محاسبه BMI + چهار راه کاهش شاخص توده بدنی

محاسبه BMI یا شاخص توده بدنی می‌تواند در از بین بردن چربی‌ها گام بسیار موثری باشد. در واقع BMI فرمولی است که با آن می‌توان نیاز به چاقی و لاغری افراد را مشخص کرد.
اینکه فرد بداند در وزن نرمالی است یا نیاز به کاهش یا افزایش وزن دارد، با این روش قابل تشخیص است.

جالب است بدانید متعادل بودن شاخص توده بدنی با اینکه روشی قدیمی است و از نظر برخی متخصصین منسوخ شده است، به عنوان معیاری است که تا حد بالایی بر پیشگیری از عوارض چاقی و همینطور ایجاد تناسب اندام به شکل مستقیم تاثیر گذار است.
با ما همراه باشید تا علاوه بر آموزش محاسبه شاخص توده بدنی یا BMI به نکات مهمی برای متعادل نگه داشتن آن بپردازیم.

محاسبه BMI برای چیست؟

با توجه به اینکه امروزه چاقی و اضافه وزن به مشکلی مشترک تبدیل شده است، نیاز به کاهش وزن به بحثی همه گیر تبدیل شده است.
ناگفته نماند چاقی و اضافه وزن ممکن است زمینه ساز ابتلا به بیماری‌هایی مانند موارد زیر باشد:
فشار خون بالا
دیابت
پیری زودرس
افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی
کلسترول خون بالا
مشکلات تنفسی
بسیاری از بیماری‌های دیگر که کیفیت و طول عمر را به شدت کاهش می‌دهند

با محاسبه شاخص توده بدنی می‌توان به وضعیت سلامت وزن بدن تا حدودی دست یافت. این ابزار اندازه گیری نشان می‌دهد فرد در وزن مناسبی است یا خیر.
محاسبه BMI در هر فرد به صورت اختصاصی است. این شاخص به عواملی از جمله موارد زیر وابسته است:
قد
وزن
جنسیت
سن
میزان تحرک و فعالیت بدنی

با کمک این فرمول، میزان حاد بودن چاقی و اضافه وزن مشخص می‌شود.
در واقع با کمک قد و وزن شخص، BMI محاسبه شده و مقدار وزن مناسب تعیین خواهد شد. با محاسبه BMI نمی‌توان مقدار چربی اضافی بدن را وزن کرد. این شاخص تنها به پزشکان و متخصصین تغذیه کمک می‌کند تا راهکار مناسبی برای رسیدن به تناسب اندام در کنار وزن متعادل با در نظر داشتن قد فرد، مشخص شده و تجویز شود.

نحوه محاسبه BMI یا شاخص توده بدنی

محاسبه BMI یا (Body Mass Index) به عنوان مرجعی کلی و جهانی برای تعیین حجم کلی بدن به کار برده می‌شود. با این روش فرد می‌تواند متوجه نرمال بودن وزن، کم بودن وزن یا اضافه بودن وزن خود شود. برای اندازه گیری دستی این مقیاس لازم است تا معلومات دقیقی در مورد قد و وزن را در دست داشت.
در واقع قد و وزن دو متغیر اصلی در این محاسبه هستند. در برخی محاسبات سن، جنسیت، دور مچ و فعالیت بدنی را نیز لحاظ می‌کنند.

برای محاسبه شاخص توده بدنی کافی است فقط وزن بر حسب کیلوگرم را بر مجذور قد بر حسب سانتی متر تقسیم کرد. سن و جنسیت برای بالا بردن دقت محاسبه است که می‌توان از آنها در این محاسبه چشم‌پوشی کرد. عدد به دست آمده برای هر فرد مفهوم خاص خود را برای فرد دارد.

عدد به دست آمده در محاسبه BMI نشانه چیست؟

هر عددی که با محاسبه BMI حاصل شود، ممکن است با فرد دیگر متفاوت باشد. برای این میاس بازه‌های عدیی مختلفی وجود دارد. هر یک را دقیق‌تر بررسی خواهیم کرد.

کمتر از 18.5 (کمبود وزن)

در صورتی که بعد از محاسبه BMI، عدد به دست آمده کمتر از مقدار 18/5 باشد، یعنی فرد دچار کمبود وزن است. در این صورت مراجعه به یک متخصص تغذیه برای جلوگیری از ضعیف شدن بدن وجود دارد.
همانقدر که چاقی مضر و آسیب زننده است، لاغری افراطی نیز می‌تواند آسیب جدی را برای فرد به همراه داشته باشد.

بین 18.5 الی 24.9 (وزن طبیعی)

قرار داشتن عدد به دست آمده در محدوده 18/5 الی 24/9 نشان می‌دهد که فرد از وزن طبیعی برای بدن خود برخوردار است. بهتر است برای حفظ و تثبیت وزن متعادل از راهکارهای مناسبی استفاده شود.
مصرف میوه و سبزیجات می‌تواند گام موثری برای بودن در وزن متعادل باشد.

