رایج ترین انتخاب هر شخصی برای درد، استامینوفن اسـت. در حال حاضر استامینوفن بی‌ضررترین دارویی اسـت کـه برای کودکان و خانم‌های باردار تجویز میشود. شاید بتوان گفت استامینوفن ساده تنها مسکنی اسـت کـه خانم‌های باردار مجاز بـه خوردن آن هستند. این دارو در دو دوز ۳۲۵ و ۵۰۰ میلی گرم وجوددارد و نوع شربت و شیاف آن طبق معمول برای کودکان تجویز میشود.
استامینوفن ساده کم‌عارضه‌ترین داروی تب‌بر اسـت. برای استفاده آن باید بـه ازای هر کیلو گرم وزن بیمار ۱۵- ۱۲.۵ میلی‌گرم مصرف شود. یعنی اگر ۵۰ کیلو گرم هستید باید حداکثر ۷۲۵ میلی‌گرم دارو استفاده کنید. مدت زمان تمدید استامینوفن هم هر ۶-۴ ساعت اسـت. در خانم‌های باردار خوردن این دارو باید هر ۶ ساعت یک بار باشد. این را بدانید کـه هیچ قرصی بی‌عارضه نیست.
استامینوفن کدئین
«ضد سرفه، مسکن برای دردهای متوسط» گاهی اوقات افراد از استامینوفن کدئین بعنوان یک داروی مسکن قوی یاد می کنند. با این کـه فروش این دارو بدون نسخه ممنوع اسـت، اما اگر از دارو‌های باقی مانده نسخه‌های قبلی‌تان نگه‌شان داشته‌اید یادتان باشد این دارو در طولانی‌مدت شـما رابه ماده کدئین فسفات وابسته می کند.
کدئین فسفات بعد از ورود بـه بدن بـه مورفین تبدیل میشود بهمین دلیل بهتر اسـت حتماً با نسخه دکتر ودر فواصل زمانی کـه دکتر پیشنهاد می کند مصرف شود. استامینوفن کدئین نباید بیشتر از ۳ گرم در روز استفاده شود یعنی با توجه بـه نسخه دکتر چیزی حدود ۶-۴ قرص.
این داروی ضدسرفه، خواب‌آلودگی می‌آورد. پس سعی کنید در زمان‌هایی کـه نیاز بـه هوشیاری کامل دارید این دارو را مصرف نکنید. استامینوفن کدئین میتواند در مواردی هم حساسیت‌زا باشد. نکته قابل توجه این دارو این اسـت کـه هرگز نباید همراه با دارو‌های اعصاب استفاده شود، چون ممکن اسـت تداخل دارویی ایجاد کند.
استامینوفن کافئین
«مشکلات تنفسی نوزادان، میگرن، خواب‌آلودگی» وقتی قهوه، شکلات یا نوشابه می خورید مقدار پایینی از کافئین رابه بدن خود وارد می کنید. کافئین موجود دراین دارو جذب استامینوفن و هوشیاری را بالا میبرد. با این کـه مصرف ماده کافئین عوارض دارد، اما مقدار مجازش در بعضی مکمل‌ها هم آثار مثبتی دارد.
همان طور کـه در مکمل‌های غذایی ورزشکاران دیده می شود، این ماده با ترشح اسید‌های چرب بـه چربی‌سوزی بدن کمک می کند. با خوردن کافئین خالص، عمل هضم هم تقویت می شود. بهترین مورد استفاده این دارو برای میگرن اسـت، چون کـه خیلی زود جذب می شود و اثرش را می گذارد.
در زمان مصرف دارو نوشیدنی‌های کافئین دار «نوشابه‌های انرژی‌زا» مصرف نکنید، چون باعث بی‌خوابی و تپش قلب میشود. این ماده در شیر ترشح می کند پس اگر نوزادتان را شیر میدهید کافئین و هر ماده کافئین دار را فراموش کنید. باید توجه داشته باشید کـه آدم‌های مسن‌تر واکنش‌های حساس‌تری نسبت بـه این ماده دارند. ممکن اسـت بـه بی‌خوابی‌های حاد یا مشکلات قلبی دچار شوند.
آسپیرین «آ. اس. آ»
«ضد درد غیرمخدر، تب‌بر، ضدالتهاب، ضدپلاکت» آسپیرین با تاثیری نامعلوم روی هیپوتالاموس درد را از بین می برد. هیپوتالاموس دقیقا جایی اسـت کـه فرمان درد رابه اعضا صادر میکند. شاید از خودتان بپرسید چطور روی از بین رفتن تب اثر می گذارد؟ ترموستات بدن در همان قسمت هیپوتالاموس واقع شده اسـت. آسپیرین با تاثیر مستقیم روی این ناحیه a دمای بدن را حفظ می کند و با فرمان تعریق سعی در حفظ دمای بدن میکند.
