زبان و قلب باید هماهنگ باشد.
بعضی‌ها با گفتن اینکه با اجنه ارتباط دارند، برای خودشان دم و دستگاهی راه می‌اندازند، فال می‌گیرند، پیشگویی می‌کنند و... در خصوص آنها چه صحبتی دارید؟
خب باید بگویم که اجنه بعضی از کارها را انجام می‌دهند، مثلا اگر چیزی گم شده باشد، می‌توانند آن‌را پیدا کنند یا اینکه به افشای خصوصیات دیگران بپردازند اما باید بدانیم جنی که این اطلاعات را می‌دهد از راه‌های شیطانی آنها را بدست آورده است و نقشه‌هایی در سر دارد. جن برای کسی ظاهر می‌شود که راه شیطانی را طی کرده و با فرمول‌های خاصی با جن ارتباط دارد نه انسان‌های با ایمان.
در خصوص احضار جن چطور؟ در این خصوص چه صحبتی دارید؟
بعضی‌ها می‌آیند و می‌گویند که یک نفر توانسته روح پدر ما را احضار کند و ما توانستیم با او صحبت کنیم. از آنجا که اطلاعات رد و بدل شده موثق است، شخص احساس می‌کند، احضار کننده روح قدرت زیادی دارد و قادر است هر کاری انجام بدهد. می‌خواهم در این خصوص یک تذکر اساسی بدهم.
کسی که از دنیا می‌رود در حوزه اقتدار ملائکه قرار می‌گیرد و هیچکس اجازه ندارد وارد حریم ملائکه بشود و روح را احضار کند، این امکان اصلا وجود ندارد.
اما پیش آمده که بعضی‌ها واقعا نشانه‌هایی از شخص احضار شده می‌دهند که درست عین واقعیت است، در این خصوص چه می‌گویید؟
واقعیت ماجرا این است که فرد با جن ارتباط می‌گیرد و جن تصویری از متوفی ارائه می‌دهد. اینها تخیل‌سازی است که از طریق جن صورت می‌گیرد چون آنها یک شبکه اطلاعات قوی نسبت به حال و گذشته دارند و می‌توانند آنها را در اختیار فرد قرار بدهند.
رمال‌هاچطور؟ ممکن است آنها هم از جن کمک بگیرند؟
بله. گاهی اوقات مردم نزد برخی رمال‌ها می‌روند. آنها اعتقاد دارند که آیات قرآنی روی کاغذ نوشته شده و مشکلی از نظر شرعی ندارد. اما باید دانست که اجنه، دعا و قرآن را وسیله فریب قرار می‌دهند. مردم باید بدانند که جن‌ها اطلاعات را به اشخاص می‌دهند اما به این شرط و شروط که آنها در سیطره‌اش باشند و شخصی که در سیطره جن‌ها قرار می‌گیرد، تکلیفش مشخص است. او برده جن شده و از خود هیچ اراده‌ای ندارد.
اما معمولا این آدمها خوش‌رو و مهربان برخورد می‌کنند و شبیه تصوری نیستند که ما از آدم‌های شیطان‌صفت داریم؟
، امیرالمومنین در نهج‌البلاغه در خطبه ۵۰ می‌فرمایند: «یُؤْخَذُ مِنْ هَذَا ضِغْثٌ وَ مِنْ هَذَا ضِغْثٌ فَیُمْزَجَانِ فَهُنَالِکَ یَسْتَوْلِی الشَّیْطَانُ عَلَی أَوْلِیَائِهِ وَ یَنْجُو الَّذِینَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَ اللَّهِ الْحُسْنی/ پاره‌ای از حق و پاره‌ای از باطل فراهم شده و در هم آمیخته می‌شود، در این وقت شیطان بر دوستانش مسلط می‌شود، و آنان که لطف حق شامل‌شان شده نجات می‌یابند.»
معنای عامی‌اش این است که شیطان حق را ظاهر می‌کند و باطن را با چیزهای سمی پر می‌کند. مثل ساندویچی که رویش کاملا سالم و درست است اما داخلش پر از مواد سمی است. به همین دلیل آنها آدم‌های بد اخلاق و تندخویی به نظر نمی‌آیند.
توصیه شما به افرادی که نزد رمال‌ها می‌روند، چیست؟
می‌خواهم یک جمله به این افراد بگویم، مراجعه به اینها مراجعه به شیاطین است، آیا واقعا دوست دارند به شیاطین مراجعه کنند؟ این گناه است. اگر فردی نیاز به دعا دارد باید بگویم ما در کتاب‌های معتبری مثل مفاتیح دعاهایی داریم که کارگشا هستند. مثلا کسی که می‌خواهد صاحب فرزند شود می‌تواند (رب هب لی من لدنک ذریة طیبه انک سمیع الدعاء) آیه ۳۸ سوره آل عمران را زمزمه کند و امید داشته باشد که خداوند به او کمک خواهد کرد.
اکثر افراد حس می‌کنند صداهایی در شب می‌شنوند و می‌گویند جن است، در این خصوص چه صحبتی دارید؟
گمان می‌کنم اینها برای سکوت شب و توهماتی است که ممکن است فرد به دلیل تنهایی به آن دچار شود. جن به این وضوح و برای افراد قابل رویت نیست.
چرا ما اینقدر از جن می‌ترسیم، به شکلی که در گذشته و حتی همین الان وقتی شب‌ها دور هم نشسته‌ایم، حتی به شوخی هم که شده می‌گویند: «اسم از ما بهترون رو نیار»، این ترس ما درست است؟
جهل عامل ترس است، قرآن کریم منبع یقینی الهی است و بزرگترین منبع معنوی الهی در روی زمین است که می‌توانیم از آن استفاده کنیم. یک سند روشن و قاطع است و تمام شبهات را برطرف می‌کند. ما هم سعی می‌کنیم از قرآن پیروی کنیم. باید بگویم قرآن هر چیزی که برای ما لازم باشد را مطرح می‌کند و ما هم چیزی بیشتر از قرآن نمی‌توانیم ارائه بدهیم. یعنی امکان ندارد ما روایتی داشته باشیم که پایگاهی در قرآن نداشته باشد. من متاسفانه دیده‌ام که حتی اساتید دانشگاه و مقید به احکام وجود جن را انکار می‌کردند و در این زمینه با مشکلاتی هم روبه‌رو شده بودند، چرا باید جن را انکار کنیم در حالیکه در قرآن کریم یک سوره به اسم این موجود داریم و در آیات و روایات زیادی به آن اشاره شده است. خدا می‌گوید جن وجود دارد، چرا باید انسان شک کند. اینها جزو اصول اصلی قرآن است.
الان وضعیت جن‌ها به چه شکل است؟ آیا با توجه به اینکه این روزها علوم پیشرفت زیادی داشته‌اند، علم آنها هم نسبت به گذشته پیشرفتی کرده است؟
بین انسان و جن اشتراکاتی از اولین روز خلقت وجود داشته است که قبلا هم به آن اشاره کرده‌ایم. از همان اول ارتباط با جن وجود داشته، الان هم هست. درباره پیشرفت‌ها هم باید بگویم از گذشته تا الان تفاوتی در این پیشرفت‌ها بوجود نیامده و مکانیسم‌هایی که در قرآن مطرح شده است همیشگی است.
منبع: سرنخ هفته‌نامه‌حوادث‌وشگفتی‌ها - اسفند ۱۳۹۳
دیدگاه تان را بنویسید