شاهکارهای صنعت خودرو سازی جهان را در این موزه ببینید

موزه خودروهای تاریخی ایران در اردیبهشت 1382 افتتاح شد. این موزه در زمینی به مساحت 22 هزار مترمربع واقع است. در حال حاضر 45 دستگاه اتومبیل، دو ارابه کالسکه، سه دستگاه موتور‌سیکلت در سالن نمایش در معرض دید عموم علاقه‌مندان قرار داده شده است.

هریک از این خودروها چه از لحاظ فنی و چه از نظر طراحی شاهکارهای صنعت خودرو سازی جهان هستند . برخی از این خودروها کاملا منحصر به فرد بوده وقسمت های دیگری در هیچ نقطه از جهان ندارند و گروهی دیگر خودروهای نادری هستند که همتاهای آنان انگشت شمارند.

از کالسکه های این موزه هم می توان به ارزشمندترین کالسکه های سلطنتی در کشور از جمله کالسکه سلطنتی ناصرالدین شاه، قدیمی ترین کالسکه سلطنتی موجود در ایران و کالسکه مخصوص تاجگذاری که هر دوی آنها ساخت کارگاه های معروف کالسکه سازی در اتریش هستند، اشاره کرد.

کالسکه ناصری

این کالسکه حدود یکصدوبیست سال پیش به سفارش ناصرالدین شاه قاجار توسط کارگاه "واگن فابریک" در شهر وین پایتخت اتریش ساخته شد و به بهای 5 هزار تومان خریداری گردید.

کالسکه مذکور کهن‌ترین و باارزش‌ترین کالسکه سلطنتی در ایران است. در واقع این همان کالسکه‌ ای است که ناصرالدین شاه را پس از ترور در حرم حضرت عبدالعظیم، به صورت نشسته درون آن قرار دادند تا مردم به کشته شدن شاه پی نبرند.

شاهان پس از ناصرالدین شاه نیز از این کالسکه در مراسم تشریفات و عزاداری در تکیه دولت استفاده‌ می‌ کردند. پس از آن در دوره‌ی پهلوی نیز در مراسم تشریفات(تاجگذاری، استقبال از سران برخی کشورها، جشن 2500 ساله‌ی شاهنشاهی...) از این کالسکه استفاده می‌ شد.

کالسکه تاجگذاری

این کالسکه جهت مراسم تاجگذاری محمدرضا پهلوی به "جوزف کلیکمان" اتریشی سفارش داده شد و طرح آن برگرفته از کالسکه‌  مشهور خاندان سلطنتی "هابسبورگ" بوده است.

پس از پایان مراحل ساخت در وین، آن را به صورت قطعات مجزا با هواپیما به ایران حمل کرده و سپس در تهران روی هم سوار کردند. بیشتر قسمت های هر دوی کالسکه‌ ها از چوب ساخته شده و در مراسم رسمی، هشت اسب سفید هر یک از این کالسکه ها را به حرکت در می ‌آوردند.

ورود اولین خودرو به ایران

در سال 1279 اولین خودرو توسط مظفرالدین شاه قاجار وارد کشور شد. این در حالی است که استفاده از خودرو تا سال 1305 مختص دربار بود و از این سال به بعد خودرو مورد توجه عامه مردم قرار گرفت و به این طریق خودروهای وارد شده به کشور افزایش یافت.

هر چند که همه‌ خودروهای موجود در موزه در خور توجه هستند، ولی از میان آنها به معرفی یکسری نمونه ‌های خاص می ‌پردازیم:

موریس آکسفورد

قدیمی ترین خودروی موجود در ایران یک موریس آکسفورد قرمزرنگ مربوط به سال های ابتدایی قرن بیستم است. این اتومبیل با هندل روشن می‌ شود.

پیرس آ رو

یک سری از تولیدات کمپانی پیرس آرو جزواتومبیل ‌های لوکس اشرافی بودند که در میان سران کشورهای مختلف علاقه‌ مندان خاصی داشت. از مالکان خاص اتومبیل ‌های پیرس آرو می توان به امپراطور هیروهیتو( امپراطور ژاپن)، رضاخان(پادشاه ایران)، ابن مسعود( پادشاه عربستان)، جان راکنلر، رویل رایت، جیمز راجرز، رالسوم ای، لولدز ( بنیانگذار کمپانی ‌های الدزمبیل و ریو) و بسیاری افراد سرشناس دیگراشاره کرد.

خودروی تولید شده برای ایران در بین بقیه‌ مدل‌ ها حکایت دیگری دارد، هرچند که خودروهای ساخته شده جهت افراد مشهور در سراسر دنیا هر کدام خاص و سفارشی بوده‌ اند، ولی نمونه‌ تولید شده برای دربار ایران کاملا از بقیه متفاوت بوده است.

این اتومبیل که در حال حاضر در موزه‌ خودروهای تاریخی ایران نگهداری می ‌شود، در سال 1930 میلادی به بهای 30 هزار دلار خریداری شد. قسمت های زیادی از اتاق این اتومبیل( گلگیرها، سپرهای جلو و عقب دورتادور رادیاتور، دستگیره ‌ها، دورتادور قاب شیشه‌ جلو، تاج ‌های روی درب ‌های عقب) طلاست. در ضمن تودوزی آن از ابریشم بوده که روی آن برگ زیتون با ظرافت خاص سوزن دوزی شده است.

رولز- رویس ‌

یکی از اتومبیل‌ های با ارزش موزه، رولز رویس سیلور گوست احمدشاه قاجار است. در واقع موفیقت عملی کارخانه رولز- رویس با ساخت مدل اشرافی و گران ‌قیمت سیلور گوست آغاز شد.

