آخرین بررسی آماری مربوط به سرشماری ایران در سال ۱۳۴۵، در پایان سال ۴۶ انجام شد و در نوروز ۴۷ انتشار یافت. این بررسی حاوی نکاتی چون تراکم جمعیت، جنس و سن، وضع تحصیل، خصوصیات اقتصادی و اجتماعی جمعیت و اشتغال و ازدواج بود که به شرح زیر در روزنامه‌ی اطلاعات مورخ دوشنبه ۵ فروردین ۱۳۴۷ منتشر شد:
تراکم
تراکم جمعیت در کشور ما ۱۵.۴ نفر در کیلومتر مربع است. در سال ۱۳۳۵ تراکم جمعیت ۱۱.۵ نفر در کیلومتر مربع بود.
مهاجرت
از کل جمعیت ایران ۳۸.۷ درصد شهرنشین و ۶۱.۳ درصد روستانشین می‌باشند. با مقایسه‌ی جمعیت شهرنشین و روستانشین کنونی نسبت به نتیجه‌ی سرشماری سال ۱۳۳۵ معلوم می‌شود که حدود ۸ درصد به جمعیت شهرنشین اضافه شده است و به همین نسبت جمعیت روستانشین کاهش یافته به این ترتیب که در سرشماری سال ۱۳۳۵، ۶۹.۶ درصد جمعیت کل کشور روستانشین بوده‌اند، ۳۱و۴ درصد شهرنشین. این تغییرات ناشی از مهاجرت روستانشینان به شهرها و توسعه‌ی روستا در حد شهر می‌باشد.
جنس و سن
از ۲۵ میلیون و ۷۸ هزار و ۹۲۳ نفر جمعیت ثابت کشور، ۱۲ میلیون و ۹۸۱ هزار و ۶۶۵ نفر مرد و ۱۲ میلیون و ۹۷ هزار و ۲۵۸ نفر زن هستند. این آمار نشان می‌دهد که آقایان کشور ما در اکثریت‌اند و نسبت افزونی مرد به زن در سطح طبیعی پیش رفته است. در سرشماری سال ۱۳۳۵ نیز نسبت افزونی مرد به زن در همین حدود بوده است. آن‌چه از بررسی جمعیت در سنین مختلف به دست می‌آید متاسفانه نشان‌دهنده‌ی یک ناهماهنگی و عدم تناسب در قشرهای تشکیل‌دهنده‌ی جمعیت است مثلا افراد کمتر از ده سال ۳۴.۱ درصد جمعیت کل و افراد کمتر از ۲۰ سال ۵۴.۶ درصد جمعیت را تشکیل می‌دهند.
با توجه به این‌که جمعیت کمتر از ۲۰ سال از نظر اقتصادی جمعیت غیرفعال محسوب می‌شود باید گفت ما دارای جمعیت ایدئالی با رشد متناسب نیستیم، در کشورهای پیش‌رفته نسبت جمعیت کمتر از ۲۰ سال (غیرفعال از نظر اقتصادی) با جمعیت بالاتر از ۲۰ سال و کمتر از ۵۰ سال (فعال از نظر اقتصادی) متناسب است. در سال ۱۳۳۵ افراد کمتر از ده سال ۳۲.۶ درصد و افراد کمتر از بیست سال ۴۹.۷ درصد بوده است.
تفاوت دو سرشماری ۱۳۴۵ و ۱۳۳۵ نشان می‌دهد افراد کمتر از ۲۰ سال در سال ۱۳۴۵ حدود ۵ درصد زیاد شده است.
محل تولد
از کل جمعیت سرشماری‌شده در ایران ۸۶.۹ درصد در شهرستان محل تولد خود سکونت داشتند و ۴.۹ درصد متولد سایر شهرستان‌های استان محل سکونت خود و ۷.۹ درصد متولد سایر استان‌ها یا فرمانداری‌های کل و ۲ درصد متولد خارج از کشور بوده‌اند.
در نقاط شهری ۷۳.۶ درصد متولد شهرستان محل تولد خود و ۹.۲ درصد متولد سایر شهرستان‌های استان محل سکونت خود و ۱۶.۷ درصد متولد سایر استان‌ها و یا فرماندری‌های کل ایران و ۵ درصد متولد خارج از کشور بوده‌اند. این نسبت‌ها در نقاط روستایی به ترتیب ۹۵.۴ درصد و ۲.۲ درصد و ۲.۳ و ۱ درصد بوده است.
زناشویی
از مردان ۵۶.۵ و از زنان ۶۱ درصد دارای همسر بوده‌اند. بالاترین درصد برای مردان همسردار گروه‌های سنی ۴۰ تا ۴۹ ساله و برای زنان گروه سنی ۳۰ تا ۳۴ ساله بوده است. در گروه سنی ۲۵ تا ۲۹ ساله ۷۱.۷ درصد از مردان و ۹۴ درصد از زنان دارای همسر بوده‌اند. نسبت مردان ازدواج‌نکرده در گروه سنی ۲۰ تا ۲۹ ساله ۸.۶ درصد است. این نسبت‌ها در نقاط شهری برای مردان ۲۵ تا ۳۴ ساله ۲۰.۶ درصد و برای زنان ۲۰ تا ۲۹ ساله ۱۲ درصد بوده است.