بین 25 الی 29.9 (مرز چاقی)

محدوده 25 الی 29/9 نشان دهنده وجود مقداری اضافه وزن است. اگر مراعات لازم در مورد تغذیه و فعالیت بدنی پیش گرفته نشود، فرد احتمالا پس از مدتی با اضافه وزن مواجه شود. در نتیجه فرد باید اقدامات لازم برای کنترل و جلوگیری از بالا رفتن و اضافه وزن را پیش گیرد.

بالاتر از 30 (چاقی و اضافه وزن)

با محاسبه BMI عدد به دست آمده اگر بالاتر از 30 باشد، نشان دهنده اضافه وزن جدی و چاقی است. هرچه این مقدار بالاتر رود، مقدار وزن اضافی در فرد بیشتر است. در این حالت حتما باید راه مناسب از جمله مراجعه به متخصص تغذیه و فعالیت بدنی منظم برای کاهش وزن پیش گرفته شود.

شاخص توده بدنی بر اساس سن

همانطور که مشخص شد مقدار نرمال نتیجه محاسبه BMI عددی بین 18/5 الی 24/9 را دارد.
البته باید در نظر گرفت که این مقدار عددی برای سنین بزرگسالان صدق می‌کند.
محاسبه BMI در زنان و مردان، کودکان و سالمندان با کمی تفاوت حاصل می‌شود، اما همان متغیرها را لازم دارد. پی بردن به این عدد برای هر سنی بسیار متفاوت و مهم است. بازه مناسب و نرمال برای هر سنی شامل گزینه‌های زیر می‌شود:

• 18 الی 24 سالگی عدد 22
• 25 الی 34 سالگی عدد 23
• 35 الی 44 سالگی عدد 24
• 45 الی 54 سالگی عدد 25
• 55 الی 64 سالگی عدد 26
• 65 سالگی و بالاتر عدد 27

آیا محاسبه BMI ملاک مناسبی برای تشخیص چاقی و لاغری است؟

جالب است بدانید BMI به تنهایی نمی‌تواند برای تشخیص کمبود وزن یا اضافه وزن، ملاک قرار گیرد. محاسبه BMI فقط برای این است که متخصص از وضعیت حدودی برای سلامت وزن فرد باخبر شود.

همواره باید در نظر داشت که مهمتر از تشخیص چاقی و لاغری، تشخیص میزان چربی و میزان بافت عضلانی در بدن فرد است. در روش‌های قدیمی‌تر، با اندازه گیری ضخامت پوست به این موضوع دست می‌یافتند.
اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی، به صورت دقیق‌تری می‌توانند به میزان چربی، عضله، اسکلت استخوانی و بسیاری از موارد دیگر دست یابند.

یکی از بهترین ابزارهای مدرن و امروزی برای این امر، دستگاه آنالیز بادی است. این دستگاه اطلاعات بسیار دقیقی را از بدن فرد در اختیار متخصصین قرار می‌دهد. از این طریق راه مناسب‌تری برای کاهش وزن و لاغری پیش روی فرد قرار داده خواهد شد.

در کنار این مورد، حتی متخصص می‌تواند اطلاعاتی همچون موارد زیر را نیز برای روش مناسب در نظر بگیرد:
وضعیت سلامت جسمانی
سن
ابتلا به بیماری خاص مانند آرتروز یا بیماری قلب و عروق یا فشار خون و…
میزان فعالیت بدنی
عادات غذایی
حساسیت‌های غذایی
روحیات فرد و هدف از تناسب اندام

حتی بسیاری از المان‌های دیگر در کنار این موارد توسط متخصص برای تعیین راه مناسب برای تناسب اندام در نظر گرفته خواهد شد.

توده چربی و توده عضله

برخی افراد بر این باورند که محاسبه BMI یک فرمول اشتباه برای رسیدن به مقدار توده‌های چرب اضافه در بدن است. زیرا ممکن است حتی فردی هیکلش لاغر باشد اما پهلو و شکم داشته باشد و در این محاسبه از مقداری نرمال برخوردار باشد.
از آنجایی که چربی وزن کمتری نسبت به عضله دارد، این محاسبه تفاوت بین افرادی که ورزشکار هستند و بدنی عضلانی دارند در کنار افرادی که اضافه وزن و چربی اطراف شکم یا ران دارند را نادیده می‌گیرد. در نتیجه بهتر است برای تشخیص بهتر وضعیت بدن از یک پزشک متخصص تغذیه راهنمایی مناسب گرفته شود.

خلاصه اینکه همواره باید در نظر داشت که استفاده از یک ابزار مانند bmi، به تنهایی نمی‌تواند مشخص کند که فرد چاق است یا لاغر. یا حتی نمی‌تواند مشخص کند این وزن برای فرد در این سن و شرایطی که دارد، مناسب است یا خیر.
بهتر است از تشخیص تا درمان را به افراد متخصص سپرد. اما با این حال برای افرادی که سطح بسیار بالایی از محاسبه با این ابزار را کسب می‌کنند، لازم است راهکارهای سالم و ایمنی را مطرح کرد. در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

چگونه می‌توان BMI را کاهش داد؟

در مواردی که با محاسبه BMI پی به اضافه وزن و وجود چربی در بدن بردیم، لازم است راهکارهایی را برای جلوگیری از پیشرفت آن در نظر داشته باشیم.