آسپیرین ازآن دسته دارو‌هایی اسـت کـه در حال حاضر خیلی تجویز نمی شود. آسپیرین با تاثیر روی غلظت خون یک سری آثار منفی دارد کـه بهمین دلیل دیگر ازآن بعنوان داروی مسکن استفاده نمیشود، اما باید گفت هنوز هم آسپیرین تنها درمان بعضی بیماری‌ها مثل روماتیسم مفصلی اسـت.
مصرف خودسرانه آسپیرین باعث رقیق شدن خون و پایین آمدن پلاکت خون میشود. این مشکل ممکن اسـت باعث پیش گیری از ایجاد لخته و بند نیامدن خون در هنگام جراحت شود. این دارو عوارض ضعیف دیگری مانند وزوز گوش، تهوع، نارسایی حاد کلیه و کهیر دارد.
آکسار «آ. ث. آ»
«ضددرد، ضدتب، ضدمیگرن» آکسار رابه نام قرص دورنگ یا قرص سفید-صورتی می‌شناسند. این دارو در گذشته طرفداران زیادی داشت، اما در حال حاضر با این همه ی تنوع دارویی آکسار نمونه یک قرص فراموش شده اسـت و مورد استفاده‌ای ندارد. این دارو از استامینوفن، کافئین و اسید استیل سالیسیلیک «آ. اس. آ» تشکیل شده اسـت.
اگر بـه هرکدام از دارو‌های مسکن مثل استامینوفن، کافئین یا آسپیرین حساسیت دارید پس دور آکسار را خط بکشید و از دکتر‌تان جای گزین بخواهید. یادتان باشد کـه این دارو را نباید بطور هم زمان با استامینوفن، آسپیرین و ترکیبات حاوی الکل مصرف کنید. بهتر اسـت کـه برای مقابله با عوارض گوارشی آنرا همراه با غذا یا یک لیوان آب پربخورید.
ایبوپروفن
«آرتریت، درد پس از کشیدن دندان، ضدتب» بـه رنگ صورتی زیبا و گول‌زنکش دقت نکنید. این دارو عوارض بسیاری دارد. البته برای دردهای نام برده بسیار مناسب اسـت. اگر هر کدام از این مشکلات را دارید می توانید پروفن را استفاده کنید.
پروفن دارویی اسـت کـه بدون نسخه هم میتوانید آنرا تهیه کنید. این مسئله تهیه دارو بدون نسخه خیلی وقت‌ها باعث شده اسـت کـه تصور شود آن‌ها بی‌خطر هستند در صورتی کـه استفاده بیش از حد پروفن در درازمدت بیشترین عوارض را نسبت بـه هر داروی دیگری دارد.
دوز مصرفی این دارو نباید بیشتر از ۱۲۰۰ میلی گرم در روز باشد؛ و مدت زمانی کـه آنرا تکرار می کنید نباید بیشتر از ۳ روز باشد. مصرف زیاد پروفن عوارضی مثل سردرد، سرگیجه، خارش و کهیر، کم‌خونی و… دارد. خیلیها تصور می کنند بدلیل این کـه این دارو در شیر مادر ترشح نمیشود، مصرفش بی‌خطر اسـت، اما باید گفت کـه پزشکان مصرف آنرا در زمان شیردهی توصیه نمی کنند.
ژلوفن
«ضد التهاب، ضددرد و سردردهای میگرنی» ژلوفن فرم مایع پروفن اسـت کـه داخل کپسول‌های ژلاتینی نرم تعبیه شده. این دارو بدلیل این کـه خیلی سریع در بدن باز میشود، تاثیر سریع‌تری دارد. بـه این دلیل اسـت کـه بیشتر اوقات تصور میشود کـه این دارو از پروفن قویتر اسـت. اثر سریع این دارو باعث شده کـه از این دارو استقبال بیشتری شود.
مدت زمان تاثیر این دارو ۱۵ دقیقه اسـت. این قرص این مدت زمان را لازم دارد تا در معده باز و جذب شود. اکثر مردم این تصور را دارند کـه ژلاتینی بودن این دارو باعث می شود کـه آسیب کمتری بـه معده و دستگاه گوارش برسد، اما باید گفت کـه عوارض ژلوفن دقیقا مانند پروفن اسـت. این دارو در دراز مدت عوارض گوارشی حادی مثل زخم معده ایجاد میکند.
نوافن
«دندان‌درد، سردرد، دردهای عضلانی- مفصلی» نوافن را در اولویت انتخاب‌های خود برای دندان‌درد بگذارید. این دارو از ترکیب ۳ ماده استامینوفن، پروفن و کافئین تهیه میشود.