سیلور گوست یک اتومبیل بزرگ، گران قیمت و پیشرفته بود که فقط به صورت شاسی تولید می‌ شد و خریدار باید بدنه‌ آن را به اتاق سازان سفارش می‌ داد. این خودرو به موتور 6 سیلندر خطی با ظرفیت 7 لیتر مجهز بوده و حداکثر سرعت آن 80 کیلومتر در ساعت است. تولید این مدل در سال 1925 متوقف شد.

این اتومبیل به سفارش احمد شاه قاجار خریداری شد که پس از انقراض سلسله‌ قاجار، مورد استفاده پهلوی اول نیز قرار گرفت.

رولز- رویس فانتوم 4

فانتوم 4 خودرویی افسانه ‌ای و بدون شک یکی از کم نظیرترین اتومبیل‌ هاست که از سال 1950 تا 1956 فقط 18 دستگاه از آن ساخته شد. از این تعداد هم فقط یکی از آنها ضد گلوله است که همین نمونه موجود در موزه‌ خودرو است. 3 دستگاه از این اتومبیل‌ ها در کلکسیون ژنرال فرانکوفت و بقیه (15 دستگاه) برای خانواده ‌های سلطنتی در داخل و خارج بریتانیا و از جمله دربار ایران ساخته شد. در واقع خانواده سلطنتی بریتانیا تا به امروز هم از این اتومبیل ‌ها در مراسم رسمی و تشریفات استفاده می ‌کنند.

این شاهکار صنعت خودرو سازی هم یکی دیگر از گنجینه‌ های باارزش خودروهای تاریخی ایران است.

بنز- پورشه- فولکس واگن ‌ای ت

این اتومبیل به سفارش صدراعظم آلمان با همکاری سه کمپانی "دایملر- بنز، پورشه و فولکس واگن" برای ولیعهد ایران ساخته شد. ظاهرا تنها یک نمونه از آن در جهان ساخته شد.

موتور آن بنزینی، 4 سیلندر، 4 زمانه ساخت فولکس واگن است که به صورت افقی نصب شده و با هوا خنک می‌شود. سیستم سوخت ‌رسانی موتور انژکتوری است که به صورت الکترونیکی کنترل می ‌شود. سوپاپ ‌های انژکتوری با استفاده از سیستم الکترومغناطیسی سوخت را به درون سوپاپ ‌های ورودی موتور است.

این خودرو دارای 2 نوع سوئیچ است. یکی کوتاه و از جنس نقره و دیگری بلند و از جنس طلاست. خودروی مذکور طوری طراحی شده که وقتی سیستم کنترل سرعت الکترونیکی کار می ‌کند یعنی با سوئیچ کوتاه روشن شود، حتی مانع از ایجاد تصادف جزئی هم شده و حداکثر سرعت آن در این حالت  30 کیلومتر در ساعت است. در این حالت قفلی در جعبه دنده، دنده‌ های 3 و 4 را قفل کرده و مانع از دور پایین موتور می‌ شود.

با سوئیچ بلند(طلا) عملکرد قفل‌های نصب شده خنثی شده و اتومبیل می‌تواند با حداکثر سرعت 170 کیلومتر در ساعت حرکت کند. در ضمن سیستم ترمز یان اتومبیل به دو مدار مجهز است که در صورت ایجاد مشکل فنی در یکی از مدارها، مدار بعدی عملکرد ترمز را تضمین می ‌کند. بدین ترتیب به مدد سیستم‌ های امنیتی تعبیه شده در این خودرو امنیت سرنشین آن کاملا تضمین می ‌شود.

مرسدس بنز 500کا

یکی از تولیدات افسانه ‌ای کمپانی دایملر- بنز، مرسدس بنز 500کا است. از این اتومبیل در فاصله‌ 1936-1934 فقط 354 دستگاه ساخته شد که از این 354 دستگاه هم تعداد انگشت شماری به سیستم سوپر شارژر مجهز بودند. نمونه‌ موجود در موزه خودرو یکی از آنهاست و درواقع  با ارزش‌ترین  آنهاست. زیرا تمام نمونه‌های خاص دیگر در طول جنگ جهانی دوم به طور کلی بین رفتند و یا اینکه اتاق آنها به طور کامل بازسازی شد و تنها نمونه‌ای که اتاق آن همان اتاق تولید شده کمپانی است همین نمونه‌ موجود در موزه‌ خودروهای تاریخی ایران است.

پنتر لیزر

پنترلیزر یک اتومبیل اسپرت روداستر است که در سال 1974 تنها یک نمونه از آن ساخته شد. این مدل یک خودرو 3 نفره عجیب و غریب است که بدنه‌ آلومینومی آن گوه مانند بوده و صفحه‌ کیلومتر و سایر عقربه‌ ها در مراکز داشبورد قرار گرفته که زاویه‌ آن به سمت راننده است. باله عقب خودرو ظاهری همچون اتومبیل‌ های ریس (Race) به آن داده است. به طور کلی طرح خودرو قابل توجه بوده و طراحی بدنه به گونه ‌ای است که ظاهری قدرتمند به خود بخشیده است. این خودرو برای رضا پهلوی ولیعهد ایران خریداری شد و اکنون در موزه‌ خودرو نگهداری می‌ شود.

لازم به ذکر است موزه خودروهای تاریخی ایران واقع در جاده مخصوص کرج کیلومتر 11 خیابان 25 واقع شده و بازدید از این موزه معمولا شنبه تا پنجشنبه امکان پذیر است.