اینکه به موقع از بالا رفتن مقدار توده چربی بدن جلوگیری کنیم، راهی است که پس از مدتی به ثمر نشسته و از ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها که اضافه وزن زمینه ساز آنها است، پیشگیری خواهد شد. در ادامه بهترین راهکارها برای این منظور را برایتان ارائه خواهیم کرد.

1. پیروی از یک رژیم غذایی

بهترین رژیم برای کاهش وزن، رژیمی است که در آن علاوه بر کاهش وزن، فرد به بهبود بیماری‌ها و حفظ سلامتی دست یابد.
پیروی از رژیم‌های لاغری غیر اصولی و خودسرانه‌ی غیر علمی، ممکن است عوارض خطرناک‌تری را ایجاد کند. برای رسیدن به این منظور مراجعه به پزشک متخصص تغذیه بهترین راه جهت دریافت رژیمی تخصصی که حاوی هر نوع ویتامین و مواد مغذی برای سلامتی بدن است، به شمار می‌رود.

همواره باید در نظر داشت که، یک چهارم راه لاغری را فعالیت بدنی و سه چهارم راه لاغری را رژیم و برنامه غذایی مناسب تشکیل می‌دهد. در واقع رژیم غذایی اهمیت بسیار بالایی را برای وزن مناسب دارد. ورزش نیز اهمیت بالایی را برای داشتن تناسب اندام ایفا می‌کند.
این دو در کنار یکدیگر ضامن سلامت وزن بدن و سلامت جسم و روح هستند.

2. فعالیت بدنی منظم

همانطور که بیان شد، با پیروی از رژیم، نیم بیشتری از راه برای داشتن تناسب اندام طی خواهد شد. اما برای اینکه بتوان به تناسب اندام دست یافت، ورزش و فعالیت بدن ضروری است.

در طول رژیم برای لاغری بهتر است یک فعالیت بدنی هوازی مانند موارد زیر پیش گفته شود:
پیاده روی سریع
کوهنوردی
شنا
ایروبیک
دویدن
دوچرخه سواری
با این کار توده‌های چربی سریعتر از بین خواهند رفت و جای خود را به بافت‌های عضلانی می‌دهند. لازم است روزانه حداقل بین 30 الی 40 دقیقه فعالیت بدنی منظم را داشته باشید.

3. اصلاح سبک زندگی

مهمترین گام برای تضمین سلامتی، اصلاح سبک زندگی است. زیرا گاهی برخی از عادات نادرست زمینه بروز چاقی را ایجاد می‌کنند. مواردی همچون گزینه‌های زیر عاداتی هستند که با کنار گذاشتن آنها می‌توان در حد به سزایی در تناسب اندام تاثیر گذاشت:
شب بیداری
مصرف نوشیدنی‌های حاوی الکل و سیگار
مصرف مواد غذایی سرخ شده
غذاهای شور و چرب فست فودی
عادت به زدن نمک به غذا
آب بین غذا
نخوردن سالاد
عادت به خوردن کره همراه با برنج
مصرف نوشابه

افرادی که مصرف غذاهای فست فود، عادت به خوردن غذاهای شور و چرب را دارند بهتر است از جایگزین‌های سالمتری برای داشتن طول عمر و کیفیت عمر بهتر استفاده کنند. غذاهای خانگی و کم چرب که با لیموترش مزه دار می‌شوند خیلی بهتر از مواد غذایی پر کالری فست فود هستند.

خواب شبانه، منجر به تنظیم ترشح هورمون‌ها از غدد می‌شود. سطح هورمون‌ها بسیار موثر در درمان اضافه وزن است. متعادل بودن سطح هورمون‌ها تاثیر به سزایی در متابولیسم و سوخت و ساز بدن خواهد داشت. اگر هدف کاهش وزن و تناسب اندام باشد باید با اصلاح سبک غلط زندگی گامی بزرگ برای رسیدن به سلامتی و طول عمر برداشت.

4. حفظ آرامش و مدیریت استرس

استرس و اضطراب می‌توانند عاملانی برای ایجاد چاقی و اضافه وزن باشند. بهتر است از راههای مناسب برای مدیریت و درمان این دو مخرب بدن استفاده شود. روش های موثری مانند گروه درمانی‌های تفریحی، یوگا و مدیتیشن بسیار موثر در درمان هر نوع نگرانی و پریشانی به شمار می‌روند.

خلاصه‌ای از محاسبه BMI

در این مقاله به فرمول محاسبه BMI پرداختیم. این ابزار برای این است که دریابیم وزن بدن در چه وضعیتی قرار دارد. اما با توجه به اینکه توده چربی و توده عضلانی بدن وزن متفاوتی را دارند، مقیاس کاملا مناسبی نمی‌تواند باشد.
بهتر است برای تعیین تناسب قد و وزن، المان‌های متعددی در نظر گرفته شود که اغلب پزشکان بر آنها کاملا مشرف هستند. همواره برای تناسب اندام باید در ابتدا حفظ سلامت را در نظر داشت و سپس راهکار مناسب را انتخاب کرد.