دو ماده اول، استامینوفن و کافئین تاثیر ضددردی خودرا روی سردرد و دندان‌درد دارند، اما پروفن بدلیل خاصیت ضد التهابی کـه دارد برای دردهای عضلانی- مفصلی استفاده میشود. هر کپسول نوافن حاوی ۳۲۵ میلی‌گرم استامینوفن، ۴۰ میلی‌گرم کافئین و ۲۰۰ میلی‌گرم ایبوپروفن اسـت.
برای نتیجه بهتر این دارو تنها میتوانید در هر بار یک کپسول، آن هم هر ۸ ساعت یکبار استفاده کنید. این دارو مانند قهوه و نوشابه منبعی غنی از کافئین اسـت بهمین دلیل زیاده‌روی کردن در خوردن آن باعث تپش قلب و بی‌خوابی میشود. از طرفی هم بدلیل وجود ماده استامینوفن در نوافن ممکن اسـت استفاده ازآن نتیجه کاذب در تست‌های افراد دیابتی ایجاد کند.
پانادول
«ضددرد، ضدتب» همان استامینوفن خارجی اسـت. فقط نامش تغییر کرده اسـت. مـا ایرانی‌ها طبق معمول بیش از حد بـه اجناس خارجی اعتماد داریم. تصور این کـه این دارو خارجی اسـت پس عوارض آن هم کمتر اسـت را دور بیاندازید. هیچ فرقی نمی کند استامینوفن باشد یا پانادول، مهم این اسـت کـه شـما با وارد کردن بی‌رویه داروی شیمیایی بـه بدن تان آسیب می زنید. پانادول در دو نوع قرص و شیاف در بازار وجوددارد.
این کـه یک دارو خارجی باشد دلیل بر کیفیت بالا و نداشتن عوارض جانبی‌اش نیست. پس در مصرف هر دارویی باید بـه مقدار مصرفی‌اش توجه کرد تا دچار مسمومیت دارویی نشد. بهتر اسـت مسکن‌ها همراه با غذا مصرف شوند تا آثار ویرانگر کمتری بـه دستگاه گوارش وارد کنند.
«ضددرد، ضدالتهاب با عوارض کمتر» باید بـه ناپروکسن اعتماد کرد. استفاده ناپروکسن اگر درست باشد هیچ مشکلی پیش نمی آید. این دارو ضددرد و التهاب اسـت البته بیشتر اثر ضدالتهابی دارد.
بهمین دلیل مصرف آن در دردهای عضلانی-مفصلی توصیه میشود. این دارو از این جهت کـه در داخل روده باز می شود عوارضی برای معده ندارد و سریع‌تر هم جذب میشود. ناپروکسن را می توانید در دو نوع قرص و شیاف ودر دو دوز ۵۰۰ و ۳۲۵ تهیه کنید.
هر چیزی اگر از حد بگذرد نه‌تن‌ها اثر مثبتی نخواهد داشت بلکه عوارض هم دارد. فرم ۵۰۰ میلی‌گرمی ناپروکسن بدلیل زودتر باز شدن در روده و جذب سریع، برای معده مشکلی ایجاد نمی کند. باید گفت این دارو نسبت بـه ایندومتاسین و پیروکسیکام عوارض کمتری دارد.
دیکلوفناک
«ضد آرتریت، ضد التهاب مفصلی، ضدتب» بـه آرتروز مبتلا هستید؟ اگرگاهی اوقات دچار دردهای مفصلی می شوید دیکلوفناک بهترین مسکن اسـت. این دارو در درمان آرتروز «بیماری تخریب غضروف مفصل»، دردهای زانو و مچ، التهاب مفاصل و درمان دیسمنوره‌ها «قاعدگی‌های دردناک» بکار میرود. این دارو یکی از کم‌عارضه‌ترین دارو در زمینه درمان آرتریت‌هاست.
در طولانی‌مدت مصرف دیکلوفناک باعث زخم و خون ریزی در دستگاه گوارش و اختلال در کبد میشود این دارو از طریق کلیه دفع میشود در نتیجه ممکن اسـت منجر بـه ایجاد یا تشدید نارسایی کلیوی هم شود، پس مصرف آن در بیمارانی کـه مشکل کلیه دارند توصیه نمی شود. باید حواس تان باشد کـه عوارض دیکلوفناک هم مانند ناپروکسن از دو کپسول ایندومتاسین و پیروکسیکام کمتر اسـت.
