در آخرین دهههای قرن نوزدهم و قبل از اینکه عکاسی رنگی اختراع شود، تکنیک رنگآمیزی دستی عکسهای سیاه و سفید رواج پیدا کرده بود. با اینکه این تکنیک در اروپا ابداع شده بود، اما ژاپنیها خیلی از آن استقبال کردند و هنرمندان نقاش ژاپنی علاقۀ زیادی به این کار نشان دادند. این تکنیک برای آنها به نوعی امتداد هنر نقاشی آبرنگ ژاپنی به حساب میآمد.این علاقه و توجه به رنگآمیزی عکس در ژاپن باعث شده که ما امروز گنجینهای ارزشمند از عکسهای رنگی زنده و شفاف داشته باشیم که زندگی روزمرۀ مردم ژاپن در اواخر قرن نوزدهم و ابتدای قرن بیستم را به ما نشان میدهند. خیلی از این عکسها را عکاسان اروپایی ساکن ژاپن میگرفتند و هنرمندان ژاپنی آنها را رنگآمیزی میکردند.
تصاویری که در اینجا خواهیم دید کار عکاسانی ناشناس هستند و هربرت گدس (Herbert Geddes) آنها را در طی ماموریتی که در ژاپن داشته، بین سالهای ۱۹۰۸ تا ۱۹۱۸ جمعآوری کرده است. این عکسها با استفاده از اسلایدهای شیشهای حساس به نور گرفته شدهاند که در آن زمان تکنیک عکاسی تازهای بوده و به همین خاطر کیفیت و جزئیات عکسها واقعا بالاست. هنر رنگآمیزی عکسها هم طوری است که بعضی از عکسها انگار همین دیروز با دوربینهای عکاسی رنگی گرفته شدهاند.
ردیف گستردهای از سوژهها را در این تصاویر میتوانیم ببینیم؛ از معابد و خیابانها گرفته تا فعالیتهای مختلف مردم عادی؛ تصاویری که ما را به عمق زندگی و فرهنگ مردم ژاپن در بیش از صد سال قبل میبرند. تعدادی از عکسهای مجموعۀ گدس را در زیر همراه با توضیحاتی مختصر ملاحظه میکنیم.
۱. تصویری از یک کارناوال در خیابان
۲. خیابانی پر جمعیت با فانوسها و تزئینات
۳. گیشاها که در کنار لوازم مهمانی چای و آلات موسیقیشان خوابیدهاند
۴. مردم روستایی در حال عبور از کوهستان
۵. استراحتگاه کنار دریاچه
۶. کارخانه تولید ابریشم
۷. کارگاه ساخت بشکههای چوبی
۸. کارگاه تراش سنگ
۹. مرد مجسمهساز در حال کار
۱۰. مردی در حال نقاشی سایبانهای چوبی
۱۱. کارگاه رنگآمیزی صدف
۱۲. مردانی در حال ساخت نقابهای بزرگ سفالی
۱۳. کارگاه ساخت تزئینات چوبی
۱۴. مردی با کالسکۀ چینی در جادۀ جنگلی
۱۵. پیرزنی در حال آسیاب کردن
۱۶. مغازۀ تزئینات سرامیکی
۱۷. نقاشی روی ظرفهای سفالی
خوب بود. درکنارش عکسهایی از ژاپن الانو میذاشتی