دین و سواد
اکثریت جمعیت کشور ایران یعنی ۹۸.۸ درصد مسلمان و بقیه پیرو سایر ادیان و مذاهب هستند. از کلیه‌ی افراد ۷ ساله و بالاتر ایران ۲۹.۴ درصد باسواد بوده‌اند و به این ترتیب ۷۰.۶ درصد مردم هنوز بی‌سواد هستند. البته باید توجه داشت که نسبت باسوادان در مردان ۴۰.۱ درصد و در زنان ۱۷.۹ درصد بوده است و با مقایسه‌ی این ارقام معلوم می‌شود تعداد مردان باسواد ۳۰ درصد از زنان باسواد بیش‌تر است. این نسبت‌های باسوادی در نقاط شهری برای مرد و زن ۵۰.۴ درصد و مرد ۶۱.۵ درصد و زن ۳۸.۴ درصد بوده است.
نسبت افراد باسواد در گروه سنی ۷ تا ۱۹ ساله برای مرد و زن ۴۴.۹ درصد و مرد ۵۷.۷ درصد و زن ۳۱.۱ درصد است و اما نسبت افراد باسواد در گروه سنی ۷ تا ۱۹ ساله در نقاط شهری برای مرد و زن ۷۰.۷ درصد و مرد ۷۸.۶ درصد و زن ۶۲.۱ درصد است.
اشتغال به تحصیل
۱۰.۷ درصد افراد باسواد کل کشور فاقد مدرک تحصیلی بوده‌اند و ۴۹.۳ درصد یکی از مدارک کلاس اول تا پنجم ابتدایی و ۱۸.۸ درصد گواهی‌نامه‌ی ششم ابتدایی دارند. ۱۳.۸ درصد یکی از مدارک کلاس‌های اول تا پنجم متوسطه و ۴.۵ درصد دیپلم کامل متوسطه و دو درصد یکی از کلاس‌های اول یا بیش‌تر دانشگاه را تمام کرده‌اند.
از کلیه‌ی افراد ۷ تا ۲۴ ساله‌ی کل کشور ۳۴.۵ درصد و در نقاط شهری ۵۵ درصد و در نقاط روستایی ۱۹.۶ درصد به طور تمام‌وقت یا غیر تمام‌وقت به تحصیل اشتغال داشته‌اند.
رشته‌ی تحصیلی
از بررسی رشته‌های تحصیلی از چهارم متوسطه به بالا چه در بین تحصیل‌کرده‌ها و چه در بین محصلین معلوم می‌گردد که تحصیل‌کرده‌های رشته‌های علوم طبیعی ۵۲.۸ درصد و رشته‌های علوم انسانی ۱۴.۴ درصد و رشته‌های علوم تربیتی ۷.۹ درصد است.
خصوصیات اقتصادی
از جمعیت ده‌ساله و بالاتر کل کشور ۷۷ درصد مردان از نظر اقتصادی فعال و ۲۲ درصد غیر فعال هستند. جمعیت غیر فعال مردان شامل ۱۵.۵ درصد بازنشستگان و از کارافتادگان و افراد دیگر است.
هم‌چنین در جمعیت ده‌ساله و بالاتر کل کشور ۱۲.۵ درصد از زنان از نظر اقتصادی فعال و ۸۷.۵ درصد بقیه از نظر اقتصادی غیر فعال بوده‌اند. جمعیت غیرفعال زنان شامل ۷۳.۲ درصد خانه‌دار و ۷.۶ درصد محصل و ۶.۷ درصد افراد دیگر بوده است.
نسبت مردان فعال در نقاط شهری ۶۹.۲ درصد و در نقاط روستایی ۸۲.۶ درصد می‌باشد. هم‌چنین نسبت فعالیت در نقاط شهری کمتر از نقاط روستایی است و علت آن گرایش بیش‌تر افراد جوان به تحصیل در شهرها می‌باشد. نسبت زنان فعال در نقاط شهری ۹.۹ درصد و در نقاط روستایی ۱۴.۲ درصد بود.
باید توجه داشت که در سال ۱۳۳۵ نسبت مردان فعال از نظر اقتصادی ۸۳.۹ درصد بوده است، حال آن‌که در سال ۱۳۴۵ این نسبت به ۷۷ درصد تقلیل یافته است. نسبت محصلین از ۷.۶ درصد در سال ۱۳۳۵ به ۱۵.۵ درصد در سال ۱۳۴۵ افزایش یافته است.
۹.۲ درصد از زنان در سال ۱۳۳۵ از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند، در حالی که این نسبت در سال ۱۳۴۵ به ۱۲.۵ درصد رسیده است.
دیدگاه تان را بنویسید