سلبرکس
«ضد التهاب» این دارو بیشتر از این کـه خاصیت ضددرد داشته باشد خاصیت ضد التهابی دارد. بـه این معنی کـه التهابات مفصلی و عضلانی را رفع میکند. بهمین دلیل بهترین انتخاب برای این نوع مشکل‌هاست. سلبرکس تنها داروی مسکنی اسـت کـه روی مخاط معده و دستگاه گوارش تاثیر منفی نمی گذارد. البته این بـه این دلیل نیست کـه کلا عوارضی ندارد. هر دارویی عوارض دارد این را یادتان باشد.
حواس تان باشد کـه این دارو با این کـه بهترین و کم‌عارضه‌ترین انتخاب اسـت، اما پژوهشگران ثابت کرده‌اند کـه مصرف زیاد آن باعث مشکلات «آریتمی» قلبی می شود. سلبرکس در حال حاضر تا حدودی جای ایندومتاسین و پیروکسیکام را در بازار نسخه نویسی گرفته اسـت. این دارو در افراد محدودی در درازمدت باعث گیجی، سردرد، دردهای شکمی و کمردرد میشود.
مفنامیک اسید
«دردهای قاعدگی، دندان‌درد» مفنامیک اسید برای دردهای قاعدگی مناسب اسـت، اما باید مراقب عوارض گوارشی این دارو هم بود. پس سعی کنید در زمان قاعدگی آنرا زیر نظر دکتر و زمانی کـه درد شدید دارید مصرف کنید.
این دارو را نباید بیش از ۱۰-۷ روز استفاده کرد، چون باعث کم‌خونی یا افت فشار خون میشود و بهتر اسـت آنرا همراه با غذا یا شیر مصرف کنید. از آنجایی کـه دارو‌های ضدالتهاب غیراستروئیدی مثل مفنامیک اسید ممکن اسـت باعث افت فشارخون، خواب‌آلودگی یا بی حالی شوند، توصیه می شود بعد از مصرف مفنامیک اسید رانندگی نکنید.
ایندو متاسین
«ضدالتهاب، ضددرد» این دارو در انواع کپسول، قرص آهسته‌رهش، سوسپانسیون و شیاف در بازار موجود اسـت. مکانیسم کارکردن قرص آهسته‌رهش در بدن بـه این صورت اسـت کـه بعد از مصرف در معده آهسته آهسته باز میشود. بهمین دلیل در مدت زمانی طولانی در شبانه روز دوز مشخصی از دارو در بدن وجوددارد و درد را در طولانی‌مدت بازرسی می کند.
سوسپانسیون این دارو رابا آبمیوه‌ها ترکیب نکنید. دراین صورت باعث یک سری فعل و انفعالات شیمیایی در دارو میشوید. ایندومتاسین ممکن اسـت باعث افزایش فشارخون، سردرد و منگی، تاری دید و تهوع شود. درصورت دیدن هر کدام از این عوارض بـه دکتر مراجعه کنید. حواس تان بـه سالمند‌ها باشد، این دارو برای بیماران بالای ۹۰ سال مناسب نیست و آن‌ها را دچار مسمومیت صددرصدی ایندومتاسین می کند.
پیروکسیکام
«ضد التهاب، ضددرد، تب‌بر» پیروکسیکام و ایندومتاسین دارو‌های مناسبی نیستند. چون نسبت بـه اثرشان، عوارض زیادی دارند. در حال حاضر بیشتر برای دردهای التهابی ژل موضعی پیروکسیکام تجویز میشود. این دارو در سه نوع کپسول، آمپول، شیاف و ژل موضعی وجوددارد. مسمومیت در مصرف بی‌رویه پیروکسیکام و بدون نسخه زیاد دیده میشود.
این دارو در حال حاضر بین روماتولوژیست‌ها طرفداران کمتری دارد. پیروکسیکام ممکن اسـت باعث خون ریزی شدید گوارشی، یبوست، تهوع، سردرد و خواب‌آلودگی، کم‌خونی و افزایش مدت زمان خون ریزی شود کـه نسبت بـه اثر مثبتش نمی‌ارزد.
سردردهای ناشی از مصرف دارو
مصرف مسکن‌ها در بلندمدت ممکن اسـت خود باعث بروز سردرد شوند، به همین جهت گفته میشود زمانی کـه شخص دردمند برای تسکین خود از ضد درد‌‌ها استفاده میکند دریک دور باطل گرفتار میشود.
از این رو افرادی کـه برای مدت طولانی از این مسکن‌ها استفاده می‌کنند باید از چنین عوارضی آگاهی داشته باشند. در آخر، اصلی کـه باید در مصرف این مسکن‌ها رعایت شود: «تا حد امکان کم و فقط بـه اندازه ای کـه لازم اسـت مصرف شود.» بدین ترتیب از بروز مشکلات پیشگیری خواهد شد.
منبع :
خبرگزاری صدا و سیما مرکز اراک
دیدگاه تان را بنویسید