بررسی نرخ بیکاری در ایران | اختلاف باورنکردنی برآورد بانک جهانی با آمار داخلی

بانک جهانی نرخ بیکاری اقتصاد ایران را در سال 2021 بالغ بر 11 درصد برآورد کرده است، این نرخ 2.6 درصد از آمار های منتشر شده در داخل کشور بالاتر است.

بر اساس آخرین داده های منتشر شده از بانک جهانی، نرخ بیکاری اقتصاد ایران در سال 2021 حدود 11.5 درصد بوده است، به بیان دیگر بالغ بر 11 درصد کسانی که در سال گذشته میلادی در کشور جویای شغل بوده اند، توانسته اند برای خود شغلی دست و پا کنند. این در حالیست که نرخ بیکاری کشور در پاییز سال گذشته که تقریبا با پایان سال 2021 همزمان است، 8.9 درصد ار سوی مرکز آمار ایران اعلام شده است. بر مبنای این اعداد نرخ بیکاری محاسبه شده از سوی بانک جهانی 2.6 درصد بالاتر از نرخ محاسبه شده در داخل کشور است.

آنچه ار آمار های بانک جهانی بر می آید نرخ بیکاری اقتصاد ایران در سال گذشته کاهش یافته و از 12.2 درصد در 2020 که سال آغاز اپیدمی کرونا محسوب می شود به عدد فعلی 11.5 درصد در سال 2021 رسیده است. همچنین در سال 2019 یعنی سال قبل کرونا نرخ بیکاری 10.7 درصد برآورد شده که با شروع این بیماری بیکاری افزایش قابل توجهی را تجربه کرده است. بر اساس آمار های منتشر شده نرخ بیکاری توسط مرکز آمار بیشترین میزان افزایش بیکاری در بخش خدمات بوده، چراکه چنین بحران هایی اولین و شدیدترین صدمات را به بخش خدمات وارد می کنند.

داده های بانک جهانی نشان می دهد بیشترین نرخ بیکاری در اقتصاد کشور از سال 2000 تا کنون در سال 2010 بوده است، نرخ بیکاری در این سال 13.7 درصد برآورد شده است. پایین ترین نرخ نیز در همین بازه زمانی در سال 2004 با بیکاری 10.3 درصد بوده است. به بیان دیگر در 21 سال گذشته هیچگاه نرخ بیکاری در ایران پایین تر از 10 درصد نبوده است. البته لازم به ذکر است داده های داخلی در سال های پیشین هم تا حدودی زیادی این موضوع را تایید می کند و اختلاف های به وجود آمده با بانک جهانی بیشتر در چند سال اخیر که نرخ بیکاری مرکز آمار روند نزولی به خود گرفته به وجود آمده است. در ادامه گزارش به آخرین آمار منتشر شده بیکاری از مرکز آمار در بهار 1401 پرداخته شده است.

رابطه نرخ بیکاری و مشارکت اقتصادی

به جمعیت حاضر در سن کار که مایل به کار کردن هستند یا به عبارت دقیق تر در چند هفته گذشته جویای شغل بوده اند نسبت به کل جمعیت کار، نرخ مشارکت اقتصادی اقتصادی می گویند، افراد حاضر در این جمعیت می توانند بیکار یا شاغل باشند، مهم تمایل به کار کردن است. به نسبتی از جمعیت فعال اقتصادی که نتوانسته اند شغلی پیدا کنند، نرخ بیکاری گفته می شود. پس بر این اساس نرخ بیکاری بر مبنای کل جمعیت بیکار محاسبه نمی شود، بلکه کسانی که جویای یافتن شغل هستند مورد محاسبه قرار می گیرند. به عنوان مثال کسی که یکسال پیش دنبال شغل بوده ولی به علت نا امیدی از یافتن شغل، دیگر دنبال آن نیست، جز جمعیت بیکار محسوب نمی شود و در نرخ بیکاری نیز گنجانده نمی شود. نرخ بیکاری و نرخ مشارکت اقتصادی ار مهم ترین شاخص ها در اقتصاد کلان محسوب می شوند که بررسی روند آن ها می توان اطلاعات ارزشمندی را از سایر متغیر های اقتصادی نیز به ما دهد.

افزایش نرخ بیکاری اقتصاد ایران

نرخ بیکاری در بهار امسال 9.2 درصد برآورد شده است، به عبارت دیگر در بهار امسال حدود 9 درصد از کسانی که متقاضی کار بوده اند نتوانسته شغلی پیدا کنند. این در حالیست که نرخ بیکاری در بهار سال 1400 حدود 8.8 درصد بوده است. بررسی ها نشان می دهد جمعیت بیکار کشور در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته حدود 108 هزار نفر افزایش یافته است.

افزایش نرخ بیکاری در حالی رخ داده است که نرخ مشارکت اقتصادی نیز در بهاز 1401 نسبت به بهار سال گذشته کاهش یافته است، نرخ مشارکت از 41.4 به 40.9 درصد رسیده است. به بیان ساده تر نسبتی از جمعیت حاضر در سن کار که متقاضی و مایل به کار کردن هستن در بهار امسال کاهش یافته است. در اقتصاد کلان هر زمان که کاهش نرخ مشارکت اقتصادی با افزایش نرخ بیکاری با هم رخ دهد، به یقین می توان گفت که وضعیت بازار کار کاهش یافته است.